دین خادیمی din xadimi

دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلار

دین خادیمی din xadimi

دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلار

شرقی آذربایجانین اوستانداری: تبریز-باکی رابیطه‌لرین تقویتی‌نین ا

شرقی آذربایجانین اوستانداری اومیدوارلیق ایبراز ائله‌دی کی بو اوستانین ظرفیتلرین اؤلکه‌ خاریجینده تانیتدیرماقلا, ایرانین خاریجی رابیطه‌لری و مخصوصاً ایقتیصادی حوزه‌ده قونشو اؤلکه‌لرله چوخالا.

فارسین وئردیگی خبره گؤره, احمد علیرضابیگی شرقی آذربایجان و آذربایجان جومهوریسی آراسیندا رابیطه‌لرین چوخاتماق ایجلاسیندا -کی جومهوری ایسلامی‌نین بو اؤلکه‌ده‌کی تازا سفیری‌نین حضوری‌ایله بو اؤلکه‌ده برگوزار اولونوردو- تبریز و باکی‌نین قدیم رابیطه‌لرینه ایشاره ائله‌مکله دئدی: موختلیف زمینه‌لرده بو رابیطه‌لری و همکارلیقلاری گوجلندیرمک, اوستان مودیریتی‌نین اولویّتینده‌دیر و بو زمینه‌ده آذربایجانلی طرفله یاخشی موذاکیره‌لر و ییغینجاقلار اولوب.

او بونا ایشاره ائله‌مکله کی جومهوری ایسلامی و آذربایجانین همکارلیقلاری‌نین چوخالماسی هر ایکی طرفین منفعتینه‌دیر, دئدی: شرقی آذربایجان اؤلکه‌نین شیمال غرب صنعتی و علمی قوطبی کیمی ائلیه بیلر بو زمینه‌ده تعیین ائدن همکارلیقلار ائله‌سین.

علیرضابیگی ایرانین قاباقکی سفیری محمدباقر بهرامی‌نین زحمتلریندن قدردانلیق ائله‌مکله, موختلیف زمینه‌لرده آذربایجان جومهوریسی‌ایله رابیطه‌لرین گئنیشلندیرمکده شرقی آذربایجانین کامیل حاضیرلیگینی اعلام ائله‌دی و آرتیردی: شرقی آذربایجانین ایجرایی دستگاهلاری و خصوصی بخشی حاضیردی کی ایرانین باکیداکی سیفارتی‌ایله ایکی اؤلکه‌نین ایکی طرفلی رابیطه‌لرین گوجلنمه‌سی اوچون همکارلیق ائله‌سین.

بو ایجلاسدا کی اوستاندارین برنامه‌ریزلیق موعاوینی و خاریجی ایشلری ویزارتی‌نین اوستانداکی نوماینده‌سی‌نین حضوری واریدی, ایقتیصادی و دارایی ایشلری, یول و شهر سالما, منطقه سویو, صنعت, معدن و تیجارت, حمل و نقل و ترمیناللار, گومروک ناظیرلری, تبریز و علوم پزشکی دانیشگاهلاری‌نین رئیسلری و مودیرلری, و هابئله جلفا, خداآفرین فرماندارلاری و آراز آزاد تیجاری صنعتی منطقه‌نین موعاوینی آذربایجان جومهوریسی‌ایله رابیطه‌لرین چوخالماسی باره‌ده نظرلرین دئدیلر.

دونیانین اَن تمیز اؤلکه‌لری


بو اؤلکه‌لرده موحیطی تمیز ساخلاماق هامی‌یا واجیبدیر و هئچ کس شهر و یا طبیعتین تمیز ساخلاماسینی شهرداری‌نین بوینونا آتمیر.

موحیطی ساخلاماق و اونو گله‌جک نسله چاتدیرماق بشریّتین موهوم هدفلریندن بیری ساییلیر کی بو هدف ایقتیصادی توسعه چوخالدیقجان خطره دوشور.

قاباغا گئتمیش اؤلکه‌لرین بعضیسی موحیطه چوخلو ضررلر وورورلار کی اونلاردان چین, آمریکا و هندی نمونه سایماق اولار.

آما دونیادا بعضی اؤلکه‌لر وار کی هم ایقتیصادی جهتدن قاباغا گئدیرلر و هم یاشاییش موحیطینی تمیز ساخلیرلار.

بو اؤلکه‌لرده موحیطی تمیز ساخلاماق هامی‌یا واجیبدیر و هئچ کس شهر و یا طبیعتین تمیز ساخلاماسینی شهرداری‌نین بوینونا آتمیر.

نمونه اولاراق اسکاندیناوی اؤلکه‌لرینده هر شخص اؤزو تولید ائله‌دیگی زیبلین محو اولان لحظه‌یه‌دک مسئولودور و زیبیللری آییرماق و مودیریتی بیر حدده‌دک اونون اؤز بوینونادیر.

بو اؤلکه‌لرده موحیطی تمیز ساخلاماق بیر فرهنگدیر و بو اؤلکه‌لر دونیانین اَن تمیز اؤلکه‌لری ساییلیرلار.

تأسوفله آسیا اؤلکه‌لری او جومله‌دن بیزیم اؤلکه‌ ده یاشاییش موحیطین دوزگون مودیریّتین اولماماسینا گؤره یاخشی روتبه‌ده یئر آلمیر.       

ردیف

اؤلکه

یاشاییش موحیطین قالارگی توسعه شاخیصی

1

فنلاند

75.1

2

نروژ

73.4

3

سوئد

71.7

4

ایسلند

70.8

5

کانادا

64.4

6

سوئیس

63.7

7

اتریش

62.7

8

استرالیا

61

9

نیوزیلاند

60.9

10

ایرلند

59.2

 

فیزیک مؤعجیزه‌سی: هر شئیی سیندیرماق اوچون اونو دوندورماق کیفایت

امنیّتچی‌لرله اوغورلولارین ساواشی‌ همیشه داوام ائلیر؛ آما جالیب بوراسیدیر کی بیر ایش یوخدور کی قیفیل دوزلدنلر ائله‌سینلر و بو ساواشدا غالیب اولسونلار.

مؤحکم, برک و اینعیطافلی؛ بونلار ائله سؤزلردیلر کی معنالاری دئییلن یئرلرینه گؤره دگیشیر. مثلاً اونلاری بیر چمدان باره‌سینده ایشلتسک, هامیسی‌نین تقریباً بیر معناسی اولور. آما موختلیف ماده‌لرین فیزیکی خصوصیتلری باره‌ده دئییلسه‌لر بو سؤزلرین هر بیری‌نین اؤز معناسی اولار.

اَن یاخشی قیفیللارین‌دا ضعیف نوقطه‌لری وار. تقریباً بوتون ماده‌لر حتّا فولاد اؤز اینعیطافینی سویوق موقابیلینده الدن وئریر. یعنی اونو سیندیرماغا داها آز گوجه احتیاجیز اولار. فلیزلرین موقاویمتی مخصوص دمادان آشاغیدا آزالار. بو دمانین موعیّن اولماسی مئتالوژی علمینه مربوط اولور. شاید اینانمایاسیز, آما همین مسأله باعیث اولدو کی تایتانیک گمیسی بوز داغینا دَیماق اثرینده سینسین و غرق اولسون !

پولاد زنجیر ده بئله اولور. زنجیری سیخیلمیش هاوا ایله (دی فلوئور اتان) ایسپرئیله‌سیز اونون دماسی 25 درجه سانتی‌گراد صفردن آشاغی یئنر و بو حالتده اَن اینعیطافلی زنجیر او قدر سینان اولار کی بیر چکیشله چوخ راحات سینار. پس حقیقتده ائله بیر ایش یوخدور کی قیفیل دوزلدنلر ائله‌سینلر و اوغورلولارا غالیب اولسونلار.

بوش قارینا ورزیش ائتمه‌یین

بیر عیده‌ بئله دوشونور کی توخ قارینا ورزیش ائله‌مک اورک بولانما گتیرر و بعضیلری بئله اینانیرلار کی بوش قارینا ورزیش ائله‌مک داها چوخ یاغین اریمه‌سینه سبب اولار.

آغیر غذادان سونرا ورزیش باعیث اولار معده ناراحات اولسون. چونکی بو زمان بدنین بوتون انرژیسی غذانین هضمینه صرف اولور و قان جریانی داها چوخ هضم سیستمینه طرف گئدیر و عضله‌لره آز گئدیر.

یاخشیسی بودور کی پروتئنلی, یاغلی و فیبرلری آغیر غذا یئیندن سونرا اوچ-دؤرد ساعته‌دک ورزیش اولمایا. آما یونگول غذادان ایکی ساعت سونرا ورزیش ائله‌مک اولار.

۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ دولار, یئری دلمک اوچون !

چوخداندیر کی عالیملر یئرین قابیغینی دلمگه مشغولدولار, آما هله یئرین اتی‌نین یاخینلیغینا بئله چاتماییبلار. ایندی شوجاعتلی بیر طرح جریاندادیر کی اینسانی یئرین بو یاپیشقان لایه‌سینه چاتدیرا.

کیفایت قدر پول و شوجاعتین اولماسی‌ایله دونیانین اَن بؤیوک مته‌سی‌نین اوستونده ایشله‌ین عالیملر ائلیه‌ بیلرلر 2020-ده یئرین اتینه بیر دلیک آچالار و اوندان بیر سئری نمونه‌لر گؤتوره‌لر کی شاید سیاره‌میزین منبعیندن ایپ اوجو تاپالار.

پاپ‌ساینسین وئردیگی خبره گؤره, یئرین داخیلینه ال تاپماغا نیسبتاً نازیک قابیغینی دلمک لازیمدیر و اونون اوچون اوقیانوسون تکیندن هئچ اولماسا 6 کیلومتر آشاغی یئنمک گرکلیدیر. بو ایش اوچون گرک بیر عظمتلی گمی اوقیانوسون اَن درین نوقطه‌سینده مهار اولا. عالیملرین قصینده اولان بو دلیگین اَنی تکجه 30 سانتی متر اولاجاق, بونونلا بئله بو ایش اوچون بیر میلیاد دولار هزینه لازیمدیر.

بو ایش اوچون نظرده آلینان گمی ژاپونون Chikyu گمیسدیر کی ایندیه‌دک اوقیانوسون تکینده 3500 متر درینلیگینده دلیک قازیب. چیکونون بوندان آرتیق درینلیکلره چاتماغا گوجو وار. آما بونونلا بئله یئرین اریمیش مرکزینه چاتمامیش گرک قازما تکنولوژیسی یاخشیلاشا. چیکونون مته باشی فقط 60-50 ساعت دوام گتیریر و اوندان سونرا یئرینه تازا مته قویماق لازیم اولور.

دیمون تیگل, انگلستانین ساوت‌همپتون دانیشگاهی‌نین عالیمی بو ایشی چوخ چتین ساییر. او دئییر: «ایسته‌سک موقاییسه ائدک, بو ایش اونا بنزیر کی اینسانین توکو نازیکلیگینده بیر پولاد ساپینی بیر ایستخرین تکینه آپاراسان و سونرا اونونلا 0.1 میلی‌متر قالینلیغیندا اولان اوزوگو دله‌سن.»

یئر قابیغیندا دلینمیش اَن درین دلیک 12376 متر اولوب کی روسیه‌نین شرقینده قازیلیب. بو دلیک یئرین اتینه چاتماییب و هم‌ده قاییم صورتده دلینمه‌میشدی.(بونو دلمکدن منظور نفته چاتماق‌ایدی.) آما بو دلیک و بونا تایلاری گؤرسدیر کی شاید یئرین مرکزینه دلیک دلمک ایمکانلی بیر ایش اولسون.

روسیه امنیت شوراسی‌نین سوریه علیهینه اولان شدیداللحن بیانیّه‌سی‌


رویترزین وئردیگی خبره گؤره, روسیه, امنیّت شوراسیندا سوریه‌نین تورکیه شهرلری‌نین بیرینه حمله ائله‌مه‌سینه گؤره یازیلان شدید‌اللحن بیانیه‌نین تصویب اولماسینا مانع اولدو و پیشنهاد ائله‌دی بو بیانیه یوموشانسین.

بیر غربی دیپلومات دئدی کی آذربایجان طرفیندن پیشنهاد اولان بو بیانیه آمریکا طرفیندن داها شدید‌الحن‌لشیردی کی روسیه مانع اولدو.

بو بیانیه‌ده کی امنیت شوراسی‌نین 15 اؤلکه‌سینه تصویب اوچون وئریلمیشدی, سوریه‌نین چرشنبه گونو تورکیه شهرینی خومپاره هدفینه توتماسی «اَن شیدّتلی لحنله» محکوم اولموشدو.

تورکیه سوریه‌نین آتشینه جواب وئردی


سی ان ان اعلام ائله‌دی کی ترکیه ارتشی توپخانا گوللـه‌سی‌ایله سوریه‌نین نئچه یئرین ووردو. بو ایتیفاق اوندان سونرا باش وئردی کی سوریه‌دن گلن توپ گوللـه‌سی 14 نفر تورکیه‌لی‌نین اؤلوب یارالنماسینا سبب اولدو.

بو خبری رجب طیبب اردوغانین دفتری تأکید ائدیب و اعلام ائدیب کی تورکیه‌نین ارتشی رادارلا موشخص اولان نوقطه‌لری ووروب.

ناتو دا بو باره‌ده ایضطیراری جلسه تشکیل وئریب سوریه‌یه هوشدار وئردی کی بو ایشی ایله ناتونون مرزلرینه تجاووز ائدیب و بو ایش تیکرار اولمامالیدیر.

تورکیه ناتونون اعضاسینداندیر و بو پیمان اساسیندا عضولرین هر بیرینه تجاووز اولونسا ناتو اوندان دیفاع ائله‌مه‌لیدیر.

اوشاقلارلا نئجه دانیشماق لازیمدیر



سؤزلر اوشاغین ذهنینی دگیشه بیلر. چالیشین اونلارلا دانیشاندا اَن یاخشی سؤزلری ایشلدین. آتا-آنا اولماق اَن چتین ایشلرین بیری و عین حالدا ایشلرین اَن معنالیسیدیر. تأسوفله مسئولیتلی اوشاقلارین تربیتی باره‌ده موجود فیکیرلر بعضاً ایشتیباه رابیطه‌لره مونجر اولور. بعضی والدینلر ایجازه وئرمک مئتودلاریندان ایستیفاده ائدیرلر اوشاغین ایستیقلالینی الیندن آلیرلار. بعضی والدینلر ده ایجازه وئرمکده حددن آرتیق بوش توتورلار اوراجن کی اوشاق فردی محدودیتی اؤرگشمیر.

تحقیقلر گؤرسدیر کی بو یوللارین هر ایکیسی‌ده اوشاقلاردا بویوگندن سونرا سالیم رابیطه‌ قورماغی چتینلدیر. اَن یاخشی تربیت احتیراملی و عدالتلی مئتوددور کی اونون هدفی اوشاغین تسلیم اولماسی یوخ بلکه اؤرگشمه‌سی اولسون. اوشاغین احساسلارین ائشیدیب و اونا احتیرام قویماق, اونا سئچیم حقّی وئرمک و قبول اولونا بیلمه‌ین عمللرین قاباغیندا عادیلانه و موشخص محدودیتلر قویماق, سالیم بیر دنگه یارادار. بو مقاله‌ده سیزه اؤرگدیریک کی اوشاقلارلا رابیطه‌ده نتیجه‌سیز و اثرسیز یوللاردان ایجتیناب ائده‌سیز.

1. چوخ دانیشماق

والدین حددن آرتیق دانیشسالار اوشاقلار قولاق آسمازلار. موحقیقلر دئییرلر کی اینسانین بئینی بیر زماندا فقط دؤرد تیکه ایطّیلاعات و یا مخصوص ایده, قیسا مودّت حافیظه‌ده ساخلایا بیلر. بو میقدار 30 ثانیه و یا ایکی جومله اولور.

فایداسیز نمونه:

«بیلمیرم بو تئرم سنین والیبال و اوزماق کیلاسینی نه ائدیم. حتماً جور گلمز کی اونلارین هر ایکسینه‌ده گئده‌سن چونکی والیبال کیلاسین  شنبه، دوشنبه و چرشنبه ساعت 16 اولور کی اوزماق کیلاسینا حاضیرلاشاندان سونرا واختین اولمایاجاق, مگر  بو کی او کیلاسین وساییلینی‌ده قاباقجادان ییغاسان و اؤزونله آپاراسان و بو یعنی پالتارلارین جومعه گونو یویولمالیدیر . . .»

بو پیامدا موختلیف ایده‌لر وار کی اوشاغی گیج قویار و بو دا باعیث اولار داها سیزین دانیشیغیزا قولاق آسماسین. هابئله بو دانیشیغین کولّی پیامی ایضطیرابلی و منفی‌دیر کی باعیث اولار اوشاق ایسترس و تردیدله عکس‌العمل نیشان وئره. لازیم دئییل بو ایطّیلاعاتین هامیسی بیر یئرده اوشاغا وئریله. اونو نئچه یئره بؤلون کی بیلمگی راحات اولسون. مانعلری دئمه‌میش ایجازه وئرین اوشاق اؤز اولویّتلرین دئسین.

فایدالی نمونه:

«ایسته‌سن کی بو تئرم, هم والیبال و هم اوزماق کیلاسینا گئده‌سن, مجبورسان بیریندن قورتولوب فوراً او بیرسینه گئده‌سن. بونا گؤره یاخشی اولار بو موریدده تصمیم توتاق.»

 بو نمونه‌ده دانیشیغی ایکی جومله‌ده خولاصه ائدیبسیز و بو باعیث اولار اونون درکی اوشاغا راحات اولسون. ضیمناً اساس هدفی‌ده دئمیسیز و ایکینجی مرحله‌ده تقاضانی مطرح ائله‌میسیز (کی اوتوروب بو موریدده دانیشاسیز.) و نهایتده بو کی اوشاغین ایستکلرین نظرده آلماغا اؤز مئیلیزی بللی ائله‌میسیز.

2. حددن آرتیق دئیینمک و هوشدار وئرمک

آتا-آنالارین چوخو هر شئیین تئز حاضیرلانماسی اوچون سحر اوّل واختلارین تلسمه‌سی, ناهارلار, ورزیش پالتارلاری, ایمضالانمیش مشقلر و بوجور زاددلارلا تانیشدیلار. واختیندا حاضیر اولانمایان اوشاقلار مشغول والدین اوچون جیدّی دردسر ساییلیر. آتا-آنالارین چوخو احساس ائدیرلر کی کونترول اللریندن چیخیب و اومیدسیزلیکله ایستیرلر دئیینمکله موقعیتی کونترول ائله‌سینلر. دئیینمگین‌ده بو موشکولو وار کی اونونلا اوشاقلارا اؤرگدیرسیز کی سیزی گؤرمه‌دیم توتسونلار چونکی بیلیرلر کی یئنه‌ده همان مسأله‌نی تیکرار ائده‌جکسیز. کیچیک اوشاقلارین داها چوخ کؤمگه احتیاجلاری اولسا دا آتا-آنا اونلارین بؤیومه‌سیله اونلارا داها چوخ مسئولیت و آزادلیق وئرمه‌لیدیلر.

فایداسیز نمونه (10 یاشلی اوشاغا)

«سنی بیر ساعت تئز یوخودان اویادارام چونکی هئچ‌واخت واختیندا حاضیرلانمیرسان. ایندی پالتارلاینی گئیمه‌لیسن. مشقلرینی حاضیرلاییبسان کی ایمضالایام؟»

10 دقیقه سونرا

«سنه دئدیم حاضیرلاش و سن هله واخت تلف ائلیرسن؟ گؤروم‌دا ائله ایش گؤره‌سن کی هامیمیز یوباناق؟ تئز اول گئت دیشلرینی یو و پالتارلارینی گئی.»

10 دقیقه سونرا

«مشقلرین هانی؟ دئدیم گتیر ایمضالاییم, پالتارینی هله گئیمه‌میسن؟ یوباناروق.»

 و یئنه تیکرار . . .

بو اوشاغین آناسی چوخ مسئولیت بوینونا آلیر و غیر موستقیم او اوشاقلا دانیشیر و موقعیتی کونترول ائله‌مک اوچون اونا اینانمیر. بو مودئل ترپشمک اوشاغین اؤزونه اعتیمادینی آرادان آپاریب اونو بؤیوکلره باغلی ائلر. آنانین لحنی‌ده حیرصلی و منفی‌دیر کی اوشاغین حیرصی و موقاویمتینه باعیث اولار.

فایدالی نمونه:

«45 دقیقه‌یه جن ائودن چیخیریق. لازیم اولان وساییلی حاضیرلایانماسان, اؤزون موعلیملرینه توضیح وئررسن.»

بو امرلر قیسادیلار و اوشاق او ایشلری گؤرمه‌سه بللی و موشخص بیر عاقیبتی مطرح ائلیر. بو یولونان اوشاغا ایمکان وئریلیر کی اؤز ایشلری‌نین طبیعی عاقیبتینی درک ائله‌سین.

3. اوشاغی یولا گتیرمک اوچون تقصیر  و اوتانماقدان ایستیفاده ائله‌مک

موهوم بیر مسأله وار کی کیچیک اوشاقلار سیزین احتیاجلاریزی درک ائله‌میرلر. اونلار بؤیودوکجن سیزی مولاحیظه ائده بیلیرلر. بونا گؤره بو اینتیظار کی اونلار اؤزلرین سیزین یئریزه قویالار و سیزین گؤزوزله باخالار, منطیقلی دئییل. ایندی کی بو ایشی گؤرنمیرلر, بو معنایا دئییل کی پیس اوشاقدیلار. فقط اوشاقدیلار و آنی لذّتلر و محدودیلتلرینی آزماییش ائله‌مگه مشغولدولار. والدینلرین چوخونون باشی شولوغ اولور و نئچه ایشی بیر یئرده گؤرورلر و بعضاً یادلاریندان چیخیر کی اؤزلریندن موغایات اولسونلار. اوندا کی احساس ائدیرلر اوشاق اونلارینان همکارلیق ائله‌میر حیرصله‌نیرلر. چوخ موهومدور کی بوندان قاباق کی بو احساس ائشیگه چیخا و سیزینله اوشاغیزین رابیطه‌سینی کورلایا, اؤزوزله خلوت ائلیه‌سیز و درین نفس چکمک و یا آیری یوللارلا حیرصیزی سویوداسیز.

فایداسیز نمونه:

«نئچه دفعه دئدیم کی اویناتمالیلارینی سهمانا سال, باخ گؤر اویناتمالیلار اوتاغین هر یئرینه داغیلیب. نیه بیر ذره دیقّت ائله‌میسن؟ گؤرمورسن کی سحردن آیاق اوسته‌یم؟ ایندی ده گرک گلم سنین اویناتمالیلارینی ییغام و واختیمی تلف ائدم؟ نیه بو قدر خودبین آدامسان؟»

بو آنا چوخ منفی انرژی تولید ائلیر. بونونلا کی بیز اونون یورقونلوغون درک ائلیه بیلیریک آما اونون اوشاقلا رابیطه‌سی غیر مؤحترمانه‌دیر. اوشاغا «خودبین» دئمک چوخ موخرّیب ایشدیر. اوشاقلار بو منفی مارکلاری ایچلرینه تؤکرلر و یاواش-یاواش بیله فیکیرلشرلر کی کیفایت قدر یاخشی دئییللر. اوشاغی تحقیر ائله‌مک و موقصیر بیلمک اونون بئینینی منفی ائلر. گرک قبول اولمایان مارکی عمله ووراسیز آما یئنه‌ده اوشاغیزی سئوه‌سیز.

فایدالی نمونه:

«گؤرورم کی اویناتمالیلارینی هله ییغیشدیرمامیسان. بو منی ناراحات ائلیر. منه چوخ موهومدیر کی ائو مورتّب اولا و هامیمیز راحات اولاق. ائشیکده اولان اویناتمالیلار گئدیب یئرلرینده  یاتمالیدیلار. صاباح سحر یئنه اونلاری ائشیگه اؤتوره بیلرسن.»

بو آنا حیصرلنمه‌دن و بیرینی موقصر ائله‌مه‌دن اؤز احساسلارین و ایستکلرین مطرح ائلیر و اوشاغینا دا پیس عاقیبت خط-نیشان چکمیر و اونا توضیح وئریر کی صاباح تازادان ایمتحان ائله‌سین. او اوشاغا منفی انگیزه یاپیشدیرمیر و یا اونون شخصیتینه توخونمور.

قولاق آسماماق

هامی سئور کی اوشاغی آیریلارینا احتیرام قویسون. بونون اَن یاخشی یولو اؤز رابیطه‌لریمیزده احتیراملی رفتارلا اولگو دوزتمکدیر. بو باعیث اولار اوشاق احتیرامین ارزیشینی بیلسین. چوخ واختلار دیقتله قولاق آسماق والدینلر اوچون چتین ایش اولور چونکی اوشاقلار معمولاً سؤزون آراسینا آتیلارلار و بیزیم ذهنیمیز ده گؤرولمه‌لی ایشلرله دولودور. بو صورتده اوشاغا دئیه بیلریک کی ایندی اونا قولاق آسا بیلمریک چونکی کیتاب اوخوروق, آما 10 دقیقه سونرا اونون یانینا گئدیب و سؤزلرینه قولاق آساق. چوخ یاخشی اولار کی اونو دیقّتلی ائشیتمک اوچون اونون سؤزلرینه قولاق آسماغا موشخص زمان آییراق. البته یادیزدا اولسون کی اوشاقلار چوخ دؤزه بیلمزلر.

فایداسیز نمونه:

آنانین عکس العملی بیر اوشاغا کی دئییر فوتبالدا بیر قول ووروب.

(گؤزلرینه باخمادان) «اوغلوم! چوخ قشنگدی. ایندی گئت باجینلا اوینا (اؤز-اؤزون زمزمه) گازین شؤعله‌سین نیه بوقدر چوخاتدیم؟»

فایدالی قولاق آسماق, گؤزونه باخماق و ال-اوز حرکتی کیمی کلامسیز رابیطه‌لر و موناسیب کلمه‌لردن ایستیفاده ائله‌مکله مونعکیس اولار. بو آنا اوشاغا بیلیندیریر کی اونو اذیّت ائله‌مه‌سین و اونا موهوم اولان زادلار آنایا موهوم دئییللر. بو باعیث اولار اوشاق تکلیک احساس ائله‌سین.

فایدالی نمونه:

آنانین عکس العملی بیر اوشاغا کی دئییر فوتبالدا بیر قول ووروب.

«به‌به! قول ووردون؟ چوخ عالیدی! اعلادی! من سنه فخر ائلیرم. بیر آزدان سونرا گلیرم یانینا ایستیرم منه تعریفلیه‌سن!»

بو آنا اؤز شوق و علاقه‌سینی گؤرسدیر؛ و اوشاقدان ایستیر کی تعریفله‌سین. او اؤز احساسینی فایدالی صورتده گؤرسدیر و اوشاغا ایجازه وئریر اؤز عکس‌العمللرینه آگاهلیغی اولسون. بوجور عکس‌العمل باعیث اولار اوشاق بیلسین کی موهوم و ارزیشلیدیر و دیقّت مرکزینده اولماغا لیاقتی وار.

اوشاقلاری تربیت ائله‌مک چوخ چتین ایشدیر و هامی بعضاً ایشتیباه ائلر. اوشاقلا دوزگون رابیطه چوخلو زمان و انرژی‌یه احتیاجی وار. اؤز احساسلاریمیزدان و عکس‌العمللریمیزدن خبریمیز اولمالیدیر کی اَن دوز یولو سئچک. ایشلرین عاقیبتین اوشاقلارا نیشان وئرمک, اونلارا محدودیتلری اؤرگدیر و سؤزلرینه قولاق آسماق احتیرام قویماغی اونلارا اؤرگدیر. اؤزوزدن یاخشی موغایات اولمالیسیز کی اوشاقلارین تربیتینه لازیم اولان انرژیز اولسون. مؤحترم, موتعهید و انرژیلی آتا-آناسی اولان اوشاقلار احساسلارینی داها دوز تعدیل ائلیه بیلرلر و بؤیوگندن سونرا داها یاخشی رابیطه‌لری اولار.

ساندویچ یئمگین جرمه‌سی وار


ایتالیا پایتختی رم شهری‌نین تاریخی مرکزینده ساندویچ یئمک قادغان اولدو و بو خیلافا مورتکیب اولانلار جرمه وئرمه‌لی اولاجاقلار.

فرانسه خبرگوزاریسی‌نین وئردیگی خبره گؤره, رم شهرداریسی تازالیقدا بو قانونی ایجرا ائدیر و اونون اساسیندا بو شهرین تاریخی مرکزینده ساندویچ یئمگین 25 دن 500 یورویا دک جرمه‌سی وار.

رم شهرداریسی اؤز ایطیلاعیه‌سینده تأکید ائدیب بونا گؤره کی تاریخی بینالارین یانیندا ساندویچ یئییب نوشابه ایچمک مانع اولور کی جماعت و توریستلر بو بینالارین منظره‌سیندن لذّت آپارسینلار, بونا گؤره بو محدوده‌ده هر جور ساندویچ و نوشابه یئییب-ایچمک قدغاندیر و بو خیلافا مورتکیب اولانلار 25 دن 500 یورویا دک جرمه‌ وئرمه‌لی اولاجاقلار.

بو قانون هله‌لیکده آزماییشی صورتده دسامبرین 31-دک ایجرا اولاجاق.

عین زماندا ایتالیانین ونیز, فلورانس و بولونیا کیمی آیری شهرلری‌ده شهرین تاریخی مرکزینده ساندویچ یئمک قادغانلیغینی ایجرا ائدیبلر.

پیس فیکیرلری بیلمک/خطرلی فیکیرلری نوطفه‌ده خفه‌له‌ین تکنولوژی



تازالیقدا موحقیقلر ائله بیر تکنولوژی‌یه ال تاپیبلار کی ائلیه بیلیر پیس و خطرلی فیکیرلری هله اینسانین بئینینده تشکیل تاپمامیش تاپسین.

تحقیقلر گؤرسدیر کی اینسانین گؤرمه‌ محدودیتی, گؤرمه منطقه‌نین گئنیشلیگی و گؤزون یورقونلوغو, باعیث اولور فقط گؤرمه علمیندن ایستیفاده ائله‌مک چتین اولسون. بو تکنولوژی «خطری تانی‌ییب و هوشدار وئرمه» سیستمیندن(CT2WS) ایستیفاده ائله‌مکله و شبکه‌یه وصل اولموش ایکی گؤزلو بیر دوربینله, ائلیه بیلیر خطرلی فیکیرلری کی ایمکانی وار سربازلارین ذهنینده یارانسین, تانی‌ییب مهار ائله‌سین.

دالغالاری تشخیص وئرن بؤرک

شاید بو تکنولوژی تخیّولی ناغیللارا بنزه‌یه آما دئمک لازیمدیر کی CT2WS تکنولوژیسی بیر واقعی و علمی اساسدا قورولوب. بو علم ثابیت ائدیر کی آداملار ذاتی صورتده بیر-بیرلری‌نین فیکیرلرینی اوخویا بیلرلر.

دستگاه بالقوه بیر خطرلی حرکتی تشخیص وئرنده مثلاً بئیینده آنی بیر حرکت گؤرنده, بئینین دالغا شوماره‌سینی 300 نیشان وئریر. CT2WS سیستمی بو دالغالاری درجه‌بندلیک و ترجومه ائدیب و آخیرده بیر هوشدار زنگیله او قورخولو فیکری موشخص ائدیر.

بیرینجی آددیم بئییندن یوللانان دالغالاری ثبت ائلیه بیلن بؤرکوله شخصین فیکیرنی کونترول ائله‌مکدیر. اوندا کی دستگاه ائلیه بیلدی 120 پیکسل‌لی و 120 درجه‌لی بیر دوربینله فیکیری موشخص ائده, شخصین باشینا قویولان و سیستمه وصل اولان بؤرک تصویرلر ثبت ائدیر.

بو پروسه‌نین آخیر مرحله‌لری ده بوروشوق اعمالدیر کی بیر لپ‌تاپدا ایجرا اولور.

هاوانین شاختاسی زلزله‌زده‌لرین اورک داغینی چوخالدیر



جام جم آنلاین: قیش یئتیشیر, شاختا یاواش-یاواش اؤزونو گؤرسدیر و صیفردن آشاغی درجه‌ده هر ساختیماندا یاشاماق چتیندیر, هله قالسین کی او شاختادا موناسیب اولمایان چادیر ایچینده کیچیک اوشاقلار و خسته قوجالاریلا قالاسان. کندلیلر دئیرلر ایستی‌لتمه وساییلدن‌ده خبر یوخدور, چادیرلار سو کئچمز دئییرلر و بیر طرفدن‌ده یاغیش سویو اونلارین آلتیندان کئچیر.

«بوردا گئجه‌لر چوخ سویوق اولور, بیزیم ائو-ائشیگیمیز یوخدور و گئجه‌نی سحره‌جن تیر-تیر تیتره‌ییروق.» بو زلزله‌زده‌لرین سسی‌دیر کی ایستیرلر سسلری مسئوللارین قولاغینا چاتسین. دئییرلر ایندی کی خاروارلار تورپاغین آلتیندان سالیم چیخمیشیق اومیدواریق کی قیشی اَن آز ایمکانلارلا باشا وئرک.

منطقه‌ده پاییز یاغیشلاری باعیث اولوب زلزله‌زده‌لرین چادیرلارینا سو دولسون. دره‌لرده قورولموش چادیرلاری سو آپاریر و اوجالیقلاردا قورولموش چادیرلاری پاییز کولگی آپاریر.

ایندی شاختا فصلی‌نین یاخینلاشماسیله کندلیلرین چاره‌سی قالماییب کی, هر جانلی وارلیغا یاشاییشی چتینله‌دن سویوقدا, قیشی باشا وئرسینلر.

زلزله‌زده کندلرین هامیسی‌نین وضعیتی بئله‌دیر؛ بیر حالدا کی مسئوللار زلزله‌زده‌لرین ائولرینی تحویل وئرمکدن دانیشیرلار. آما یئتیشن گوزاریشلره گؤره جماعتین چوخو چادیردا و بؤحران شراییطده یاشیرلار.

بو منطقه‌نین هاوا شراییطی گؤرسدیر کی چوخ تئز یاغان قار نه ورزقان, اهر و هریس ائولری‌نین دامی بلکه زلزله‌زده‌لرین چادیرلاری اوستونده اوتوروب.

زلزله‌زده منطقه‌لرین تازادان دوزلتمه‌سینده کم‌کارلیق, ایندی اوستانین نوماینده‌لری‌نین‌ده سسینی چیخاردیب. ائله کی اهر, ورزقان و هریس شهرلری‌نین ایکی نوماینده‌سی عباس فلاحی و الله وردی دهقانی, جام جم آنلاینا دئدیدیلر کی ایشلر بئله گئتسه زلزله‌دن دیری قورتولانلار شاختا و ناخوشلوق اثرینده آرادان گئده‌جکلر.

نوبل جاییزه‌سی


یئر سیّاره‌سی میلیاردلار آدامینان دولودور کی هامیسی ایشله‌مک, اویناماق, دوشونمک و گیجللندیرن یوللارین ایچیندن دوز یولو تاپماغا مشغولدولار. بو قارما-قاریشلیغین ایچینده اینسانلارین بیر عیدّه‌سی دیقّتلرین الدن وئرمیرلر و حیاتلا اوز به اوز اولماغا تازا یوللار  تاپیرلار و بونلارین بیر عیدّه‌سی‌ده نوبل جاییزه‌سینی آلیرلار.

نوبل جاییزه‌سی هرکسه وئریلن جاییزه دئییل. بو جاییزه 1895-جی ایلینده موخترع و اینسان حقوقی زمینه‌سینده چالیشان سوئدلی آلفرد نوبل طرفیندن قویولدو و علمی-فرهنگی, ادبیات, ایقتیصاد, صولح و باریش, فیزیک و طیب زمینه‌سینده‌کی قاباغا گئتمکلری تشخیص وئریر.

نوبل جاییزه‌سی ارزیشلیدیر آما نوبل جاییزه‌سینه باعیث اولان ایشلر ‌داها ارزیشلیدیر. نوبل جاییزه‌سینی قازانانلار ائله موتفکیرلردیلر کی اؤز یاشاییشلارینی اینسان حیاتی‌نین رازلاری‌نین آشکار اولماسینا وقف ائدیبلر, اونلار اینسانین جمعی عاغلی‌نین چوخالماسینا کؤمک ائدیب و اونلارین بیر عیدّه‌سی اؤز موطالیعه‌لریله اینسانین یاشاییشینی تپ-چئویر ائدیبلر:

ماری کوری

بو فرانسه‌لی-لهستانلی خانیم اؤز موطالیعه‌لریله عالیملرین باخیشلارینی دونیایا نیسبت دگیشه بیلدی.

کوری 1867-ده دونیایا گلدی و عؤمرونون چوخونو رادیو اکتیو قایدالاری موطالیعه‌سینده کئچیتدی. 1903-ده حیات یولداشی پیر و هنری بک‌کوئرل ایله بیرلیکده فیزیکده تشعشوعات (رادیو اکتیو) حادیثه‌سی زمینه‌سینده‌کی موطالیعه‌لرینه گؤره نوبل جاییزه‌سینی آلدیلار. ماری کوری 1911-ده و بو دفعه رادیوم و پولونیومون کشفینه گؤره نوبلین شیمی جاییزه‌سینی آلدی.

آلبرت انشتین

فیزیک نوقطه نظریندن, انشتین دونیایا و بوتون وارلیغا تازادان باخماغا کؤمک ائله‌دی. او شیمی و ریاضی ریشته‌سینده تحصیلینی قورتاراندان سونرا سوییسین ایختیراع ثبت دفترینده ایشه باشلادی و بئکار واختلاریندا جرم-انرژی برابرلیغینی کشف ائدیب نیسبیّت نظریه‌سینی ایرائه وئردی.

1921-ده فوتو الکترونیکین تأثیری‌نین کشفینه گؤره فیزیک نوبل جاییزه‌سینی قازاندی و بو کشفین اثرینده تیلویزیون و سینما کیمی کشفلر اولوندو.

ایوان پاولوف

او 1904-ده نوبلین فیزیولوژی جاییزه‌سینی قازاندی. اونون اَن مشهور تحقیقلری شرطی عکس‌العمللر زمینه‌سینده اولوب.

او اؤز مشهور آزماییشینده هر دفعه ایتلره یئمک وئرنده, زنگ چالیردی و بو آزماییشی نئچه دفعه تیکرار ائدندن سونرا, ایتلر زنگ سسی ائشیدنده آغیزلاری‌نین سویو آخیردی. چوخ چکمه‌دی کی بللی اولدو آداملارین‌دا اوخشار خصوصیتلری وار. پاولوفون باخیشی روانشیناسی علمینده تازا قاپیلار آچدی.

دین اینسانین سعادت یولودور



علمین سولطه‌سی و اوندان اله گلن نتیجه‌لر گؤرستدی کی علمه ایفراطی تأکید ائله‌مکله اینسانین سعادتینه یئتیشمک اولماز.

کئچمیش زمانلارا مخصوصاً اؤز عصرمیزه باخیش سالساق گؤره‌ریک کی دین اینسانین معریفت منبعی کیمی قیراغا قویولوب.

قاباقلار دیندن ایستیخراج اولان اصوللارین چوخو آیری منبعلردن آلیندی و عاغیللا مونافاتی اولان اصول قیراغا قویولدو. چوخلو دینه باغلی اولان ایناملار او جومله‌دن دونیانین  یارانما باره‌ده اولان ایناملار علمله سوآل آلتینا گئتدی. اعتبارلی اولان تکجه علمی یوللاری ایدی.

ائله بو اساسدایدی کی تکامول, خیلقت و یارانمانین یئرین توتدو و اونو اعتیبارسیز ائله‌دی و علمی شواهید وارلیغین یارانماسی‌نین منبعی باره‌ده دینی باخیشلاری ایشتیباه حسابلادی.

آما علمه ایفراطی صورتده تأکید ائله‌مگین نتیجه‌لری‌ده بللی اولدو. بو دوران ائلیه بیلمه‌دی دینی اینام و اعتیقادلاری آرادان آپارسین.

علمین سولطه‌سی و اوندان اله گلن نتیجه‌لر گؤرستدی کی علمه ایفراطی تأکید ائله‌مکله اینسانین سعادتینه یئتیشمک اولماز. دوز یول بودور کی هر ایکی موضوعیا دیقّت اولسون و اونلاردان ایستیفاده ائدیلسین.

قانسیزلیغین اون علامتی


قانسیزلیق او موشکوللردندیر کی خانیملارین اکثری اونا موبتلادی آما چوخونون اوندان خبری یوخدور. حقیقتده قانسیزلیغین اکثراً علامتی اولمور و بعضاً آیری ناخوشلوغون علامتلریله قاریشیق دوشور.

قانسیزلیغین تکجه تشخیص یولو قان آزماییشی اولسا دا بوردا بو ناخوشلوغون 10 علامتی ذیکر اولور کی اونلاری تشخیص وئرسز فوراً دؤکتوره گئدین.

1. دری‌نین رنگی آتیب: قانسیز اولاندا بدنیزین دریسی طبیعی رنگده اولسا دا دوداقلاریزین رنگی طبیعی رنگدن آچیق اولسا و یا بدنیزین دریسی خسته و سوست اولسا بو او دئمکدیر کی قانسیزسیز.

2. همیشه یورقونلوق احساسی: همیشه یورقونلوق احساس ائدیرسیز و حیس ائدیرسیز کی قاباقکیلارا تای گوجوز یوخدور؟ نظریزه گلیر کی گون بویو دایانیرسیز؟ بو قانسیزلیغین آشکار نیشانه‌سیدیر. روح دوشگونلویونون مین بیر روحی و فیزیکی عیلّتی‌ده اولسا, بو قانسیزلیغین موهوم علامتلریندن ساییلیر.

3. باش آغریسی و ایشتهاسیزلیق: قانسیزلار گون بویو باشلاری آغرییار و معمولاً غذایا مئیللری اولماز. بونلار قانسیزلیغین بیرینجی علامتلریندندیر.

4. خوشکیّت: بو دا قانسیزلیغین علامتلریندن ساییلیر و یئمک عادتلرین دگیشمه‌میش اورتایا گلر. مثلاً گؤی و میوه مصرفین آزالتمامیش یارانار.

5. دیقّتین آزالماسی: قانسیز اولساز گونده‌لیک مسأله‌لره دیقّتیز آزالار و ایشلریزی گؤرمک چتین اولار.

6. عجیب تغذیه: قانسیزلارین عجیب خاصیّتی وار کی تورپاق و کاغاذ کیمی یئمه‌لی اولمایان زادلاری یئسینلر. بو حالته «پیکا» دئییلیر و قانسیزلیغیزین موعالیجه‌سی اوچون فوراً دؤکتوره گئتمه‌لیسیز.

7. دیلیزده و آغزیزدا بیردن-بیره یارا گؤروشسه و یا اگر خانیم اولساز آیلیق عادتیز بیردن قطع اولسا, نیشان وئریر کی قانسیزسیز.

8. تنگی نفس: بو بیر جیدّی هوشداردیر. قانسیزلیغیزین شیدّتی چوخالاندا تنگی نفسه دوچار اولارسیز. نیه کی قانین نفس چکمه پروسه‌سینی ساغلایان قیرمیزی گلوبوللار آزالسالار قانا اوکسیژنین یئتیشمه‌سی آزالار. بو علامت اورتا و یا شیدّتلی اولا بیلر.

9. سویوق بارماقلار: ال-آیاغیز همیشه سویوق اولسا قانسیزسیز. بو مسأله اوردان یارانار کی قانین آزلیغینا گؤره ال و آیاغا قان آز یئتیشر.

10. ضعیفلیق و باش گیجللنمه: بتر قانسیزلیقدا سحر آیاغا دوراندا چوخ ضعیفلیک حیس ائدیرسیز و یا باشیز گیجللنیر.

«خیلافتین مشروعیت بؤحرانی» مأمونون ایمام رضانی(ع) ولیعهد ائتمه‌س


مأمونون ایمام رضانی(ع) ولیعهد ائتمه‌سی‌نین عامیلی اونون شیعه گیراییشیندن یوخ بلکه مؤتزیله اولماسینا گؤره ایدی کی اونو مشروعیت بؤحرانینا دوچار ائله‌میشدی و دئیه‌سن بو بؤحران ایمام رضانین (ع) شهادتیندن سونرا حل اولور.

ویلایت عهدلیگین مأمون طرفیندن ایمام رضایا (ع) وئریلمه‌سی‌نین سببلری باره‌ده اوچ فرضیه مطرح ائدیبلر: بیرینجی بو کی مأمون جیدی سیاسی انگیزه‌ایله صحنه‌یه گلمیشدی و علوی‌لرین شوریشلری کیمی بیر پارا موشکوللرین حلی اوچون بو ایشه ال وورموشدو.

ایکینجی فرضیه کی چوخ آز عیده‌نین طرفیندن مطرح اولور بودور کی مأمون بو مسأله‌ده جیدی سیاسی انگیزه‌سی یوخیدی, بلکه اونون شیعی تعلوقاتی واریدی و ایمام رضایا (ع) علاقه‌سی اولدوغو اوچون بو ایشه ال وورموشدو.

اوچونجو فرضیه بودور کی مأمون چوخ شیدّتلی حالدا مؤعتزیله دوشونجه‌سینه اعتیقادی واریدی و بونا گؤره خیلافتی‌نین مشروعیتینده بؤحران واریدی.

ایمام رضا (ع) زمانیندا اوچ فیکری-سیاسی جریان واریدی. بیرینجی جریان شیعه ایمامتی ایدی کی «دینی دوشونجه‌«یه دایانیردی و بو جریان پیغمبر (ص) زمانی جوجَریب  سقیفه جریانیندا اصولی قورولدو و ایمام علی‌نین (ع) قیسا خیلافتی عهدینده ایدئولوژی صاحیبی اولدو و حسینی عاشورادا موستقیل هویّت تاپدی و بو زماندا ایمام رضا (ع) بو جریانین نوماینده‌لیگینی ائدیردی.

ایکینجی جریان «سونّتلره دایانماق» دوشونجه‌سی ایدی کی ایمامتی ایجتیماعی بیر ایش بیلیردی و سونّت اهلی بو دوشونجه‌نی تابعیت ائدیردیلر.

اوچونجو فیکری جریان «عقله دایانان» مؤعتزیله جریانیدی کی نه شیعه‌ایله و نه اهل سونّتله موافیق ایدی و ایمامتی, اینسانی عقله تابع بیلیردی و بئله اینانیردی کی ایمام, اینسان عقلی  و اخلاق, سیاسی و ایجتیماعی معیارلار اساسیندا سئچیلمه‌لیدیر.

ایمام رضانین (ع) عصرینده بو اوچ جریانین داعواسیندا مأمون اؤز خیالیندا چالیشیردی ان یاخشیسینی سئچسین. او مؤعتزیله دوشونجه‌سینه گیراییش تاپیب و جیدّی صورتده بؤحرانا دوشموشدو و بو بؤحران, مشروعیت بؤحرانی‌ایدی و شاید او اؤز-اؤزونه فیکیرلشیردی کی آیا ایمام رضا(ع) کیمی شخصین اولماسی‌ایله یئنه او ایمامت ایدعاسی ائده بیلر یا یوخ؟

ایمام رضانین(ع) شهادتیندن سونرا بو بؤحران حل اولور و مأمون اعتیزالدان ال چکیر و معتصمی اؤزونون یئرینه سئچیر.

مأمون نه شیعه ایدی و اهل سونّتین ایناملارین قبول ائدیردی و خیلافت اوچون هئچ شرط-شروط قاییل دئییلدی. مأمون مؤعتزیله‌لرین عقل محور اینامیله چالیشیردی مشروع بیر حکومت تشکیل وئرسین کی باشارا بیلمه‌دی.

بؤیوک جاییزه * المکافأة العظیمة

چینین قدیم ناغیللاریندا گلیب کی بیر سولطان ایستیر رعیتلرین بیرینه جاییزه وئرسین . .

پس اونا دئییر: «ایکی آیاغینلا گزه بیلدیگین میقداردا یئری سنه باغیشلایاجاغام...»

کیشی سئوینیب باشلادی دلی-دیوانه کیمی آددیملاری ایله یئری اؤلچمگه . . .

چوخ یول گئتدی و یورولدو و دوشوندو کی سولطانین یانینا قاییتسین و شاه, قطع ائله‌دیگی مساحتی اونا باغیشلاسین . .

آما نظری دگیشدی و تصمیم توتدو داها چوخ گئتسین و آرتیق یئر اله گتیرسین . .

مسافتلر اوزاندی و اوزاندی و یئنه فیکیرلشدی کی اله گتیردیگی بسدیر و شاهین یانینا قاییدا . .

آما یئنه تردید ائله‌دی و قرارا گلدی کی داها چوخ و داها چوخ یول گئتسین . .

کیشی آزدی, گتدی و گئتدی و بیر داها قاییتمادی. .

یولونو ایتیردی و حیاتی اوتوزدو . .

دئییرلر بو اونون شیدّتلی یورقونلوغونا گؤره اولدو . . بیر شئی اله گتیرمه‌دی و سعادته چاتمادی چونکی بس اولما حدّینی تانیمادی و قانع اولمادی.

 

المکافأة العظیمة

جاء فی حکم و قصص الصین القدیمة أن ملکا أراد أن یکافئ أحد مواطنیه...

فقال له "امتلک من الأرض کل المساحات التی تستطیع أن تقطعها سیرا على قدمیک ..

فرح الرجل وشرع یزرع الأرض مسرعا ومهرولا فی جنون ..

سار مسافة طویلة فتعب وفکر أن یعود للملک لیمنحه المساحة التی قطعها ..

 ولکنه غیر رأیه وقر مواصلة السیر لیحصل على المزید ..

سار مسافات أطول وأطول وفکر فی أن یعود للملک مکتفیا بما وصل إلیه ..

لکنه تردد مرة أخرى وقر مواصلة السیر لیحصل على المزید والمزید ..

ضل الرجل یسیر ویسیر ولم یعد أبداً ..

فقد ضل طریقه وضاع فی الحیاة ..

ویقال إنه وقع صریعا من جراء الإنهاک الشدید .. لم یمتلک شیئا ولم یشعر بالاکتفاء والسعادة لأنه لم یعرف حد الکفایة أو ( القناعة ).

زنجفیل چایی ایضطیرابی آزالدار

گونده بیر فینجان زنجفیل چایی, اینسانین اخلاقین دوزلدیب ایضطیرابین آزالدار و عین حالدا غذانین هضمی و جذبینه کؤمک ائدر.

انگلیستانین تغذیه و ساغلاملیق موتخصیصلری دئییرلر: معده‌نین اسیدی غذانین هضمینه لازیمدیر و شخص موضطریب اولاندا بو اسیدین آخماسی موختل اولار. آما بیر ایستیکان داغ سویا تازا زنجفیل و لومو سالیب ایچماق هاضیمه‌نین تحریکی اوچون مؤعجیزه‌لی یولدور.

زنجفیلده «جینگرول» آدیندا مخصوص و موهوم آنتی اوکسیدان وار کی بدنده ایضطیرابدان یارانان شیمیایی ماده‌لری آرادان آپارار.

هابئله زنجفیل ایلتیهابی آزالتماقدا و شایع اولان تنفّوسی موشکوللر و قان دولانمانی یاخجیلاتماقدا فایدالیدیر. زنجفیل چایی خانیملاردا دا آیلیق عادتی اثرینده‌کی قارین ییغیشماسینی آزالدار.

حرکت چوخ اولدوقجا عؤمر چوخالار

مونظم صورتده ورزیش ائتمک یاشلی اینسانلارین عؤمرون چوخالدار.

استرالیانین موناش دانیشگاهی‌نین موحقیقلری تایوانلی موحقیقلرین ایش بیرلیگی‌ایله یاشلی اینسانلاردا بدنین حرکتی و چکیسی‌نین اؤلومله رابیطه‌سینی بیلمک اوچون تایواندا 97-65 یاشدا اولان 1435 کیشی و خانیمی, 8 ایل بویوندا نظر آلتیندا ساخلادیلار.

دؤکتور مارک والک ویست, موناش دانیشگاهیندان بو تحقیقین رئیسی دئییر اوست-اوسته یاشلی اینسانلاردا ضعیفله‌مک و یونگوللشمک دیری قالماغین خطره دوشمه‌سی دئمکدیر.

اونون دئدیگینه گؤره, موحقیقلر بو تحقیقده باش تاپیبلار کی عضله‌سی آز اولان قوجالار (قوجالیق اثرینده قودرت و عضله‌ بافتینی الدن وئرمک) و اسکلتلری کیچیک اولانلار اؤلوم خطرینه داها چوخ یاخین اولورلار, مخصوصاً او زمان کی فیزیکی حرکتلری آز اولا. اوندان علاوه طبیعی و آرتیق چکی‌لری اولان قوجالار و پیاده یئریمک و داغچیلیق کیمی ورزیشلر ائدنلر داها ساغلام اولورلار و یاشاماق احتیماللاری چوخ اولور.

بو موطالیعه بویوندا دقیق نتیجه آلماق اوچون یاش, جینس, ایجتیماعی-ایقتیصادی وضعیت و شخصی کیردار نظرده آلینیب.

دؤکتور مارک والک ویست آخیرده دئدی کی قوجالارین حرکتی چوخالسا, اؤلوم میقدارینی گؤزه گلیم میقداردا آزالتماق اولار و بو ایش هفته‌نین موختلیف گونلرینده مولاییم و آز ورزیشلرله گؤروله بیلر.

سئرچه و تله * العصفور والفخ


نقل اولوب کی سئرچه تله‌یه راست گلیر. سئرچه دئییر: «نیه یولدان اوزاق گزیرسن؟» تله دئییر: «ایستیرم خالقدان اوزاق گزم, اونلاردان اماندا قالام و اونلاردا مندن اماندا قالسینلار.» سئرچه دئییر: «پس نیه تورپاقدا اوتوروبسان؟» تله جواب وئریر: «تواضوعکارلیق اوچون.»

سئرچه دئییر: «بو آغاج نه‌دیر؟»

تله دئییر: «بو منیم عصامدیر, اونا دایانارام.»

سئرچه دئییر: «بو یئم نه‌دیر؟»

تله دئییر: «اونو صدقه وئریرم.»

سئرچه دئییر: «ایجازه وار اونا دَیَم؟»

تله دئییر: «اگر ایستیرسن ائله.»

سئرچه یئمه یاخینلاشاندا تله اونا ایلیشدی و سئرچه آغریدان قیشقیردی.

تله دئدی: دء گؤروم نه ایستیرسن و قورتولماغینا هانسی یول وار. هر کس قارداشلارینی اؤلدورمگه عادت ائدن دوشمنی تانیماسا, کؤمکلیگه استحقاقی یوخدور.

عیبرت: دوشمن تله‌سینده اوتورماق آشکار ساده لوحلوقدور !

 

 

العصفور والفخ

حُکی أن عصفورا مر بفخ , فقال العصفور : ما لی أراک متباعدا عن الطریق؟ فقال الفخ: أردت عزلة الناس ,لآمن منهم و یأمنوا منی .فقال العصفور : فما لی أراک مقیما فی التراب؟ فقال : تواضعا !

قال العصفور: وما هذه القصبة؟

قال الفخ: هذه عصای أتوکأ علیها.

قال العصفور: فما هذه الحبة؟

قال الفخ: أتصدّق بها.

قال العصفور: أیجوز أن ألتقطها؟

قال الفخ: إن احتجت فافعل.

فدنا العصفور من الحبة فانطبق علیه الفخ فصاح العصفور ألما.

فقال الفخ: قل ما شئت فما لخلاصک من سبیل، فمن لا یعرف عدوه الذی اعتاد قتل اخوانه لا یستحق المساعدة.

العبرة : الوقوع فی فخ العدو الواضح قمة السذاجة!

گله‌جکده بیر ساواش وار

سیپاهین فرماندهی تأکید ائله‌دی کی دوشمنلر ایرانلا موقابیله ائله‌ممگین تکجه یولونو ساواشدا بیلیرلر و بئله فیکر ائلیرلر کی بو اونلارا قازاناجاق. آما اونلار او قدر قانمازدیلار کی بیلمیرلر بو ایش اونلارین محو اولما نوقطه‌سی و ماجرالاری‌نین سونو اولاجاق.

سردار سرلشکر محمد علی جعفری سیپاهین جنگده بهداری گوجلری‌نین ایختیصاصی نوماییشگاهیندا دئدی: ایندیه قدر هئچ گوج و قودرت ایسلامی اینقیلابین قاباغا گئتمه‌سینه مانع اولا بیلمه‌ییب, نیه کی اینقیلابین توسیعه‌سی یئر اوزونده ایسلام دینی و ایلاهی ایشیغین توسیعه‌سی معناسیندادیر.

او ایدامه‌ده بونو دئمکله کی بویون موسلح نیرولار و مخصوصاً سیپاهین قاباقجیل سیستملری وار, دئدی: بونو بیلمه‌لی‌ییک کی شراییط دگیشماقدادیر و تحمیلی سککیز ایللیک جنگ کیمی جنگ اولمایاجاق, آما آیری بیر جنگ پیش‌بینلیک اولور کی گله‌جکده باش وئره‌جک و بیز قطعاً بو جنگده موقدس دیفاع دورانی‌نینداکی مظلومیّتیمیز اولمایاجاق.

اینسان یئرین موسیقی‌سینی ائشیدیر


یئرین مغناطیسی کمری گونش یئللری‌نین ذرّه‌لرینی آلماقلا, گؤیه بیر سس گؤندریرلر کی ناسا موحقیقلری اونو ضبط ائله‌ماغی باشاریبلار.

ایسنانین خبرینه گؤره, ناسانین شوعاع ساچما کمر توفانی, ایکی اکیز آختارانی (RBSP) یئر اطرافینداکی بیضی مدارلاردا دولانیرلار و اونلارین یئرله فاصیله‌سی بعضاً 603 کیلومتر و بعضاً 32 مین کیلومتردن چوخ اولور.

بو ایکی آختاران کی شوعاع ساچما کمرلرینی (وان آلن) تحقیقی اوچون گؤیه گؤندریلیبلر, سپتامبرین بئشینده (شهریورین 15-ده) یئرین مغناطیسی بؤلوموندن ساطع اولان«مگنتوسفر»آدیندا رادیویی دالغالارین ضبطینی باشارا بیلدیلر.

بو سس کی «یئرین اوخوماسی» (Earth's chorus) آدینا مشهوردور, گؤیده ائشیدیلیر.

آیووا دانیشگاهی‌نین موحقیقلریندن اولان «کریگ کلتسینگ» تأکید ائلیر: جماعت بو سسله اون ایللر قاباق تانیشیدی؛ قاباقلار بو سسه قولاق آسماق اوچون رادیودان ایستیفاده اولاردی کی قوشلارین های-کویونه بنزیر.

کلتسینگین دئدیگینه گؤره, بو سسلر یئرین مگنوسفری‌نین یوخاری لایه‌لرینده‌کی قودرتلی ذرّه‌لردن ساطع اولور و اونلاری آلماق سحرلر داها راحت اولور و بونا گؤره اونا «سحر نغمه‌سی» آدی‌دا وئریلیب.

بو رادیویی دالغالار, ائله فرکانسلاردادیلار کی گؤیده‌کی اینسان فقط ایمنی بؤرکونو چیخارتسا اونو ائشیده بیلر.

«وان آلن» شوعاع ساچما کمرلر, ائله ذرّه جریانلاریدیر کی یئرین جیواریندا گونشین یئللریندن گلیب و یئرین مغناطیسی میدانیندا تله‌یه دوشورلر.

آیت الله علامه محمد تقی جعفری + مجموعه سخنرانی


آیت الله علامه محمد تقی جعفری


اوستاد علامه محمد تقی جعفری(ره) نین یاشاییشیندان خولاصه


اوستاد علامه محمد تقی جعفری(ره) 1304-جو ایلده تبریزده دونیایا گؤز آچدی و تبریز، تهران، قوم و نجف اشرف شهرلرینده ایسلامی علملرین عالی تحصیلاتیندان سونرا بؤیوک عالیملرین محضرینده او جومله دن آیات عظام، میرزا فتاح شهیدی، شیخ محمدرضا تنکابنی، شیخ کاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم کیمی بؤیوکلردن فئیض آپاردی. ایندیه کیمی اوستادین اثرلریندن 80 اثر چاپ اولونوب و اونلارین بعضیسی نین چاپی مثنوی شرحی کیمی کی 15 جیلدده نئچه دفعه تجدید چاپ اولوب. هابئله اونلارین نیظارتی آلتیندا 12 ایل بویوندا مولانا مثنویسی نین کشف الآیاتی 4 جیلدده «دریادان دریایا» عونوانیندا یایلیبدیر.
اوستادین گؤرکملی اثرلریندن نهج البلاغه شرح و تفسیریدیر کی 27 جیلدده چاپ اولوب. اوستاد جعفری نین آیری نفیس اثری مولانانین دوشونجه لری، شرق و غرب جهانبینی و فلسفه لری نن موقاییسه سی زمینه سینده دیر کی «مولانا و جهانبینی لر» عونوانیندا چاپ اولوب.
اینسان حاقلاری و اونون ایسلامدا اولان اینسان حاقلاری نن موقاییسه سینده، موفصّل و شرحلی کیتاب اوستادین قلمی اینن مونتشیر اولوب کی اونون تازا نظرلری ایسلامی کونفرانسدا مطرح و ایستیفاده اولوب. بو کیتاب اینگیلیسی دیلینه ترجومه و چاپ اولوب و ژاپونی دیلینه ده ناکویا دانیشگاهین اوستادلاری نین بیرینین الیله ترجومه اولماقدادیر.
اوستاددان 60 دان آرتیق کیتابیدا هله چاپ اولماییب و گله جاقدا چاپ اولاجاق. کی بو ترتیب اینن چاپ اولمامیش اثرلری 150 عونوان اولور. اوستادین کیتابلاری بو زمینه لرده دیلر: فیقه ، سیاسی علملر ، روانشیناسی، تربیتی علملر ، ایسلامی معاریف، ایسلامدا هونر و گؤزللیک نظریه سی، فلسفی و کلامی بحثلر کی دولودور تازا و بدیع نظریه لری نن.
دونیانین باشا باشیندان اونلارجا اوستاد و دوشونجه صاحیبلری اوستاد جعفری نن علمی موذاکره لری واریدی کی بو دانیشیقلارین 50دن چوخو 2 جیلد کیتابدا «دوشونجه لر تکاپوسو» آدیندا یاییلیب.

علامه جعفری نین دانیشیقلارین بو لینکلردن دانلود ائده بیلرسیز:

علامه جعفری نین تورک دیلینده دانیشیغی  41 مگابایت
اینسانین گؤزللیگی و روحانی شخصیتی
موختلیف زمینه لرده دانیشیقلار
1  260 مگابایت
2  250 مگابایت
3  240 مگا بایت
4  265 مگابایت
5  113 مگابایت
6   131 مگابایت

دیشلرین چورومه‌سی داها اولمایاجاق


عالیملر تازا بیر ایقدامدا ائله ایش گؤردولر کی ائلیه بیلر دیش دؤکتورلرین بئکار ائله‌سین. اونلار بیر جور واکسن دوزَلدیبلر کی بیزی همیشه‌لیک دیش چورومه‌سی موقابیلینده موقاویم ائدیر.

آمریکانین فوریست مؤسیسه‌سی‌نین موحقیقلری بیر واکسن دوزلدیبلر کی دیشلرین چورومگینه باعیث اولان mutans streptococci باکترینی آرادان آپاریر.

بو باکتری غذانی تجزیه ائدنده لاکتیک اسیدی تولید ائدیر کی دیش میناسینی یونور و چورومگه سبب اولور.

بو واکسن دیفاع سیستمینه اؤرگه‌دیر کی باکتریلرین دیشلره یاپیشماسینا سبب اولان آنزیملری اؤلدورمک اوچون, آنتی‌بادی دوزلتسین.

بو باکتریلر دیشه یاپیشماسالار آغزین سویو اونلاری یویار و دیشلر ساغلام قالارلار.

سیچانلار اوستونده اولان آزماییشلر گؤرسدیب کی بو واکسن دیشلرین چورومه‌سی‌نین قاباغینی آلیر. آداملار اوستونده اولان آزماییشلر ده اوخشار نتیجه‌یه چاتیب.

بو واکسن دیشلری بؤیومکده اولان بیر یاشدان کیچیک اوشاقلارا وئریلیر. دیش پلاکی باکتریلری‌نین دوزلمه‌سیندن قاباق.

دؤکتور دانیل اسمیت بو مؤسیسه‌نین موحقیقلریندن بیری دئییر: «اوشاقلارا کیچیک یاشدان بو واکسن وورولسا نظریمه بئله گلیر کی دیش پلاکلارین ییغیشماسی‌نین قاباغین آلماق اولار.»

موحقیقلر دئییرلر بو واکسن بورون قطره‌سی صورتینده اولا بیلر کی اوشاقلارا و بؤیوکلره چتینلیگی اولماسین.

بورون و آغیزین بیر-بیرلرینه ایرتیباطلاری وار و واکسن بوروندان داخیل اولسا, آنتی‌بادیلر آغیز سویونا یول تاپا بیلرلر.

گلن نئچه ایلده بو واکسن بازارا گلسه دیش و آغیز ساغلاملیغینی تپ-چئویر ائده‌جک.

رسّام و جعل * الرسام والتزویر



وارلی گؤروشن بیر کیشی لازیم اولان وساییلینی آلماغا گئدیر. توکان صاحیبی اونا لازیم اولان وساییلی وئریر و او اونا بیر ایرمی دولارلیق وئریر. توکانچی اونو دخیله قویاندان سونرا گؤرور کی الینده جوهر وار.

اوّلده اونو شک بورودو کی وارلی کیشی نیه گرک جعلی پول وئره !! آما اونونلا بئله و پولا احتیاجی اولدوغو اوچون پولیسه گئدیر. پولیس پولون کیفیّتین گؤرندن سونرا دئیر: «بو پول حقیقی اولماسا حتماً او کیشی بؤیوک هونرمند و موبتکیردیر.»

پولیس او کیشی‌نین ائوینه گئدیر و آختاریر و بالاجا بیر اوتاق تاپیر کی اوردا پول جعل اولورموش و هابئله اوردان اوچ دانا چوخ گؤزل تابلو رسم تاپیر کی کیشی‌نین ایمضاسی اوندا وار.

پولیس اونون وار-یوخونو موصادیره ائدیر و تابلولاری موزاییده‌ده ساتیشا قویور. تابلولار 16 مین دولارا ساتیلیر. کیشی چوخ تعجوب ائدیر و ناراحات اولور. چونکی او بیر تابلویا صرف ائله‌دیغی واخت همان میقدار اولوردو کی بیر بالاجا ایرمی دولارلیغی چکماغا صرف ائدیردی.

 

الرسام والتزویر

ذهب رجل یبدو علیه الثراء لیشتری بعض الحاجیات ، ناولته صاحبة المحل أغراضه و قدم الیها ورقة من فئة العشرین دولارا ، وضعتها فی درجها ، و ما کادت تسحب یدها حتى وجدت علیها اثار حبر.

فی البدایة ساورتها الشکوک کیف یقدم رجل ثری ورقة مزورة !! لکنها رغم ذلک و لحاجتها للمال ذهبت الى قسم الشرطة ، و هناک تعجب الشرطی من جودة الورقة و قال لها انه لو لم تکن هذه الورقة حقیقیة لکان هذا الرجل على درجة عالیة من الفن و الأبداع.

ذهبت الشرطة لمنزل الرجل و فتشته ، و بالفعل وجدت غرفة صغیرة معدة لتزویر النقود ، و وجدت هناک 3 لوحات رسمها الرجل موقعة باسمه و کانت بمنتهى الجمال.

صادرت الشرطة ممتلکات الرجل و قررت بیع اللوحات فی مزاد ، و قد بیعت اللوحات بمبلغ 16 ألف دولار ، اصیب الرجل بالدهشة و الحزن الشدید لأن الوقت الذی استغرقه فی رسم أی لوحة کان هو نفس الوقت الذی یستغرقه لتزویر ورقة صغیرة من فئة العشرین دولار.

صاباح دونیا داغیلیرمی؟


ناسا گله‌‌جکدن قورخولو خبر وئریب.

صاباح دونیانین سونو اولا بیلر. ناسا 2009-جو ایلدن 2012-جی ایلین دونیانین سون اولا بیلجگی حاقیندا خبردارلیق‌لاری ائتمگه باشلاییب. او واخت هله گونشین فعاللیغینی اؤیرنن گروهون موتخصیصلری اؤزلری‌نین قورخودوجو حساباتلارینی درج ائتمیشدیلر: اونلار دونیا سطحینده خطری, گونشدن گؤزله‌دیک‌لرینی دئییب‌لر.

اونلارین سؤزلرینه گؤره، گؤرونمه‌میش سطحده اولان پارتلاییش, هسته‌ای ساواش ایله موقاییسه ائدیله بیلر. بو 2012-جی ایلین سپتامبرین 22-ده - یعنی صاباح باش وئرمه‌لیدیر.

گونشده‌کی پارتلاییشلارلا باغلی یئر کوره‌سی‌نین الکترو مغناطیس ساحه‌سینده‌کی دگیشیک‌لیک گوجلو الکتریک آخینی یارادا‌جاق. موتخصیص‌لرین حسابلاما‌لارینا گؤره، بوندان 90 ثانییه سونرا آمریکادا 300 اساس ترانسفورماتور یانا‌جاق. نتیجه‌ده 130 میلیون اینسان الکتریکسیز قالا‌جاق. قاتارلار، آسانسور‌لار و صنایع دایانا‌جاق، طیّاره‌لر یئره دوشه‌جک، سو و ایستیلیک تهجیزاتی دایانا‌جاق.

رادیو سوسا‌جاق، تیلویزیونلار گؤسترمه‌یه‌جک، رابطه ایته‌جک...

بو خطرلی گله‌جکدن قورخان آمریکا‌لی‌لار حتی 2010-جو ایلده فضایا مخصوص ماهواره - «سدو» گؤندریبلر. او، بئش ایل عرضینده گونشی ایزله‌یه‌جک، اونون تصویرلرینی گؤتوره‌جک و دقیقه‌ده 60 تصویر گؤندره‌جک. تصویرلرین کیفیتی  16 میلیون پیکسئلدیر.

دوزدور، هله‌لیک «سدو» قورخولو هئچ نه گؤندرمه‌ییب، بونا گؤره ده یئرده‌کی ساکینلری خطر باره‌ده خبردار ائتمه‌ییبلر. قاباقدا دا بیر گون وار.

روسیانین دولت دانیشگاهی‌نین رصدخاناسی‌نین مودورو، فیزیک-ریاضیات علملری دوکتورو سرگئی یازئو ناسانین پیش‌بینلیغینی غیری حرفه‌ای آدلاندیریب. "دونیادا هئچ کیم گونشده‌کی پارتلاییشلاری هئچ بیر آی اوّلدن دئیه بیلمز، هله قالدی 3 ایل اؤنجه‌دن".

اونون سؤزلرینه گؤره، ایندی گونشده فعاللیق چوخ یوکسک سطحده دئییل. "اعتراف ائدیم کی، بیر موتخصیص کیمی ایندی منه اورایا باخماق بئله ماراقلی دئییل. گونشده ایندی‌ده لکه‌لر وار، آنجاق اونلار ائله‌ده بؤیوک دئییل.»

روس موتخصیص بیلدیریب کی، هئچ بیر جیدی ژئوفیزیک موتخصیصی بو پیش‌بینلیقلا راضی‌لاشا بیلمز. بیزیم ایشیقسیز قالماغیمیز اوچون هله هئچ واخت گؤرمه‌دیگیمیز پارتلاییش لازیمدیر.»

سیگار چکنلرین یوخولاریندا ایختیلال چوخ اولور

آلماندا ایکی مین نفردن چوخ اینسانین اوستونده آپاریلمیش تحقیق گؤرسدیر کی دوخانیات مصرف ائدنلرین گئجه‌لر یوخلاماقدا موشکوللری وار و آیریلارلا موقاییسه‌ده یوخولاری آرام اولمور. موحقیقلر بیلیبلر کی بو تحقیقده شیرکت ائدنلرین 1100 نفری‌نین یوزده 17-سی گئجه‌لر 6 ساعتدن آز یاتیرلار و  یوزده 28-‌نین یوخو کیفیتی پریشاندیر.

استفان کوهرس بو تحقیق باره‌ده یازدیغی علمی مقاله‌ده دئییر: بو تحقیق بیرینجی دفعه‌دیر کی سیگار چکنلر و چکمه‌ینلرین یوخولارینی تحقیق ائدیر. تحقیق اولان گروه ائله آداملار ایدیلر کی هئچ جوره روحی ایختیلال سابیقه‌لری یوخیدی و ایطمینان اوچون بالقوه ریسکلی عامیللر ده کونترول اولوب.

بو تحقیقین نتیجه‌لری تکلیکده گؤرسده بیلمز کی سیگار چکمک موستقیم صورتده یوخونو موختل ائدر, نیه کی ایمکانی وار بو آداملارین بعضیسی‌نین آیری عادتلری ده اولسون کی اونلارین یوخولارینا تأثیر ائده. بو عادتلردن گئجه یاریسینادک تیلویزیون قاباغیندا قالماق و یا بیر آز فیزیکی فعالیت اولماقدیر کی راحت بیر یوخویا سبب اولار.

آما آیری طرفدن دئمک اولار بو تحقیق گؤرسدیر کی نیکوتینین تحریک ائدن اثری بو ایختیلالا سببی اولور.

یوخو کیفیتی چوخ آشاغی اولانلارین چاقلیق, دیابت و اورک ناخوشلوقلاری کیمی موشکوللری‌ده اولار بیلر.

بو تحقیقده 1071 نفر سیگار چکن و 1243 نفر سیگار چکمه‌ین کی بئیینلرینده هئچ موشکول یوخیدی, شیرکت ائله‌میشدیلر. بئیین موشکولونه بو قدر تأکید ائله‌مک بونا خاطیر ایدی کی اولا بیلر بئیین موشکولو یوخودا ایختیلال یاراتسین و یا سیگار چکمگه ریغبت یاراتسین.

آغاج و اوغلان


قدیم زمانلار بیر بؤیوک آلما آغاجی واریدی. و بالاجا اوشاق واریدی کی گلیب او آغاجین اطرافیندا اویناماغی سئوردی. اونون اوستونه دیرماشیب میوه‌سیندن یئیردی و کؤلگه‌سینده یاتاردی. اوغلان او آغاجی او قدر سئوردی کی ائله بیل آغاج‌دا اونونلا اوینور. زمان سووشدو و اوغلان بؤیودو و داها قاباقکیلار کیمی اونون اطرافیندا اویناماغا گلمه‌دی.

بیر گون جوان آغاجین یانینا گلدی و غملی گؤروشوردو. آغاج اونا دئدی: «گل منله اوینا!» اوشاق جواب وئردی: «من داها اوشاق دئییلم, من داها آغاج اطرافیندا اویناماغا گلمه‌میشم. آیری اویناتمالی ایستیرم و اونو آلماغا پولا احتیاجیم وار.» آغاج جواب وئردی: «موتأسیفم, منیم پولوم یوخدور. آما ائلیه بیلرسن منده اولان بوتون آلمالاری دره‌سن و اونلاری ساتماغینان پول قازاناسان.» جوان چوخ سئویندی و آلمالارین هامیسینی دریب سعادته چاتدی. جوان آلمالاری دریب گئدندن سونرا قاییتمادی و آغاج غوصّه یئییردی.

گونلرین بیر گونو همان جوان قاییتدی و ایندی کیشی اولموشدو. آغاج چوخ سئویندی و دئدی: «گل منله اوینا !» یئنه گؤزلنیلن جواب, ایمتیناع اولدو: «منیم اویناماق گوجوم قالماییب, عاییله‌مه گؤره ایشله‌مگیم لازیمدیر. بیزیم بیر ائوه احتیاجیمیز وار کی اوندا اوتوراق. منه کؤمک اولا بیلرسن؟» آغاج جواب وئردی: «موتأسیفم منده ائو یوخدور. آما ائلیه بیلرسن منیم بوداقلاریمی کسه‌سن و اؤزونه ائو دوزلده‌سن !» کیشی آغاجین بوتون بوداقلارینی کسدی و سئویندی. آغاج اونو سئوینجاق گؤرنده شاد اولدو. آما کیشی یئنه اونا قاییتمادی و آغاج تازادان تک قالدی و غوصه‌یه جومدو.

گونشلی و ایستی بیر گون کیشی قاییتدی و آغاج اونو گؤرمکدن سئوینیب همیشه‌یه تای, دئدی: «گل منله اوینا !» کیشی جواب وئردی: « من یاشلی بیر آدامام و ایستیرم ایستیراحت اوچون دریایا گئدم. منه قاییق وئره بیلرسن؟» آغاج جواب وئردی: «منیم گؤوده‌می قاییق دوزلتمگه ایستیفاده ائله. شاید اوزاق دریا سفرینه چیخدین و سعادتلی اولدون !» کیشی قاییق دوزلتمک اوچون آغاجین گؤوده‌سینی کسدی.  کیشی دریا سفرینه چیخدی و اوزون مودته‌دک قاییتمادی.

سون واختلار کیشی ایللر سونرا قاییتدی. آغاج اونا دئدی: « اوغلوم من موتأسیفم کی هئچ نه‌ییم یوخدور کی سنه وئرم. حتّا سنه بیر آلما دا وئره بیلمیرم.» کیشی جواب وئردی: «ناراحتچیلیغا یئر یوخدور منده اونو یئمگه دیش یوخدور.» آغاج دئدی: «گؤوده‌م ده یوخدور کی اونا دیرماشاسان.» کیشی جواب وئردی: «ایندی او ایشه بؤیوموشم.»

سونرا آغاج گؤز یاشلاری آخا-آخا ایضافه‌لتدی: «دوغرودان دا من سنه بیر شئی وئرمکدن عاجیزم. منده قالان تکجه ریشه‌لریمدیر کی اونلار دا اؤلمکده‌دیرلر !» سونرا کیشی دئدی: «منیم آرتیق بیر شئیه احتیاجیم یوخدور. منیم ایستدیگیم بیر یئردیر کی اوردا راحت اولام. بو قدر ایلی چتینلیق چکمیشم. قوجا آغاجین ریشه‌لری لاپ یاخشی یئردیر کی اونا دایانیب دینجلم.» آغاج دئدی: « گل اوتور یانیمدا و دینجل !» کیشی اوتوردو و آغاج سئوینج گؤز یاشلاری ایچینده گولومسه‌دی.

 

حیکمت: آغاج آتا-آنا کیمیدیر. اوشاق اولاندا اونلارلا اویناماغی سئویریک و بؤیوگندن سونرا اونلاری ترک ائدیریک و بیر شئیه احتیاجیمیز اولمادان قاییتمیریق.

و البته شک یئری یوخدور کی آتا-آنا صمیم قلبدن ارزیشلی زادلارینی اوشاقلارینا –کی اونلارین گؤزونده هله‌ده اوشاقدیلار- وئررلر.

ایسلام ضیدینه اولان بو حرکتلر, دونیا اهلی‌نین موسلمان اولماسی‌نی



غربلیلرین ایسلاملا موباریزه‌سی بونا خاطیردیر کی همیشه نیگراندیلار مسیحی و یهودیلر ایسلاما اوز گتیرسینلر و ایسلام ضیدینه اولان بو حرکتلر, دونیا اهلی‌نین موسلمان اولماسی‌نین قاباغین آلماغا گؤره‌دیر.

غرب دونیاسی‌نین ایسلاملا موباریزه‌سی, فیکری نظردن قرنلر قاباغا قاییدیر و ریشه‌سی یهودیتله مسیحیتین ایسلاملا ضیدّیتینه یئتیشیر. حقیقتده بو ضیدیت بو نیگرانچیلیقدان چیخیر کی اولمایا یهودیلر و مسیحیلر موسلمان اولسونلار.

توهین ائدن فیلیمده بو مسأله اساس هدف توتولوب. بونلارین ایشلتدیکلری یول ایسلامین تاریخ و مفهوملارینی تحریف ائله‌مکدیر و بو یولدا, تاریخ بویو چالیشیبلار کی ایسلامی خشین و شمشیرله یاییلمیش دین تانیتدیرسینلار و بئله ایلقا ائده‌لر کی ایسلامی تعلیمات موسلمانلاری غیری اینسانی حرکتلره وادار ائدیر و ائله بو فیلیم‌ده ایستیر ایلقا ائله‌سین کی موسلمانچیلیق خشونت و غیری اینسانی رفتار صاحیبی اولماق دئمکدیر.

هرچند کی غربین موستشریقلر و ایسلام شیناسلاری چالیشیبلار کی بیر سئری ایسلامی مفهوملاری تحریف ائله‌سینلر و غیری موناسیب صورتده ایرائه وئرسینلر و میثال اوچون ایسلامدا اولان جهاد مفهومونو منفی تفسیر ائله‌سینلر. آما هر زمان کی موسلمان عالیملرین یازیلاری اونلارین یازیلاری‌نین کناریندا قویولدو ایدعالاری‌نین فایداسیز و بوش اولدوغو بللی اولدو.

اونلار همیشه چالیشیبلار پیغمبر اکرمین (ص) شخصیتینه حمله ائله‌سینلر و موبارک وجودی رحمةللعالمین اولان او حضرته, اهانت ائدیب تاریخ و سیره‌سینی تحریف ائله‌سینلر. بو فیلمده‌ده بو ایش لاپ کیفیر صورتده و اینسانی و ایسلامی معیارلاردان کنار, مطرح اولوب. ائله کی بو فیلمده پیغمبره (ص) نیسبت وئریلمیش عمللر هئچ کرامتلی اینسانا یاراشان دئییل.

غرب چالیشیر ایسلام مفهوملاری و تاریخینی منفی گؤرستمکله اؤز خیالینا خالیص ایسلامین دوشونجه‌سی‌نین یاییلماسی‌نین قاباغین آلسین. بو چالیشمالار ایندی چوخ آیدین آشکار گؤرونور و اگر بوندان قاباق شیطانی آیه‌لر کیتابی لفّافه‌سینده پیغمبره بو نیسبت وئریلیردی کی نعوذ بالله او حضرت وحی آلاندا شیطانین‌دا تلقینلرین آلیردی, ایندی ایش او یئره یئتیشیب کی آشکار صورنده او حضرته  لاپ کیفیر نیسبتلر نیسبت وئریلیر.

ائولنمکدن قاباق تردید اولسا بوشانماق احتیمالی چوخالار


تازا بیر تحقیق گؤرسدیر کی خانیملار ائولنمکدن قاباق, آغالاری ایله ائولنمکده تردید ائله‌سه‌لر, ایمکانی وار گله‌جکده اونلارلا ایختیلافلاری چیخا.

لایو ساینسین دئدیگینه گؤره بو تحقیق ائدن آمریکالی موحقیقلر دئییرلر کی جماعت بئله اینانیر کی اولا بیلر کی هر بیر کس ائولنمکدن قاباق تردید ائله‌سین و بو نیگرانچیلیغا سبب اولا بیلمز.

آما بو موحقیقلرین تحقیقی گؤرسدیر کی بو جور تردیدلر راییج‌ده اولسا عاقیبتلری حتماً خوش اولمور. بو تحقیقده بللی اولدو کی ائولنمکدن قاباق تردیدلری اولان خانیملارین بوشانما احتیمالی آیریلارینا نیسبت 2.5 برابر ایدی.

هابئله ائولنمکدن قاباق تردیدلری اولان ار-آروادلار کی 4 ایل سونرا هله‌ده موشترک یاشاییشلارینا ایدامه وئریردیلر, یاشاییشلاریندان ریضایتلری تردیدسیز جوتلوقلاردان چوخ-چوخ آز ایدی.

بو موحقیقلر لوس آنجلسده 222 جوتلوغو ائولنمگین اوّل آیلاریندا و سونرا آلتی آیدان دؤرد ایله‌دک تحقیق ائله‌دیلر. بو موحقیقلر دئیرلر هر چند ائولنمکدن قاباقکی تردید حتماً آیریلماغا محکوم ائله‌مز آما اونلارین دئدیگینه گؤره زوجلار گرک ائولنمکدن قاباقکی تردیدلری حل ائده‌لر.

یاشاییش بیزیم اینعیکاسیمیزدیر

حکایت اولوب کی بیر حیکمتلی کیشی اوغلو ایله بیرلیکده شهردن ائشیگه چیخیر کی اونا شهرین شولوقلوغو و نیگرانلیغیندان اوزاق تمیز هاوادا یاشاماغین راحاتلیغینی تانیتدیرسین.

ایکی بؤیوک دره‌دن کئچدیلر کی اوجا داغلا اونو احاطه ائله‌میشدی. دولانماق اثناسیندا اوغلان زویدو و دیزلری اوسته ییخیلدی. اوشاق اونون اثرینده آغریسینی نیشان وئرمک اوچون اوجادان قیشقیردی: آآآآه

او حئینده اوزاقدان اونون دردینه شریک اولان و اونون سسینه اوخشار بیر سس دئدی: آآآآه

اوشاق آغریسینی یاددان چیخاردیب تله‌سیک حالدا سسین گلن یئریندن سوروشدو: سن کیمسن؟؟

اونون سوآلینا جواب بئله گلدی: سن کیمسن؟؟

اوشاق بو موباریزه‌دن (موقابیل طرفین جواب قایتارماسیندان) ناراحات اولدو و تأکیدله سوروشدو: آما من سندن سوروشورام؟

و تازادان همان قودرت و آیدینلیقدا جواب گلدی: آما من سندن سوروشورام؟

بو قارشیلیقلی دانیشیقدا بیر شئی الده ائده بیلمه‌ین اوغلان اوشاغی حیرصلی-حیرصلی قیشقیردی: «سن قورخاقسان.» و یئنه سس همان گوجله اونا قاییتدی: «سن قورخاقسان.»

بالاجا بیلدی کی حیکمتلی آتاسیندان -کی اونون یانیندا بونسوز کی اوغلونون اویونوندا دخالت ائده, دایانمیشدی - یاشاییشین تازا بیر فصلینی اؤیرنمگه احتیاجی وار. . .

اوغلان یامانلارین شیدّتلنمه‌سی چوخالمامیشدان اعصابینا موسلط اولدو و میدانی آتاسینا بوراخدی کی بو درسی اؤیرتمگه فورصتی اولسون.

آتا –همیشه کی کیمی- حادیثه‌یه حیکمتله یاناشدی و اوغلوندان ایسته‌دی کی بو دفعه‌کی جوابا دیقّت ائده و قیشقیردی: «من سنه احتیرام قاییلم»

و سس همان ویقارلا جواب وئردی: «من سنه احتیرام قاییلم»

اوغلان جواب وئرنین لحنی‌نین دگیشمه‌سیندن تعجوب ائله‌دی . .آما آتا دانیشماسینا ایدامه وئردی: «سن نه حیرت آمیزسن» و عیبارت تازادان قاییتدی: «سن نه حیرت آمیزسن»

اوشاق ائشیتدیگیندن تعجوب ائله‌دی آما جوابین دگیشمه‌سی‌نین سیرّینی بیلمه‌دی. اونا گؤره ساکیت اولدو و گؤزله‌دی کی آتاسی اونو آچیقلاسین. آتاسی توضیح وئردی: «اوغلوم! بیز فیزیکده بو طبیعی وارلیغا «ائکو» آدی وئریریک . . . آما حقیقتده بو یاشاییشین اؤزودور . . .یاشاییش سنه او قدر وئرر کی سن اونا وئریبسن . . .اونا احتیرام قویدوغون میقدار سنه احتیرام ائدر . . .یادیندا ساخلا کی هر نه اکسن اونو دا بیچرسن.»

 

الحیاة انعکاس لنا

یحکى أن أحد الحکماء خرج مع ابنه خارج المدینة لیعرفه على تضاریس الحیاة فی جوٍ نقی ، بعیداً عن صخب المدینة وهمومها.

سلک الاثنان وادیاً عمیقاً تحیط به جبال شاهقة ، وأثناء سیرهما تعثر الابن فی مشیته فسقط على رکبته، صرخ الطفل على إثرها بصوتٍ مرتفع تعبیراً عن ألمه :آآآآه

فإذا به یسمع من أقصى الوادی من یشاطره الألم بصوتٍ مماثل :آآآآه

نسی الطفل الألم وسارع فی دهشةٍ سائلاً مصدر الصوت : ومن أنت؟؟

فإذا الجواب یرد علیه سؤاله : ومن أنت ؟؟

انزعج الطفل من هذا التحدی بالسؤال فرد علیه مؤکداً .. : بل أنا أسألک من أنت ؟

ومرة أخرى لا یکون الرد إلا بنفس الجفاء والحدة : بل أنا أسألک من أنت؟

فقد الابن الطفل صوابه بعد أن استثارته المجابهة فی الخطاب .. فصاح غاضباً ” أنت جبان” وبنفس القوة یجیء الرد ” أنت جبان ” ….

أدرک الصغیر عندها أنه بحاجة لأن یتعلم فصلاً جدیداً فی الحیاة من أبیه الحکیم الذی وقف بجانبه دون أن یتدخل فی المشهد الذی کان من إخراج وبطولة ابنه ..

قبل أن یتمادى فی تقاذف الشتائم تملک الابن أعصابه وترک المجال لأبیه لإدارة الموقف حتى یتفرغ هو لفهم هذا الدرس ، فتعامل - الأب کعادته - بحکمةٍ مع الحدث .. وطلب من ولده أن ینتبه للجواب هذه المرة وصاح فی الوادی : ” إنی أحترمک ”

فجاء الصوت بنفس نغمة الوقار ” إنی أحترمک ” ..

عجب الابن من تغیّر لهجة المجیب .. ولکن الأب أکمل المساجلة قائلاً: ” کم أنت رائع ”فجاء الرد على تلک العبارة الراقیة بقول الصوت ” کم أنت رائع ”.

ذهل الطفل مما سمع ولکن لم یفهم سر التحول فی الجواب ولذا صمت بعمق لینتظر تفسیراً من أبیه فعلّق الوالد الحکیم على الواقعة بهذه الحکمة : "بنی : نحن نسمی هذه الظاهرة الطبیعیة فی عالم الفیزیاء (صدى ) .. لکنها فی الواقع هی الحیاة بعینها .. إن الحیاة لا تعطیک إلا بقدر ما تعطیها .. ولا تحترمک إلا بمقدار ما تحترم نفسک منها...وتذکر أنک تحصد ما تزرعه".