قارداشلیق عقدی، جامعه‌ده‌کی رابطه‌لری گوجلندیرمک اوچون، اسلامین بؤیوک ابتکارلاری‌نین بیری و غدیر بایرامی گونونون مخصوص عمل‌لریندندیر. اسلام پیغمبری (ص) ایکی خاص زماندا هجرتدن اوّل و هجرتدن سونرا مسلمانلارین انسجامینی ساخلاماق اوچون، مسلمانلار آراسیندا قارداشلیق علاقه‌سی یاراتدی و بوتون مسلمانلاری ایکی ایکی بیری بیری ایله قارداش ائله‌دی. پیغمبرین (ص) معیاری مسلمانلارین هر بیری‌نین قارداشینی معیّن ائتمکده، اونلارین خصلتلری‌نین متناسب اولماسی و ایمان درجه‌لری‌نین یاخینلیغی ایدی.
غدیر سؤزو «گؤل» و «یاغیش سویو ییغیشان یئر» آنلامیندادیر. خُمّ غدیری مکه و مدینه شهرلری آراسیندا و «جُحفه» آدلی بیر یئرده‌دیر. اسلام پیغمبری (ص) حجة الوداع حجّینده ذی الحجه‌نین 18-ینده، الله-ین امری اینن اوزون بیر خطبه‌دن سونرا حضرت علی بن ابی طالبی (ع) اؤز وصی‌سی و خلیفه‌سی کیمی جماعته تانیتدیردی.
اسلام پیغمبری (ص) غدیر گونو بیر ساعتلیق خطبه‌دن سونرا «من هر کیمین آغاسی‌یام، علی‌ده اونون آغاسیدیر» سؤزونو اوچ دفعه تکرار بویوردو کی مسلمانلارین و تاریخین قولاغیندا قالسین. حضرت بو گونو بایرام آدلاندیریب مراسمینی یئرینه گتیردی. چادیریندا اَیلَشیب تبریک دئیَنلردن قارشیلادی.
امیرالمؤمنین(ع) و آیری مطهّر اماملار دا (ع) بو گونو عزیز ساییب اونون اوچون عمل‌لر و فضیلتلر ساییبلار:
1. اوروج توتماق کی 60 ایل گناهین کفاره‌سی ساییلیر.
2. غسل ائتمک.
3. امیر المؤمنین (ع) زیارتینی اوخوماق.
4. ایکی رکعت نماز قیلماق.
5. بو گون ندبه دعاسینی اوخوماغا تأکید اولوب.
6. دین قارداشلارینی گؤرنده بو دعانی اوخوماق: الحمدالله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمومنین و الائمه علیهم السلام.
هابئله بوگونده گؤزل و تمیز پالتارلار گئیینمک، انسانلاری سئویندیرمک، اونلاری باغیشلاماق، صله رحم، پای وئرمک، جماعتین مشکل‌لرینی حل ائتمک، مؤمنلر و دوستلارلا گؤروشمک و پیغمبره (ص) صلوات گؤندرمگه تأکید اولوب.
قارداشلیق عقدینی اوخوماق
قارداشلیق عقدی‌نین اوخونماسی غدیر بایرامی گونونده تأکید اولسا دا بو گونه مخصوص دئییل و ایلین بوتون گونلرینده اونو اوخوماق اولار. بو عقدی هر دیل و سؤزله جدّی اولماق شرطی ایله اوخوماق اولار. آما معمول رسمی بئله‌دیر: انسان الینی دوستونون ساغ الینه وئره و دئیه:
واخیتک فی الله و صافیتک الله فی الله و عاهدت الله و ملائکته وکتبه و رسله و انبیائه و الائمة المعصومین علیهم السلام علی انی ان کنت من اهل الجنة و الشفاعة و اذن لی بان ادخل الجنة لا ادخلها الا و انت معی
سونرا دوست دئیه: قَبلت. سونرا او دئیه: اسقطت عنک جمیع حقوق الاخوة ما خلا الشفاعة و الدعاء و الزیارة.
بئله‌لیکله اونلار ایکیسی معنوی قارداش اولاجاقلار.
عقد صیغه‌سی‌نین متنینده گلدیگی کیمی بو قارداشلیغین اقتضاسی، فقط مقابل طرفی زیارت، دعا و شفاعتده شریک ائله‌مکدیر.
قارداشلیق عقدی اخلاقی بیر تعهّددیر بونا گؤره ایکی طرفین توافقی ایله لغو اولا بیلر و اونون لغوینه مخصوص صیغه یوخدور.
قارداشلیق عقدینده ارث، مَحرملیک و . . . کیمی فقهی احکام یوخدور. یعنی مثلاً ایکی نفر معنوی قارداش اولاندا بیری بیرلریندن ارث آپارمازلار و باجیلاری بیری بیرینه مَحرم اولماز و هابئله بو عقد آغا و خانیم آراسیندا اوخونماز.