دین خادیمی din xadimi

دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلار

دین خادیمی din xadimi

دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلار

اینسان بئینینده یاشلانما ساعتی


کشف یک ساعت رشدی درون مغز

اینسانلارین یاشینی بللی ائدن ایسکنلر

موحقیقلر کشف ائله‌دیلر کی بئینیمیزده بیر جور ساعت وار کی دقیق یاشیمیزی نیشان وئریر.

تازا تحقیقلرین نتیجه‌سی اساسیندا, موحقیقلر دئییرلر کی بو کشف طیبّ عالمینده بؤیوک ایشلره سبب اولاجاق و اینسان بئینی‌نین زمان بویو نئجه دگیشمه‌سینی گؤرسه‌در.

سن‌دیگوداکی عالیملر دئییرلر کی ایندی بیر MRI ایسکنی‌ایله اینسانین یاشی بللی اولار. تیموتی براون کالیفورنیا دانیشگاهی‌نین سن‌دیگو طیبّ دانیشکده‌سیندن دئییر: بیز اینسان بئینینده بیر یاشلانما ساعتله اوزلشدیک کی یاش فرقلرینی دوزگون صورتده گؤرسه‌دیر و اینسانلارین بیر-بیری‌ایله فرقلی اولماقلاری اوندا اثری یوخدور.

او MRI سیستمی‌ایله 3-دن 20 یاشا قدر 885 نفرین بئینینی ایسکن ائله‌ییب.

بو ایسکنلر 231 بئیین آناتومی یاشام شاخیصلری تانیماق اوچون ایستیفاده اولدولار و موحقیقلر ائلیه بیلدیلر اونلاردان ایستیفاده ائله‌مکله افرادین یاشینی 92 درصد دوزلوکله تشخیص وئرسینلر.

موحقیقلرین دئدیگینه گؤره بو سیستم قاباقکی سیستملردن داها دقیقدیر.

براون دئییر: بو واقعیت کی بیز  اینسانلارین یاشینی گؤرسه‌دن بئیین ایسکنلرینی کشف ائله‌میشیک بو معنایادیر کی بئینین گلیشمه‌سی قاباقجادان بیلدیگیمیزدن داها کونترول اولا بیلندیر.

مسجیدالحرام؛ دونیا موسلمانلاری‌نین اورکلرینی بیرلشدیرن یئر

مسجدالحرام؛ پیونده دهنده قلوب مسلمانان جهان

موسلمانلارین اعتیقادینا گؤره مسجیدالحرام موسلمانلارین اورکلرینی بیرلشدیرن اوچ مسجیددن بیریدیر.

مسجیدالحرام مکه شهری‌نین اورتاسیندا و ابراهیم (ع) وادیسینده یئرلشیب کی سودان 277 متر اوجادیر. بو مسجید شیمالدان «مروه»‌یه, شرقدن «سعی»‌یه و غربدن «باب عمره‌«یه دایانیر.

مسجیدالحرامین دوزلمه‌سی

ابراهیم (ع) و اوغلو اسماعیل (ع) کعبه‌نی دوزلدندن سونرا, آللاهین امری ایله حجازا گلدیلر. ابراهیم (ع) بیرینجی شخص ایدی کی حرمین حدودونو حضرت جبرئیلین (ع) دلیللری‌ایله قرار وئردی و اوندان سونرا اسماعیل (ع) اونو ایدامه و توسعه وئردی. دئییلیر کی بو بینا حضرت آدمین (ع) الیله دوزلیب و سونرالار ابراهیم (ع) اونو احیاء ائدیب.

قصی بن کلابین رهبرلیگی زمانی کی کعبه قریشین الینده‌ایدی, کعبه‌یه یاخین یئری حرم ائله‌دیلر و اونا احتیرام و موقدسلیک قاییل اولدولار. او حریمده اؤلدورمک حرام ساییلدی و مسجیدالحراما بیت عتیق، بیت الحرام، بیت المعمور، حرم، حرم مکی کیمی آدلار وئردیلر.

مسجیدالحرامین توسعه و آبادانلیغی

هیجرتین سککیزینجی ایلینده, مسجیدالحرامین مساحتی 1490 متر موربع اولدو کی پیغمبر اکرم (ص) و بیرینجی خلیفه دؤورونده دگیشمه‌دی. هیجرتین 17-جی ایلینده ایکینجی خلیفه مسجیدالحراما آلچاق دیوار ایشله‌دی و قاپی قویدو و اورانی چیراقلا ایشیقلاندیردی. او بیرینجی شخص ایدی کی مسجیدالحراما دیوار چکدی. هیجرتین 26-جی ایلینده اوچونجو خلیفه, مسجیدالحرامین اطرافیندا اولانلاری ییخیب یئرینه ائیوان تیکدیردی و دامین‌دا اؤرتدو.

هیجرتین 65-جی ایلینده عبدالله بن زبیر, اونو شرق, جنوب و شیمال طرفدن توسعه وئردی. هیجرتین 75-جی ایلینده عبدالملک بن مروان اونون ووسعتینه بیر شئی آرتیرماسادا, اونون دیوارلاری و سقفینه بزک و تزئین آرتیردی و اورانین گؤزللیک و آبادانلیغینا آرتیردی و مسجیدالحرامدا هر ستونون بویوندا 50 میثقال قیزیل ایشلتدی. ولید بن عبدالملک هیجرتین 91-جی ایلینده شرق طرفدن اونو توسعه وئردی و آتاسی دوزلتدیکلرینی ییخیب تازادان دوزلتدی. او بیرینجی شخص ایدی کی مصردن و شامدان مرمر داش گتیریب, سقفینی تخته و ساجدان دوزلدیب و مسجیدین داخیلی دیوارلارین مرمر داشلا اؤرتدو.

هیجرتین 137-جی ایلینده ابو جعفر منصور مسجیدین شیمال و غرب طرفینی توسعه وئردی و غرب طرفده میناره قویدو و رواق دوزلتماقلا و جور به جور بزکلرله اونون گؤزللیگین ایکی برابر ائله‌دی.

عباسی و معتضد و سونرا سولطان سلیم زامانیندا مسجید ترمیم و ایصلاح اولدو, آما بو بزکلر 1069-جو ایلینه‌ قدر دگیشمه‌دن قالدی. هیجرتین 1375-جی ایلینده سعود بن عبدالعزیز زمانیندا «سعی» طرفینده اولان ائولرین ییخیلماسی‌ ایله توسعه تاپدی. او جنوبداکی بینالاری ییخدی کی مسجیدالحرامی توسعه وئرسین و اوندا اساسی دگیشیکلیلر وئردی.

هیجرتین 1409-جو ایلینده ملک فهد بن عبدالعزیز, غرب طرفدن مسجیده ایضافه‌لشدیردی و اوندان سونرا برقی پیلّه‌ایله نئچه طبقه اونا ایضافه‌لشدی. عمومیّتده مسجیدین مساحتی 256 مین 850 متر اولدو کی بیر میلیوندان چوخ اینسان اوردا ناماز قیلا بیلسین.

مسجیدالحرامین 25 قاپی‌سی وار, دؤرد طرفده ائیوانلارین آلتیندا اولان ستونلارین سایی 545 عدددیر کی ستونلاردا بیر هن بیر یوخ چیراق وار. مسجیدین بؤیوک حیاطی وار کی کعبه اونو وسطینده‌دیر. 4 میناره‌نین اولماسی اورانین گؤزللیگینه آرتیریب.

کؤرپه‌لری موسافیرته آپارمایین

کؤرپه‌نین نئچه آیلیغینا قدر موسافیرته گئتمک دوز دئییل. دوغومون ایلک آیلاریندا, کؤرپه‌نین بدنی ضعیف اولار و ناخوشلوقلار موقابیلینده دیفاعسی ناقیص اولار. بونا گؤره خانیواده‌لر گرک اوشاغین ایلک نئچه آییندا موسافیرته چیخماسینلار. هاوانین دگیشمه‌سی و ایستی-سویوغون کؤرپه‌یه ضرری وار و هم‌ده هر منطقه‌نین میکروبلاری مخصوص اولار کی کؤرپه‌نی موسافیرته آپارسان احتیمالی وار اوشاق تازا میکروبلارین موقابیلینده دوام گتیره بیلمه‌یه.

هابئله موسافیرت زمانی قالماق اوچون هوتئل کیمی عمومی یئرلردن ایستیفاده اولسا کؤرپه‌نین عفونتینه ایمکان چوخالار چونکی بللی دئییل کیملر او هوتئلده قالیبلار. موسافیرت طیاره‌ایله اولسا, یاخشیسی بودور کی طیاره‌نین یئنیب قالخان زمانلاری کؤرپه ‌سوت یئسین چونکی بو شراییطده اوشاغین قولاغینا صدمه دَگمز. بو جور سفرلرده هاوانین دَگیشمه‌سی‌نین چوخ اولماسینا گؤره گرک کؤرپه‌نین هاواسینا چوخ دیقّت اولا و او ثابیت هاوادا ساخلانیلا.

کؤرپه‌نی تازا افرادلا تماسّی اولماسا یاخشیدیر. هم‌ده موسافیرتده اللری یوماغین چوخ اهمیتی وار و بو ایشله عفونتلرین قاباغی آلینار. آتا-آنا گرک موسافیرتده اللرینی واسواسلیق حدّینده یوسونلار.

نئچه آیلیق کؤرپه‌یه یئمه‌لی داوا یوخدور آما اگر اوشاغین بورنو توتولسا کلسیوم قطره‌سیندن ایستیفاده ائله‌مک اولار و یا اگر ایضطیراری شراییط قاباغا گلسه اَن چوخ بیر وعده ایستامینیفوندان ایستیفاده ائله‌مک اولار.

آما هامیسیندان یاخشیسی بودور کی آتا آنا, نئچه آیلیق کؤرپه‌نی موسافیرته آپارماسینلار.

موشترک یاشاییشین اورتامی 6 آیا چاتدی


عمر متوسط زندگی مشترک به ۶ ماه رسیده است

سلامت نیوز: مجلیسین حقوقی و قضایی کومسیونون سؤز دانیشانی اؤلکه‌میزده بوشانما سایی‌نین چوخلوغونا ایشاره ائدیب دئدی: اخیر ایللرده بعضی زوجلارین موشترک یاشاییشی‌نین اورتامی 6 آیا چاتیب و بو, مسئوللار اوچون بیر هوشداردیر کی گرک اونون عیلّتلرینی آختاریب تاپالار.

محمدعلی اسفنانی میلّت ائوی‌ایله دانیشیقدا دئدی: آمارلار گؤرسه‌دیر کی بیزیم اؤلکه, بوشانما و طلاق سایی‌سیندا چوخ پیس وضعیتده قرار تاپیب و مسئوللارا جیدّی شوک وارید اولمالیدیر کی بو باره‌ده دوغرودان بیر ایش گؤرسونلر, نییه کی بو مسأله کونفرانس و جلسه قویماقلا حل اولماز.

او آرتیردی: طلاقین ایندی‌کی آماری موشترک یاشاییشدا واقعی زلزله‌دیر؛ نییه کی هر گون یوزلرجه خانیواده معنوی جهتدن داغیلیر و تأسوفله مسئوللار بو باره‌ده هئچ عملی ایش گؤرمورلر.

او بونا ایشاره ائله‌مکله کی بعضی جوانلارین ائولنمک باره‌سینده‌کی فیکیرلری و باخیشلاری اصلاً منطیقلی, علمی و واقعی دئییل, آرتیردی: تأسوفله بعضی زوجلار بیر-بیرلرینه تکلیف گؤزو ایله باخیرلار و بو دا باعیث اولور موشکوللر و ایختیلافلار قاباغا گلسین. آما اگر زوجلار اؤزلرینه قاییل اولان حقّین موقابیلینده اؤزلری اوچون بیر تکلیف‌ده بویونلارینا آلسالار؛ ایختیلاف شیدّتلی اولماز.

او دئدی: بئله‌لیکله بوشانمانین چوخالماسی‌نین بیر عامیلی ار-آروادین اؤز حقوقلاری و تکلیفلرینه آگاه اولماماقلاریدیر. او ایشسیزلیک و کیفایت قدر گلیرین اولماماسینی طلاقین چوخالماسی‌نین آیری عامیلی بیلیب دئدی: طلاقین چوخالماسی‌نین آیری عامیلی‌ده موخدّیره ماده‌لرین چوخالماسی و آیری ایجتیماعی موشکوللرین اولماسیدیر کی خانیواده‌یه صدمه وورور و موشترک یاشاییشی آرادان آپاریر.

ابن خلدون و تاریخی دوشونجه

ابن خلدون و اندیشه تاریخی

ابن خلدونا معروف اولان «بو زید عبدالرحمن بن تونسی آندلسلی » جوانلیقدا قورآنین موختلیف قرائتلرین, نحو, حدیث و فیقه علملرینی اؤیرندی. او «العبر و دیوان المبتدا و الخبر» کیتابینی یازیب کی عالیملر و تاریخچیلر او کیتابی العبر آدینا تانی‌ییرلار.

ابن خلدونا معروف اولان «بو زید عبدالرحمن بن تونسی آندلسلی» هیجرتین 732-جی ایلینده (1332 میلادی) تونس شهرینده دونیایا گؤز آچدی. او موقدّماتی آتاسی‌نین یانیندا اؤیرندی و سونرا تونسین آیری اوستادلاریندان فایدالانیب قورآنین موختلیف قرائتلرین, نحو, حدیث و فیقه علملرینی اؤیرندی.

او بیر مودّت‌ سولطان ابوالحسن مزینی (مغرب الاقصی سولطانی) درباریندا خیدمت ائله‌دی. ابن خلدون (العبر و دیوان المبتدا و الخبر فی الایام العرب والعجم و البربر من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر) آدیندا بیر کیتاب یازیب کی عالیملر و تاریخچیلر او کیتابی العبر آدینا تانی‌ییرلار. دئمک اولار کی ابن خلدونون کیتابی بشرین عمومی تاریخیدیر.

او اؤز کیتابیندا اوچ بؤلومده اؤز نظریه‌سینی دئییر: کیتابین بیرینجی بؤلومو موقدمه‌, ایکینجی بؤلومو تحقیق و تاریخ علمی‌نین فضیلتی و آخیرینجی بؤلومو‌ ده تاریخ تحقیقی‌نین یولو و تاریخچیلرین ایشتیباهلاریدیر. آما ابن خلدونون شؤهرتینی ائله بو کیتابین موقدّمه‌سینده آختارمالی‌ییق. او 1400 صفحه‌لیک موقدّمه‌سینده چالیشیر تاریخدن تازا تعریف وئرسین.

او چالیشیر تاریخی ایکی یئره بؤلسون: ناغیلا بنزر ریوایتلی تاریخ و حؤکمی تاریخ. او بو بؤلماقدا اعتیقادی وار کی تاریخی حقیقتین اؤیرنمه شرطی, اونو دوز یازماقدیر و او گونه‌ قدر اکثر تاریخچیلر بو معیاردان فایدالانمیردیلار و اؤز یازیلاریندا حددن آرتیق موبالیغه ائدیردیلر. ائله بونا گؤره او دئییر کی یازیلاری عقل اؤلچوسو ایله اؤلچمه‌مک, بو زمانا قدر دوز تاریخین یازیلماماسینا سبب اولوب. اوردان کی ابن خلدون چوخلو جامیعه‌لرین داغیلماسی‌ایله بیر زماندا یاشاییردی بو فیکره دوشدو کی گؤره‌سن نییه دولتلر بیر دؤره اعتیلا و اوجالماقدان سونرا داغیلماغا طرف گئدیرلر؟ بونا گؤره او دولتله جامیعه‌نین رابیطه‌سینی بحث ائله‌دی و اونا «علم العمران» آدی وئردی و بونا اینانیر کی تاریخی تانیماق اوچون گرک علم العمراندان (جامیعه) ایستیفاده اولا, چونکی فقط بو یوللا تاریخ گئدیشینی داها یاخشی درک ائله‌مک اولار.

ابن خلدون سونراکی مرحله‌ده علم العمران بحثینی دوزگون مطرح ائله‌مک اوچون «عصبیّت» نظریه‌سینی مطرح ائلیر کی تاریخدن بیر توضیح ایرائه وئره بیلسین.

اوردان کی ابن خلدونون موقدّمه‌ده‌کی بحثلرین چوخو عصبیت محورینده‌دیر, اونون باره‌سینده موختصر توضیح وئریریک. ابن خلدونون عصبیتدن منظورو او گیراییشدیر کی بیر طایفا و ائلین افرادیندا وار و اونلاری بیر-بیرینه باغلاییر.

ابن خلدون عصبیتی جامیعه‌نین قانی کیمی بیلیر و دئییر عصبیت بیرینجی مرحله‌ده صوغرا (صغری) عصبیتیدیر و کوبرا (کبری) عصبیتینه تبدیل اولاندان سونرا هر شئی دگیشیر چونکی قبیله‌نین شئیخی (رئیسی) فتوحاتدا موفّق اولاندان سونرا شاها تبدیل اولور و یاواش-یاواش, ثروت و قیزیل ییغیشماسی, افراد آراسیندا قومی رابیطه‌نین آزالماسی و تجمولات و فاساد باعیث اولور دولتلر حمله‌دن اوجالیغا و تجمولاتدان ایستیبدادا و ایستیبداددان ییخیلماغا چکیلسینلر.

شاید ابن خلدونون بو نظریه‌سی نوقصانسیز اولمایا و بوتون دؤره‌لره صادیق اولمایا آما ابن خلدونو تاریخچیلر ایچینده موهوم ائله‌ین اونون وئردیگی تحلیللردیر چونکی بو تحلیللر جامیعه‌لرین تاریخینی بیلمگه چوخ کؤمک ائدر و ائله بونا خاطیردیر کی بو نظریه‌نی مطرح ائلیه‌ندن سونرا مسعودی، طبری و ابن اثیر کیمی بؤیوک تاریخچیلرین ردیفینده یئرله‌شیب.

عمومیتده ابن خلدون تاریخ عرصه‌سینده تازا دوشونجه آچا بیلدی, تاریخ علمینی جامیعه‌لری تانیماق یولی‌ایله عقلی بیر علمه چئویرسین و تاریخی ساده حادیثه یازماق عوضینه تازا علمی شکلینه یاخینلاتسین.