انشاءالله یئری * موضع إن شاء الله

انشاءالله یئری * موضع إن شاء الله

کیشی بازاردان اولاغ آلماق اوچون یولا دوشور. یولدا ماللا نصرالدینه راست گلیر. ماللا اونون هارا گئتدیگینی سوروشور. جواب وئریر: «گئدیرم اولاغ آلام».

ماللا دئییر: «دئنه انشاءالله».

کیشی دئییر: «بورا انشاءالله یئری دئییل، دیرهملر جیبیمده، اولاغ‌دا بازاردا».

اولاغ آلارکن اونون پوللارینی اوغورلاییرلار. مأیوس قاییدیر. ماللا نصرالدین اونا راست گلیب سوروشور: «نه‌ ائله‌دین؟»

کیشی دئییر: «دیرهملری اوغورلادیلار انشاءالله».

ماللا نصرالدین جواب وئریر: « بورا انشاءالله یئری دئییل !»

ایکی قولاغین فایداسی * فائدة الأذنین

ایکی قولاغین فایداسی * فائدة الأذنین

نقل اولوب حمص جماعتیندن بدن عضولری و اونلارین فایدالاریندان دانیشیردیلار:

بورون قوخو بیلمکدن . . .آغیز یئمکدن . . .دیل‌ده دانیشماقدان اؤترو، آما ایکی قولاغین فایداسی نه‌دیر؟!

اونلار بو باره‌ده بیر شئی بیلمه‌دیلر. ییغیشیب سوروشماق اوچون بیر قاضی‌نین قاپیسینا گئتدیلر. اونو مشغول گؤردوکلریندن قاپیسیندا اوتوردولار. بو حئینده اوردا بیر درزی واریدی کی ایپلری هؤروب قولاقلارینا سالیردی.

دئدیلر: «او شئی کی قاضیدان سوروشماغا گلمیشدیک آللاه بیزه یئتیردی . . قولاقلار درزیلردن اؤترو یارانمیشلار. اؤیرندیکلریندن سئوینجک قاییتدیلار.

فائدة الأذنین

حکی أن جماعة من أهل حمص تذاکروا فی حدیث الأعضاء ومنافعها فقالوا:

النف للشم .. والفم للأکل .. واللسان للکلام فما فائدة الأذنین؟!

فلم یتوجه لهم فی ذلک شیء، فأجمعوا على قصد بعض القضاة لیسألوه، فمضوا فوجدوه فی شغل، فجلسوا على باب داره، وإذا هناک خیاط فتل خیوطاً ووضعها على أذنه.

فقالوا: قد أتانا الله بما جئنا نسأل القاضی عنه..

 وإنما خلقت للخیوط. وانصرفوا مسرورین مما استفادوه.

علاقه (فانتاستیک پووئست) 8

علاقه (فانتاستیک پووئست) 8

یازار: آنار رسول اوغلو

***

اؤیرنجی تعجوبله:

—نئجه یعنی 3-جو مرتبه‌ده، مگر ایندی بیز 20-جی مرتبه‌ده دئییلیک؟ — دئیه خبر آلدی.

پسیخیاتر گولومسوندو:

—یانیلیرسینیز، — دئدی. — ایندی بیز کؤهنه ائوین 3-جو مرتبه‌سینده‌ییک. بورا کؤچمزدن قاباق سیز 20-جی مرتبه‌ده ایدیز. تزه ائوین.

—اخی...

—سیزی سویّه‌لرین فرقی تعجّوبلندیریر. اوچونجو مرتبه ایگیرمینجیله نئجه بیتیشیک اولا بیلر، همی؟ تاوانا باخمایین — پسیخیاتر اؤیرنجی‌نین باخیشینی توتدو — ایش منزیل‌لرین هوندورلوگونده دئییل. بونلار هامیسی ایستاندارت ائولردیر، هوندورلوکلری‌ده عئینی‌دیر. عمومیتله، هر شئیلری عئینی‌دیر. بیرجه او ائوده زیبیل بوروسو وار، بیر ده سویو، بیزیم ائوده‌کی کیمی گئجه ساعت اون ایکیده کسمیرلر. قالان هر شئی عئینی جوردور. هه، سیزی باشقا شئی ماراقلاندیریر. باخیشلارینیزدان گؤرورم کی، تامام باشقا شئیلر حاقّیندا دوشونورسونوز. بیزیم، نئجه دئیرلر، قونشولوغوموزون سویّه‌سی حاقّیندا. دوزمو تاپمیشام؟ باخ، گؤرورسونوز! ایش اوندا‌دیر کی، بو ائولر تورپاغین موختلیف سویه‌لرینده تیکیلیب. اوچ‌مرتبه‌لی بینا تپه‌نین اوستونده تیکیلیب و اودور کی، اونون اوچونجو مرتبه‌سی دوزنگاهدا تیکیلمیش ائوین ایگیرمینجی مرتبه‌سیله تن گلیر. بیلمیرم دیقّت ائله‌میسینیزمی، لیفت بعضاً قالخمیر، ائنیر. بو ایسه سیزی کابینه‌یه هانسی قاپیدان گیرمه‌نیزدن آسیلیدیر. کابینه‌نین ایکی قاپیسی وار و اونون قورولوشو دا چوخ فندلیدیر — کابینه اؤز محوری اطرافیندا فیرلانیر، هر ایکی ائوه — هم کؤهنه بینایا، هم ده تزه‌سینه خیدمت ائدیر. اگر ساغداکی قاپیدان گیرسه‌نیز او سیزی آشاغی ائندیره‌جک و گلیب چیخاجاقسینیز 20-جی مرتبه‌یه. بو چوخ آدامی تعجوبلندیریر و حتی قورخودور. سیزه بیر سیرّ آچیم — بو غریبه‌لیکدن عغیل‌لری چاشانلار دا وار. من اؤزوم بیر نئچه بئله‌سینی موعا‌لیجه ائتمیشم. دوغرودور، هامینی ساغالتدیم. خسته‌لیگین لاپ ایلکین مرحله‌سی ایدی. تهلوکه‌لی بیر شئی یوخ ایدی. یئنه ایچمک ایستییرسیز؟

اؤیرنجی ایچدی. پسیخیاترلا او اؤزونو چوخ ساکیت و آرخایین حیسّ ائدیردی. بو آداملا اونسیّتدن‌می، کونیاکین تأثیریندن‌می، یا بینانین تاپماجالاریندان‌ بیری‌نین آیدینلاشماسیندان‌می، نه ایسه اؤیرنجی دویدو کی، بوتون بو گون عرضینده بئینینی دومانلاندیران ایضاحسیز مطلبلر، گئت-گئده دورولور، ایضاح اولونور...

پسیخیاتر غفیلدن:

—سیز هله منزیلینیزده سیاحت ائتمه‌میسینیز کی؟ — دئیه خبر آلدی.

—نه معنادا؟

—مگر آنام سیزی خبردار ائلمه‌ییب؟ آخی او بینا ائکسپئریمئنتال(آزماییشی) تیکینتیدیر، جوربجور فوکوسلاری وار. بعضی منزیل‌لر، او جومله‌دن همین او منیم منزیلیم‌ده، لیفت کابینه‌لری کیمی شاقولی(عمودی) سمتده حرکت ائدیر، یعنی قالخیب-ائنیر. تصوّور ائدیرسینیز، چوخ فیکیرلشیب نه کشف ائدیبلر؟ بوتؤو بیر منزیل — لیفت. اؤزو ده قالخیب-دوشمه‌سی همیشه سرخوش اولان چاش لیفتیورون کئفیندن آسیلیدیر. — پسیخیاتر سوسدو، سونرا داوام ائتدی. — اودور کی، بیر گون گؤزلرینیزی آچیب دنیزی اولدوغوندان یوخاری، یا آشاغی گؤرسه‌نیز مات قالمایین، — دئمه‌لی، لیفتیور سیزی گزدیریب. آنام‌دا اونا گؤره خبردارلیق ائدیردی. او منزیل قالخاندا، بیز داها قونشو اولموروق و او زامان همین باغلی قاپی دا منیم دهلیزیمه دئییل، بوشلوغا آچیلیر. قاپی‌نین چؤل طرفینده ایکی اوزون دمیر وار، فیکیر وئرمه‌میسینیز کی؟ بوفئرلردیر اونلار. — ایکی ائوین آراسین‌داکی بوفئرلر. بعضاً منزیل قالخیب-ائننده حرکتین یئلیندن قاپی اؤز-اؤزونه آچیلیر و حتی اوتاقدان کوچه‌یه بیر شئی دوشور. اونا گؤره‌ده بو قاپینی بئله مؤحکم میخلامیشیق. ایندی سیز آچدینیز، عئییب ائتمز، اما، عمومیتله، احتیاط‌لی اولون. گؤرورسن، دوشنده دوشور ده. فیکیرلی اولدون —و، خفیف بیر تبسّومله قدحی گؤستردی — بیر قدر خومار وضعیتده گلدین ائوه، بیلمه‌دین قاپینی آچدین کی، قونشویا گئده‌سن، بلی، تولامازلاندین اوردان بیرباش کوچه‌یه، تصوّور ائدیرسینیز، 20-جی مرتبه‌دن آشاغی. آدامین ساغ تیکه‌سی قولاغی‌نین دیبینده قالار. آنام اونا گؤره سیزه تاپشیریب. حامامدا ایشیغی ساخلاماغی نئجه، اونو سیزه دئمه‌دی کی؟ دئدی، همی؟ یازیق آرواد، ائله سئنتیمئنتال(احساساتی) آدامدیر کی... هله ده ائله بیلیر کی، آروادیم دنیزدن بو ایشیغا باخیر. هاچانسا قاییدیب گله‌جک... هئچ جور اونودا بیلمیر اونو... من آرتیق اونودورام یاواش-یاواش، آما آنام هئچ اونودا بیلمیر... نه ایسه... ائه، نه اولور-اولسون گلین من‌ده بیر آز سیزینله ایچیم، نه ایسه اورگیم داریخدی. عمومیتله، من ایچن دئییلم. نه یاخشی کی، سیز گلدینیز. بیلیرسیز، ایش اؤز یئرینده، من یامان چوخ ایشله‌ییرم، آما بعضاً گؤرورسن آدام یالقیزلیقدان آز قالیر دیوارا دیرماشسین. من حتّا بعضاً اورکورم، قورخورام تنها‌لیقدان... بیرجه بو رادیو، بیر ده ماقنیتوفون... من موختلیف آداملارین سسلرینی یازمیشام(ضبط ائله‌میشم) — پیچیلتیلار، گولوش، اینیلتی، موباحیثه، سای… اساساً منیم خسته‌لریمین سسلریدیر. علمی ایشیم اوچون لازیمدیر منه. قوروب قولاق آسیرام. اما، اینانیرسیز، بعضاً ایش-فیلان اوچون یوخ، ائله اؤزومچون، اؤز کئفیمچون قورورام. اوتوروب دینله‌ییرم. منه ائله گلیر کی، اوتاغیم آداملارلا دولودور. ایندی سیز گلمه‌میشدن بیر قدر قاباق دا قورموشدوم.

اؤیرنجی:

—ائشیتدیم، — دئدی، — بو سسلری اؤز اوتاغیمدان ائشیدیردیم.

پسیخیاتر تلسیک:

—سیز الله، باغیشلایین، — دئدی، — من بیلمیردیم کی، بئله‌جه برکدن قورموشام. آغلیما دا گلمزدی کی، سیزه مانع اولا بیلر. آخی بو ائوین قایداسی وار. گئجه ائله کی لامپا‌لارین رنگی دَییشدی، گؤیَردی، دئمه‌لی، ساکیتلیک واختیدیر، رادیونون، تیلویزیونون سسینی قیسماق لازیمدیر کی، قونشولارا مانع اولماسین. قاتارلاردا اولان کیمی‌ده — گئجه ایشیغی — گؤی ایشیق. دوغرودور، سونرا لامپوچکا یئنه اؤز رنگینی آلیر، آما داها سس سالماق اولماز.

—بس ساعت؟

—هانسی ساعت؟

اؤیرنجی حیسّ ائدیردی کی، شعورو گئت-گئده واهیمه‌لی بیلمه‌جه‌لرین توروندان آزاد اولور، آچیلیر و ایندی او هر شئیی جیکینه-بیکینه‌جن آیدینلاشدیرماق، اؤز-اؤزونه ایضاح ائتمک ایسته‌ییردی. ایستمیردی کی، بیر قارانلیق گوشه بئله قالسین. دوغرودان‌دا ایندی او بوتون سیرلرین جاوابینا چاتاچاتدا ایدی. بیر نئچه ساعت بوندان قاباقکی مودهیش منطیقسیزلیک دومانی گئت-گئده چکیلیردی.

پسیخیاتر یئنیدن سوروشدو:

—ساعت؟ نه‌دیر کی؟

—نییه سیزین ساعتینیز گئری‌یه ایشله‌ییر؟

پسیخیاترین گولومسر باخیشلاری بیردن-بیره توتولدو. او کدرلندی و بو آن آناسینا اوخشادی.

—منیم قارداشیم واردی، — دئدی. —مندن بؤیوک ایدی، اؤزو ده ساعتساز ایدی. صاباح دوز بیر آی کئچیر اؤلوموندن. بیلیرسیز، او دا بیر نؤوع ائکسپئریمئنتچی ایدی. — پسیخیاتر خاطره‌لر عالمینه غرق اولموشدو، دالغین-دالغین دانیشیردی. — قارداشیمین باشینا غریبه بیر فیکیر گلمیشدی: گئری‌یه ایشله‌ین ساعت دوزلتمک. ایکی دنه بئله ساعت دوزلتدی. بیری منده‌دیر، بیری آنامدا. بو دا اونون غریبه‌لیگی ایدی. هم‌ده بیلیرسیز، بو اونونچون یالنیز تئکنیکی مسئله دئییلدی. او بو ایشی نئجه‌سه فلسفی، مئتافیزیک بیر معنادا دوشونوردو، نئجه دئیَرلر واختی گئری‌یه آخیتماق ایسته‌ییردی. یعنی ائله بو دا بیر نؤوع غریبه‌لیکدیر ده... بیز اونا گولردیک، آما ایندی اؤلوب گئدیب و آناملا من اونون بو غریبه‌لیگینه حؤرمت ائله‌ییریک: دوزلتدیگی ساعتلری موتمادیاً قوروروق و اونلار دا ایشله‌ییر، ایشله‌ییرلر گئری‌یه. — او گولدو.

اؤیرنجی‌نین آرتیق هئچ بیر تلاشی یوخ ایدی. او درک ائدیردی: بو گون راستینا نه چیخیبسا — هامیسی‌نین دقیق منطیقی، ایضاحی وار. حتی دَییشن فوتولارین‌دا بیر ایضاحی اولمالییدی و یقین کی، موطلق وار دا. گؤرونور، فوتوکاغیذلارین کیمیَوی(شیمیایی) ترکیبینده نه ایسه ائله بیر شئی واردی کی، اونلار گئج آشکارلانیر، یاخود بیر عکسین آلتیندان باشقاسی چیخیب اونو سولدورا بیلیردی. هر حالدا حؤکماً بونون بیر علمی ایضاحی اولمالییدی. هم ده مگر آغاپپاق فوتوکاغیذدا کیمیَوی محلول‌لارین تأثیری نتیجه‌سینده یاواش-یاواش فوتوشکیل آشکارلاناندا بیز بوندان قورخوروق، یا بونا تعجوبلنیریک. یقین کی، غفیل آدامی تیلویزیوندا ویدئو-ماقنیتوفونا یازسان، سونرا او ائوده اوتوروب اؤزو اؤزونه باخسا، تعجوبدن باغری چاتلار. بئله شئی اولار، من بوردا اوتورموشام، عئینی زاماندا دا او قوتونون ایچیندن باشیمی چیخاریب دانیشیرام، گولورم. شوبهه‌سیز، بو فوتولار دا هانسیسا علمی ائکسپئریمئنتین بهره‌لریدیر و بورادا قورخما‌لی، هورکمه‌لی بیر شئی یوخدور

علاقه (فانتاستیک پووئست) 7

علاقه (فانتاستیک پووئست) 7

یازار: آنار رسول اوغلو

***

اؤیرنجی شکّله ایکی آددیملیقدان باخدی و شعورونون سون آیدین آنلاریندا تام بیر دقیقلیکله — فوتونون یاواش-یاواش دَییشدیگینی گؤردو — شکیلده‌کی اوغلانین صیفتینده یاواش-یاواش ساققال چیخیر، اونون اوزونو توک باسیردی. اؤیرنجی غشّ ائتدی. اوتاق قارانلیغا غرق اولدو. معلوم دئییل نه قدر واخت کئچدی، نهایت، هوشو یاواش-یاواش باشینا قاییداندا اؤیرنجی وضعیتینی تعیین ائتمگه چالیشدی — یوخودورمو، آییقلیقدیرمی؟ او هله‌ده باییلمیش حالدا‌دیر، یوخسا تامامیله آغلینی ایتیرمیشدیر؟ یادینا گلیردی کی، دیقّتله شکله باخیردی و گؤرموشدو کی، شکیلده‌کی صیفت توکلنیر. البته بو یالنیز اونون گؤزونه گؤرونه بیلردی. آما هر حالدا اؤیرنجی دؤشمه‌یه ییخیلیب قالمیشدی. ایندی ده ائله اوردایدی، فوتولارین آلتیندا، دؤشه‌مه‌نین اوستونه سره‌لنمیشدی. اوتاقدا دا نه‌دنسه ایشیق کئچمیشدی. گؤرونور، هارداسا کونتاکت(ایتّیصال) اولوب. بوندان اول ایسه اونو قارا باسیردی. بلکه یوخو هله‌ده داوام ائدیر. یوخ، جانیم، ایندی او اویاقدیر، هر شئیی دقیق درک ائدیر و اؤز وضعیتینی‌ده آیدین دویور. هامیسی او واهیمه‌لی یوخونون و یورغونلوغون، عصب گرگینلیگی‌نین سایه‌سینده‌دیر. اونون گؤزونه نه ایسه گؤروندو. اؤزو ده جورأتسیزلیک ائله‌دی، ایراده‌سینی توپلایا بیلمه‌دی، اورگی گئتدی. ایندی‌ده همین او باییلدیغی یئرده‌دیر، اؤز اوتاغیندا‌دیر، بو اوتاغی، بو منزیلی بو گون کیرایه توتوب. ایندیجه دورا‌جاق، ایشیغی یاندیرا‌جاق. آنجاق بو دویوم نه‌دندیر، نه‌دن اونا ائله گلیر کی، اوتاقدا کیمسه وار؟ هم‌ده سسلر ائشیدیر. اؤزو ده لاپ یاخینلیقدا. هئچ دیوارین آردیندا دا یوخ، اوندان‌دا یاخیندا، لاپ بؤیرونده. سانکی آرا‌لی قاپی‌نین دالیندان گلیر بو سس‌لر... کیمسه، یاواشدان اینیلده‌ییر. سسلر قاتیلاشیر، اوست-اوسته قالانیر، کیمسه پیچیلداییر، احتیراصلا پیچیلداییر، پیچیلتییلا موباحیثه ائدیر... سسلر سولدان ائشیدیلیر. آنجاق آخی سول طرفده هئچ بیر قونشو-فیلان یوخدور. اورادا یالنیز اولمایان ائیوانا، بوشلوغا آچیلان، داها دوغروسو، بوشلوغا قاپانمیش، میخلانمیش قاپی وار. یعنی یئنه‌ده‌می او سمت حیسّینی ایتیریب، قارانلیقدا ساغی-سولو چاشدیریر. اؤیرنجی باشینی سول طرفه — سسلر گلن طرفه چئویردی؛—اوتاغی‌نین قاتی ظولمتینده، دؤشه‌مه سویّه‌سینده نازیک بیر ایشیق زولاغی(خطی) گؤرونوردو. — بو ایشیق چالین-چارپاز تاختا‌لارلا میخلانمیش قاپی‌نین آلتیندان گلیردی. بئله ایشیق بوشلوقدان، هاوا‌دان گله بیلمزدی، قاپا‌لی بیر یئردن — اوتاقدان، دهلیزدن گله بیلردی. اؤیرنجی بو ایشیق زولاغینا طرف سوروندو و سسلری، خیسین-خیسین(سس‌سیز) دانیشیقلاری داها آیدینجا ائشیتدی. او بیر کلمه سؤزو ده آییرا بیلمیردی، آما دانیشانلارین کیشی و قادین اولدوغونو و قیزغین موباحیثه ائتدیکلرینی موعیّن‌لشدیریردی. بیر آن اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، اونون آدینی چکیرلر، سونرا بوغوق گولوش سسلری ائشیتدی. سونرا یئنه کیمینسه گوجله سئزیلن اینیلتیسی، کیمینسه حیدّتلی پیچیلتیلاری... کیمسه یئکنه‌سقلیکله(یکنواخت) ساییردی. بیر، ایکی، اوچ، دؤرد... سونرا کیمسه قاپینی دؤیدو. بو قاپینی. میخلانمیش قاپینی. یالنیز ایکیجه دفعه اهمال‌لیجا دؤیدولر، لاپ یاواشدان. اؤزو ده او طرفدن — او طرفدن کی، اورادا بوشلوقدان و ایکی لازیمسیز ائیوان دایاغیندان باشقا هئچ نه یوخ ایدی. اؤیرنجی قرارا گلدی، آیاغا دوردو، قارانلیقدا همین قاپی‌یا طرف گلدی و چالین-چارپاز تاختا‌لاردان یاپیشیب وار گوجویله دارتدی. تاختا‌لار قوپدو. سونرا قاپی‌نین دسته‌ییندن توتوب گوجلو بیر حرکتله اؤزونه طرف چکدی، آما قاپی چوخ یونگولجه‌سینه و یومشاق آچیلدی. قاپی‌نین او طرفینده دهلیز واردی — عئینیله اؤیرنجی‌نین منزیلینده‌کی کیمی بیر دهلیز. بو اؤیرنجینی هئچ تعجّوبلندیرمه‌دی‌ده. آددیمینی آتیب دهلیزه کئچدی. دهلیز آلا-قارانلیق ایدی. ایشیغی یانمیردی، آما اوتاغین آچیق قاپی‌سیندان بورا ایشیق دوشوردو. اوتاقدا یانان دا گور ایشیق دئییلدی، یاریمچیق ایشیق ایدی — ماسا لامپاسیندان، گئجه چیراغیندان دوشن ایشیق تأثیری باغیشلاییردی. اؤیرنجی اوتاغین قاپیسینا یاناشدی و ایچری باخدی. آلا-قارانلیق اوتاق، لاپ اونون اؤز اوتاغی کیمی ایدی، آما آوا‌دانلیغی(وساییلی) بیر قدر باشقا جور دوزولموشدو. ایشیق ماسا لامپاسیندان دوشوردو. بو لامپا ایری یازی ماساسینی ایشیقلاندیریردی و همین ماسانین آرخاسیندا آدام اوتورموشدو. اونون اَینینده عئینیله اؤیرنجی‌نین گئییمینه اوخشایان جینس شالوار و گؤی کؤینک واردی. فیقوراسی دا آرخا‌دان لاپ اؤیرنجی‌نین کورگینه بنزه‌ییردی، ساچلاری‌دا عئینی رنگده ایدی. «بلی، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو، — ایندی من لاپ یقین دلی اولورام، اؤز ایکی‌لیگیمی، ایکینجی «منیمی» گؤرورم».

آنجاق ماسا آرخاسینداکی آدام باشینی قالدیردی، چئوریلیب تعجوبله اؤیرنجی‌یه باخدی. بو همین اوغلان ایدی—قاری‌نین اوغلو — اگر دوغرودان دا فوتولارداکی آدام — هم بیغسیز، هم بیغلی، هم کؤینکلی، هم کوستیوملو(کوت شالوار) — قاری‌نین اوغلو ایدیسه، حیاتدا او بیغسیز ایدی، آما چاتما قاشلاری، صیفت جیزگیلری، باخیشی هر ایکی فوتویلا اویغون گلیردی و اونون جانلی اوزو بو ایکی فوتونو فرقلی جهتلری ایله بیرلیکده وحدت حالیندا عئینی‌لشدیریردی. «نئجه؟ — دئیه اؤیرنجی سوروشماق ایسته‌دی — سیز دیریسینیز، اؤلمه‌میسینیز، بالکوندان ییخیلمامیسینیز؟» — آما هئچ نه سوروشمادی. ائله بیل دیلی توتولموشدو. ماسا آرخاسینداکی آدام خوش و مهریبان بیر تبسّومله گولومسوندو، آیاغا دوردو:

—یقین سیز منیم قونشومسونوز؟ — دئدی. — او، چوخ حلیم بیر تونلا دانیشیردی. — میخلانمیش قاپینی آچیب گلمیسینیز، نئجه دئیَرلر، قونشویا باش چکمگه، ائله‌می؟ — سونرا او داها دا مولاییم سسله علاوه ائتدی: من شادام کی، سیز قرارا گلدیز. آخی طبیعتاً سیز چتین اونسیّت باغلاییرسینیز و هامیدان دا شوبهه‌لنیرسینیز، همی؟

اؤیرنجی:

—بونو سیز هاردان بیلیرسیز؟—دئیه سوروشماق ایسته‌دی، آما یئنه بیر کلمه‌ده تلفّوظ ائده بیلمه‌دی. جینس شالوارلی اوغلان یئنه‌ده گولومسوندو:

—تعجّوبلنمه‌یین، — دئدی، — منیم پئشه‌مدیر بو. من پسیخیاتورام(روان‌پزشک) و اینسان‌لارین خاصیِّتلرینی صیفتلریندن تعیین ائده بیلیرم. هر حالدا اساس جهتلرینی. مگر من دوز تاپمادیم؟

اؤیرنجی یئنه بیر شئی دئمه‌دی، آما راضیلیق علامتی اولا‌راق آزاجیق باشینی ترپتدی.

—بس آنام سیزی خبردار ائلمه‌ییبمی کی، بو قاپینی آچمایاسینیز؟ — او بونو تنبئه کیمی دئمه‌دی، ساده‌جه اولا‌راق ماراق گؤستریرمیش کیمی سوروشدو.

—و سیزین آنانیزدیر؟ — دئیه اؤیرنجی، نهایت دیللندی. سوروشماق ایستییردی: بو سیزین اوتاغینیزدیر؟

پسیخیاتور:

—بلی، — دئدی — سیزه کیرایه وئریلمیش اوتاق دا منیمکیدیر. آنام منه دئدی کی، سیزه وئریب...

—بس...

—بیلیرم، یقین کی، منه مین بیر سوآلینیز وار. مثلاً، ائله بیرینجیسی؛ نییه من اؤز اوتاغیمی کیرایه وئریرم. و اگر وئریرمسه، نیه بو ایشله اؤزوم مشغول اولمورام، قوجا خسته آروادی مجبور ائدیرم. ائله‌دیرمی؟ سیزی بو مو ماراقلاندیریر؟ اشی، اوتورون، اوتورون، سن الله. رادیو سیزه مانع اولمور کی؟

—یوخ، آما...

—هر شئی چوخ ساده، هم‌ده چوخ غلیظدیر(بوروشوق). ایش اوندا‌دیر کی، منیم وضعیتیمده اولان آدام، سیز البته بیلیرسیز من نه‌یی نظرده توتورام — اؤیرنجی هئچ نه‌یی بیلمیردی، آما پسیخیاتور سؤزونو ائله دانیشیردی، ائله بیل اؤیرنجی هر شئیدن خبردار ایدی — بلی، منیم وضعیتیمده اولان آدامین بو سایاق ایشلرله مشغول اولماسی بیر قدر چتیندیر. اودور کی، آنام ایمدادیما چاتدی، اعلان وئردی و سایره تشکیلاتی مسئله‌لرله مشغول اولدو. کونیاک ایچمک ایسته‌میرسینیز کی؟

ایشکافدان باها‌لی کونیاک و یالنیز بیر دنه قدح چیخارتدی.

—من اؤزوم ایچن دئییلم، — دئدی. — آما قوناقلاریم اوچون همیشه کونیاک ساخلاییرام. بیلیرسیز ده، ایچمه‌یَن آدامین ائوینده همیشه ایچکی تاپماق اولار. ایچیلر ایچکینی چوخ ساخلامازلار — او یئنه‌ده گولومسوندو. — سیز ایچین، بو دا شوکولاد، گؤتورون مزه ائله‌یین.

اؤیرنجی قدحی باشینا چکدی و شوکولاددان بیر دیشدم گؤتوردو. پسیخیاتور: —منیم ایشلریم، عمومیتله چوخ غریبه اولدو، — دئیه سؤزه باشلادی. — سیزین ایندی یاشادیغینیز اوتاغی منه وئریبلر، باخ، ایندی بیزیم اوتوروب خوش صؤحبت ائله‌دیگیمیز بو اوتاق ایسه آروادیمیندیر. کئچمیش آروادیمین — دئیه او علاوه ائتدی و کؤکسونو اؤتوردو. — ایکی قونشو منزیل ار-آروادین بختینه چیخیب. اولاندا اولور دا... البته بو منزیل‌لری آلارکن بیز هله ائولی دئییلدیک. — او، آیاغا قالخدی، پنجره‌یه یاناشدی و اوزون-اوزادی دنیزه طرف باخا‌راق فیکره دالدی، سونرا قاییدیب صؤحبتینه داوام ائله‌دی. — بو، اوزون احوالاتدیر، هم ده موعیّن معنادا رومانتیک بیر ماجرا‌دیر. ایسته‌سه‌نیز دانیشا بیلرم. دئمه‌لی، منه قاباقجیل بیر موتخصیص کیمی بو منزیلی، داها دوغروسو او منزیلی وئردیلر. بونا قدر آنام‌گیلده قالیردیم، اونون ائوینی گؤرموسونوز، شراییطی سیزین اوچون آیدیندیر. ایندی تصوّور ائله‌یین من اوردا نه‌لر چکمیشم. بو ائوی وئرنده ائله سئویندیم کی... هه، یقین اؤزونوز ده بیلیرسیز، باخ، اوتوردوغوموز همین بو منزیل سیزین کیرایه توتدوغونوز منزیل‌له بیتیشیک قونشو اولسا‌لار دا، عئینی بینادا دئییل. بو منزیل کؤهنه بینادا‌دیر، او بینایا بیتیشیک کؤهنه ائوده. نه ایسه، آروادیم، کئچمیش آروادیم، چوخداندیر کی، همین بو کؤهنه ائوده، بو منزیلده یاشاییردی. بو ایکی بینانین گیریش قاپیلاری آیری-آیریدیر و بلکه بیز هئچ بیر واخت بیر-بیریمیزه راست دا گلمیه‌جکدیک. آما دوغرودان دا غئیری-عادی، گؤرونمه‌میش بیر حادیثه باش وئردی. من بیر آرا یامان مورزئ(مورس) الیفباسییلا ماراقلانیردیم. یامان هوسیمیشدیم و ائله هئی دیوارلارا بارماغیملا مورزئ الیفباسی‌نین حرفلرینی دؤیَجله‌ییردیم. او زامان آروادیم بو منزیلده چارپایی‌سینی(تختینی) دیوارا یاپیشیق قویاردی. من‌ده دیوارین او بیری تاییندا چارپاییمدا اوزاناردیم، اؤزومچون آستا-آستا دیواری دؤیَجله‌یردیم، آخی نه بیلئیدیم؟ بیر دفعه‌ده اوزانمیشام دیوارا مورزئ الیفباسییلا هانسی شاعیرینسه شعرینی دؤیَجله‌ییرم. بیر ده نه ائشیتسم یاخشیدیر؟ دیوارین او طرفیندن منه جاواب وئریرلر. مورزئ الیفباسییلا همین شعرین آردینی دؤیَجله‌ییرلر. تصوّور ائدیرسینیز؟ آز قالا، دلی اولاجاقدیم. سن دئمه بو منزیلده یاشایان قیز — سونرا‌لار بیز ائولندیک — گمیده رادیست(موخابیراتچی) ایشله‌ییرمیش. بیر هفته دنیزده، بیر هفته ائوده اولورموش. تصادوفاً ائوده اولدوغو واخت، چارپایی‌سیندا دینجلدیگی زامان منیم «شعریمی» ائشیدیب و جاواب وئریب. بوتون بونلاری سونرا‌لار، تانیش اولاندان سونرا بیلدیم. بیر-بیریمیزی بَیَندیک، سئویشدیک، ائولندیک. البته، قاپی آچیب منزیل‌لریمیزی‌ده بیرلشدیردیک. او، دنیزه چیخاندا، من اؤز منزیلیمین حامامیندا ایشیغی همیشه یانار قویاردیم گئجه‌لر. دنیزدن محض بو پنجره آیدین گؤرونور. او دا گمیدن بو ایشیغی گؤروب سئوینرمیش. — پسیخیاتر درین بیر آه چکدی. — بو دونیادا نه قدر معنا‌سیز ایشلر اولور. بعضاً آدام هئچ بیر شئی آنلایا بیلمیر — آخی نییه، نه سببدن، نییه گؤره؟

—نه‌دیر کی؟..

—بیلیرسینیزمی، من تئز-تئز دوشونورم. طالع نیه بیزیمله بئله اویونلار اویناییر؟ مثلاً، منیمکی نییه محض بئله گتیردی، داها دوغروسو گتیرمه‌دی؟ یعنی اوّل گتیردی، سونرا ایسه... قونشو منزیل‌لر، تنها قادین، تنها کیشی، عومومی دیوار. مورزئ الیفباسی، تانیشلیق، اونسیّت، سئوگی، علاقه... ائله بیل طالع بیزی بیرلشدیرمک اوچون قصداً غریبه تصادوفلری میرواری کیمی ساپا دوزموشدو. آما آخیردا، بوتون بو غریبه تصادوفلردن داها بسیط، داها عادی شئیلر مئیدانا چیخیر و طالع بیزی آییریر.

—سیز بوشانمیسینیز؟

—بوشانماق دئمک اولمازدی بونا. چونکی ائولنمه‌میشدیک، یعنی رسماً، کبینله نیکاحدا دئییلدیک. اونا گؤره‌ده بوشانمادیق، ساده‌جه اولا‌راق آیریلدیق. سیزی سببلرمی ماراقلاندیریر؟ اینانیرسینیز، من اؤزوم ده ایندییه‌جن بیلیرم... گونلرین بیر گونو او یوخ اولدو. والسلام.

—نئجه یعنی یوخ اولدو؟

—چوخ ساده. هاراسا ایتدی...

—نئجه یعنی هاراسا؟

—یقین کیمه‌سه باشقاسینا اویدو... یا بونا بنزر بیر شئی... تئز-تئز اونون دالینجا گلردیلر، اونو باها‌لی ماشینلاردا هاراسا آپاراردیلار. هارا گئتدیگینی هئچ واخت منه دئمزدی. سونرا‌لار من اونو آختاریب تاپماغا جهد ائتدیم... آما تئزلیکله مکتوب آلدیم. اؤزو ده مکتوبو پوچتلا(پوستلا) گؤندرمه‌میشدی، ظرفین(پاکاتین) اوستونده نه منیم، نه ده اونون عنوانی(آدرسی) واردی. گؤرونور کیمسه، بلکه ده ائله اؤزو، مکتوبو گتیریب منیم منزیلیمین پوچت قوتوسونا آتیب. مکتوبو شوبهه‌سیز کی، اؤزو یازمیشدی. خطّینی یاخشی تانیییرام آخی... یازیردی کی، اونو آختارماییم، او، تامامیله خوشبختدیر و منزیلینی‌ده منیم ایختیاریما بوراخیر، نه ایسته‌سم ائده بیلرم. بیر مودّت، کئچندن سونرا من فیکیرلشدیم کی، تک‌باشیما ایکی اوتاق منیم نه‌ییمه گرکدیر. — منزیل‌لردن بیرینی کیرایه وئرمک قرارینا گلدیم. اؤزوم بورا کؤچدوم — نه ایسه بو منیم‌اوچون بیر تسکیناتدیر — اونون اوتاغی، اونون شئیلرن، قوخوسو — خاطره‌لردیر باشدان-باشا، بیر ده کی، دوزونو دئییم، من هوندورلوکدن قورخورام. اؤزوم حکیم اولسام‌دا، پسیخیاتریا‌دان بو هوندورلوک قورخوسو منه تانیش اولسا دا هر حالدا اؤزومده بو آزار — هوندورلوکدن قورخما آزاری وار. 20-جی مرتبه‌ده همیشه اؤزومو بیر آز نا قولای حیسّ ائتمیشم. آما بوردا، اوچونجو مرتبه‌ده ائله دینج، ائله آرخایینام کی...

یئددینجی بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 6

علاقه (فانتاستیک پووئست) 6

تاختا‌لارلا چالین-چارپاز میخلانمیش قاپی. نه اولسون؟ بونون قورخونج هاراسیدیر. نیی واهیمه‌لیدیر؟ بوشلا گؤرک، سن جانین... آمان الله، بو نه‌دیر بئله؟

اوتاغین رنگی دَییشیردی. اؤیرنجی باشینی قالدیریب تاوانداکی یالین لامپوچکایا(لامپ) باخدی. لامپوچکا یاواش-یاواش عادی رنگینی دَییشیر، گؤیریردی، موعا‌لیجه واسطه‌سی کیمی ایستیفاده اولونان «گؤی ایشیغین» رنگینی آلیردی. اؤیرنجی قورویوب قالمیش، حرکتسیز دایانمیشدی. لامپوچکانین رنگی تامام توندلشدی و اوتاق‌دا ایچینه چوخلو مارقانس ذرّجیگی آتیلمیش بیر ایستکان سو کیمی گئت-گئده قاتی بنؤوشیی رنگه قرق اولدو. نه قدر واخت کئچدی؟ اؤیرنجی هئچ بیر شئی حاقّیندا دوشونه بیلمیردی. واهیمه بئینینی چولغامیش، شعورونو دومانلاندیرمیشدی. فیکرینی بوسبوتون اریتمیشدی سانکی...

سونرا لامپانین رنگی یئنیدن دَییشمه‌یه، آچیلماغا، دورولماغا باشلادی و بیر آزدان اوّلکی کیمی اولدو.

اؤیرنجی اؤز-اؤزونه:

—چوخ گؤزل، چوخ‌دا پاکیزه، — دئدی. — اگر ایراده‌می، متانتیمی سیناییرلارسا، من بو سیناقدان کیشی کیمی چیخما‌لی‌یام. ایندی بوتون هوققا‌لارینا محل قویما‌دان ساکیتجه ییخیلیب یاتاجام.

او، مؤحکم آددیم‌لارلا مطبخه کئچدی، ایشیغی سؤندوردو، حامامدا ایشیغی یانار قویدو، اوزونو یودو، دیشلرینی تمیزله‌دی، اوتاغا قاییتدی، فوتولارا هئچ گؤز اوجو دا باخمادی، یورغان-دؤشگینی سالدی، ایشیغی سؤندوردو و یاتاغا گیردی. گؤزلرینی یومدو، آما اوزون مودّت یوخولایا بیلمه‌دی. قارانلیغین اؤزو اونو قورخوتموردو، او بعضی آداملار کیمی، هئچ‌ده ظولمت‌دن ائیمنمیردی. بوتون بوگونکو تله‌لر، هوققا‌لار حاقّیندا دا دوشونموردو. بیرجه اونو دوشونوردو کی، دونیادا منطیقی ایضاحی اولمایان هئچ بیر شئی یوخدور. بو فیکیردن کوسمیک(فضایی) سیرلر حاقّیندا دوشونجه‌لره کئچدی. کوسموسون آچیلمامیش سیرلری همیشه اونو وجده گتیریردی. سونرا اؤیرنجی گله‌جک اینستیتوت حیاتی حاقیندا خیال‌لارا دالدی، یاواش-یاواش خومارلاندی و بیر آزدان سونرا درین یوخویا گئتدی.

***

بنؤوشه‌یییه چالان آیین آلدادیجی ضیاسی آلتیندا بیر آدام چؤل-بیابانلا آددیملاییردی. بوتون اوزو ساریقلی ایدی، یالنیز ایکی گؤزو اوچون دار بیر زولاق آچیق قالمیشدی. هر ایکی قولوندا ساعت واردی. او، قارا پالتاردا ایدی، آیاقلاریندا دا یومشاق قارا شاپشاپلار(دمپایا) وار ایدی. پالتاری‌نین موختلیف یئرلری قارا مئشین توققا‌لارلا کمرلنمیشدی. آددیم‌لاری سس‌سیز ایدی، یومشاق ایدی، پیشیک یئریشی یئریییردی. آدام بؤیوک یانمیش ائوین خارابا‌لیقلارینا دوغرو گئدیردی. آی ایشیغیندا خارابا ائوین دیوارلاری اوزون عجاییب کؤلگه‌لر سالیردی. سوتونلارین‌دا کؤلگه‌سی دوشوردو. سوتونلارین تاغی اوچموشدو، بو سوتونلار ایندی یالنیز بوشلوغا دایاق ایدیلر؛ بیر نئچه ایل قاباق دهشتلی یانغین زامانی بو ائوین، دئمک اولار کی، بوتون ساکینلری تلف اولموشدو. بعضیلری دیری-دیری منزیل‌لرینده یانمیش، بعضیلری توستودن بوغولموش، بعضیلری اوچوب داغیلان دیوارلارین آراسینا پرچیم اولوب قالمیشدی. اونلارین یالنیز بو دیوارلارا یازیلمیش سسلری دوروردو و آیدینلیق گئجه‌لرده بو هیچقیریقلار، اینیلتیلر برکدن سسلنمه‌یه باشلاییردی. یانمیش ائوین دیری قالمیش ساکینی — اوزو ساریقلی آدام ایندی اؤز سابیق منزیلینه دوغرو گئدیردی — همین منزیلده اونون بوتون عاییله‌سی محو اولموشدو. او، ائوه چاتدی، سوراهی‌سیز(نرده‌سیز) پیلّه‌کنله ایکینجی مرتبه‌یه قالخدی، اوچوق پنجره محجّرینه(نرده‌سینه) قویولموش قیریق مفتیل‌لی تیلیفونا یاناشدی، دسته‌یی قالدیردی، نؤمره‌نی چکدی.

زنگ اوتاقدا چالیندی. اؤیرنجی تیلیفون زنگینی ائشیتدی، آییلماغا چالیشدی. قارانلیق یوخونون زهمی(وحشتی) اونو باسمیشدی، بو قاتی، قالین، قارا و آغیر یوخو پرده‌سینی اوستوندن آتیب دورماق، اَلینی اوزادیب ایشیغی یاندیرماق ایسته‌ییردی، آما بوتون دویمه‌لر بوش ایدی، ایشیق یانمیردی کی، یانمیردی. اؤیرنجی نه‌یینسه، آنلاشیلماز و مودهیش بیر شئیین یاخینلاشدیغینی دویور، اوتاغین ظولمتینده کیمینسه یا نه‌یینسه اولدوغونو حیسّ ائدیردی. بو کیمسه یا نه‌سه اونون باشی‌نین اوستونده دایانیب دقیق بیر آردیجیل‌لیقلا ساییردی: بیر، ایکی، اوچ، دؤرد، بئش، آلتی، یئددی...

او قیشقیریب اویاندی، سیلکینیب واهیمه‌لی یوخودان چیخدی، آما قورخوسو دفع اولونمامیشدی، عکسینه داها دا آرتمیشدی، چونکی حقیقتده‌ده قارانلیق اوتاغیندا تیلیفون زنگینی ائشیدیردی، حرکتلرینی عمللی-باشلی درک ائله‌مه‌دن الینی اوزاتدی، قارانلیقدا تیلیفونو تاپدی، دسته‌یی قالدیردی. زنگ سسلری درحال کسیلدی. تیلیفون دسته‌یی‌ده سوسموشدو، هم ده بو ایشله‌ین تیلیفونون جانلی سوکوتو یوخ، خطسیز، رابطه‌سیز تیلیفونون حیات علامتی اولمایان لال‌لیغی ایدی. اؤیرنجی دسته‌یی یئرینه قویدو، دوروب ایشیغی یاندیردی، گئییندی. ایندیجه اونو قارا باسمیشدی و یوخودا گؤردویو واهیمه‌لردن یاواش-یاواش اؤزونه گلیردی.

البته، تیلیفون زنگینی او یوخودا گؤرموشدو، آما اویاناندان سونرا دا بیر نئچه آن بو سسلری ائشیتدی. یوخ، البته، اونا ائله گلیب. نئجه دئیرلر، شعور عطالتی — یوخوداکی تأثّوراتین آییقلیقداکی داوامی. آخی خطّی قیریق تیلیفون هئچ چور زنگ چالا بیلمزدی. هامیسی یورغونلوغون، عصب گرگینلیگی‌نین، سون آیین هیجانلاری‌نین نتیجه‌سیدیر. او، عغیللی-باشلی دینجلمه‌لی، اؤزونه گلمه‌لیدیر. ایندی‌ده یاتماق، یاتماق، یاتماق. ائله بیل کیمسه اونا دئدی کی، چؤن بیر فوتولارا باخ. اؤیرنجی چئوریلیب فوتولارا باخدی: هئچ بیر شوبهه اولا بیلمزدی — ایندی بو فوتولاردا تامامیله باشقا آداملار ایدی. و... او... همین اوغلان... داها دوغروسو... بو... همین اوغلان دئییلدی... باشقاسی ‌ایدی... همین او قاری‌نین ائوینده‌کی آدام ایدی... قالستوکو، بیغ‌لاری، پئنجگی گئن یاخا‌لیقلی.... دهشتدن تامامیله شعورو دومانلانان اؤیرنجی فوتویا لاپ یاناشدی و گؤزلرینی زیلله‌دی: «نئجه اولا بیلر؟ گؤر من نه برک یاتمیشام کی، قاری‌نین گلیب شکلی دَییشدیرمه‌سینی دویمامیشام. یا بئله دئییلسه، اوندا دئمه‌لی منیم آغلیم چاشیر، باشیم خاراب اولور، اوندا دئمه‌لی، اونلار مقصدلرینه چاتیبلار، من دلی اولورام. آما مگر آدام اؤز دلی اولماغینی بئله آیدین و دقیق درک ائده بیلرمی؟!»

آلتینجی بؤلومون سونو

تویوق شوشه‌دن نئجه چیخار؟ * کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

تویوق شوشه‌دن نئجه چیخار؟ * کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

ایللرینده بیرینده اونلاری قیمتلندیرمک اوچون حاضیر اولان ویزارت موفتّیشی قارشیسیندا اؤیرنجیلرین درسلری زمانی، کی بو درس نهایی ایمحانلارا نئچه هفته قالمیش ترتیب وئریلمیشدی، درس اثناسیندا اؤیرنجیلرین بیری اوستادین سؤزون کسیب دئدی:«اوستاد! عربی درسی چوخ چتیندی!»

اؤیرنجی سؤزون قورتارمامیش اؤبیری اؤیرنجیلر عئینی سؤزو دئمگه باشلادیلار. دؤنوب موخالیف حیزب کیمی اولدولار. بیری بوردا دانیشیر، بیری قیشقیریر، بیری ایستیر واختی تلف ائله‌سین و بئله . . .

بیر آز ساکیت اولاندان سونرا موعلیم دئدی: «یاخشی! بو گون درس یوخدور. درسی اویونا چئویرک!» اؤیرنجیلر سئویندیلر. موفتّیش قاش‌قاباغین ساللادی.

موعلیم لؤوحه‌ده بوغازی دار بیر شوشه چکدی ایچینده‌ده بیر تویوق. سونرا دئدی: «کیم شوشه‌نی سیندیرمادان تویوغو دا اؤلدورمه‌دن بو تویوغو شوشه‌دن چیخارا بیلر!!»

اؤیرنجیلرین چالیشمالاری باشلادی آما هامیسی اوغورسوزلوقلا نتیجه‌لندی.

موفتّیش‌ده تاپماجانین حلّینه چالیشیردی آما بوتون چالیشمالار نتیجه‌سیز اولدو.

اؤیرنجیلرین بیری بؤلمه‌نین آخیریندن مأیوس-مأیوس قیشقیردی: «اوستاد، شوشه‌نی سیندیرمادان و یا تویوغو اؤلدورمه‌دن بو تویوق چیخماز». موعلیم دئدی: «شرطلری آیاقلایا بیلمه‌ریک». اؤیرنجی ظارافاتلا دئدی: «بئله اولسا اوستاد هر کیم کی تویوغو اورا قویوب دئیین قویدوغو کیمی‌ده چیخارتسین».

اؤیرنجیلر گولدولر آما بو چوخ سورمه‌دی. موعلیمین سسی اونو کسدی: «دوزدور! دوزدور! جواب بودور. تویوغو شوشه‌یه قویان اونو تکجه چیخارا بیلن کیمسه‌دیر. سیز ده «عربی دیلی چتیندیر» مفهومونو بئینیزه یئرلشدیرمیسیز. نه قدر چالیشام کی سیزه ایضاح ائدم و ساده‌لشدیرم نتیجه‌ آلا بیلمیه‌جگم. سیز بو آنلامی بئینیزه بیری‌نین کؤمگی اولمادان یئرلشدیردیگیز کیمی اؤزوزده اونو اوردان چیخارتمالیسیز.»

تِرم باشا چاتدیقدان سونرا موفتّیش موعلیمدن چوخ تأثیرلندی. موعلیم سونراکی تِرملرده اؤیرنجیلرین گؤزه‌ گلیم ایره‌‌لیله‌ییشینی گؤدو.

بلکه عرب دیلینده چوخ راحت قبول اولدولار.

کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

وفی إحدى السنوات وبینما کان یلقی الدرس على طلبة الفصل أمام موجه الوزارة الذی حضر لتقییمه،

وکان هذا الدرس قبیل الاختبارات النهائیة بأسابیع قلیلة، وأثناء إلقاء الدرس،

قاطع أحد الطلاب الأستاذ قائلاً: "یا أستاذ ... اللغةالعربیة صعبة جداً !".

وما کاد هذا الطالب أن یتم حدیثه حتى تکلم کل الطلاب بنفس الکلام،

وأصبحوا کأنهم حزب معارضة، فهذا یتکلم هناک وهذا یصرخ وهذا یحاول إضاعة الوقت وهکذا ...

سکت المعلم قلیلاً ثم قال: حسناً لا درس الیوم، وسأستبدل الدرس بلعبة! فرح الطلبة، وتجهم وجه الموجه.

رسم هذا المعلم على السبورة زجاجة ذات عنق ضیق، ورسم بداخلها دجاجة، ثم قال: من یستطیع أن یخرج هذه الدجاجة من الزجاجة،

بشرط أن لا یکسر الزجاجة ولا یقتل الدجاجة!!

فبدأت محاولات الطلبة التی باءت بالفشل جمیعها،

وکذلک الموجه الذی انسجم مع اللغز وحاول حله ولکن باءت کل المحاولات بالفشل.

فصرخ أحد الطلبة من آخر الفصل یائساً: یا أستاذ لا تخرج هذه الدجاجة إلا بکسر الزجاجة أو قتل الدجاجة،

فقال المعلم: لاتستطیع خرق الشروط، فقال الطالب متهکماً: إذن یا أستاذ قل لمن وضعها بداخل تلک الزجاجة أن یخرجها کما أدخلها.

ضحک الطلبة، ولکن لم تدم ضحکتهم طویلاً فقد قطعها صوت المعلم وهو یقول: صحیح، صحیح، هذه هی الإجابة،

من وضع الدجاجة فی الزجاجة هو وحده من یستطیع إخراجها، کذلک أنتم وضعتم مفهوماً فی عقولکم أن اللغة العربیة صعبة،

فمهما شرحت لکم وحاولت تبسیطها فلن أفلح، إلا إذا أخرجتم هذا المفهوم بأنفسکم دون مساعدة، کما وضعتموه بأنفسکم دون مساعدة.

انتهت الحصة وقد أعجب الموجه بالمدرس کثیراً، کما لاحظ المدرس تقدماً ملحوظاً لدى الطلبة فی الحصص التی تلت تلک الحصة،

بل وتقبلوا مادة اللغة العربیة بشکل سهل ویسیر.

علاقه (فانتاستیک پووئست) 5

علاقه (فانتاستیک پووئست) 5

یازار: آنار رسول اوغلو

***

اؤیرنجی بو بینایا ساری گئتدی. نه‌دنسه یاخینلاشدیقجا سئوینمیردی، نه ایسه ائله بیل اورگینه داممیشدی کی، یئنی بیر آنلاشیلمازلیقلا راستلاشا‌جاق. دوغرودان دا بیر آزدان سونرا او، تانیش چؤل‌لویه چیخدی و میخلانیب قالدی: قارشی‌سیندا بینانین سیلو ئتینی یوخ، ایسکئلئتینی گؤردو. — چوخ‌مرتبه‌لی بینا خارابایا چئوریلمیشدی — گومان کی، یانمیشدی، یاری اوچوق دیوارلارین آراسیندا بوش پنجره — قاپی دئشیک‌لری گؤرونوردو. مرتبه‌لرین، تاوانسیز-دؤشه‌مه‌سیز(کف) منزیل‌لرین آراسیندا کولک ویییلداییر، بیرینجی مرتبه‌ده بیر نئچه سرگردان ایت بوغوشوردو.

اؤیرنجی اینانا بیلمیردی کی، بو همین او ائودیر. — ساعت یاریم بوندان قاباق اونون ترک ائدیب گئتدیگی بینا‌دیر، آما هر حالدا چؤل-بیابان، شوبهه‌سیز، همین چؤل بیابان ایدی. غریبه‌دیر کی، یانیب اوچموش ائوین قاباغینداکی سکّی‌یه هئچ بیر ضرر دَیمه‌میشدی و بو سکّی‌نین کناریندا خئیلی ماشین دایانمیشدی. اوتوز-اوتوز بئش مینیک(سواری) ماشینی هامیسی اؤرتوک‌لرین آلتیندا ایدی و گؤرونور، بورادا لاپ چوخدان دایانمیشدی. مومکونمو بو؟ چئخول آلتین‌داکی ماشین‌لاردان بیری سس‌سیز-سمیرسیز یئرین‌دن ترپندی، دایانمیش ماشین‌لارین سیراسین‌دان چیخیب اؤیرنجی‌یه طرف یؤنلدی. ائله بیل ماشین اؤزو، سوروجوسوز، حرکت ائدیردی. آخی هانسی سوروجو اؤرتوکلو ماشین ایداره ائدر؟.. ماشین اؤیرنجی‌یه یاخین‌لاشدی و ائهمال‌لیجا دایاندی. اؤیرنجی گؤردو کی، درغرودور، ماشینین چئخولو وار، آما بو اؤرتوک یالنیز اونون دامینا و کاپوتونون اوستونه چکیلیب. سوکانین(فرمان) آردیندا جاوان بیر اوغلان اَیلشمیشدی. اوغلان ماشینین پنچره‌سیندن اَییلیب:

—باغیشلایین، — دئدی، — بیلمیرسینیز بورادا ایگیرمی‌مرتبه‌لی ائو هاردا‌دیر؟

اؤیرنجی بوغوق سسله:

—ایگیرمی‌مرتبه‌لی؟ — دئیه خبر آلدی.

—منه دئدی‌لر کی، بو چؤلده‌دیر، یانمیش بئش‌مرتبه‌لی ائوین یانیندا‌دیر.

اؤیرنجی یانمیش بینانی گؤستره‌رک:

—بو ائوی دئییرسیز؟ — دئیه سوروشدو:

سوروجو سئوینجله:

—اؤزودور کی وار، — دئدی؛ یانمیش ائوی او، یالنیز ایندی گؤردو — منه بئله‌جه ده ایضاح ائتمیشدیلر. دئمه‌لی، همین بو بینانین سولوندان بورولوب دنیز قیراغینا چیخماق لازیمدیر. اگر سیز ده او طرفه گئدیرسینیزسه اَیلشین آپاریم.

اؤیرنجی ماشینین قاباق قاپی‌سینی آچدی و اؤزونو ایتیردی. بورادا دا رول واردی — ماشینین ایکینجی سوکانی. ماشینین ایکی رولو، ایکی اَیلجی(تورموز)، ایکی ائسکالاتورو، ایکی کونوسو واردی. سوروجو اؤیرنجی‌نین شاشقین‌لیغینی گؤروب گولومسوندو:

—تعجوب‌لنیرسینیز؟ — دئدی. — بو، تدریس ماشینیدیر. من اؤزوم ماشین سورمه اوزره تعلیماتچی‌یام. سورمک اؤیرننلر منیم یئریمده ایلشیرلر، ماشینی ایداره ائدیرلر، من‌ده سیزین یئرینیزدن اونلارا نظارت ائدیرم. اونا گؤره ده بو ماشیندا هر شئی جوتدور. آما سیز ناراحات اولمایین، اَیلشین، ایندی سیز طرفده‌کی سوکانلار ایشله‌میر.

اؤیرنجی اوتوردو. سوروجو کیچیک ماقنیتوفونو (ضبط صوت) ایشه سالدی، خفیف، بیر قدر غملی موسیقی سسلنمگه باشلادی. یومشاق رئسسورلار، پارالون اؤرتوکلر، ساکیت موسیقی غریبه بیر راحتلیق، آرخایین‌لیق آتموسفئری یارادیردی. اگر یادداشدا قالا بیلسه‌یدی، یقین کی، آدام‌لار آنا بطنینده — اینسانین ایلک کایناتیندا — اؤزلرینی بئله دینج، آرخایین حیسّ ائدیب‌لر.

ماشین یانمیش خارابانین سولوندان بورولدو، اونلار دنیز قیراغینا چیخدیلار و اؤیرنجی درحال ایگیرمی‌مرتبه‌نی گؤردو. ایندی بینا آلا-بزک اِلِکتریک ایشیق‌لارینا غرق اولموشدو. رنگ‌برنگ پرده‌لر، آباژورلار، نئون و عادی ایشیق‌لار ائوین پنجره‌لرینه الوان بیر چیراق‌بانلیق پایلامیشدی. ائوین ائیوان‌لاری اینسانلارلا دولو ایدی، اونلار بوردا چوخدان مسکن سالمیشدیلار. ساکینلر یئییر-ایچیر، میرت وورور، گولور، ائیواندان ائیوانا دانیشیر، موسیقی، رادیو دینله‌ییر، تیلویزیونا باخیر، جوربه‌جور اویون‌لار اویناییردی‌لار. ائو نورمال بیر آخشام حیاتییلا یاشاییردی. اؤیرنجی آنلادی کی، اونلار ائوین آرخا طرفیندن چیخیرلار، ایندییه‌جن او، ائوی یالنیز آواندیندان گؤرموشدو، اودور کی، او بیری سمت — یانمیش خارابا‌لیق طرف اونا بو قدر غئیری-تانیش گلمیشدی. ماشین دایاندی.

—چوخ ساغ اولون، دئیه اؤیرنجی صمیمی-قلبدن سوروجویه تشککور ائله‌دی. داخیلاً او، بایاقکی تلاشی اوچون خجالت چکیردی، اؤزونو دانلاییردی. «یئکه کیشیسن، ماتئریالیست، راسیونالیستسن، اؤیرنجی‌سن، بیر یاندان دا بئله ایبتیدای بیر قورخو. عاییب اولسون!

ماشیندان دوشرکن دیقّتله سوروجویه باخدی و اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، سوروجونون صیفتی تانیش‌دیر. سوروجو ده ماشیندان دوشدو، قاپی‌سینی آچارلا باغلادی. اونلار بینایا موختلیف قاپیلاردان داخیل اولدولار. اؤیرنجی لیفتین دویمه‌سینی باسدی. لیفت هارا‌دانسا چوخ یوکسک مرتبه‌دن گلدی، دایاندی، قاپیسی آچیلدی. اؤیرنجی کابینه‌نین ایچینه گیردی، قاپی باغلاندی و ایشیق سؤندو. کابینه‌نین ایچینده گؤز-گؤزو گؤرموردو، اؤیرنجی کیبریت چکدی، اودون ایشیغیندا ایگیرمی‌مرتبه‌نین دویمه‌سینی تاپدی، باسدی و حیسّ ائله‌دی کی، لیفت یوخاری یوخ، آشاغی حرکت ائدیر؛ حال بوکی اونلار بیرینجی مرتبه‌ده ایدیلر. اوّلجه لیفتین خاراب اولماسی، زیرزمی‌یه، شاختانین دیبینه دوشمه‌سی فیکری اؤیرنجینی قورخوزدو، آنجاق دویاندا کی، لیفت ائله هئی درینلیگه گئدیر، گئدیر، بیر-ایکی مرتبه دئییل، آزی سککیز-اون، یوخ اون دؤرد-اون بئش، ایگیرمی مرتبه‌یه یئر آلتیندا غرق اولور — اؤیرنجینی واهیمه باسدی. یادینا دوشدو کی، کیمدنسه ائشیتمیشدی — بؤیوک شهرلرده بعضاً ایستراتژی مقصدلرله بؤیوک بینا‌لارین آلتیندا یئرین درینلیک‌لرینه دوغرو نئچه-نئچه مرتبه تیکیلیر. آما ایندی، لیفتین گؤرونمز درین لاغیمین دیبینه دوغرو بو دایانماز حرکتینده، اؤیرنجی نه ایسه بیر مزار قوخوسو دویوردو. بئله درین مزار اولا بیلمزدی، آما نه‌دنسه اؤیرنجی دوشونوردو کی، عؤمرونون سونودور و غریبه، آنلاشیلماز، معنا‌سیز بیر عاقیبتدیر بو. بیردن کابینه‌نین ایچینده گوُر ایشیق یاندی و اؤیرنجی ایلک باخیشدان لیفتین اونا غریبه گؤرونمه‌سی‌نین سببینی آنلادی — کابینه‌نین ایچینده دوز قاپی‌نین قنشرینده (اوز به اوزونده) گوزگو واردی، آما بو گوزگو کابینه‌نین ایچینی عکس ائتدیرمیردی. باشقا بیر قاپینی عکس ائتدیریردی، بو قاپی‌یا اوخشایان، آما تامامیله اؤزگه بیر قاپینی. لیفت غفیلدن دایاندی و سول طرفده‌کی دیواری آچیلدی — دئمه، بو دا قاپی ایمیش. اؤیرنجی کور آدام‌لار کیمی آیاغییلا یئری آستا-آستا یوخلایا-یوخلایا کابینه‌دن چیخدی و قارشی‌سیندا اؤز منزیلی‌نین قاپی‌سینی گؤردو. 20 مرتبه‌ده‌کی منزیل قاپی‌سینی. شوبهه اولا بیلمزدی — همین نؤمره، همین فامیلسیز لؤوحه، زنگ، کیلید یئری. «گؤرونور بو خسته‌لیکدیر، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو، — اوری‌یئنتیر(جهت تشخیصی) حیسّی‌نین ایتمه‌سی. قارانلیقدا سمتی دولاشیق سالیرام. یوخاری حرکت منه ائنمک کیمی گلیر. بعضاً بئله شئیلر اولور، آدام ساغی-سولو چاشدیریر. ساغ آیاغینی سول آیاغی کیمی، سولو ساغ کیمی دویور. صاباح حکیمه گئتمک لازیمدیر». او، قاپی‌نین زنگینی باسدی و گولومسوندو. «شوکور، منزیل پارتلامادی». آچارلا قاپینی آچیب ایچری گیردی. اوتاق چیراقبان ایدی. دهلیزده ایشیق یانمیردی. چاما‌دانی اؤز یئرینده ایدی. اؤیرنجی اوتاغا بیر آز خوفلو گیردی. دیقّتله اوتاغا گؤز گزدیردی. — هر شئی اؤز یئرینده ایدی، اونون قویوب گئتدیگی کیمی. آخی آیری جور اولا دا بیلمزدی: — تاخت، ایشکاف، ایستول، ایستوُل‌لار، قیریق مفتیل‌لی تیلیفون، دیوار ساعتی، اوستونده‌ده اؤرتوگو (مگر او بو اؤرتوگو قوپارمامیشدی؟) گؤرونور قوپارماییبمیش! کول‌قابی، کول‌قابیندا دا بایاقکی یئگانه سیقارئتین کؤتوگو (آی سنی، یادیندان چیخدی، سیقارئت آلمادی). فوتولار... بلی فوتولار... او، فوتولاری خصوصی بیر دیقّتله نظردن کئچیردی؛ بو دیقّت اؤزونه‌ده غریبه گلدی — سانکی فوتولاردا نه ایسه دَییشه بیلردی. طبیعی کی، اونلار اوّلکی کیمی ایدی — عئینی میقداردا — ائودن چیخمازدان قاباق اؤیرنجی نه‌دنسه اونلاری سایمیشدی — سککیز دنه ایدی، ایندی ده سککیز دنه‌دیر. اگر اونون منزیلده اولمادیغی واخت قاری گلیبمیشسه‌ده — یقین کی، اونون اؤز آچاری وار — فوتولارا دَیمه‌ییب. یعنی بایاق، دوغرودانمی اونلاری دَییشمیشدی؟ یقین اؤیرنجی‌یه بئله گلیب، والسلام. آخی نیه قاری ایکی داشین آراسیندا فوتولاری دَییشمه‌لی ایدی. بودور، باخ، بو دا اوغلونون فوتوسو — اگر اوغلودورسا! اؤیرنجی شن فیت چالا-چالا مطبخه کئچدی. حئیف کی، کوچه‌ده آزدی، باشینی ایتیردی، یئمگه بیر شئی آلماغی اونوتدو. ایندی ائوده دیشه وورماغا بیر شئی یوخدور. او آجمیشدی. عئیبی یوخدور، سحره قدر، بیر تهر دؤزر. «گئدک یاتاق، هه، قاری‌نین خواهیشینی یئرینه یئتیرک، حامامدا ایشیغی یانا-یانا قویاق، مادام کی، آرواد بو ایشیغی مایاک(دنیز فانیسی) حساب ائدیر، قوی اونون ایستگینجه اولسون». اؤیرنجی حامامدا ایشیغی یاندیردی و کیرانی(سو شیری) آچدی. سو شوخ بیر شیریلتییلا آخماغا باشلادی و سانکی اونون آخیشی دا آدامین عصبلرینی ساکیت‌لشدیریردی. اؤیرنجی یئنه ده گولومسوندو. ساکیت، آرخایین، راحت بیر تبسومله، گوزگویه باخدی و گوزگوده‌جه اؤز گؤزلری‌نین دهشتدن بؤیودوگونو گؤردو. «دویمه!» بلی، دویمه. بو اؤیرنجی‌نین لاپ یاخشی یادیندا ایدی. لاپ دقیق. آند ایچه بیلردی. فوتودا اوغلان کؤینکده ایدی و بایاق کؤینگی‌نین یاخاسی باغلی ایدی— اؤیرنجی بونو تام دقیق خاطیرلاییردی. ایندی ایسه — اؤیرنجی بونو دا نظرینده آیدینجا جانلاندیریردی — اوغلانین کؤینگی بوغازیناجان دویملنمیشدی: بوندان غئیری شکیلده بیر دییشیک‌لیک یوخ ایدی؛ عئینی صیفت، عئینی پوزا، عئینی اؤلچو. اؤیرنجی: «آخی بو نئجه اولا بیلر؟»—دئیه دوشوندو. گوزگونون قاباغیندا دونوب قالمیشدی. واهیمه بوتون وارلیغینا حاکم کسیلمیش، قورخو — اونو موج ائلمیشدی. اؤیرنجی آددیم آتا بیلمیردی، اوتاغا کئچیب فوتویا بیر ده باخماغا اورگی گلمیردی — اونا ائله گلیردی کی، ایندی همین شکیلده‌کی اوغلانی بلکه‌ده قالستوکلو(کراوات) گؤره‌جک، یا... «دئیه‌سن منیم باشیما هاوا گلیب، دلی اولموشام».

«بلکه — آغلینا گؤزلنیلمز بیر فیکیر گلدی — کیمسه قصداً منی دلی ائله‌مک ایستییر؟» غریبه‌دیر کی، بو فیکیر اونو بیر قدر ساکیتلشدیردی، آرخایینلاشدیردی. دوشمنینی تعیین ائده بیلسن، اونونلا موباریزه ائتمک‌ده آسان اولار. آما کیم ایدی اونون قصدینه دوران؟ کیم ایدی دوشمنی؟ البته، قاری! اؤز تشبّوثو ایله اولماسا دا، هر حالدا بوتون بو ایشلرده قاری‌نین، شوبهه‌سیز، بارماغی وار. بلکه او، کیمینسه مورکّب بیر پلانی‌نین ایجراچی‌سی‌دیر؟ آما بو پلانین اؤزونو کیم تؤکموش‌دور، کیم بورادا هانسی مقصدی گودور؟ ائه، نه بیله‌سن؟ بعضاً گؤرورسن ائله دوشمنلریمیز پئیدا اولور کی، هئچ یاتساق یوخوموزا دا گیرمزدی. اؤزو ده همین بو دوشمنلره هئچ بیر واخت، هئچ بیر پیسلیگیمیز دیمه‌ییب، آما آخی دوشمنچی‌لیک چوخ واخت هئچ‌ده شخصی موناسیبتلردن یارانمیر. باخ، مثلاً او، اؤیرنجی، اؤزو ده ایستمه‌دن کیمه‌سه پیسلیک ائدیب — اینستیتوتا داخیل اولوب، کیمینسه یئرین توتوب. گؤتورک ائله یاتاقخانا‌داکی اوتاق قونشولارینی. بایاقکی ماشینین، ایکی سوکانلی ماشینین سوروجوسو یامان او اوغلانا، ایلک ایمتاحاندان کسیلمیش اوتاق قونشوسونا اوخشاییردی — اؤیرنجی یالنیز ایندی بونو درک ائتدی — لاپ ائله بیل ائکیز قارداشدیرلار. بلکه هئچ تصادوفی دئییل کی، بایاق همین قونشوسونا اعلان لؤوحه‌سی‌نین قارشی‌سیندا راست گلدی. بلکه بوتون بو هوققا‌لاری دا ائله او دوشونوب. اعلان، قاری، سوروجو-تعلیماتچی قارداش و نهایت، فوتولار... آما مگر اونلار بئله غلیظ بیر اینتیقاما قادیردیرلر؟ اگر بو جور مورکّب بیر قیصاص فورماسی کشف ائده بیلیبلرسه، ائله بیر بو ایختیراعیا گؤره اونو اینستیتوتا قبول ائتمه‌یه دَیَردی. هم‌ده ایمتاحانسیز-فیلانسیز. اونلار شوبهه‌سیز، بیلیردیلر کی، اؤیرنجی اوتاق آختاریر. بو قارینی تاپماق، منزیلی دانیشماق، هر شئیی بئله مهارتله قوراشدیرماق... اؤیرنجی‌نین آرتیق هئچ بیر شک-شوبهه‌سی یوخ ایدی کی، بوتون بونلار ایبلیسانه بیر پلانین نتیجه‌لریدیر و او، منزیلده اولمایان واخت لاپ یقین کی، قاری گلیب فوتولاری دَییشیب. بو فیکره گلندن سونرا اؤیرنجی اوتاغا داها ساکیت گیردی. دوزدور، فوتولارا یاناشاندا نه ایسه یئنه بیر نیگارانلیق حیسّی کئچیردی، آما بوتون ایراده‌سینی توپلاییب شکیل‌لره باخدی. گؤزلرینی اوغلانین عکسینه زیلله‌دی. بو نه بوش-بوش فیکیرلردیر، ایلاهی! حامامدا اولدوغو مودّتده آخی شکیلده نه دَییشه بیلردی؟ نه دَییشمیشدیسه، او ائوده اولمایان مودّتده دَییشمیشدی — ائله‌دیر کی، وار: اوغلانین کؤینگی بوغازاجان دویمه‌لی ایدی. اؤیرنجی باشقا فوتولارا باخماغا باشلادی، قاری اونلاریدامی دَییشدیریب؟ دئیه‌سن یوخ، آما مگر بو جوتلر — نیشانلی اوغلانلا قیز، مگر آیاق اوسته دورمامیشدیلار، یوخ، اوتوروب‌لار، گؤرونور، ائله اوتوروبلارمیش، اؤیرنجی‌نین دقیق یادیندا دئییل. «گرک بوتون شکیل‌لری دقیق یادیمدا ساخلاییم، سونرا گؤرسم کی، قاری یئنه اونلاری من ائوده اولمایاندا گلیب دَییشدیریر اوندا یاپیشیم یاخاسیندان — دئ گؤروم من اولمایاندا نیه اوتاغیما گلیرسن، فوتولاری دَییشمیی‌نین معناسی ندیر؟ بودور، باخ، شکیل — آتا، آنا و یقین کی، قیزلاری. ار-آرواد، آرواد، دئیه‌سن، حامیله‌دیر. ایکی جاوان اوغلان — اوخشاییرلار، یقین قارداشدیرلار. حربی پالتارلی کیشی. جاوان قیز — فوّاره‌نین یانیندا دایانیب. اوشاقلار — اوچ قیز، ایکی اوغلان اوشاغی. چلیکلن قوجا. والسلام. آیدیندیر. دئمه‌لی، آتا، آنا، قیز. بو بئله. ار-آرواد. آرواد حامیله‌دیر. مگر ارین عئینگی واردی؟ بو نه آخماق سؤزدور، مادام کی، عئینکلیدیر، دئمه‌لی وارمیش دا... ایکی جاوان اوغلان شوبهه‌سیز قارداشدیرلار، اوخشاییرلار. حربی پالتارلی کیشی. فواره یانیندا قیز. ایلاهی، آخی اونون سومکاسی(کیف) واردی. سومکا نئجه اولدو؟ یا یوخ ایدی؟ گؤرونور، یوخ ایمیش، مادام کی، یوخدور... اوندا قیزی کیمینله چاشدیریرام، آخی، یادیمدا قالیب: فواره یانیندا قیز، الینده سومکا. ایکی قیز اوشاغی، بیر اوغلان. بیر اوغلان. بیر اوغلان؟ هه، گؤرونور، اوغلان بیر ایمیش. قوجا. بو قوجانین نه‌ ایسه وار ایدی، آما نه‌یی؟ بلکه من شکیل‌لرین مضمونونو موفصّل یازیم. یوخ، اوندا آدام، دوغرودان دا دلی اولار. آما من دلی اولمایاجام. بو قوجا کافتارین و بوتون منی ایستمه‌ینلرین آجیغینا دلی اولمایاجام. ساعت نئچه‌دیر گؤره‌سن؟ قول ساعتینده اون بیره ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی.

نه‌دنسه اؤیرنجی دیوار ساعتینه یاناشدی و اؤرتوگو چکدی. دیوار ساعتینده اوچه ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی. ساعت ایشله‌ییردی، کفکیر دقیقلیکله گئدیب-گلیردی. اؤیرنجی گؤزلرینی اوزون عقربه زیلله‌دی و آیریلما‌دان باخدی، باخدی. ساعتا باخسا دا دقیق نه قدر واخت کئچدیگینی دئیه بیلمزدی. آما هر حالدا بیر مودتدن سونرا آیدینجا گؤردو — اوزون عقرب آزاجیق گئری گئتمیشدی. اؤیرنجی تلسیک حسابلادی. ائله‌دیر کی وار هر ایکی ساعت — اونون قول ساعتی‌ده، دیوار ساعتی ده — دقیق ایشله‌ییردی، آما دیوار ساعتی عکس ایستیقامتده(جهتده) حرکت ائدیردی. ساعت تله‌سه بیلر، گئری قالا بیلر، دایانا بیلر. آنجاق عکس طرفه ایشله‌ین ساعتی اؤیرنجی عؤمرونده ایلک دفعه گؤروردو. «دوشمنلریمین فانتازیاسی پیس دئییلمیش. بئله ایختیراعچی‌لیقلا نیوتون، انیشتئین اولایدیلار گرک. یوخسا بوتون قابیلیتلرینی، باجاریقلارینی یازیق بیر اؤیرنجی بابانین قصدینه یؤنلدیبلر. نه وار، نه وار، اونلاردان یاخشی حاضیرلاشیب، ایمتاحانی اونلاردان یاخشی وئریب، اینستیتوتا دوشوب. گرک درسلره حاضیرلاشماق یئرینه، من‌ده اوتوروب بئله-بئله هوققا‌لار اویدورایدیم، اوندا یاخشی اولاردی. گؤرک بو طیلسملی اوتاقدا داها نه اویونلار چیخا‌جاق! «طیلسملی» سؤزونو او داخیلی ایستهزایلا دوشوندو. اؤیرنجی قطعی امین ایدی کی، بوتون بو فوکوسلاری کیمسه قصداً دوزلدیب، اونون شعورونو دومانلاندیرماق ایسته‌ییر. هر حالدا اؤیرنجی اؤزو اؤزونو ایناندیرماق — ایسته‌ییردی کی، محض بئله‌دیر. بو اؤیرنجینی بیر قدر ساکیت‌لشدیریردی. تام یوخ، بیر قدر. اگر گئتمگه یئر اولسایدی، بیر دقیقه‌ده بو منزیلده قالمازدی. یاتاق‌خانایا گئتمک مومکون ایدی، هله آدینی اورانین دفتریندن پوزدورمامیشدی. آنجاق دوشوننده کی، مشوم لیفتین کابینه‌سینه گیرمه‌لی اولا‌جاق، چؤل‌لو-بیابانا چیخا‌جاق، یانمیش خارابا ائوین یانیندان کئچه‌جک و هئچ بیر نقلیّات تاپماییب یئنه بو اوتاغا قاییتما‌لی اولا‌جاق، اؤیرنجی‌نین بو ایشه بوتون هَوَسی قاچیردی. هم ده اورگینه داممیشدی، اوتاقدان چیخان کیمی، قاری گلیب یئنه بورادا مین جور تله قورا‌جاقدی. شوبهه‌سیز کی، آرواد هاراداسا بورا‌لاردا‌دیر. یقین کی، ائله بو بینانین ایچینده، بلکه بیر مرتبه آشاغی‌داکی منزیلده گیزلنیب. بایاق اوتاقدا ایشیغی یاندیران دا، ائیوان قاپی‌سینی آچیب نه ایسه توللایان دا ائله او ایمیش. حتی اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، قاری لاپ یاخیندا‌دیر، هارداسا، قونشولوقدا، بو دیوار آردیندا‌دیر. دویوردو کی، کیمسه داییما اونو — اؤیرنجینی موشاهیده ائدیر، هر آددیمینی ایزله‌ییر. اؤیرنجی اؤز-اؤزونه: «یوخ، — دئدی، — من بوردا قالاجام و منی هئچ بیر شئی قورخودا بیلمز. قوی لاپ بوتون بو لعنته گلمیش فوتولار جانلانسینلار، کاغیذدان چیخیب اوتاغا دوشسونلر». او تصوّور ائله‌دی کی، فوتوداکی آداملار جانلانیب اوتاغا گیریرلر و بو تصوّوردن اصلا ائیمنمه‌دی،(وحشته دوشمه‌دی) عکسینه نَشه‌لندی،(جورأتلندی) گولدو اؤز فیکرینه. «اؤز آرامیزدیر، من دئمه، عمللی-باشلی آغجیگرم‌میش... نه‌دن خوفلانیرام آخی؟ ساعت گئری ایشله‌ییر؟ اشی بئله چهنّمه کی! منه ائله گلدی کی، فوّاره یانینداکی قیزین سومکاسی وارمیش، دئمه یوخموش. عادیجه گؤز آلدانیشی! سیقارئت، فیلان... ائله شئیلر چوخ اولور. هارداسا اوخوموشدوم، بئله بیر ساحه وار، حتی اشیا‌لارین غریبه داورانیشلارینی اؤیرنیرلر... هه، بیر ده بو قاپی.

بئشینجی بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 4

علاقه (فانتاستیک پووئست) 4

یازار: آنار رسول اوغلو

***

او درحال:

—البتّه، — دئدی و فیکراً اعلانداکی معلوماتلاری بوردا گؤردوکلری ایله موقاییسه ائتدی. هر شئی اعلاندا تصویر اولوندوغوندان دا اوستون ایدی — اوتاغا سؤز اولا بیلمز، راحت‌لیقلاری دا — اعلا. لیفت، تیلیفون... تیلیفون دئمیشکن هانی تیلیفون؟

اؤیرنجی:

—بس تیلیفون؟ — دئیه خبر آلدی.

قاری ایستولون(میز) آلتیندان ایستوُلو(صندل) چکدی، ایستولون اوستونده تیلیفون جیهازی واردی، آما مفتیلی کسیلمیشدی.

قاری:

-او، تیلیفونو تحویل وئرمیشدی، — دئدی. — آخی ایندی اونون تیلیفون نه‌یینه لازیم‌دیر؟ آما جیهاز بیزیم‌دیر، اگر سیزه تیلیفون واجیب‌دیرسه، دالینجا دوشون، نؤمرنی سیزه قایتارسینلار.

اؤیرنجی: «تیلیفون نه‌ییمه گرک‌دیر، — دئیه دوشوندو. —اون‌سوز، دا بو شهرده بیر تانیشیم-دوستوم یوخدور.

—یوخ، دئدی. — تیلیفون‌سوز دا کئچینرم. اعلاندا گؤستریلمیشدی، من ده اونون اوچون سوروشدوم. هه، بس ائیوان؟

قاری قورو بیر طرزده:

—ائیوان یوخدور، — دئدی و ساغ دیوارا طرف چئوریلدی. اؤیرنجی اونون باخیشینی ایزله‌دی و یالنیز ایندی ساغ دیوارداکی قاپییا دیقّت ائله‌دی. قاپی ایکی کوبود تاختا پارچاسییلا میسمارلانمیشدی. اؤیرنجی قاپی‌یا طرف بیر آددیم آتدی، داها دوغروسو، یاریم آددیم آتماق ایسته‌دی، آما قاری چئویک بیر حرکتله اونون قاباغینی کسدی. قتیتله:

—یوخ، — دئدی، — اگر سیز بو منزیلی کیرایه گؤتورورسونوزسه ایکیجه شرطیم وار. حؤکماً بو شرط‌لره عمل ائتمه‌لیسینیز. بیرینجی‌سی هئچ واخت بو قاپی‌یا یاخینلاشمایین. اونا دَیمه‌یین، آچماغا جهد ائتمه‌یین. ایکینجی‌سی ده حامامدا ایشیغی گئجه‌لر یانیلی قویون. او ایشیق دنیزدن گؤرونور.

اؤیرنجی هئچ بیر شئی باشا دوشمه‌سه ده باشینی راضیلیق علامتی اولا‌راق یئلله‌دی:

—بس پول؟ — دئیه سوروشدو. — هاچان وئرسم یاخشیدیر؟

قاری:

—ائله ایندی، — دئدی. — دئمه‌لی، منزیلی کیرایه گؤتورورسونوز؟

اؤیرنجی:

—بلی، — دئدی و دهلیزه کئچدی، اورادا بالاجا چاما‌دانینی قویموشدو، آچدی، پول گؤتوردو، اوتاغا قاییتدی. بوتون بو ایشلر، ایکی دقیقه چکدی.

قاری پول‌لاری آلدی، تلسیک سایدی:

—بیر آیدان سونرا گلن مودّتین پولونو گتیررسینیز، — دئدی. — ساغ اولون. —او، منزیلین آچارلارینی اؤیرنجی‌یه اوزاتدی. —مطبخده قاب-قاجاق وار، ایستیفاده ائده بیلرسینیز. همچینین یورغان-دؤشکدن، آغدان، بالیش اوزوندن. اونلار دا تاختین ایچینده‌دیرلر.

اؤیرنجی قارینی لیفته‌جن اؤتوردو و منزیله قاییتدی. ایچری گیررکن اونا ائله گلدی کی، اوتاقدا نه ایسه دَییشیلمیش‌دیر، آما نه؟ اؤیرنجی دیقّتله اوتاغا گؤز گزدیردی: اونا ائله گلدی کی، فوتولار آزالیب. بعضی‌لری‌نین یئرینده میسمارلار گؤرونور. قاری بونلاری هاچان چیخارتدی؟ — دئیه اؤیرنجی دوشوندو. — من دهلیزه چیخاندا؟ ماشاللاه، یامان الدن قیو‌راقدی قاری.

اؤیرنجینی تعجوب‌لندیرن او ایدی کی، فوتولار هم آزالمیشدی، همده ائله بیل دَییشمیشدی. او اؤز-اؤزونه: «ایشه باخ، آ! — دئدی. — گؤر نه تئز فوتولاری دَییشیب. اؤزو ده نییه؟ من اونسوز دا اونلاردان هئچ بیرینی تانیمیرام. عمومیتله، دئیه‌سن بو آرواد باشدان بیر آز ماییفدی. گؤرمورسن نه جور شرط‌لر قویدو: «حامامدا ایشیغی سؤندورمه، دنیزدن گؤرونور». دنیزین بورا نه دخلی وار، سن الله؟» اؤیرنجی گولدو. شن و قایغی‌سیز بیر گولوشله گولدو. یالنیز بو گون عرضینده دئییل، بلکه ده بوتون بو گرگین و بورکولو سون آی عرضینده ایلک دفعه بئله شن و قایغی‌سیز گولوردو. آخیر کی، هر شئی اونون ایستگینجه اولموشدو. اساس دا بودور. اینستیتوتا دوشدو. مؤعجیزه دئییل، ندیر؟ ایکینجی مؤعجیزه ده — باخ، بو منزیل. اؤزو ده بئله اوجوز بیر قیمته. هر راحت‌لیغی، آخار-باخاری، ساکیت‌لیگی. اؤزو ده قولاغی چکیلمیش کیمیسن، تامامیله تک قالا بیلرسن، هئچ کس سنه مانع اولماز، نه بیر سس، نه بیر سمیر. اوخو، ایشله، دینجل، یات... اوتور بئله، باخ دنیزه، سیقارئتی یاواش-یاواش سومور ایچینه، دینجل. لعنت شئیطانا، سیقارئتی قورتاریب کی... بو قاری فیکرینی ائله دولاشدیردی کی، سیقارئت آلماغی اونوتدو. عئیبی یوخدور، ایندی دوشوب آلار. ایندی داها اؤز ائوی، اؤز اوجاغی وار، هاچان ایسته‌سه گئده، هاچان ایسته‌سه گله بیلر، هئچ کس ده اونو سورقو-سوآلا توتماز. هاردان گلیب، هارا گئدیرسن؟ پیس اولماز چیخیب بیر شهری گزیب دولانسا.

—بو ساعت چیخاریق هاوایا — دئیه اؤیرنجی قرار وئردی. — سیقارئت ده آلاریق. آما اوّلجه بیر اوزوموزو قیرخاق، دوش قبول ائله‌یک، مادام کی، بئله انتیقه حامامیمیز وار، گرک اوندان بولا-بول ایستیفاده ائدک ده. سونرا تزه کؤینک گئیینیب گزمگه چیخاریق.

او، کولونکانی(سو قیزدیرانی) یاندیردی، سویوندو و حیسّ ائله‌دی کی، دوش اینه‌لری‌نین خوش ماساژی بدنی‌نین بوتون گرگین‌لیگینی، یورغون‌لوغونو-آرغین‌لیغینی یویوب آپاریر و بو گونون تلاش‌لاری دا، «بیردن باش توتمادی» قورخوسو دا، یاواش-یاواش بویاتلاشیب خاطیره‌لره چئوریلیر... هر شئی نه انتیقه دوزلدی. اؤیرنجی اوزونو ترتمیز قیرخدی، قورولاندی، دهلیزه کئچدی، چاما‌دانی آچیب تزه کؤینک چیخارتدی، گئییندی، گوزگونون اؤرتوگونو سیییریب آتدی، ساچینی دارادی و اوتاغا گیردی. پنجره‌نین رنگی دَییشمیشدی. آخشام‌لاشیردی و سمانین، دنیزین بویا‌لاری دا توندلشیر، قاتی‌لاشیردی. گؤرونور، بو رنگ دَییشیکلیکلریندندیر کی، دنیزین سطحی اونا بایاقکیندان داها آشاغی گؤروندو. «منظره‌دن اولماز» — دئیه اؤیرنجی دوشوندو و مئکانیکی بیر حرکتله الینی ایستولون اوستون‌ده‌کی کول‌قابی‌یا طرف اوزاتدی. کول‌قابی‌نین قیراغینا قویولموش سیقارئتدن خفیف توستو قالخیردی. اؤیرنجی سیقارئتی دوداق‌لاری آراسینا آلیب، ایچینه سوموردو، دنیزین اوزاق‌لارینا باخدی و بیردن دیکسیندی. آخی اونون سیقارئتی قورتارمیشدی. بو هاردان چیخدی، اؤیرنجی بو سیقارئتی هاچان یاندیردی؟ هم ده کی، یاری‌سی کول اولوب تؤکولوب، دئمه‌لی، چوخ‌دان اودلانیب. هاچان‌دان؟ قاری قویوب گئده بیلمزدی. چوخ واخت کئچیب. دئمه‌لی، او اؤزو، اؤیرنجی بو سیقارئتی هارا‌دانسا تاپیب یاندیریب، یانا-یانا قویوب حاماما گئدیب... آما نئجه اولوب کی، بوتون بونلار بوسبوتون یادیندان چیخیب، هئچ چور یادینا سالا بیلمیر. هاچان، نئچه؟ اؤیرنجی اؤز-اؤزونه: «بلی، — دئدی، — دئیه‌سن منیم ایسکلئروز خستلیگیم چوخ ائرکن باشلاییب آخی... من یاندیرمامیشامسا کیم یاندیریب بو سیقارئتی؟ — غریبه‌دیر». ائله بیل او اؤز-اؤزونو ساکیت ائتمک ایستییردی. بو هئچ ده اونون خوشونا گلمه‌دی. عمومیتله بوگونکو منزیل سئوداسی‌نین بوتون مزیّت‌لرینه باخمایا‌راق، نه ایسه آنلاشیلماز بیر شئی اونو ناراحات ائدیردی؛ آما بونون نه اولدوغونو هئچ جور موعیّن‌لشدیره بیلمیردی. نه‌دنسه بیر ده فوتوقرافیا‌لاری گؤزدن کئچیردی. «غریبه صیفت‌لردیر، — دئیه دوشوندو — نئچه دفعه، نه قدر باخیرسان باخ، هئچ جور یاددا قالمیرلار. حتّا باخ بو — گویا کی، قاری‌نین اوغلو آدلاندیردیغی شخص — بایاق منه ائله گلدی کی، او شکیلده گولومسونور، آما ایندی باخیرام، صیفتینده تبسّومدن اثر-علامت یوخدور. داها دقیق دئسک صیفتی کدرلی‌دیر، ناراضی بیر ایفاده وار اوزونده، گؤزلری ده عئینیله آناسی‌نین، البته، اگر قاری بونون دوغرودان دا آناسی‌دیرسا — گؤزلری کیمی‌دیر — غملی، مشوم.

اؤیرنجی دیوار ساعتی‌نین اؤرتوگونو دارتیب سالدی. — آلتی‌یا ایگیرمی بئش دقیقه ایشله‌میشدی. «ساعت‌لری ده خریفله‌ییب، — دئیه دوشوندو. — گؤر، نه یامان گئریدیر. ایندی یقین سککیزین یاریسی اولار». گئدیب حامامدان قول ساعتینی گتیردی — چیمنده (یویاناندا) اوردا چیخاریب قویموشدو. — دوغرودان دا سککیزه ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی.

اؤیرنجی فیت چالا-چالا قاپینی آچدی، چیخدی، لیفتی چاغیردی، گلنده کابینه‌یه گیردی و بیرینجی مرتبه‌نین دویمه‌سینی باسدی.

اؤیرنجی بینا‌دان چؤللوگه چیخدی و بیر نئچه آددیم گئدندن سونرا چئوریلیب ائوینه باخدی. غریبه‌دیر، سانکی بو ائوده هئچ کس یاشامیردی، ائله بیل ائوی تیکیب تحویل وئرمیشدیلر، آما ساکینلری هله کؤچمه‌میشدی. بوتون پنجره‌لر، ائیوان‌لارا آچیلان قاپی‌لار کیپ باغلی ایدی، هئچ بیر یئرده پالتار ایپی، تیلویزیون آنتئناسی، گول دیبچک‌لری، پرده‌لر، ایشیق، بیر سؤزله، هئچ بیر یاشاییش علامتی گؤزه دیمیردی. آخشام دوشوردو. داها دوغروسو، هله آخشام دوشمه‌میشدی، آنجاق شر قاریشیردی، آلا-تورانلیغین ائله بیر چاغی ایدی کی، کوچه فنرلرینی(چیراقلارینی) یاندیرماق هله تئزدی، آما بو چیراق‌لارسیز دا اطرافی سئچمک چتین‌لشیردی؛ قاش قارالیردی. اؤیرنجی بیر قدر ده چؤللوکده آددیملادی، آیاق ساخلادی، گئری — بینا‌لارینا باخدی، منزیلی‌نین پنجره‌سینی تاپیب تعیین ائتمک ایسته‌دی. بو موشکول مسأله دئییلدی. سولدان سون بلوک، سونونجو مرتبه — کونجده‌کی منزیل اونونکو ایدی. بودور، باخ، — دنیزه آچیلان ساری پرده‌لی پنجره — اونون پنجره‌سی. بس بو بیری طرفدن نه‌دیر او — ائله بیر دیواردان ایکی اوزون دیرک اوزانیب چیخیر. اؤیرنجی دیقّتله باخدی و باشا دوشدو —گؤرونور، بو ایکی دیرک مؤوجود اولمایان ائیوانین دایاق‌لاری ایمیش و اونلارین آراسیندا گؤرونن قاپی دا محض او چالین-چارپاز تاختا‌لارلا میخلانمیش قاپی‌دیر. گؤره‌سن نه اولوب، ائیوانی تیکمگی اونودوبلار، یا ائیوان اوچوب تؤکولوب، ائله بیرجه بو ایکی دایاغی قالیب؟ بلکه بو اوچولوب داغیلمیش ائیوانین (اگر او، حقیقتاً ده اوچولوب تؤکولوبسه) — مودهیش و فاجیعوی بیر سیرّی وار؟ اؤیرنجی خیال‌لارا قاپیلدی بلکه محض ائله قاری‌نین اوغلو بو ائیواندان ییخیلیب هلاک اولوب، آخی او، اؤیرنجی، همین قاپی‌یا طرف یؤنلرکن قاری غئیری-عادی بیر چئویک‌لیکله اونون یولونو کسدی. البته، بوتون بونلار فرضیه‌لردن باشقا بیر شئی دئییل. بیر ده آخی اونون نه بورجونا؟ اساس اودور کی، دالدالانماغا بیر بوجاغی وار — هم ده بئله گؤزل، راحت منزیل — داها نه لازیم‌دیر اونا؟ تمیز حامامی، ایشیقلی اوتاغی، ایری پنجره‌سی... بودور باخ، بو پنجره. آما الله، بو ندیر بئله؟ پنجره — اونون پنجره‌سی بیردن-بیره ایشیقلاندی. محض بو پنجره‌ده، — اونون پنجره‌سینده، تک بیرجه اونون پنجره‌سینده ایشیق یاندی. کیمسه ایشیق یاندیردی. دئمه‌لی، ایندی اورادا، اونون اوتاغیندا کیمسه واردی. اؤیرنجی‌نین اتی اورپَشدی. آنلاشیلماز بیر حیسّ — شعورا تابع اولمایان ایبتیدای واهیمه حیسّی — اؤیرنجینی بیر ایش ائتمگه — قیشقیرماقا، قاچماغا، گیزلنمگه — هر هانسی بیر فعّال حرکته سؤوق ائدیردی، هاوا قارالدیقجا بو حیسّ داها دا گوجلنیر و عئینی زاماندا اونون ال-قولونو باغلاییردی. یوخودا، آدامی قارا باساندا بئله بیر حال کئچیریرسن — قیشقیرماق ایستییرسن، قیشقیرا بیلمیرسن، قاچماق ایسته‌ییرسن، آیاق‌لارین قیج اولوب قالیر... ائله بو آن — ائوین قاباغینداکی سکی گور ایشیغا قرق اولدو: گئجه چیراق‌لاری یاندی و اؤیرنجی‌نین باشینا اَن آدی و ساده بیر ایضاح گلدی: اولا بیلسین کی، او، ائوده ایکن بوتون رایونون ائلئکتریک خطّی شبکه‌یه قوشولماییبمیش، اوتاق ایشیغی‌نین دویمه‌سی آچیق ایمیش و ایندی بوتون رایونون ایشیق‌لاری یانارکن، طبیعی کی، اونون اوتاغی‌نین ایشیق‌لاری دا یانیر. هر شئی نئجه ده آسان و آیدین ایضاح اولونوردو... اؤیرنجی آرخایین گولومسوندو و اوتوبوس دایاناجاغی اولان سمته طرف آددیملادی. آما بیر نئچه آددیم آتاندان سونرا ائله بیل کیمسه اونا دئدی کی، دؤن بیر ده بینایا باخ، داها دوغروسو، اؤز منزیلینه، منزیلین مؤوجود اولمایان ائیوانینا و ائیوانین یئرینده گؤرونن ایکی دایاغا. او چئوریلیب باخدی و بیر آندا — بو آندا دئییلدی، آنین یاری‌سی، چَرگی، نه بیلیم نئچه‌ده بیری ایدی — بلی، بو قیساجا مدتده اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، اونون منزیلی‌نین ائیوان بوشلوغونا چیخان قاپیسی آچیلدی و اورا‌دان نه ایسه آشاغی آتیلدی. آما بو آن او قدر قیسایدی، سانکی اونون هئچ بیر گئرچک‌لیگی یوخ ایدی. آلنینی سویوق تر باسمیش اؤیرنجی بوندان سونرا نه قدر گؤزلرینی همین نوقطه‌یه زیلله‌دیسه ده هر شئیی بایاقکی کیمی گؤردو — چالین-چارپاز میخلانمیش قاپی اوّلکی کیمی باغلی ایدی، ائیوان بوشلوغونون دایاق‌لاری اوّلکی تکین هاوایا اوزانمیشدی.

اؤیرنجی قاچماغا باشلادی، داها دوغروسو، ائله یئیین-یئیین آددیملادی کی، آز قالا قاچیردی. بیر آزدان سونرا او آزدی. قارانلیق بیر کوچه‌یه گئدیب چیخدی، بورا‌داکی ائولر او قدر بیر-بیرینه بنزه‌ییردی کی، اؤیرنجی دولاشیب قالدی. «بو ائولر اوچ‌مرتبه‌لیدیر، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو، — اونلارین آراسیندا من موطلق اؤز 20 مرتبه‌لی، هئچ اولماسا اونون سیلوئتینی(شبحینی) گؤرمه‌لییم»، حقیقتاً ده بیر نئچه واخت سونرا ساعت دوققوز راده‌لرینده او، خئیلی گزیب-دولاشاندان سونرا کؤسؤو(یاری یانمیش) کیمی قارالمیش گؤیون فونوندا نهنگ بینانین کونتورلارینی سئزدی، آما نه‌دنسه ائو ایندی خئیلی آلچاق گؤرونوردو؛ اطرافداکی اوچ‌مرتبه‌لی‌لردن هوندور اولسا دا، هر حالدا ایگیرمی مرتبه‌یه اوخشامیردی.

دؤردونجو بؤلومون سونو

تانری وارمی؟ * هل الله موجود؟

تانری وارمی؟ * هل الله موجود؟

موعلیملرین بیری ایستیر ایلحادی دوشونجه‌لری شاگیردلره تلقین ائله‌سین . . . آشاغیداکی دانیشیغا دیقّت ائدین . .

موعلّیم: «ائشیکده‌کی آغاجی گؤرورسن علی؟»

علی: «موعلّیم گؤرورم، اونو گؤره بیلیرم».

موعلّیم: « علی آغاجین آلتیندا یاشیل چمنی گؤرورسن؟»

علی: « بلی موعلّیم اونو گؤرورم».

موعلّیم: «گئت ائشیگه و گؤیه باخ !»

علی ائشیگه چیخیب بیر آز سونرا قاییدیر.

موعلیم: «گؤیو گؤردون علی؟»

علی: «بلی موعلیم گؤیو گؤردوم».

موعلیم: «ایدّعا اولونان آللاهی‌دا گؤردون؟»

علی: «یوخ اونو گؤرمه‌دیم!!»

موعلیم: «چوخ یاخشی اوشاقلار ! آللاه آدیندا بیر شئی یوخدو . . . گؤیده یوخدور !!»

شاگیردلرین بیری قالخیب اؤز نؤوبه‌سینده علی‌دن سوآل سوروشدو.

شاگیرد: «علی موعلّیمی گؤرورسن؟»

علی: «بلی اونو گؤرورم». (علی اوندان سوروشولان سوآللارین تکراریندان شیکایت ائدیر.)

شاگیرد: «علی موعلیمین عاغلینی گؤرورسن؟»

علی: «یوخ . . . اونو گؤرنمیرم !!»

شاگیرد: «بس اوندا موعلّیمین باشیندا عاغیل یوخدور !!»

هل الله موجود؟

‏ کانت إحدى المدرسات تحاول أن تغرس المفاهیم الملحدة لعموم الطلبة .. وإلیکم هذا الحوار التالی ..

المدرسة : هل ترى یا علی تلک الشجرة فى الخارج ؟

علی : نعم أیتها المدرسة إنى أستطیع رؤیتها ..

المدرسة : هل ترى یا علی العشب الأخضر تحت الشجرة ؟

علی : نعم أیتها المدرسة إنى أراه ..

المدرسة :إذهب إلى الخارج ثم انظر إلى السماء ..

خرج علی متوجهاً إلى الخارج ثم عاد بعد قلیل ..

المدرسة : هل رأیت السماء یا علی ؟

علی : نعم أیتها المدرسة لقد رأیت السماء ..

المدرسة : هل رأیت ما یدعونه الإله ؟

علی : لا لم أره !!

المدرسة : حسناً أیها الطلاب لا یوجد شىء إسمه الله .. فلا یوجد فى السماء !!

قامت الطالبة وسألت بدورها الطالب علی ..

الطالبة : هل ترى المدرسة یا علی ؟

علی : نعم إنى أراها .. (بدأ توم یتذمر من تکرار الأسئلة علیه) !!

الطالبة : هل ترى عقل المدرسة یا علی ؟

علی : لا .. لاأستطیع رؤیته !!

الطالبة : إذاً المدرسة لیس لدیها أی عقل فی رأسها !!

حاضیر جوابلیق (نجیب فاضیله اولان اهانتینه آغیر قارشیلیق) * Necip

حاضیر جوابلیق (نجیب فاضیله اولان اهانتینه آغیر قارشیلیق) * Necip Fazıle yapılan bir saygısızlık ve a

نجیب فاضیل قیسا کورک بیر گون کونفرانس وئریرکن سالوندا اولانلاردان بیری سئنه خیار آتیر.

خیاری الینه گؤتورن نجیب فاضیل سالونداکیلارا دؤنرک دئییر:

«بیری کیملیگینی گؤندرمیش، هر کیمینسه گلسین آپارسین !»

Üstad’a yapılan bir saygısızlık ve ağır karşılığı

Üstad Necip Fazıl Kısakürek bir gün konferans verirken salonda bulunanlardan birisi kürsüye salatalık fırlatır. Salatalığı eline alan Necip Fazıl salondakilere dönerek:

“- Birisi kimliğini göndermiş, kiminse gelsin alsın” der…

شاهین موعالیجه‌سی * معالجة الملک

شاهین موعالیجه‌سی * معالجة الملک

شاه جیدّی بیر خسته‌لیگه یولوخور. طبیبلر اونون علاجینا توپلاشاراق اونون درمانینی یالنیز بللی علامتلری اولان اینسانین قارا جیگرینی یئمکده بیلیرلر. علامتلری شاها ساییرلار او دا حکومت آداملارینا امر ائلیر بو علامتلره مالیک اولان «دهقان اوغلو» آدلانان جوانی گتیرسینلر.

شاه جوانین آتا-آناسینا خبر گؤندریب اونلاری جریاندا قویاراق شاهین شفاسی اوچون اوشاقلارینی اؤلدوروب جیگرینی یئمه‌سینه راضیلاشمالاری اوچون اونلارا چوخلو پول وئریر. شاهی قاضینی‌دا چاغیرتدیریب اوندان شاهین موعالیجه‌سی اوچون بو جوانی اؤلدوروب جیگرینی یئمه‌سی‌نین حلال اولوب اولمادیغینی سوروشور.

ظالیم قاضی‌ده جماعتدن بیری‌‌نین اونون جیگریندن شاهین موعالیجه‌لنمه‌سی اوچون اؤلدورولمه‌سینه حلال فتواسی وئریر.

جوانی قویون کیمی باشی‌نین کسیلمه‌سینه گتیریرلر . . .شاه اونو گؤروردو. جوانین جلّادا سونرا دا گؤزلرینی قالدیریب گؤیه باخیب گولمه‌سینی گؤردو.

شاه تَلَسرک جوانا اوز توتوب تعجولو سوروشدو: «اؤلدویونو بیله-بیله نییه گولورسن؟»

جوان دئدی: « اوشاقلارینا رحم ائتمک آتا‌-آنایا واجیبدیر، قاضی‌یه‌ده قضاوتینده عدالتلی اولماسی واجیبدیر، شاها دا باغیشلاماق واجیبدیر . . . آما آتا-آنامی دونیا مالی کیریخدیریب روحومو سنه تسلیم ائدیبلر. قاضیدن‌ده سوروشاندا سندن قورخدو آما آللاهدان قورخماییب قانیمی سنه حلال ائله‌دی. آغام ! سنی‌ده گؤرورم شفا تاپماغین بیر گوناهسیزین اؤلمه‌سینده‌دیر . . بونلارلا بئله آللاهیمدان سونرا کیمه سیغینا بیلرم؟ باشیمی اونا طرف قالدیریرام ریضاسینا راضی‌یام».

شاه جوانین سؤزوندن تأثیرلنیب آغلاماغا باشلاییب دئدی: «خسته‌لیکدن اؤلمگیم، پاک بیریسینی اؤلدورمگیمدن داها یاخشیدیر». سونرا جوانی یانینا آلیب اؤپوب ایسته‌دیگینی اونا وئردی . . .

دئییلیر بو حادیثه‌لردن نئچه هفته سونرا شاه خسته‌لیگیندن شفا تاپدی . . .

معالجة الملک

مرض ملک مرضا خطیراً واجتمع الأطباء لعلا جه ورأوا جمیعاً أن علاجه الوحید هو حصوله على کبد إنسان فیه صفات معینة ذکروها له فأمر رجال الحکومة على فتى یسمى ابن دهقان توفرت فیه الشروط المطلوبة ..

وأرسل الملک إلى والدی الفتى وحدثهما عن الأمر وأعطى لهما مالاً کثیراً فوافقا علی قتل ولدهما لیأخذ الملک کبده ولیشفی من مرضه ونادى الملک القاضی وسأله إذا کان قتل هذا الفتى حلالاً لیتداوى الملک بکبده

فأفتى القاضی الظالم بأن قتل أحد من الناس لیأخذالملک کبده لیشفى به حلالاً ..

أحضروا الفتى لیذبحوه ذبح الشاة .. وکان الملک مطلاً علیه فرأى الغلام ینظر إلى جلاده ثم یرفع عینیه الى السماء ویبتسم فأسرع الملک نحو الفتى وسأله متعجباً : لماذا تضحک وقد أوشکت على الهلاک

قال الفتى : کان یجب على والدی أن یرحما ولدهما وکان یجب على القاضی أن یعدل فی قضائه کان على الملک أن یعفو .. أما أبی وأمی فقد غرهما طعام الدنیا فسلما لک روحی والقاضی سألته فخافک ولم یخف الله فأحل لک دمی وأنت یا سیدی رأیت شفائک فی قتل بریء .. ولکل هذا لم أر ملجأ لی غیر ربی فرفعت رأسی إلیه راضیاً بقضائه فتأثر الملک من قول الفتى وبکى وقال : إذا مت وأنا مریض خیر من أن أقتل نفساً زکیة ثم أخذ الفتى وقبله وأعطاه ما یرید ..

وقیل بعد ذلک أنه لم یمضی على هذه الأحداث أسبوع حتى شفی الملک من مرضه !!

علاقه (فانتاستیک پووئست) 3

علاقه (فانتاستیک پووئست) 3

یازار: آنار رسول اوغلو

***

قاری:

—بلی، — دئدی و اؤسکورمگه باشلادی، بو پاپیروسا آلوده اولموش آدامین اوزون سورن قورو اؤسکورگی ایدی.— اؤیرنجی اوتاغین موختلیف یئرلرین‌ده‌کی ایچی کؤتوک‌لرله دولو کولقابی‌لارا و بوش پاپیروس قوتولارینا فیکیر وئرمیشدی.

بیر قدر ساکیت اولدوقدان سونرا قاری:

—بلی، — دئدی — 20-جی مرتبه‌ده‌دیر اوتاق — و یئنه ده سوسوب درین خیالا گئتدی، دوشونجه‌لر عالمینه قرق اولدو.

اؤیرنجی بیر داها اوتاغا گؤز گزدیردی و باشا دوشدو کی، موصیبت، فاجعه تأثوراتی ندن دوغور — اوتاقداکی شوشه‌لی ایشکاف‌لار، دولاب‌لار، کیچیک تیلویزیون ائکرانی، بدن‌نوما گوزگو و حتّا کفکیرلی ایری دیوار ساعتی‌نین اوست‌لرینه اؤرتوک‌لر آتیلمیشدی. عادتاً ائوده مئییت وارسا و یاخود مئییت باسدیریلاندان سونرا قیرخ یاس گونو بئله ائدیلیر. قدیم عادته گؤره گوزگولرین، شوشه‌لرین اوزو اؤرتولور، سون واخت‌لار تیلویزیون ائکرانینی‌دا اؤرتورلر، آما اوستونه پارچا سالینمیش ساعتی اؤیرنجی ایلک دفعه گؤروردو. دوزدور بعضاً ساعتی ساخلاییرلار، وفات ائتمیش آدامین کئچیندیگی دقیقه اوزرینده دایاندیریرلار. آما بو اؤرتوکلو ساعت دایانمامیشدی، ایشله‌ییردی، اؤیرنجی بونو اؤرتوگون آلتیندا گئدیب-گلن کؤلگه‌دن-کفکیرین حرکتیندن آنلامیشدی. ساعتین خفیف چیق-چیقی دا ائشیدیلیردی و حتی زنگی‌ده چالدی — آهنگدار صدا‌لار اون ایکی دفعه سسلندی — دئمه‌لی، گونورتا واختی ایدی.

دیوارلاردا چوخلو فوتو شکیل واردی. اونلارین چوخو اوتوز-قیرخ ایل بوندان قاباغین شکیل‌لری ایدی. شکیل‌لر هامی‌سی عئینی بویدادی. ندنسه اؤیرنجی‌نین آغلینا گلدی کی، بو آدام‌لاردان هئچ بیری ایندی ساغ دئییل. بعضاً فوتوشکیل‌لر آنلاشیلماز بیر سیرله تصویرینی ساخلادیغی آدامین دیری اولوب-اولماماسینی بوروزه وئریر. فوتولاردان یالنیز بیری باشقا اؤلچوده — دیگرلریندن چوخ ایری ایدی. بو شکیلده اورتا یاشلی، چاتما قاشلی، قارا بیغلی بیر کیشی عکس اولونموشدو، اونون گئن یاخا‌لی پئنجَیی و بیررنگ کراواتی واردی. کیشی‌نین گرگین باخیشی پاسپورت شکیل‌لرینی یادا سالیردی. آما اگر بو دوغرودان دا پاسپورت اوچون چکیلمیش شکیل ایدیسه، اوندا آزی یوز دفعه بؤیودولموشدو. فوتو توند رنگلی چرچیوه‌ده ایدی. بلکه ده چرچیوه‌نین رنگی تصادوفاً بئله ایدی، آما هر حالدا او، ماتم حاشیه‌سینه ده اوخشاییردی.

اؤیرنجی بو شکلین سئیرینه دالدی و دویدو کی، قاری‌دا اونون اؤزونو اوزون-اوزادی سئیر ائدیر. اؤیرنجی دوشوندو کی، قاری بیر داها اونونلا دانیشمایا‌جاق، آنچاق قاری غفیلدن دئدی:

—شهرین او بیری طرفینده، دنیز قیراغیندا 20 مرتبه‌لی ائو وار. اوتاق اوردا‌دیر، آخیرینجی مرتبه‌ده. بو منیم اوغلومون اوتاغی‌دیر — قاری دریندن کؤکسونو اؤتوردو. — داها اوتاق اونا لازیم دئییل. من بو اوتاغی کیرایه وئرمک ایسته‌ییرم... موعیّن مبلغه... — قاری سوسدو، سونرا یئنیدن داوام ائتدی. — بو اونون دا آرزوسودور. — قاری بو سؤزلری دئییب سون‌سوز کدرله باخیش‌لارینی همین کیشی‌نین شکلینه زیلله‌دی.

طبیعی کی، قاری «اوغلوم» دئینده اونو نظرده توتوردو. بو شکلی، اونون قارا حاشیه‌سینی قاری‌نین سؤزلریله، کدری ایله، آهی ایله، بوشالمیش، اونا گؤره‌ده آرتیق گرک اولمایان و اونا گؤره‌ده کیرایه وئریلن اوتاقلا توتوشدوراندا علاوه ایضاحا احتیاج قالمیردی. — هر شئی آیدین ایدی. قارینی بو باره‌ده سورغو-سوالا توتماق قانا‌جاق‌سیزلیق اولاردی. گؤرونور، یارا‌لار دا لاپ تزه ایدی، یقین آرواد اوغلونو لاپ بو یاخین‌لاردا ایتیرمیشدی — گوزگولر، شوشه‌لر هله ده اؤرتوک آلتیندا ایدی. اؤیرنجی بیرجه اونو دئدی کی، اوتاغا باخماق ایسته‌ییر.

قاری تلسیک:

—البتّه، — دئدی و غئیری-عادی بیر چئویک‌لیکله یئریندن سیچرادی. اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قاری اونونلا بیر یئرده ائوه باخماق اوچون گئتمگه حاضیرلاشیر. آما اونو ایفلیج بیلنده یانیلدیغی کیمی، ایندی ده قاری‌نین حرکتینی دوز یوزمامیشدی. قاری، سانکی اؤیرنجی‌نین بوردا اولدوغونو بوسبوتون اونوتموشدو. او، اؤیرنجی‌نین قارشی‌سیندان کئچیب دیوار ساعتینا یاناشدی، اؤرتوگو چکدی، ساعته باخدی، یئنیدن اؤرتوگو سالدی و بو سفر تلسمه‌دن، آراملا اؤز یئرینه قاییتدی، کورسوسونه چؤکدو، گؤزلرینی یومدو. نه قدر واخت کئچدی؟ بیر دقیقه، یاریم ساعت، بیر ساعت؟ سونرا‌لار، قاری‌نین ائویندن چیخاندان سونرا اؤیرنجی ائله هئی بو باره‌ده دوشونوردو، آما یادداشینی نه قدر الک-ولک ائله‌سه ده، موعیّن‌لشدیره بیلمیردی کی، قاری‌نین ساعته طرف گئدیب-گلمسیله کورسوسونه چؤکوب مورگولمه‌سی آراسیندا نه قدر واخت کئچیب. دیوار ساعتی‌نین گون‌اورتانی وورماسینی — اون ایکی زنگ چالماسینی اؤیرنجی آیدین خاطیرلاییردی. قاری‌نین ائویندن چیخاندا دا قول ساعتینا باخدی — ایکی‌یه اون بئش دقیقه ایشلمیشدی. آما بو ایکی زامان نوقطه‌سی‌نین آراسینداکی مودّت هئچ جور اونون شعورونا سیغیشمیردی. بو مودّتده نه اولموشدو؟ بیر-ایکی کلمه سؤز، قاری‌نین ساعته طرف گئدیب گلمه‌سی و کورسوده مورگو دؤیمه‌سی. یعنی او بیر ساعت مورگوله‌ییب؟ تعجوب‌لو بیر شئی یوخدور، قاری بیر ساعت یوخ، بوتون گونو ده یاتا بیلردی، آما آخی بس اؤیرنجی اؤزو بوتون بو واخت عرضینده نئیلمیشدن — دوروب قاری‌نین کئشیگینیمی چکیردی، اوتاغی، فوتولاری نظردنمی کئچیریردی، آروادین اویانماسینی‌می گؤزلییردی؟ بلکه، بوتون بونلار بئله ایدی، اولموشدو، آما اؤیرنجی‌نین تصوّورونده بو ایشلرین هامیسی چوخ آز بیر واختین عرضینده جریان ائتمیشدی. هر حالدا بیر ساعت اولمازدی. قاری، دوغرودان دا مورگوله‌دی، آما — اؤیرنجی‌نین ظنّینجه — درحال دا اویاندی. ایندی ایسه بئله معلوم اولور کی، آزی بیر ساعت کئچیب. اویاندی و ساکیتجه دئدی:

—ایگیرمی مرتبه‌لی ائو. اوردا جمعی‌سی بیرجه دنه بئله هوندور بینا وار. آلتیندا دا چؤرک دوکانی. دوز ساعت آلتیدا اورا گلین. من سیزی اوردا گؤزله‌یه‌جگم. عونوانی یازین.

او، عونوانی آراملا دیکته ائتدی و اؤیرنجی یازان مودتده یئنیدن یوخویا گئتدی.

اؤیرنجی ویداعلاشما‌دان چیخدی. کوچه‌ده قول ساعتینه باخدی. معلوم اولدو کی، قاری‌نین اوتاغیندا ساعت یاریما یاخین اولوب.

***

ایگیرمی مرتبه‌لی بینا شهرین لاپ کناریندا ایدی. داها دوغروسو، بورادا شهر قورتاریر و چؤل-بیابان باشلانیردی. بو بینا بومبوش چؤلـله دنیز ساحلی‌نین آراسیندا، غریبه بیر تنها‌لیق ایچینده اوجالیردی. اطرافیندا بیر نئچه تپه‌جیک واردی و بو تپه‌جیک‌لرین اوستونده ایکی-اوچ مرتبه‌لی ائولر تیکیلمیشدی، آما ایگیرمی مرتبه‌لی گؤی‌د‌لنله موقاییسه‌ده اونلار بالاجا داخما‌لارا بنزییردی.

تاکسی سوروجوسو بو عونوانا آپارماغا هئچ جور راضیلاشمیردی. جوربجور بهانه‌لر گتیریردی:

—پارکا گئدیرم... نؤوبم قورتاریب... یولومون سمتی دئییل. اوزاق‌دیر... — و س. آخیردا بئله بیر شئی ده دئدی: — عمومیّتله او طر‌لر...

اؤیرنجی باشا دوشمه‌دی:

—نه‌دیر کی، او طرفلر؟

سوروجو دیلینی سورودو:

—یوخ، یعنی دئییرم... — سونرا غفیلدن راضی‌لاشدی: — یاخشی، گئدک.

یول بویو هئچ بیریسی — نه سوروجو، نه اؤیرنجی کلمه کسمه‌دیلر.

سوروجو:

—بو دا سنین بینان، — دئدی.

اونلار تزه، گؤرونور، لاپ بو یاخینلاردا ایستیثمارا وئریلمیش بینانین یانینا چاتمیشدی‌لار. سوروجو دوز چؤرک دوکانی‌نین قارشی‌سیندا ساخلادی.

اؤیرنجی حقّینی وئریب چیخدی. سوروجو، اؤیرنجی‌نین ظنّینجه حدّن زیاده تلسیک‌لیکله ماشینی دؤندردی و اوزاقلاشیب گؤزدن ایتدی. اطرافدا اینس‌جینس یوخ ایدی. قو دئسن قولاق توتولاردی. آما سکی‌نین یانیندا خئیلی ماشین دایانمیشدی، هامیسی دا اؤرتوک آلتیندا ایدی. چؤرک دوکانی باغلی ایدی. قاری‌نین بورا گلیب چیخاجاغینا اؤیرنجی‌نین گومانی آزدی: قوجا، خسته آروادین بئله بؤیوک بیر مسافه‌نی قطع ائدیب بورا گلجگینه اینانماق چتیندی و عمومیتله، بوتون بو ایشلردن اؤیرنجی‌نین هئچ گؤزو سو ایچمیردی. آما بینا، دوغرودان-دوغرویا واردی، اؤزو ده محض ایگیرمی مرتبه‌لی ایدی. اؤیرنجی مرتبه‌لری بیر-بیر ساییب آخیرینجی‌سینا چاتمیشدی کی، قاری‌نین سسینی ائشیتدی:

—اخی بیز دوز آلتی‌یا دانیشمیشدیق.

قاری هاردان پئیدا اولدو؟ اؤیرنجی نه آیاق سسی ائشیتمیشدی نه ماشین سسی، بورادا دوشنده قاریدان اثر-علامت یوخ ایدی. آما هر حالدا ایندی آرواد بورادایدی، دوز چؤرک دوکانی‌نین قاباغیندا دایانمیشدی. بایاقکی قارا پالتاردا، چینینده ده یون شال.

اؤیرنجی:

—باغیشلایین، — دئدی. — تقصیر تاکسی‌لرده‌دیر. ندنسه هئچ بیری بورا گلمک ایستمیر. اودور کی، من بئش دقیقه گئجیکدیم.

قاری جاواب وئرمه‌دی، اوزونو بینایا طرف چئویریب دئدی:

—گئدک.

بینانین گیریش قاپیسینا طرف آددیملادی. اؤیرنجی اونون آردینجا دوشدو. بینانین ایچینه گیردی‌لر. قاری لیفتین (آسانسور) دویمه‌سینی باسدی. لیفت، گؤرونور، چوخ اوزاق‌لاردان، داها دوغروسو، چوخ هوندورلردن ائنیردی و چوخ آغیر-آغیر گلیردی.

نهایت گلیب چیخدی، دایاندی، قاپیلاری تایباتای آچیلدی. اونلار کابینه‌یه داخیل اولدولار. کابینه اؤیرنجی‌یه غئیری-عادی گؤروندو. نه‌یه گؤره؟ قاری 20-جی مرتبه‌نین دویمه‌سینی باسدی. لیفت آراملا یوخاری دیرمانماغا باشلادی، هاراداسا یولون اورتاسیندا اؤیرنجی یئنیدن بو کابینه‌ده‌کی غریبه‌لیگی دویدو، آما بو غریبه‌لیگین محض نه‌دن عیبارت اولدوغونو یئنه ده تعیین ائده بیلمه‌دی. او، قاری حقینده دوشونمگه باشلادی و اؤز-اؤزونه فیکیرلشدی: گؤره‌سن، بو آرواد عؤمرونده هئچ بیر دفعه گولومسونوب؟ بو نه بوش سؤزدور. البته کی، گولومسونوب. ایندی ایسه، آیدین مسأله‌دیر، درد-غم باسیب اونو، ظارافات دئییل، داغ بویدا اوغلونو ایتیریب، بئله ایتکیدن سونرا نه گولوش-فیلان؟ آما ایش اوندا‌دیر کی، قاری‌نین صیفت جیزگیلری اونون عموماً گولوشه قابیل اولماسینا شوبهه اویادیردی. هئچ بیر واختدا، هئچ بیر شرایطده، هئچ بیر وجهله بئله صیفتین تبسّومونو تصوّور ائله‌مک اولموردو! بیر آن، بیرجه آن اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، او کابینه‌نین غریبه‌لیگی‌نین محض نه‌دن عبارت اولدوغونو تاپیب و همین آنداجا بو ایختیراع شعوردان سیلینیب گئتدی؛ بو باره‌ده اطرافلی دوشونمگه ماجال تاپمادی: لیفت برک سیلکله‌نرک دایاندی، قاپیسی آچیلدی و اونلار چیخدیلار، 20-جی مرتبه‌ده ایدیلر.

پیلّه‌کن مئیدانچاسیندا یئگانه بیر قاپی واردی و بو قاپیدا منزیلین نؤمره‌سی یازیلمیشدی. بیر ده لؤوحه‌جیگین شوشه‌سی قالمیشدی، آما شوشه‌نین آلتینداکی لؤوحه بومبوش ایدی — فامیلیا‌سیز، آدسیز. قاپی مؤحکم دمیردن ایدی و چوخ تزه گؤرونوردو. قاری، قاپی‌یا یاناشدی، زنگی باسدی. «آروادین باشی خارابدی، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو. — یقین اوغلونون دردیندن باشینا هاوا گلیب. یوخسا بوش منزیله زنگ نیه چالیر؟ یا بلکه منزیل بوش دئییل، اورادا کیمسه وار؟»

قاری، سانکی اونون فیکیرلرینی اوخویوبموش کیمی. — همیشه منزیله گیرمزدین قاباق زنگی باسین، — دئدی، — اگر منزیله قاز دولوبسا زنگین قیغیلجیمیندان منزیل پارتلایا بیلر.

—بس...

یئنه ده اونون دئییلمه‌میش سؤزلرینه جاواب اولا‌راق قاری:

—اؤزون پارتلاماقدانسا منزیل پارتلاسا یاخشیدیر، — دئدی و آچارلا قاپینی آچیب ایچری گیردی. — گلین.

بو یئنی ائولرده‌کی ان عادی منزیل‌لردن بیری ایدی و قاری‌نین اوتاغیندان فرقلی اولا‌راق چوخ سلیقه-ساهمانلی‌ایدی. هر بیر راحت‌لیغی دا واردی: ترتمیز مطبخ، دوم آغ کافئل‌لی (کاشی) حامام. اوتاغین اؤزو ده چوخ تمیز، گئنیش، ایشیقلی ایدی. اولدوغوندان دا گئنیش گؤرونوردو؛ اوّلا شئی-شوی آز ایدی — تاخت، ایستو◦ل (میز)، کیتاب ایشکافی، ایکی ایستوُل(صندل)، والسلام. ایکینجی‌سی ده دنیزه آچیلان ایری بیر پنجره‌سی واردی. پنجره‌دن بیر آخار-باخارلی منظره آچیلیردی — ایکی گؤز ایسته‌ییردی تاماشاسینا. اؤیرنجی کیتاب ایشکافی‌نین شوشه‌سی، دهلیزده‌کی گوزگو و دیوارداکی ساعتی اؤرتوکلنمیش گؤرنده تعجوبلنمه‌دی. دیوارلاردا چوخلو فوتوشکیل واردی. بو همین او قاری‌نین اوتاغین‌داکی آدام‌لارین شکیل‌لری ایدیمی؟ یا یوخ؟ اؤیرنجی بونو دقیق موعیّن‌لشدیره بیلمزدی. گؤرونور، اورا‌داکی شکیل‌لری خئیلی واخت سئیر ائتمیشدیسه ده عمل‌لی-باشلی حافیظه‌سینده ساخلایا بیلمه‌میشدی. آما بیر شئیی بیلیردی کی، بو شکیل‌لر داها جاواندیرلار، عکس اولونموش آداملارین سینلرینه گؤره دئییل، اونلارین چکیلمه واختلارینا گؤره تزه ایدیلر، آداملار دا یاخین واختلارین دبلریله گئیینمیشدیلر. بوتون بو شکیل‌لر ده هامیسی عئینی بیچیمده، عئینی بویدا ایدی‌لر و بورادا دا یالنیز بیرجه شکیل — اورتا‌دان آسیلمیش گنج، گولش‌صیفتلی اوغلانین عکسی او بیری‌لریندن ایری ایدی. اوغلان کؤینکده ایدی، کؤینگی‌نین یاخاسی آچیق ایدی. بو همین او اوغلان ایدی‌می، قاری‌نین ائوین‌ده‌کی شکیل و بو فوتو عئینی آدامین تصویری ایدیمی؟ قاری‌نین وفات ائتمیش (وفات ائتمیشمی؟) اوغلو (اوغلومو؟) و بو شکیل‌ده‌کی شخص عئینی آدام ایدی‌می؟ بیر یاندان عئینی آدام ایدی — چاتما قاش، اوخشار صیفت جیزگیلری، او بیری یاندان — یوخ. قاری‌نین ائوین‌ده‌کی شکیل داها سینلی آدامین شکلیدی. بیغی واردی. هم ده بو ایکی شکیلده‌کی ایفاده‌لر بام-باشقا ایدی.

اورادا گرگین، اؤزونو قیسمیش، حتّا ائله بیل نه‌دنسه قورخموش، نیگاران بیر آدامین صیفتی. بورادا ایسه یالنیز ایفاده یوخ، خاصیت‌ده سانکی باشقا ایدی — آچیق اورکلی، دئیَن-گولن، مهریبان، یاپیشیقلی بیر شخص... بلکه ده بو عئینی بیر آدامین موختلیف یاش‌لاردا، موختلیف شرایط‌لرده، موختلیف اؤوقاتلاردا چکیلمیش فوتولاری ایدی.

قاری‌نین سسی اؤیرنجینی فیکیرلریندن آییردی:

—نئجه‌دیر، بگنیرسینیز اوتاغی؟

اوچونجو بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 2

علاقه (فانتاستیک پووئست) 2

یازار: آنار رسول اوغلو

***

— اؤیرنجی‌یه عشق اولسون! ایشلر نئجه‌دیر؟

اؤیرنجی چئوریلیب باخدی و ماتی-قوتو قورودو قارشی‌سیندا همین اوغلان — کسیلیب گئتمیش یاتاق‌خانا قونشوسو دایانمیشدی. او، یاشیل کؤینکده ایدی و اؤیرنجی‌یه باخیب گولومسونوردو. اؤیرنجینی تعجوبلندیرن او دئییلدی کی، جمعی‌سی اوچجه نفری تانیدیغی بئله بؤیوک شهرده محض بو اوچ نفردن بیری‌سی راستینا چیخیب. اؤیرنجی اونا مات قالمیشدی کی، ایکیجه دقیقه بوندان قاباق باشقا بیر آدامی محض بو اوغلانا اوخشاتمیشدی و درحال دا اوغلانین اؤزو تینی بورولوب اونون قاباغینا چیخمیشدی. اؤیرنجی «تئلئپاتیادیر» دئیه دوشوندو. اوّل‌لر ده اونون باشینا بئله تصادوف‌لر گلردی: کیمین باره‌سینده‌سه دوشونور، یا کیمیسه کیمه‌سه اوخشادیردی و بیر نئچه دقیقه‌دن سونرا ان گؤزلنیلمز یئرده و ان آغلا سیغماز بیر شراییطده همین آداما — حاقّیندا دوشوندوگو و یا کیمیسه اوخشاتدیغی آداما راست گلردی. بئله تصادوف‌لری «تئلئپاتیا» دئیه موعیّنلشدیرمیش و اونلارین سیرّی اؤیرنجی‌یه بیردفعه‌لیک ایضاح اولونموشدو. باشقا بیر غریبه‌لیک ده واردی، آما او دا اؤیرنجی اوچون ایضاح اولونماز سیرّ دئییلدی؛ گؤرورسن، بعضاً او تانیمادیغی بیر شهره یا بیر طبیعت گوشه‌سینه دوشوردو و قطعی بیلیردی کی، هئچ بیر زامان — هئچ کؤرپه‌لیکده ده بو یئرده اولماییب، لاکین ندنسه گؤردوک‌لری اونا چوخ تانیش گلیردی. یاخود هئچ بیر واخت یئمه‌دیگی بیر خؤرگین، هئچ بیر واخت گؤرمدیگی بیر مئیوه‌نین دادینی ایلک دفعه دویارکن بعضاً اونا ائله گلیردی کی، بو طعم، بو داد اونا یاخشی تانیش‌دیر. هارا‌دان؟ بونون سبب‌لرینی تعیین ائده بیلمیر و اذیّت چکیردی. سبب‌لرین تاپا بیلمه‌دیگی اوچون یوخ، حادیثه‌نین اؤزونون غریبه‌لیگی اونون دوشونجه‌لرینی مشغول ائدیردی. نهایت، بیر گون اؤیرنجی هاراداسا اوخودو کی، ایرثیِّت ژِن‌لری‌نین اؤز یادداشی وار، نسیل‌دن-نسله کئچن یادداشی. بو یادداش هم ده بعضاً بیرباشا، موستقیم خطله دئییل، دیو کانال اوزره — هانسی اولو خالا‌دانسا، اولو عمی‌دنسه کئچیب گلیر. بونو اوخویان کیمی اؤیرنجی ساکیت اولدو. غئیری-رئال و غئیری-مومکون تصادوف‌لرین غریبه سیرّی داها اونون دوشونجه‌لرینی یورموردو.

کوچه یئنه‌ده بومبوش، آدا‌مسیز ایدی. سابیق اوتاق قونشوسو سلام وئریب اؤتدو، بلکه‌ده آیاق ساخلاییب گؤروشر، دانیشاردی، آما تله‌سه‌نین قاراقاباق، قیلیق‌سیز آدام اولدوغونو خاطیرلاییب گئتدی.

اؤیرنجی یئنی‌دن لؤوحه‌یه طرف چئوریلدی و بیردن-بیره آشاغیدا ایندی‌یه قدر ندنسه گؤزدن قاچیردیغی بیر اعلانی گؤردو. اعلان چوخ ایری ایدی. «نئجه اولوب کی، من بو بویدا اعلانی گؤزدن قاچیرمیشام؟» — دئیه تعجوبلندی. — هم ده اعلانین ائله بیر خصوصیّتی واردی کی، درحال اونو نظره چارپدیرما‌لی ایدی. ماکینادا چاپ اولونموشدو، آما نوت کاغیذی‌نین اوستونده: بئش پارالئل نوت خطی، اوستونده ده حرف‌لر. هله نوت خطی‌نین باشیندا کامان و باس آچارلاری دا چکیلمیشدی.

اعلاندا گؤستریلن‌لر اؤیرنجی‌نین دوز بیر هفته‌دیر سوراغیندا اولدوغو شئی‌لر ایدی: تک اوتاق کیرایه وئریلیر: پنجره‌لری دنیزه. بوتون راحات‌لیق‌لاری وار. تیلیفون، ائیوان، لیفت، 20-جی مرتبه‌ده. «مگر بو شهرده. 20 مرتبه‌لی بینا وار؟» دئیه اؤیرنجی دوشوندو، او، شهره پیس بلد ایدی. «مادام کی، 20-جی مرتبه‌ده‌کی اوتاق کیرایه وئریلیر، دئمه‌لی، ایگیرمی مرتبه‌لی بینا دا وار». ان غریبه‌سی ایسه ایستنیلن مبلغ ایدی. مبلغ، او قدر کیچیک ایدی، هئچ اینانماق اولموردو. ائله بیل اونون رئال یوخ، رمزی اهمیتی واردی. بو اؤیرنجینی هر شئیدن آرتیق شوبهه‌لندیردی. آخی آختاردیغینی تاپاندا و تاپدیغی‌نین محض سن آختاردیغین اولدوغونو گؤرنده بیر قدر شوبهه‌لنیرسن. مومکونمودور؟ بئله خوش تصادوف اولا بیلرمی؟ اگر اؤیرنجی گئجیکسه‌یدی و معلوم اولسایدی کی، بیر گون، یا بیر ساعت بوندان قاباق کیمسه اونو قاباقلاییب، گؤزل واریانت الدن چیخیب، او زامان بو سعادت، دوغرودان‌دا ایتیریلمیش حقیقت اولاردی. هر حالدا تلسمک لازیم‌دیر، بیرجه دقیقه‌ده یوبانماما‌لی! او، عنوانی یازدی.

****

اعلاندا گؤستریلمیش کوچه، شهرین کؤهنه حیصه‌سینده ایدی. گئج-تئز سؤکوله‌جک بیرمرتبه‌لی ائولر، اَیری-اویرو دار کوچه‌لر، بو کوچه‌لری باسمیش غئیری-موعیّن آخینتی‌لار، داعوا‌لی، تویلو، یاسلی حَیَطلر...

بئله ظالیم زارافات نییه گرکدیر؟ مگر بو اعلان‌لارا نظارت ائدن-زاد یوخ‌دور کی، کیم آغلینا نه گلسه یازیب لؤوحه‌یه وورور؟ نییه آدام دولاماغا بو جور ایمکان یارادیلیر؟ 20-جی مرتبه! بو دا سنین ایگیرمینجی مرتبه‌ن. بئله دوشونه-دوشونه اؤیرنجی بیرمرتبه‌لی ائولره گؤز گزدیریردی: باخ، بوتون بو کوما‌لاری یان-یانا یوخ، اوست-اوسته دوزسن اوندا دوغرودان دا ایگیرمی نه‌دیر، لاپ یوز مرتبه‌لی بینا اولار! آما بئله دوشونمه‌سینه باخمایا‌راق اؤیرنجی‌نین گؤزلری یئنه‌ده 17-ی رقمینی آختاریردی: اعلاندا بو نؤمره گؤستریلمیشدی. نهایت، اؤیرنجی رقمی گؤردو، همین رقم گؤی‌د‌لن بینانین دئییل، ایکی مرتبه‌لی مول-گون اوستونده وورولموشدوسا دا، اؤیرنجی ندنسه درحال آرخایین‌لاشدی. بو آن اونا دوغرودان دا ائله گلدی کی، اعلاندا یازیلان‌لار ظارافات دئییل، گئرچک‌دیر. ائو کوچه‌نین او بیری طرفینده ایدی. اؤیرنجی کوچه‌نی کئچیب 17 نؤمره‌لی ائوین قارشی‌سیندا دایاندی. قاپی‌دان ایری بیر قیفیل آسیلمیشدی. ایکینجی مرتبه‌ده بالاجا تاختا بالکون واردی. اوتاق‌دان اورا چیخان قاپی بیر قدر آچیق ایدی و اورا‌دان قارا تول پرده‌نین اوجو چیخمیشدی. ائیواندا گیل قاب‌لاردا غئیری-موعیّن رنگ‌لی سوست بیتکی‌لر واردی، گؤرونور، اونلارا چوخدان سو وئرن اولمامیشدی. حرکتی‌نین بوتون معنا‌سیزلیغینی درک ائده-ائده اؤیرنجی ایکی دفعه قاپینی دؤیدو، سونرا چئوریلیب گئتمک ایسته‌دی. آما ائله بو واخت قونشو داروازا آچیلدی، اورا‌دان اورتا یاشلی بیر قادی‌نین باشی گؤروندو و قادین آجیقلی بیر ادایلا:

—کیمی ایستییرسیز؟ — دئیه خبر آلدی.

اؤیرنجی بیلمه‌دی نه جاواب وئرسین، آخی اعلاندا فامیلیا یازیلمامیشدی.

—من اعلانا گؤره گلمیشم، — دئدی، — بو کوچه، بو ائو، نؤمره‌سی...

قادین داها دا برک حیرصلندی:

—بوردا چوخدان هئچ کس یاشامیر، — دئدی و داروازاسینی اؤرتدو. آنجاق اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قادین داروازانین آردیندان چکیلمه‌ییب، دایانیب دئشیک‌دن اونو ایزله‌ییر.

اونو چاغیردیلار، اؤیرنجی لاپ آیدین ائشیتدی کی، محض اونو سسله‌دی‌لر، آما آدینی چکدیلرمی، یوخمو — بونو دقیق دئیه بیلمزدی. هر حالدا اونا موراجعت ائدیردی‌لر. «آه» قدر قیسا بیر نیدایلا اونو هایلادی‌لار، اؤیرنجی چئوریلدی و دوغرودان دا ایکینجی مرتبه‌ده ائیوانا آچیلان قاپی‌نین آردیندا قوجا بیر قارینی، داها دوغروسو، قادی‌نین گوجله سئزیلن سیلوُئتینی (شبحینی)، کؤلگه‌سینی گؤردو. اؤیرنجی‌یه، حتی ائله گلدی کی، اونا ال ائله‌دی‌لر، ایشاره وئردی‌لر، آما بونون بئله اولوب-اولمادیغینی قطعی دئیه بیلمزدی. هر حالدا اؤیرنجی قیفیل‌لی قاپی‌یا یاناشدی و ائیوانین دوز آلتیندا دایاندی. گؤرونور، دوغرودان دا اونو چاغیرمیشدی‌لار، چونکی هاراداسا، لاپ یاخیندا دانیشیق ائشیدیلدی، نه باره‌ده‌سه قیزغین موباحیثه ائدیردی‌لر: اؤیرنجی بیرجه کلمه سؤزو ده سئچه بیلمیردی، آما موباحیثه‌نین گرگین‌لیگینی آنلاییردی. سونرا بایاقکی داروازا آچیلدی، اورتا یاشلی قادین چیخدی. ایندی اونون یانیندا بالاجا یاش بیر قیز دا واردی. اونلار دینمز-سؤیله‌مز 17 نؤمره‌لی ائوین قاپی‌سینا یاناشدیلار، قادین خالاتی‌نین جیبیندن بیر دسته آچار چیخارتدی و قیفیلی آچدی. او یئنه ده اوّلکی کیمی آجیق‌لی ایدی و چوخ قابا بیر طرزده اؤیرنجی‌یه:

—یوخاریدا‌دیر، — دئدی — پیلّه‌کنله قالخ.

سونرا کوبود شکیلده قیزین بئلیندن یاپیشدی، بوینونا بیر قاپاز ووردو، قولتوغونون آراسینا آلیب آپاردی، داروازا‌دان ایچری گیردی. قیز برکدن آغلاماغا باشلادی. قادین اونا بیر قاپاز دا ووروب داروازانی چیرپدی، کیلیدله‌دی.

اؤیرنجی دار، قارانلیق، پیشیک ایگی وئرن پیلّه‌لرله ایکینجی مرتبه‌یه قالخدی. پیلّه‌لر ایکینجی مرتبه‌ده قورتاریردی و بورادا یئگانه بیر قاپی واردی — هر طرفینه بنؤوشه‌یی مورکّب چیلدیرلامیش کؤهنه قاپی،

—گلین، — بو سس ایچریدن ائشیدیلدی، شوبهه‌سیز ایندیجه ائیوان قاپی‌سیندان باخان قاری‌نین سسی ایدی.

اؤیرنجی داخیل اولدو. اوتاق چوخ باخیمسیز و باسیریق بیر شکیلده ایدی، نیمداش، ایشلنیب ایثبات‌دان چیخمیش شئیلرله دوپ-دولو ایدی. اوتاقدان قوجا‌لیق و ایقتیدارسیزلیق قوخوسو گلیردی، کؤهنه دیوانین اوزو سوزولوب تؤکولموشدو، جیریقلاریندان‌ پروژین‌لرین سیوری اوجلاری چیخیردی. عجاییب بوروملو آیاقلارا مالیک اولان هوندور، آرخا‌لی کورسولر ده بئله‌جه کؤهنه، الدن دوشموش ایدی. اوتاقدا چوخلو ایری یؤندمسیز ایشکاف واردی. ائله بیل اونلارین رنگ-روفو قوجالیقلاریندان‌ توتولموش، توندلشمیش، قارالمیشدی. تاواندان ایری و توزلو آباژور آسیلمیشدی. اونون قوتازلارینی هؤرومچک تورو بوروموشدو. دیوارلاردا چوخلو میسمار واردی. بو میسمارلار موختلیف سویّه‌لرده وورولموشدولار — هوندور یئردن وورولانی دا واردی و ائله آشاغیدا وورولان‌لاری دا واردی کی، بو سویّه‌ده شوبهه‌سیز، اونلاردان بیر شئی آسماق مومکون دئییلدی. بوتون بونلار عجاییب-غرایب تصّوورات اویادیردی. آما بو عجاییب‌لیکدن باشقا اوتاق هم ده نه ایسه فاجیعوی بیر اؤوقات اویادیردی. بئله اؤوقات نه‌دن دوغوردو، اؤیرنجی دقیق تعیین ائده بیلمه‌میشدی، آما بو دویومو چوخ آیدین حیسّ ائدیردی. اوتاغا نظر سالان کیمی نه‌دنسه اوندا آنلاشیلماز بیر ایستک — تئز، بیر آن بئله یوبانما‌دان بورا‌دان — بو اوتاقدان، بو ائودن، بو کوچه‌دن قاچیب قورتارماق ایستگی اویاندی. سس ائشیتدی:

—نه لازیم‌دیر سیزه؟ — کونجده، هوندور کورسونون ایچینه چؤکوب قالمیش قارینی گؤردو. ایستی‌یه باخمایا‌راق اوتاغین بوتون پنجره‌لری کیپ باغلی ایدی، قاری دا بوغازیناجان دویمه‌لی اوزون قارا پالتار گئیمیشدی، هله اوستوندن چیگنینه قارا یون شال دا سالمیشدی. نه‌دنسه اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قاری ایفلیج‌دیر، حرکت‌سیزدیر. قاری‌نین صیفتیندن اونون اصل-نجابتلی آدام اولدوغو سئزیلیردی و فانتازیانی بیر آز ایشلتسن اونو چوخ ایللر بوندان قاباق، اوزاق گنجلیگینده گؤزل وارلیق کیمی خیالدا جانلاندیرماق مومکون ایدی. آما ایندی بو اؤتوب گئتمیش گؤزل‌لیک اونو صیفتی‌نین و بدنی‌نین بوتون گوشه‌لریندن آمان‌سیزجاسینا قووولموشدو و یالنیز بیرجه یئرده — گؤزلری‌نین دیبسیز کدرینده ایلیشیب قالمیش، اؤزونه اورادا سون مسکن تاپمیشدی. گؤزل زیل قارا گؤزلری‌نین کدرینده نه ایسه بیر مشوملوق (شوملوق) دا واردی.

—من اعلانا گؤره گلمیشم. دئیه‌سن، سهو ائتمیشم.

—سهو؟ — دئیه قاری تکرار ائتدی. — یوخ، بو اعلانی من وئرمیشم. سیزه اوتاق لازیم‌دیر؟

اؤیرنجی:

—بلی، — دئدی، — آما اورادا صؤحبت 20-جی مرتبه‌دن گئدیر و یازیلیب کی... — او، سؤزونو یاریمچیق قویوب سوسدو. اگر اعلانی بو قاری وئریبسه، اوردا یازیلان‌لاری اونون اؤزونه صادالاماغا نه حاجت؟ هر حالدا اؤز یازدیق‌لارینی بیلیر . . .

ایکینجی بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 1

علاقه (فانتاستیک پووئست) 1

یازار: آنار رسول اوغلو

بو یایین ایستی‌سی بیر اؤزگه ایستی ایدی. عادتاً، ان قیزمار یای آیلاریندا بئله هاوانین یاپیشقان کیمی چیریش کئچدیگی دؤزولمز بورکو گون‌لریندن سونرا شهره قفیل دنیز کولگی هوجوم چکیردی، آچیق قالمیش پنجره‌لرین شوشه‌لرینی قیریب تؤکوردو و آداما ائله گلیردی کی، بو چیلیک-چیلیک سینیب تؤکولن ایستی‌نین، بورکونون اؤزودور. بیر نئچه گون سونرا یئنه ده هاوا‌دان اود تؤکولردی، آما آرادا قالان بو قیسا مودّتده شهر اعتبارسیز سرینلیگین لذتینی صحرا یانغی‌سیندا قارشییا چیخان قویو سویو کیمی باشینا چکیردی.

بو آوقوست باشقا آوقوست ایدی: دؤردونجو هفته ایدی کی، حرارت اؤلچه‌نین جیوه‌سی 39-40 درجه‌دن آشاغی ائنمیردی کی، ائنمیردی. هاوا شفّاف، اما بیر قدر بولاشیق هوررانی آندیریردی. بو هوررا‌دان گؤرونمز آزمان-شوشه‌اوفورن عجایب فورما‌لار دوزلتمیشدی — ائولر، آغاج‌لار، ماشین‌لار، اینسان‌لار آراسیندا قالان، کوچه‌لر، میدان، موختلیف بوشلوق‌لار — بئله عجاییب شوشه — هوررا-هاوا فورما‌لار ایدی. بیر واخت‌لار بئله بیر اویونجاق واردی: شوشه کوره، ایچینه‌ده جوربجور، رنگبرنگ چینقیل‌لار، یارپاقجیق‌لار — اصل کهریبادا حکّ اولوب قالمیش یارپاق‌لار کیمی. ایندی سما تاغی‌نین آلتیندا ایستی‌دن چابالایان شهرین دام‌لاری، قولـله‌لری‌ده سانکی شفّاف یاریم‌داییره‌نین قاتی مادّه‌سینه حکّ اولونموشدو. فابریک بورولاریندان‌ چیخان توستولر گؤیه اوچوب گئتمیر، هاوادا اریمیردی. توستولر کئچه کیمی سمایا دؤشنیردی. بو بولانیق بوز توستو زولاغین‌دان باشقا سمانین هر طرفی آپاچیق ایدی. بیر پارچا بولود بئله گؤرونموردو. گؤی‌لرین ماوی‌سی سولموشدو. سما کیرلی پامبیق رنگیندیدی. گئجه‌لر سما تاغی قاترانی آندیریردی؛ ائله بیل قیر قازانینا بیر قوم گؤز آتمیسان، سونرا دا قازانی ترسینه چئویرمیسن — گئجه دوشنده شهر ایشیق‌لاری کؤزَرَن پاپیروس‌لارا اوخشاییردی، سون‌سوز کیرداب‌لاردان گلن اولدوز ایشیق‌لاری ایسه، سانکی بوش فضا‌دان کئچمیر، قاتی، قالین بیر مادّه‌نی دئشیب چیخیردی‌لار.

اوتوز گون ایدی جان قورتاران کولک اسمیردی کی، اسمیردی. آغاج یارپاق‌لاری، کؤو‌رک، اینجه سؤیود سالخیم‌لاری حرکت‌سیز آسیلیب قالمیشدی‌لار، ائله بیل هاوانین قاتی‌لیغینا یاپیشدیریلمیشدی‌لار، شهر جیواریندا، چؤللوکده آتیلمیش کاغیذ، قزئت پارچا‌لاری دا بئله‌جه تورپاغا یاپیشیب، داها دوغروسو، میخلانیب قالمیشدی. اهتیزازسیز، ترپنیش‌سیز. آتیلمیش سیقارئت یئره میسمار کیمی دوشوردو. سونرا کیمسه اونو تاپدالاییر، ازیردی، آسفالتا حکّ ائدیردی و او زامان توتون قیریق‌لاری دا عئینی جور حرکت‌سیز دونوب قالیردی.

شهرین ساکین‌لرینه ائله گلیردی کی، هامی‌سی یاواش-یاواش اری‌ییر، تره چیخیر. بیر نئچه گون، بیر نئچه ساعت دا بئله داوام ائتسه اونلار اری‌ییب آتیلمیش دوندورما کیمی قابیق پالتارلاریندان‌ سوزوله‌رک کوچه‌لرله آخیب گئده‌جک‌لر. بو یالنیز جیسمانی بیر دویوم دئییلدی، هم ده شعورلو حیسّ ایدی. هر حالدا اؤیرنجی (بیر هفته ایدی کی، اونون اؤیرنجی آدلانماغا حقوقو واردی، بیر هفته بوندان قاباق کؤکس تپه‌سیندن آتیلیب چیخماغا حاضر اولان قلبی‌نین، سانکی ایچیندن دیشاریدا سس‌لنن دؤیونتولری آلتیندا او، آدینی اینستیتوتا قبول اولونموش‌لار سیاهی‌سیندا اوخودو) اؤزونو محض بئله حیسّ ائدیردی: ائله بیل بئینی ایستی‌نین تأثیری نتیجه‌سینده نه ایسه باشقا بیر شئیه — مایع‌می، بوخارامی چئوریلیردی. سبب یالنیز ایستی‌لرده ایدیمی؟ گؤره‌سن، نیه عؤمرون واجیب سیناقلاریندان‌ بیری — عالی مکتبه قبول ایمتاحان‌لاری ایلین ان بورکو آیینا دوشور؟ بوتون بونلار هامی‌سی تانیمادیغی یاد جنوب شهری (او بو شهره ایلک دفعه بیر آی بوندان قاباق گلمیشدی و ایندی آزی بئش ایل بورادا یاشامالییدی)، قبول ایمتاحان‌لاری‌نین اوزوجو گرگین‌لیگی، ایستی‌لر، ایستی‌لر و نهایت بختی‌نین اوغورو — اینستیتوتا دوشمه‌سی (بو اوغور اونون دوشوندوگون‌دن ده چوخ تأثیر ائتدی اؤیرنجی‌یه)، بلی، بوتون بونلار بیرلیکده — اؤیرنجینی آیدین شعورلا درک اولونمایا‌جاق، غئیری-موعیّن، غئیری-رئال بیر حالا سالمیشدی ایندی بوتون هیجان‌لار، تلاش‌لار سوووشان‌دان سونرا، اؤیرنجی درس‌لرین باشلانماسینا قدر قالان بو مودّتده، بو قیسا بئکارلیق فاصیله‌سینده نه ائدجگینی، ندن باشلایاجاغینی بیلمیردی. هر حالدا بیر شئیی او، قطع ائتمیشدی — یاتاق‌خانادا قالمایا‌جاق. آرتیق اونون یاتاق‌خانادا قالماغا تام حقوقو واردی، اما او، حقوق‌دان هئچ وجهله ایستیفاده ائتمزدی. طبیعتاً اؤیرنجی آدامایوووشماز ایدی، اؤزونه قاپیلمیش، ایچینه چکیلمیش اینساندی و قبول ایمتاهانی زامانی اوچ نفر باشقا آبیتوریئنتله بیرلیکده یاتاق‌خانا اوتاغیندا قالماق مجبوریّتی اونو بیر داها ایناندیردی کی، آدام‌لارلا، ایللاه دا یاد آدام‌لار اولا، هئچ جور دیل تاپا، اونسیّت، اولفت باغلایا، علاقه یارادا بیلمیر. بو تشبّوث‌لر اونونچون دؤزولمز ایشگنجه‌یه چئوری‌لردی. اؤیرنجی تعجوبلنیردی کی، اوتاق‌داکی اوچ دیگر قونشوسو — اوّلجه‌دن بیر-بیرلرینی تانیماسا‌لار دا ائله ایلک گون گون‌اورتایا یاخین جور اولموشدولار — بیر-بیرلری‌نین سؤزون‌دن، سیرّین‌دن آگاه ایدی‌لر. بیر ده اؤیرنجینی مات قویان او ایدی کی، بو اوچ اوغلان بیر-بیرینه رقیب کیمی باخمیردی‌لار. حال بوکی، اونلاردان ایکی‌سی عئینی اینستیتوتون عئینی فاکولته‌سینه داخیل اولماق ایستییردی. اؤیرنجی ده سندلرینی محض او اینستیتوتون او فاکولته‌سینه تقدیم ائتمیشدی. دؤردونون آراسیندا اؤیرنجی ائله بیر او اولدو. اوغلان‌لاردان بیری ائله ایلک ایمتاحان‌لاردانجا کسیلدی. او بیری ایکی اوغلان اونون حالینا، اورک‌دن و صمیمی آجیدی‌لار، آما اؤزلری‌نین ده عاقیبتی ائله اولدو. قالان ایکی اوغلان‌دان بیری ایکینجی ایمتاحان‌دان، ایکینجی‌سی ایسه آخیرینجی ایمتاحان‌دان کسیلدی. بیر گون سونرا ایسه اؤیرنجی‌نین داخیل اولدوغو بیلیندی. آنجاق اؤیرنجی‌نین ایکی قونشوسو (بیرینجی اوغلان کسیلن کیمی یاتاق‌خانا‌دان گئتمیشدی) هئچ ده اونا حسد آپارمیر، پاخیل‌لیق ائتمیردی، عکسینه، دئییردی‌لر کی، گل بو خوش حادثه‌نی بیرلیکده قئید ائدک. اؤیرنجی بیر بهانه تاپیب بویون قاچیردی. بو آدام‌لارلا هئچ بیر علاقه یاراتماق ایسته‌میردی، فیکیرلشیردی کی، نه اونون اونلارا، نه اونلارین اونا خصوصی رغبت بسلمه‌سینه اساس یوخ‌دور. اونلارین اوغورسوزلوق‌دان سونرا اؤزلرینی سیندیرماما‌لاری، اؤزلرینی توخ توتما‌لاری، ظارافات‌لاری، لطیفه‌لری، اؤز آرا‌لاریندا، یاتاق‌خانا‌داکی باشقا اوغلان و قیزلارلا مهریبانچی‌لیق‌لاری، اونسیت‌لری، آسان تماس‌لاری بیر نؤع اؤیرنجینی داها دا ازیردی، چونکی قیلیق‌سیزلیغینی، اولفت‌سیزلیگینی بیر داها گؤزه چارپدیریردی. اودور کی، سیناق‌دان قالیب چیخیب، بیر نفر تانیش-بیلیشی اولمایان شهرده یاشایاجاغینی بیلن کیمی، اؤیرنجی قالاجاغی یئر حاقیندا دوشونمگه باشلادی. او بورا گلمه‌میش‌دن بیلیردی کی، یاتاق‌خانادا تک قالماق ایمکانی اولمایا‌جاق، اودور کی، اؤیرنجی‌لیک حیاتینا حاضیرلاشارکن یاواش-یاواش کیچیک بیر مبلغ ییغیب حاضیرلامیشدی. مبلغ کیچیک اولسا دا، بالاجا بیر اوتاق، یا گوشه توتماغا بس ائدردی. اینستیتوتا دوشدوگونو بیلن کیمی او، آختاریشا باشلادی. اؤیرنجی بیلیردی کی، بئله آختاریش‌لاری ایکی یوللا آپارماق مومکون‌دور، یا شیفاهی شکیلده، تانیش-بیلیش‌لر واسطه‌سیله، سوراغلاشا-سوراغلاشا (اونون دا دئدیگیمیز کیمی، بورادا هئچ بیر تانیش-بیلیشی یوخ ایدی)، یا دا یازیلی، یعنی اعلان‌لار واسطه‌سیله. آللهین وئر گونو اؤیرنجی اعلان لؤوحه‌سی آسیلمیش بالاجا کوچه‌یه اوز توتوردو، بورا جوربجور آدام‌لار توپلاشاردی — ائو، منزیل، اوتاق، گوشه کیرایه وئرن‌لر، کیرایه گؤتورن‌لر، دَییشن‌لر، چئشید-چئشید دلّال‌لار و بیر ده آوارا بئکارلار. اونلار ایری لؤوحه‌نین قاباغینا ییغیشار، ال ایله، یا ماکینادا یازیلمیش، لؤوحه‌یه یاپیشدیریلمیش اعلان‌لاری اوخویار، موذاکیره، موباحیثه ائدر، چنه-بوغاز اولاردی‌لار.

دوز آلتی گون ایدی کی، اؤیرنجی بو لؤوحه‌نین قارشی‌سینا گلیردی. هامی‌سی دا هدر. بو گون لؤوحه‌نین قاباغیندا آدام آز ایدی، اؤیرنجی یاریم ساعتا قدر دایاندی، اعلان‌لارین هامی‌سینی ائله‌دن بئله اوخودو و یئنه‌ده موناسیب بیر شئی تاپماییب کور-پئشمان یولا دوزلدی. آنجاق بیر آددیم آتیب دایاندی. اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، اونو چاغیردی‌لار، آدینی چکدی‌لر. شوبهه‌سیز او یانیلمیشدی، چونکی بو شهرده اوچ نفر یاتاق‌خانا قونشوسون‌دان باشقا هئچ کس اونون آدینی بیلمیردی. اونلار دا بو شهردن چیخیب گئتمیشدی‌لر. آنجاق غریبه‌دیر کی، اؤیرنجی یالنیز آدینی ائشیتمه‌دی، عئینی زاماندا اونا زیللنمیش ظندلی باخیش‌لاری دا حیسّ ائتدی. اؤیرنجی چئوریلیب باخدی: کوچه بومبوش ایدی، لؤوحه‌نین قارشی‌سیندا آلتی نفر (اؤیرنجی تئزجه سایدی اونلاری) دایانمیشدی. اونلار دیقّتله اعلان‌لاری اوخویوردولار. اونلاردان ایکی‌سی جیب دفترلرینی چیخاریب اعلان‌لاری اورا کؤچوردو، هر حالدا هئچ بیری نه اؤیرنجی‌یه باخماق، نه ده اونو چاغیرماق فیکرینده دئییلدی. اؤیرنجی آراملا کوچه‌یه گؤز گزدیردی، سونرا باشینی قالدیریب کوچه‌نین هر ایکی طرفینده یئرلشمیش بیر و ایکی‌مرتبه‌لی ائولره باخدی. پنجره‌لری ده نظردن کئچیردی، آخی اونا دیکیلن باخیش‌لار پنجره آرخاسین‌دان دا زیل‌لنه بیلردی. بوتون پنجره‌لر ایستی‌یه باخمایا‌راق، یا بلکه ده ائله ایستی‌یه گؤره — کیپ باغلی ایدی. هئچ یئرده هئچ کیم گؤرونموردو. لؤوحه قارشی‌سین‌داکی ایکی نفر لازیم بیلدیک‌لرینی جیب دفترچه‌لرینه کؤچوروب یولا دوزلدی‌لر، اوچ نفر باشقاسی دا لؤوحه‌دن آرالانیب تینی بورولدو. گئدیش-گلیش آز ایدی بو کوچه‌ده. آنجاق تین‌دن غئیری-عادی درجه‌ده اوزون بیر ماشین — رئفرئژئراتور بورولدو و بوتون کوچه‌نی — تین‌دن-تینه توتدو. بو ماشین نه ایسه یئر اوزونده چوخ‌دان محو اولوب ایتمیش قدیم حئیوان‌لاری — کرتنکه‌له‌نین نهنگ اجدادینی خاطیرلادیردی. محض ائله کرتنکه‌له کیمی، نهنگ، ایلان کیمی قیوریلا‌راق تینی بورولدو، بیر آزدان قویروغو دا چکیلیب گؤزدن ایتدی. و آنجاق، بون‌دان سونرا اؤیرنجی لؤوحه قارشی‌سیندا قالمیش یئگانه آداما — گؤی کؤینک‌لی، هوندور اوغلانا دقت یئتیردی. بو، اؤیرنجی‌نین اوتاق قونشولاریندان‌ بیری — همین او ایلک ایمتاحاندان کسیلن اوغلان ایدی. اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، اوغلان بو شهردن چیخیب گئتمیش‌دیر. اونلارین چارپایی‌لاری یان-یانا ایدی: اوغلانین غریبه شاکری واردی — گئجه یوخودا کیمینله‌سه برکدن موباحیثه ائدر، قیزیشیب قیشقیرار، سؤیردی، هر حالدا اؤیرنجی‌نین اونونلا گؤروشمگه، دایانیب کلمه کسمگه هئچ بیر هو‌سی یوخ ایدی. آما اوغلان چئوریلیب اؤیرنجی‌یه طرف آددیملادی. غریبه‌دیر. گولومسه‌ین اوغلان — اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، اوغلان محض اونا گولومسونور — یاخینلاشارکن اؤیرنجی گؤردو کی، بو هئچ ده همین اوغلان — اونون یاتاق‌خانا قونشوسو دئییل. دوزدور بیر قدر اونا سویو چکیر، آما هر حالدا او دئییل و طبیعی کی، هئچ گولومسونوب ائلمیردی ده، اؤیرنجی‌نین یانین‌دان دا یاد آدام کیمی ساکیتجه کئچیب گئتدی. آما بو آنین گله‌جکده جریان ائده‌جک ایشلر اوچون موعیّن اهمیتی اولدو: چونکی محض بوندان سونرا ائله بیل کیمسه اؤیرنجی‌یه دئدی کی، لؤوحه‌یه بیر ده یاناش، اعلان‌لاری بیر ده گؤزدن کئچیر. اؤیرنجی اعلان‌لاری بؤیوک دیقّتله باشدان-آخیراجان اوخوموشدوسا دا، هر حالدا، غریبه بیر داخیلی تکانین نتیجه‌سینده یئنی‌دن لؤوحه‌نین قارشی‌سینا قاییتدی و اعلان‌لاری بیر-بیر یئنی‌دن اوخوماغا باشلادی. اؤیرنجی بو ایشی سون درجه بؤیوک بیر واسواسی‌لیقلا ایجرا ائدیردی. حال بوکی، بیلیردی — اعلان‌لاری ایندیجه اوخویوب، موناسیب بیر ایش یوخدور و اونلاری یئنی‌دن — ایکینجی دفعه اوخوماق معنا‌سیز ایشدیر. بیردن عئینی زاماندا او هم کیمینسه باخیشینی حیسّ ائتدی، هم ده سس ائشیتدی. سس چوخ گومراه و نیکبین ایدی، هم ده اؤیرنجی‌یه چوخ تانیش گلیردی

بیرینجی بؤلومون سونو

ملا صدرا

ملا صدرا

شیراز شهرینده دوغولدو. فلسفه، کلام، حدیث و تفسیر تحصیلی اوچون اوّل قزوینه (1591) داها سونرا ایصفاهانا (1597) سفر ائله‌دی. بو شهرلرده میرداماد و بهاءالدین عاملی‌دن فئیض آلدی.

اون بئش ایل قوم شهری یاخینلیغیندا قهک کندینده زوهدله یاشادیغیندا الده ائله‌دیگی تجروبه‌نی اینعیکاس وئریب فلسفه‌سینی اورتایا قویان اسفار الاربعه (دؤرد سفر) کیتابینی یازدی.

ملاصدرا عقلانیّتله شهودو بیر آرایا گتیریب حیکمت المتعالیه (عشقین حیکمتی) مکتبینی قورموشدور. ملا صدرانین فلسفه‌سی ابن سینا مشّایی‌لیگی، سهروردی‌نین ایشراق فلسفه‌سی، محی‌الدین عربی‌نین نظری عیرفان مکتبی و اون ایکی ایمام شیعه‌لیگیندن تأثیرلنمیشدیر. اثرلرینده ایسلام دوشونجه دونیاسیندان عقلانیت، شهود مکتبلرینی فرقلی بیر سنتزده بیر آرایا گتیرمگه چالیشمیشدیر.

عؤمرونون سونلاریندا شیرازا دؤندو. محمد باقر مجلسی کیمی بعضی کلامچیلار طرفیندن ایرتیدادا موتّهیم اولدو آما منسوب اولدوغو عاییله‌سی‌نین گوجلو اودوغونا گؤره یازماغا دوام ائتدی. حج سفرینده بصره‌ده دونیایا گؤز یومدو.

کیتابلاری:

•         اسفار الاربعه (دؤرد سفر) 1. یارادیلانلاردان حقّه سفر 2. حقّله حقّده سفر 3. حقّدن یارادیلانلارا حقّله سفر 4. حقّله یارادیلانلار آراسیندا سفر.

•        مفاتیح الغیب

•        أسرار الآیات

•        التعلیقة علی إلهیات الشفاء (یاریمچیلیق)

•        اصول الکافی شرحی (یاریمچیلیق)

•        المشاعر

•        إیقاظ النائمین

•        رسالة فی الواردات القلبیة (التسبیحات القلبیة)

•        رسالة فی الحشر

•        رسالة فی إتصاف الماهیة بالوجود

•        رسالة فی التشخص

•        رسالة فی الحدوث

•        رسالة فی القضاء والقدر

•        رسالة فی سریان الوجود

•        رسالة مسماة بإکسیر العارفین

•        تفسیر القرآن الکریم:

الف ـ آیة النور

ب ـ آیة الکرسی

ج ـ سورة الأعلی

د ـ سورة البقرة (یاریمچیلیق)

ه ـ سورة الجمعة

و ـ سورة الحدید

ز ـ سورة الزلزال

ح ـ سورة السجدة

ط ـ سورة الطارق

ک ـ سورة الفاتحة

ل ـ سورة الواقعة

م ـ سورة الیس

•        سه اصل

•        رسالة العرشیة

•        المظاهر الإلهیة

•        متشابهات القرآن

•        المسائل القدسیة (الحکمة القدسیة ـ القواعد الملکوتیة ـ طرح الکونین)

•        أجوبة مسائل بعض الخلان

•        الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة

•        المبدأ والمعاد

•        زاد المسافر (زاد السالک)

•        رسالة فی إتحاد العاقل والمعقول

•        أجوبة المسائل الجیلانیة

•        أجوبة المسائل الکاشانیة

•        أجوبة المسائل النصیریة

•        رسالة فی إصالة جعل الوجود

•        التنقیح فی المنطق (اللمعات الإشراقیة فی الفنون المنطقیة)

•        الحشریة

•        الخلسة

•        خلق الأعمال (الجبر والتفویض ـ القدر فی الأفعال)

•        دیباجة عرش التقدیس

•        شواهد الربوبیة

•        الفوائد:

الف ـ رد الشبهات الإبلیسیة

ب ـ «کنت کنزا مخفیا ...» حدیثی‌نین شرحی

ج ـ فی بیان الترکیب بین المادة والصورة وإرتباطها بقاعدة بسیط الحقیقة

د ـ فی ذیل آیة الأمانة

ه ـ فی المواد الثلاث

•        رسالة اللمیة فی إختصاص الفلک بموضع معین (حل الإشکالات الفلکیة)

•        رسالة فی المزاج

•        تفسیر سورة التوحید (۱)

•        تفسیر سورة التوحید (۲)

•        رسالة الوجود

•        حل شبهة الجذر الأصم

•        کسر اصنام الجاهلیة

•        التصور والتصدیق

•        شرح الهدایة الأثیریة

•        التعلیقة علی شرح حکمة الإشراق

•        الحاشیة علی القبسات

•        اثبات شوق الهیولی بالصورة

•        «خلق الأرواح قبل الأجساد بألفی عام » حدیثی‌نین شرحی

•        الحرکة الجوهریة

غرب فلسفه‌سی اورتا عصرلرده ایسلامی فلسفه‌سیندن چوخ تأثیرلنیب

غرب فلسفه‌سی اورتا عصرلرده ایسلامی فلسفه‌سیندن چوخ تأثیرلنیب

ایسلامی فیلسوفلار خصوصاً اورتا عصرلرده قدیم یونان فلسفه‌سی‌نین غرب فلسفه‌سینه اینتیقال وئرمه‌‌سینده موهیم روللاری اولدو.

بو دؤره ده فارابی و ابن سینا کیمی بؤیوک فیلسوفلار واریدی. مثلاً فارابی‌نین موسیقی زمینه‌سینده «الموسیقی الکبیر» آدلی کیتابی واردیر. هابئله ابن سینانین فلسفه‌ تاریخینده‌ یوخاری یئری وار.

حقیقتده ایسلامی فیلسوفلار قدیم یونان فلسفه‌سیندن تأثیرلنیب سونرالار غربده اؤلوب آرادان گئدن فلسفه‌نی دیریتدیلر.

اورتا عصرده اخلاق ساحه‌سینده ایسلام و غرب فلسفه‌سی آراسیندا او قدر فرق یوخیدی.

بو عصرده ایسلامی و مسیحی اخلاقلاری، قدیم یونان دوشونجه‌سینده دیقّت مرکزینده اولان عنصورلرده ایتّیفاقلاری واریدی. بو دؤرده هم مسیحی اخلاق و هم ایسلامی اخلاق عقلانیّت، حیکمت، عدالت و اعتیدال مفهوملارینا تأکیدلری واریدی. آیری سؤزله هر ایکی اخلاقدا «فضیلت» اخلاقین مرکزینده یئر آلیردی.

خولاصه بو کی غرب فلسفه‌سی اورتا عصرلرده ایسلامی فلسفه‌دن دانیلماز تأثیر آلیب. یعنی بیری غرب فلسفه‌سی باره‌ده آراشدیرما آپارماق ایسته‌سه، ایسلامی فیلسوفلاری خصوصاً اورتا عصرلری موطالیعه ائله‌مه‌لیدیر.

آغلاماق ساغلاملیغا فایدالیدیر

آغلاماق ساغلاملیغا فایدالیدیر

گولماغین هر درمانسیز درده درمان اولدوغونو ائشیتمیشیک آما بعضاً آغلاماق‌دا استیرسی آزالدا بیلر.

آمریکانین مینه‌سوتای دانیشگاهینداکی آراشدیرمانین نتیجه‌لری جماعتین یوزده دوققوزونون روحیه‌سی‌نین آغلاماق اثرینده یاخشیلاشماغینی گؤستریر. نتیجه‌لر آغلاماغین ناخوشلارین موعالیجه‌سینده، بدنین مودافیعه ‌سیستمینی چوخالتماقدا و ایسترسین آزالماسیندا فایدالی اولدوغونو گؤستریر.

موتخصیصلرین بیری بو باره‌ده دئییر: بعضاً آغلایاندان سونرا اینسانین حالی دوزه‌لر چونکی آغلاماقلا موشکوللری و ناراحاتلیقلاری ایچیندن چیخاردیر.

هابئله ایسترس اثرینده بدنده یارانان ضررلی مادّه‌لر آعلاماقلا آرادان گئدر. بو موتخصیصلرین ایناندیغینا گؤره حیسیّات اوزوندن آغلاماق پرولاکتین آدیندا بیر هورمونون ترشّوح تاپماسینا باعیث اولار بو هورمون ایسترسلی حیسّلری آزالدیب بدنین مودافیعه سیستیمینی گوجلندیرر.

اوچ متیرلیک آپارتیمان کیرایه‌سی

اوچ متیرلیک آپارتیمان کیرایه‌سی

ژاپونون توکیو شهری او قدر شولوغ اولوب کی بعضیلری اوچ متیرلیک اوتاقلار ایجاره ائله‌مگه مجبور اولورلار.

اونلار فقط گئجه‌لری قالماق اوچون کپسولی آدلانان هوتئل و آپارتیمانلارا آیدا آلتی یوز دولار کیرایه وئریرلر.

بو کپسولی هوتئللرده قالانلارین بیری بو باره‌ده دئییر: بو داریسقال اوتاقلارین ایمکانلاری دؤشک، کیچیک تیلویزیون و پنکه‌دیر. بو اوتاقلاردا یاشایانلارین چوخو یاتماقلارینا یئرلری اولمایان دانیشجولار و بوشانمیش آداملار اولورلار.

مریخه سفر ائتمگه بیر ار-آرواد لازیمدیر

مریخه سفر ائتمگه بیر ار-آرواد لازیمدیر

خصوصی بیر تشکیلات بیرینجی فضایی توریستین باشچی‌لیغی ایله 2018-جی ایله‌دک ایدّعالی بیر طرحله مریخه سرنشینلی سفینه گؤندرمک فیکرینده‌دیر. اونلار بو سفینه‌ایله یوللاماق اوچون بیر ار-آرواد آختاریرلار.

لایوساینسین وئردیگی خبره گؤره، بو طرح 2001-جی ایلده اؤز خرجی ایله گؤیه گئدن آمریکالی میلیاردر، دنیس تیتو طرفیندن ایجرا اولاجاق. اونلارین اینسانلاری مریخ سیاره‌سینه یئندیرمک قصدلری یوخدور بلکه سیاره‌لرین چوخ نادیر حاللاردا باش وئرن بیر سیرادا دوزولمکلریندن ایستیفاده ائدیب، مریخین کناریندان رد اولماق قصدلری وار.

تیتو اؤز طرحینی آمریکانین میلّی مطبوعات کلوبوندا مطرح ائدیب خبری کونفرانسدا دئدی: «مریخین ایلهام بونیادی» آدیندا بیر تشکیلات بو مأموریّتین حامیسی اولاجاق.

تیتو امیدوارلیغین بیلدیردی کی لازیم اولان راکئت و سفینه‌نین بازاردان آلیب ایکی نفری 501 گونلوک دولاندیرا بیلن شکلده دَییشیب مریخه طرف گؤندره.

تیتو دئییر ار-آروادی بو سفینه‌نین سرنشینلری کیمی یوللاماق، فضایا گئدنلرین تجریدلری اثرینده موبتلا اولدوقلاری روحی موشکوللرین قاباغین آلاجاق.

بو سفر قراردی 2018-جی ایلین ژانویه‌سینده باشلایا.

تیتو دئییر: 500 گون عرضینده مریخه سفینه یوللاییب قایتارماغین اله دوشمک فورصتی چوخ نادیردیر. بو فورصت الدن گئتسه همن ایشی ایکی اوچ ایلده گؤرمک اولار.

تیتو بو طرحی موشکوللو بیلسه‌ده اونو حیاتا مومکون بیلیر.

اوسکار موکافاتی آرگویا وئریلدی

اوسکار موکافاتی آرگویا وئریلدی

دونیانین سینما ساحه‌سینده ان نفوذلو موکافاتی اولان «اوسکار»ین تقدیمات مراسیمی کئچیریلیب. 85-جی اوسکار نامزدلری اؤز موکافاتلارینی آلیبلار.

بو مراسیمده «اَن یاخشی فیلم» موکافاتینا «بن آفلکتین» یاراتدیغی «آرگو» فیلمینه گؤره صاحیب چیخدی. آما بو موکافاتلاندیرما دا اونون تقدیمی‌ده تماماً سیاسی بیر اویونا اوخشور. بو فیلمین ماجراسی ایراندان قاچان آمریکا دیپلوماتلارین سرگوذشتیدیر.

موکافات آپاران فیلمین آدی میشل اوباما طرفیندن اوخونماسی‌نین دا آیری آنلامی واریدی.

مسئوللار هانسی میراث اوستونده ساواشیرسیز؟

مسئوللار هانسی میراث اوستونده ساواشیرسیز؟

ایمامین مسئوللارا اولان توصیه‌سینه باخیش

نییه جماعتین سسین چیخاردیرسیز؟ من ایسلام دیلی ایله اونلاری نصیحت ائلیرم بیر بیریله ایختیلاف ائله‌مه‌یین. اوستونده ساواشدیغیز بؤلمک ایستدیگیز هانسی میراثدیر؟ جماعت بو قدر جوانلارینی قوربان وئریب سیزه میراث قویدولار سیز بو جور بیر-بیریزین باشیزا ووروب فساد یاراداسیز؟ هانسیزین دده‌سی‌نین میراثیدیر کی بئله ائلیرسیز؟

موسلمانلار «ید واحده» اولمالیدیلار. مجلیسده بو قدر ایختیلافیز اولماسین، شرعی جهتلری رعایت ائدین. هئی بو اونو پیسلیر، او بونو پیسلیر، بو موسلمانلاری ناراحات ائدر. آغالار دئییرلر، موسلمانلار دئییلر، یاخجی ! بیز اوشاقلاریمیزین قانینی وئرمیشیک، بوردا بیر قبریستان ایسلام، مملکت یولوندا اؤلدورولن بیزیم جوانلاریمیزلا دولودور، شهرلرین قبریستانلاری بیزیم جوانلاریمیزلا دولودور. ایندی کی بونلار اؤلدورولوبلر، آغالار خاریجدن - داخیلدن گلیبلر، بیر-بیرلریله اوتوروب ساواشیرلار. 

هانسی میراث اوستونده ساواشیرسیز؟ هانسیزین دده میراثیدیر؟ بیر آز ساکیت اولون. بیر آز مسأله‌لره دیقّت ائدین. هر بیریز دانیشاندا او بیری‌نین ضیدّینه اولماسین، بو ایسلام ادبینه ضیدّدیر، موسلمانلیق ادبینه ضیدّدیر، اینسانلیغا ضیدّدیر، انبیاء و اولیا مشیینه ضیدّدیر. بو ایشی گؤرمه‌یین. بیر آز ساکیت اولون. بیر آز نفسیزی کنارا قویون، شؤهرت بازلیغی کنارا قویون. بوتون چتینلیکلریمیز نفس اوزوندندیر. اینسانین اعدا عدوّ (1)ی جنبیه آراسیندا اولان نفسدیر. بو اینسانین اعدا عدوّیدیر. بیر آز قاباغین آلین، بیر آز مهار ائدین. (ایمام خمینی(ره) صحیفه‌سی جیلد 13 صفحه 80)

ارمنستاندا مرزی بازارچانین قورولماسی

ارمنستاندا مرزی بازارچانین قورولماسی

شرقی آذربایجانین اوستانداری مرزی بازارچالارین قورولماسی و مرزی موبادیله‌لردن فایدالانماغا تأکید ائله‌دی.

فارسین تبریزدن وئردیگی خبره گؤره، او اوستانین مرزی بازاچالاری‌نین ظرفیتلرینه ایشاره ائله‌مکله دئدی: ارمنیستان اؤلکه‌سی شرقی آذربایجانلا موشترک مرزی بازاچانین قورولماسینا حاضیرلیگینی بیلدیریب.

شرقی آذربایجانین اوستانداری اوستانین مرزی موبادیله‌لرینده بعضی چاتیشمامازلیقلارین سببینی تاپماغا تأکید ائله‌مکله دئدی: بو مسأله گرک موبادیلاتی ارزدن فایدالانماقلا حل اولا و اونون صرفه‌لی اولماسی‌نین تشخیصی‌ده خصوصه بخشین عؤهده‌سینه‌دیر.

او آرتیردی: جنوبدان نفتین ساتیلماسی بیر سئری محدودیتلرله اوزله‌شیب بیر حالداکی موبادیله‌لر اؤلکه‌نین شومال غرب مرزلریندن داها راحات مومکوندور و حاصیل اولان ارز ده قاییدا بیلر.

نیفاق، خطرلی اخلاق ناخوشلوغو

نیفاق، خطرلی اخلاق ناخوشلوغو

دونیانین تحقیرین و آخیرتین دهشتلی عذابینی تؤحفه وئرن، اخلاق ناخوشلوقلارین اَن خطرلیسی نیفاقدیر. بونا گؤره بو ناخوشلوغو تانی‌ییب کؤکونو ایچریدن قوروتمالی‌ییق. نیفاق باعیث اولار مونافیق هر گروه و صینفله دوشَنده اونلار کیمی اولسون و حتّا اونلارین عقیده و ایناملاریندان دیفاع ائله‌سین. بو وضعیتین جامیعه‌یه بؤیوک خطری وار. پیغمبر اکرم (ص) بو باره‌ده بویوروب: من اومّتیم اوچون نه مؤمیندن قورخورام نه‌ده موشریکدن، چونکی مؤمین ایمانی اثرینده مؤمین قارداشینا ضرر یئتیرمز، موشریکی‌ده آللاه شیرکینه گؤره محو ائدر. من سیزین اوچون فقط سیز بیلیب عمل ائدیب اونا دایاندیقلاریزی دیلی ایله دانیشان، آییق مونافیقدن قورخورام. (1)

نیفاق اینسانین جانینا نفوذ ائله‌سه اونون دونیا و آخیرتینی یوخ ائلر. آللاه تعالا توبه سوره‌سی‌نین 28-جی آیه‌سینده مونافیقلره و کافیرلره جهنم اودونو وعده وئریب. نساء سوره‌سی‌نین 138-جی آیه‌سینده ده بویوروب: مونافیقلر بشارت وئر کی دردلی عذاب اونلاری گؤزلور. ایمام صادق‌ده (ع) بویوروب: موسلمانلارلا ایکی اوزلو ایکی دیللی اولانلار، قیامت گونو ایکی اودلی دیل ایله محشر چؤلونه داخیل اولاجاقلار. (2)

نیفاق علامتلری

1. نامازی ایشتیاقسیز و کسالتینن اوخویارلار. قورآن بویورور مونافیقین علامتی اودور کی نامازا دوراندا حالسیز و کسیل اولار. (نساء 142)
2. موردّد و گؤیولسوزدولر. آللاه بویورور: گؤیولسوز و موردّدیلر. نه ایمان گتیریب مؤمینلره طرف گئدیرلر نه کافیرلره طرف. (نساء 143)
3. ثیباتلاری یوخدور و موقعیتلرینی دَییشیرلر. قورآن بویورور: مؤمینلرله اوز اوزه گلنده «بیز سیزینله‌ییک» دئییرلر آما شیطان و مونافیقلرله اوزلشنده «سیزینله‌ییک» دئییرلر و مؤمینلری مسخره ائدیرلر. (بقره 14)
4. مونافیقلر ریا اهلی اولوب آللاه ذیکرینی آز دئیرلر. (نساء 142)
5. یالتاقلیق، غیبت و پاخیللیق. ایمام باقر (ع) بویوروب: ایکی اوزلولر و ایکی دیللی‌لر پیس آدامدیلار. اینسان حضوروندا اونو تعریفلرلر و دالیسیجا غیبت ائدرلر. اونلارا کؤمک اولونسا پاخیللیق ائدرلر، فلاکته دوشنده اونلاری ترک ائدرلر. (3)
6. موتمادی اولاراق پیس ایش گؤروب عوذر ایسترلر. ایمام حسین (ع) بویوروب: سونرا اوندان عوذر ایستیه‌جگین ایشدن کنار گز؛ چونکی مؤمین ایشتیباه‌دا ائله‌مز عوذر ده ایسته‌مز. مونافیق هر گون پیس ایش گؤرر و عوذر ایستر. (4)
7. ناخوشدولار. قورآن بویورور: مونافیقلرین اورگینده ناخوشلوق وار. آللاه‌دا اونلارین مرضینه آرتیرار و آخیرتده یالان دانیشدیقلارینا گؤره اونلارا دهشتلی عذاب وئرر. (بقره 7)
8. چوخ آند ایچرلر. مونافیقلر آللاه یولونو جماعت اوزونه باغلاماق اوچون اؤز آندلارینی قالخان ائلرلر. (منافقون 2)
9. آشکاردا گوناه ائدرلر و قورخولاری اولماز. قورآن بویورور: مونافیقلر آللاهی اونودوبلار. مونافیقلر آشکار گوناه ائدن گوناهکارلاردیلار. (توبه 67)

هر کس پیس عملینه قدر موجازات اولار. آللاه عذابلاری‌نین درجه‌لری وار. عذاب بعضاً دردلی، بعضاً عظیم و بؤیوک، بعضاً تحقیر ائدیجی و بعضاً قالارگی اولار. مونافیقلری جامیعه‌ده داغیدیجی نقشلرینه گؤره عذابلاری دردلی اولاجاق. قورآن بویورور: مونافیقلر جهنمین لاپ آشاغی یئرینده‌دیلر. (نساء 145)

شیعه فیقهینده‌کی آزادلیق لیبرال دموکراسیدان چوخدور Molla Sadraب

شیعه فیقهینده‌کی آزادلیق لیبرال دموکراسیدان چوخدور

بوتون فیکیر و دوشونجه ساحه‌لرینده مکتبلرین هامیسی آزادلیق موضوعسو اوچون چرچوه‌لری واردیر. مارکسیست مکتبی‌ده لیبرال دموکراسی‌دا اؤزلری اوچون چرچوه‌لری وار.

ایسلام، مسیحیت و یهودیت کیمی دینی دوشونجه‌لرده آزادلیغین بیر شرطی وار: شریعتله ضیدیّتی اولماسین.

اینسانین ذاتیندا آزدلیق سئورلیک وار. خیلقتین باشلانیشیندا حضرت آدم (ع) و حوّانین جنّتدن قووولماسی‌نین سببی قویولان محدودیّته بویون وئرمه‌مه‌لری اولدو. اونلار ایسته‌دیلر قدغان اولان آغاجدان یئسینلر.

تکوین ساحه‌سینده اینسانین هئچ نوع آزدالیغی اولماییب بلکه موطلق جبر حاکیم اولوب. هئچ کسدن دونیایا گلمه‌سینه گؤره نظر سوروشماییبلار. گونش منظومه‌سی‌نین نئجه دولنماسی باره‌ده هئچ کسین نظرین سوروشماییبلار.

اونتولوژی باخیمدان مشاء فلسفه‌سی موختلیف سلیقه‌لره احتیرام گؤزو ایله باخان و پلورالیزمه یئتیشن آزادلیقلارلا اویغوندور. چونکی مشاء فلسفه‌سی وارلیقلاری موتبانیه حقیقتلر حسابلیر و بوتون وارلیقلری بیر-بیریله موتبایین بیلیر. وارلیغی شخصیّه حقیقت حسابلایان عیرفانین ترسینه و وارلیغی موشککه حقیقت حسابلایان موتعالیه فلسفه‌نین عکسینه.

حقیقتلر موتبایین اولان یئرده اینسان سلقه‌لری، X و Y ویا زید، عمرو، بکره  مربوط اولان دوشونجه‌لر بیر-بیریله موتبایین اولار.

رحمتلیک ملا صدرا حقیقتلرین درکینی و ساحه‌سینی اؤز درکینه مونحصیر بیلمیردی. قلم و دوشونجه آزادلیغینا مانع اولانلار موتأسیفانه بوتون حقیقتلری اؤز درکلرینده مونحصیر ائدیرلر.

بئله‌لیکله آیری درکلر تعطیل و یا محدود اولمالیدیر. بئله باخیش ایشی بیر یئره یئتیرر کی اینسان بئله ایدعا ائدر: منیم دوشوندویوم و درک ائتدیگیم واقعیت و حقیقتدیر، منیم کیمی دوشونمه‌ین حقیقتین علئیهینه‌دیر. بو نوع فیکیر بشر جامیعه‌سینه جوبران اولمایان فسادلاری تحمیل ائدر.

صدرالمتألهین کیمی بؤیوک اینسان دئییر: منیم درک ائله‌دیگیم مونزل وحی دئییل و سیز منی اؤتوب نقد ائلیه بیلرسیز.

بو اخلاقین ریشه‌سی پیغمبر (ص) و ایماملاردادیر. نقل اولوب مسجدالحرام یا مسجدالنبی‌ده حضرت علی‌ایله (ع) موناظیره ائدن کافیر آخیرده او حضرتدن سوروشور: بو اخلاقی هاردان گتیریبسن؟ حضرت بویورور: پیغمبرین (ص) مجلیسینه بیرینجی نفر من وارید اولاردیم، اورانی ترک ائدن آخیرینجی نفر ده من اولاردیم.

ملا صدرا فلسفی بحثلرین چوخوندا، کئچمیش فیلسوفلارین نظرلرینی نقل ائدردی مثلاً مشاء بئله دئییب و ایشراق بئله. او حتّا قدیم یونان فیلسوفلارین نظرلرین‌ده نقل ائدردی. ملا صدرا بونلاری نقل ائدندن سونرا آرتیراردی: منیم‌ده نظریم بئله‌دیر. ملا صدرانین مئتودو بئله دئییل کی دئیه اونلار ایشتیباه ائدیبلر و غلط یول گئدیبلر. بلکه چوخ احتیرملا اوّل دوشونجه‌لری نقل ائدیر سونرا عالیمانه توصیف و نقد ائدیر آخیرده اؤز نظرین دئییر.

بونو نتیجه آلماق اولور کی ملا صدرا آزادلیغا قاییلیدی.

ملا صدرا اینسانلاری بئش یئره بؤلور: حیسّی، وهمی، خیالی، عقلی و شهودی اینسانلار. شهودی نوعوندا اینسان بیر سعه‌صدره چاتار کی دوشونجه‌لرین چوخونو تحمّول ائده‌بیلر.

گؤز تنبللیگینی قارانلیقلا موعالیجه ائتمک اولارمی؟

گؤز تنبللیگینی قارانلیقلا موعالیجه ائتمک اولارمی؟

عالیملرین دئدیگینه گؤره اولا بیلر قارانلیقدا قالماق گؤز تنبللیگینی موعالیجه‌ ائله‌سین.

لایوساینزین وئردیگی خبره گؤره، کانادانین تورنتو دانیشگاهی‌نین موحقیقلری «موعاصیر بیولوژی» ژورنالیندا چاپ اولان تحقیق نتیجه‌لرینده دئییرلر: قارانلیغین تنبل گؤزونده اثرلی اولدوغونو پیشیک بالالاریندا گؤرسدیبلر، اوخشار نتیجه‌لری اینساندا دا اله گتیرمک اولسا، دونیادا میلیونلار نفرین گؤز تنبللیکلرینی موعالیجه ائتمک اولار.

فرقلی سببلره گؤره دونیا اهالی‌سی‌نین یوزده دؤردونون "آمبلیوپی" و یا «گؤز تنبللیگی» موشکولو وار. میثال اوچون کاتاراکت (آب موروارید) ایشیغین بیر گؤزه دوشمه‌سینه مانع اولا بیلر، نتیجه‌ده بئیین او گؤزدن گلن ایطیلاعاتین اِعمال ائتمگی دایاندیرار، بئله‌لیکله گؤزون گؤرمه‌سی ضعیفلر.

بو موحقیقلرین دئدیگینه گؤره گؤز تنبللیگینه موبتلا اولان اوشاقلاردا سالیم گؤزو باغلاییب عاریضه‌لی گؤزو ایشلمگه مجبور ائتمک اولار. آما گؤز باغلیسینی ساخلاماغا دؤرد بئش یاشلی اوشاغی قانع ائله‌مک چتین اولار و موعالیجه اولمامیش بؤیوکلرده‌ده گؤز باغلیسی باغلاماق گونلوک حیاتینی موختل ائده بیلر.

قارانلیق اوتاق

موحقیقلر نئچه پیشیک بالاسی‌نین بیر گؤزونو بیر هفته بویو باغلادیلار سونرا نئچه هفته اونلارین گؤزلرینی آچدیلار یعنی عملاً اونلاردا تنبل گؤز یاراتدیلار.

سونرا بو پیشیکلری آیری پیشیکلرله بیرلیکده زیل قارانلیق بیر اوتاقدا ساخلادیلار. 10 گوندن سونرا بو پیشیکلری قارانلیقدان چیخارتدیلار. نئچه هفته‌نین عرضینده بللی اولدو کی اونلارین گؤز تنبللیکلری موعالیجه اولوب.

بو موحقیقلر تاپدیقلارینا اساساً اعتیقادلاری وار قارانلیق پیشیکلرین گؤرمه سیستملرینی اوّلیّه حالته قایتاریر بئله‌لیکله تازادان تنظیملشمگه ایمکان تاپیر.

بو مئتودون اینسانلار اوسوتونده آزماییش اولماسیندان اوّل، گؤز تنبللیگی‌نین موعالیجه‌سی اوچون هانسی یاشدان، نه زمان قارانلیقدا قالماقلاری و قارانلیغین شیدّتی بللی اولمالیدیر.

روسیه‌ده گؤی داشی‌نین تیکه‌لری تاپیلدی

روسیه‌ده گؤی داشی‌نین تیکه‌لری تاپیلدی

نئچه گون آختاریشدان سونرا روس عالیملری،جومعه گونو روسیه‌‌ده اورالین گؤیونده پارتلایان گؤی داشی‌نین تیکه‌لرینی تاپماغا موفق اولدولار.

فرانسه خبرگوزاریسی‌نین وئردیگی خبره گؤره، روس عالیملری چلبیانسک شهری و  اورالین اوستونده پارتلاییب بو منطقه‌نین موختلیف یئرلرینده یئره‌ دَیَن گؤی داشی‌نین بعضی تیکه‌لری‌نین تاپماسینی دئییبلر.

روسیه‌نین فوق‌العاده حاللار ویزارتی یکشنبه گونو اعلام ائله‌میشدی: بو گؤی داشی‌نین قطعه‌لری‌نین دوشمه‌ احتیمالی اولان چربارکول گؤلونون غواصلار طرفیندن آختاریلماسی نتیجه وئرمه‌دی.

آما منطقه‌یه یوللانان اورال دانیشگاهی‌نین عالیملری بو گؤی داشی‌نین 50 تیکه‌سینی چربارکول گؤلونون یاخینلیغیندان تاپدیلار. تاپیلان تیکه‌لر یکاترینبورگ شهرینه یوللانیبلار.

 علوم آکادمیسی عضوی و بو هیأتین رییسی ویکتور گروخفسکی‌نین دئدیگینه گؤره، تاپیلان تیکه‌لر بو گؤی داشی‌نین 'کندرایت'لر نوعی و یا همان داش جینسیندن اولماسینی بللی ائدیب. اونون یوزده اونونو دمیر تشکیل وئریردی.

ویکتور گروخفسکی دئدی: بو گؤی داشی 'چرباکول گؤی داشی' آدلانیب. اونون کیچیک تیکه‌لرینی گؤلون قیراغیندا تاپدیغیمزا گؤره اصلی قطعه‌لری‌نین چرباکول سولاری‌نین درینلیگینده اولما احتیمالی وار.

قاباغین فایدالاری

قاباغین فایدالاری

قاباق، کولسترول و ایشباع اولموش یاغی اولمایان آز کالوریلی تره‌وزلردن ساییلیر. آما فیبر، آنتی‌اوکسیدانلار، املاح و ویتامینلرله دولودور.

قاباق  ‌ A، C و E ویتامینلریله دولودور. بتاکاروتن و آلفا کاروتن، کرپتوگزانتین، لوتئین، زئاگزانتین کیمی پلی‌فنولیک فلاوونوئید ترکیباتی اوچون یاخشی منبع ساییلیر. (کاروتن بدنده A ویتامینینه چئوریلر). B کومپلکس ویتامینلریله دولودور. میس، کلسیوم، پتاسیوم و فوسفور کیمی املاحلا دولودور. قاباق توخومو ایشباع اولمامیش یاغلار و فیبره یاخشی منبع ساییلیب اورگه فایدالیدیر. قاباغی گؤیچولردن آلا بیلرسیز.

آلاندا دیقّتیز اولسون الیزده آغیر اولوب ایچی دولو اولسون هابئله دریسی ساغلام و قیوریشمامیش اولسون. قاباغی کسدیکدن سونرا یخجالدا ساخلایین. بئله‌لیکله هر دیلیمین نئچه گون بویو ایستیفاده ائده‌ بیلرسیز. قاباغی آلاندان سونرا تر-تمیز یویوب آرادان ایکی بؤلوب توخوملارینی چیخارداندان سونرا دیلیم دیلیم ائدین. اونو موختلیف صورتلرده پیشیره بیلرسیز آما اَن یاخشی یول اونو بوخاردا پیشیرمکدیر. چینده قاباغین یارپاقلارینی آشا و سالادا قاتارلار. بعضی اؤلکه‌لرده قاباقدان شیرنی و کیک پیشیررلر. قاباق ناگتی‌ده خوروشلار و آشلاردا ایشله‌نر.

آرتیریت درمانی

قاباق توخومو مَفصللرین آرتیریتینی آزالتماقدا فایدالیدیر. اونون بو زمینه‌ده کی تأثیرینی ایندومتاسین کیمی آرتیریت داوالارلا موقاییسه ائدرلر، بو تفاووتله کی قاباق توخومونون یان اثرلری یوخدور.

خوش خاصیّتلی پروستات

قاباق توخومو خوش خاصیّتلی پروستات درمانی‌نین بیرینجی و ایکینجی مرحله‌سینده ایستیفاده اولار. خوش خاصیّتلی پروستات بیرینجی مرحله‌ده ناخوشو گئجه‌لر نئچه دفعه یوخودان آییلدانا قدر سودوک دفعی‌نین سایی چوخالار. ایکینجی مرحله‌ده مثانه‌نین فعالیتی چوخ ضعیفلر و سودوک کامیل صورتده دفع اولماز. قاباق توخوملاری تحریک اولان مثانه‌نین توختاماسینا فایدالیدیر.

هابئله اوشقلاردا مثانه داشی‌نین یارانماسینا مانع اولار. بولغاریستان، تورکیه و اوکراین کیمی اؤلکه‌لرده کیشیلر قدیم عادتلره گؤره پروستاتا موبتلا اولماسین دئیه اوشاقلیقدان قاباق توخومو یئیرلر. قاباق توخوملاریندا «تستوسترون»ون «دی‌هیدروتستوسترون»ونا تبدیل اولماسینا مانع اولان «کیوکربیتاسین» آدیندا شیمیایی مادّه وار.  دی‌هیدروتستوسترون اولماسا پروستات سلّول‌لارین یارانماسی چتینلشر.

روح دوشگونلوگو

قاباق توخوموندا اولان «ال – تریپتوفان» ماده‌سی روح دوشگونلوگو ناخوشلوغونا درماندیر.

بؤیرک داشی

قاباق توخومو یئمک، بؤیرک داشی‌نین لاپ شایع داشی اولان «کلسیوم اوگزالات» داشی‌نین یارانماسینا مانع اولار. بو توخوملار سودوکده داش یارادان مادّه‌نین سطحینی آزالدار. گونده 10 گیرم قاباق توخومو یئمک بؤیرک داشی‌نین یارانماسینا مانع اولار.

سوموکلردن موحافیظه

یاش چوخالدیقجا سوموک پوکالما احتیمالی چوخالیر و قوجالار «روی» مادّه‌سی اولان یئمکلردن ایستیفاده ائله‌مه‌لیدیلر. قاباق‌دا دا بو مادّه بوللو میقداردا وار.

قاباق چین فرهنگینده فراوانلیق و ریفاه رمزی کیمی ساییلیر. بو تره‌وز بیرینجی دفعه هیندوستاندا تاپیلدی و ایندیلیکده دونیانین هر طرفینه یاییلیب.

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) علمی مقامی و شاگیردلری

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) علمی مقامی و شاگیردلری

ایمام حسن عسکری‌ (ع) چتین و محدودیّتلرله دولو دؤوراندا یاشاماقلارینا باخمایاراق موختلیف ساحه‌لرده شاگیرد تربیت ائله‌مک و دینی معاریف تبلیغیندن قالمادیلار. ایمام حسن عسکری‌ (ع) چتین و حساس دؤوراندا یاشادیلار. او حضرتین بیرینجی درجه‌ده‌کی وظیفه‌سی ایسلام مکتبینی قوروماق و اونون حریمینده مودافیعه ائله‌مک، بو حیات باغیشلایان دینه دعوت ائله‌مک و اونون اصول و دَیَرلرینی گوستریش وئرمک ایدی.

اهل بیتین (ع) هامیسی شریعتین یاییلماسی، علمین تبلیغی، اونو آیریلارینا خصوصاً علم طالیبلرینه تانیتدیرماقدا و ایسلامی عقیده و تفکّورون حریمیندن مودافیعه ائله‌ماکده چوخلو فیکری و عملی چالیشمالار ائدیبلر. او عظمتلی اینسانلار، اومّت ایچینده نوخبه، عالیم و  معریفت و عمل منبعی ساییلیردیلار.

ایمام حسن عسکری‌ (ع) کرامتلی آتالاری کیمی اؤز دؤورانلاریندا عمل ساحه‌سینده موهیم نقشلری واریدی عین حالدا اهل بیت (ع) مکتبی‌نین معاریفینی"کیتاب" و "سونّت" محورلیگی ایله تبلیغ ائله‌مگی اؤز برنامه‌لرینده یئریدیردیلر.

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) دؤورانی یعنی هیجری اوچونجو عصر، حادیثه‌لی دؤورانیدی. موختلیف فیکری مکتبلر "فلسفه"، "کلام"، "اصول"، "فیقه"، "تفسیر" و "حدیث" ساحه‌لرینده گوجلنمیشدیلر و موقابیله گوجلری چوخالمیشدی.

بو دؤورانین مکتبلری چوخیدی. بو آرادا اهل بیت (ع) فیقه، حدیث، تفسیر، سیاسی دوشونجه، علم، کلام، فلسفه و ایسلامی معریفتده مومتاز مکتبه صاحیب ایدیلر. ایمام حسن عسکری‌ (ع) اؤز علمی فعالیتلرینی موختلیف شاگیردلرین تربیتی، موکاتیبه یولو ایله شوبهه‌لره جواب وئرمک کیمی موختلیف حوزه‌لره بؤلموشدو.

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) شاگیردلری

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) محضرینده اولان شاگیردلرین چوخو بو حضرتین آتاسی و جدّی‌نین دؤورانیندان اهل بیته(ع) ایرادتلری واریدی و بعضیلری ده ایمام (ع) زمانی اونلارا قوشولموشدولار. بو اینسانلار، علملری، معاریفی و حقیقتلری او حضرتدن آلیب آیریلارینا چاتدیریردیلار.

ابو عبدالله آدینا معروف اولان بؤیوک لوغت شوناس "احمد بن ابراهیم بن اسماعیل" ایمام حسن عسکری‌ (ع) و ایمام هادی‌نین (ع) مخصوص صحابه‌لریندن ساییلیردی. احمد ابن ابراهیم ایمام حسن عسکرینن (ع) مسأله‌لری و خبرلری واریدی کی نئچه جیلد کیتابدا مونتشیر ائدیب. ایمامین (ع) شاگیردلری موختلیف علمی و معرفتی ساحه‌لرین پیشرفتینده نقشلری اولوب.

هابئله دَیرلی اینسان "احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد بن احوص اشعری" ایمام حسن عسکری‌نین (ع) خاص صحابه‌لریندن ساییلیردی و ایمام زمانی‌دا (عج) درک ائله‌دی. او هابئله قوملولارین اوستادی و شئیخی ایدی. اونون دا تألیفاتی واردیر.

چوخلو کیتابلاری اولان "حسین بن شکیب مروزی" و "صالح بن ابی حماد" دا ایمام حسن عسکری‌نین (ع) شاگیردلریندن ایدیلر. هابئله "کتاب الرحمه" کیتابی کیمی چوخلو کیتاب مؤلیفی، شأن و منزیلت صاحیبی"سعد بن عبدالله قمی" ده ایمامین (ع) شاگیردلریندن ایدی.

مرّیخده حیات ایزلری تاپماغا بیر آددیم

مرّیخده حیات ایزلری تاپماغا بیر آددیم

کئچن ایلین آذرینده "کیپ کاناورال" فضایی مرکزدن گؤیه بیر اطلس راکتین توللانماسیله ایکی میلیارد یاریملیق پروژه‌نین سون مرحله‌سی باشلاندی. «گؤره‌سن مرّیخده حیات ایزلری وار؟» قدیمی سوآلینا جواب وئرمک اوچون.

دوققوز آی اون بیر گوندن سونرا "کیوریاسیتی" مریخ‌ گزنی موفقیّتله 2.4 کیلومتر خطایلا مریخین موشخص اولان نوقطه‌سینه یئندی.

"کیوریاسیتی" بوتون سوآللارا جواب وئره بیلمه‌سه‌ده یئردن کنارداکی حیاتین علامتلرینی تانییا بیلر.

کئچن هفته، حاضیرلاماسی آلتی آی چکن بیر پروژه‌نین ایجراسیله بو علامتلرین تاپیلماسینا اومید چوخالدی.

"کیوریاسیتی" مریخ گزنی بیرینجی دفعه اولاراق مریخین اوستواسینداکی قایالارین بیرینه نفوذ ائدیب آزماییشگاهی تحقیقلر اوچون نمونه گؤتوره ‌بیلدی. بو نمونه‌ده تحقیق ائله‌مگین، مریخ کؤره‌سی‌نین کئچمیشده حیاتین اولوب اولماماسی باخیمدان اهمیتی وار.

"کیوریاسیتی"، مریخین "گیل" جولاسیندا –مریخ اوستواسیندا درین بیر جولا- اؤز قازینتی‌سینی آپاردی. 6.4 سانتی متر درینلیگی و 1.6 سانتی متر ائنلیگینده بیر دلیک آچیب بوز رنگده یوموشاق پودر چیخارتدی.

بو، اینسانین آیری کؤره‌ درینلیگینه بیرینجی نفوذ ائتمه‌سیدیر.

بو دلیگین تصویرلری صاباحیسی گون یئره موخابیره اولدو.

 پروژه‌نین ارشد عالیمی پروفسور جان گروتیزینگر، بو نمونه گؤتورمگی، کیوریاسیتی‌نین مریخه یئنمه‌سیندن سونرا بو تیمین اَن بؤیوک موفقیّتی آدلاندیردی.

"کیوریاسیتی" مته‌سینی حاضیرلاماق آلتی آی چکدی. بو مته 2.2 مترلیک مریخ گزن روباتین قولونون آخیرینه قوشولوب. بو مته مریخ گزنین اون اساس علمی ابزارلاری‌نین آخیرینجی‌سیدیر.

اؤگئی آتا و اؤگئی قیز ائولنمه‌سی قدغان اولدو

اؤگئی آتا و اؤگئی قیز ائولنمه‌سی قدغان اولدو

دوننه‌جن اؤلکه‌ قانونلاریندا یئری اولمایا قانون ولی‌سیز و ولی‌لری پیس اولان اوشاقلاردان حیمایت ائتمه لاییحه‌سی‌نین تصویبی ایله بو گوندن ایجرا اولور.

مهرین وئردیگی خبره گؤره، مجلیس نوماینده‌لری یکشنبه گونو بو لاییحه‌دن بیر تبصیره تصویب ائله‌دیلر کی اونون اساسیندا ولی و اؤگئی اوشاق آراسیندا حضانت زمانی و اوندان سونرا دا ازدواج قدغان اولدو. مگر دادگاه موعیّن ائدن خاص شراییطده.

آما بو قانونون تصویبیندن اوّل نئجه‌ایدی؟

اؤگئی اوشاغین محرملیک شراییطینده ایسلامین قایدالارینا گؤره، دده‌لیکله قیزلیق آراسیندا ائولنمگه منع یوخدور.

بوتون تقلید مرجعلری‌نین نظرینه گؤره بئلنچی شراییطده محرمیّت یارانمالیدیر و بو محرملیک معمولاً ازدواج و نسبی رابیطه‌لرله باش وئرر.

آیت الله‌العظمی خامنه ای، اؤگئی اوشاغین محرمیّت حؤکمونه گؤره بویورور: «اؤگئی اوشاغین حؤکمو اوشاق حؤکمو دئییل و اونو بؤیودن کیشی و آرواد اونا محرم اولمازلار مگر رضاع وسیله‌سی و یا بلوغدان سونرا و اوشاغین مصلحتین رعایت ائله‌مک شرطی ایله بلوغدان قاباق شرع حاکیمی‌نین ایجازه‌سیله موقّت ازدواجلا کی ایشکالی یوخدور.»

آیت‌الله محمد سعید حکیم بیر قیزی اوشاقلیغا گؤتورموش کیشی‌نین -کی بو قیز اونون عیالیندان سوت یئمه‌ییب -ایستیفتاسی جوابیندا دئییر:

سنه محرم اولماز، سنین فامیلین اولماز، او سندن ایرث آپارماز، سن اوندان ایرث آپارمازسان، بؤیوسه اونا باخا بیلمزسن.»

آیت الله فاضل لنکرانی‌نین نظرینه، محرم اولماق یوللاری:

آیت الله فاضل لنکرانی بیر ایستیفتا جوابیندا دئییبلر: «قیز سوت امر اولسا بو یوللارلا اؤگئی دده‌یه محرم اولار:

1. کیشی‌نین عیالیندان سوت یئیه بئله‌لیکله کیشی‌نین رضاعی قیزی اولار.
2. کیشی‌نین آناسیندان سوت یئیه بئله‌لیکله کیشی‌نین رضاعی باجیسی اولار.
3. کیشی‌نین باجیسیندان سوت یئیه بئله‌لیکله کیشی‌نین رضاعی باجی‌قیزی اولار.
4. کیشی‌نین قارداش آروادی‌نین سوتون یئیه بئله‌لیکله کیشی‌نین رضاعی قارداشی قیزی اولار. و یا قارداشی قیزی‌نین سوتونو یئیه.
5. اوشاق سوت امر اولمازسا و یا سوت امر اولا آما سوت وئرمگه دئییلن شخصلر اولمایا، آتا ایله قیز  و یا بؤیوک آتا ایله قیز آراسیندا موقّت صیغه‌ایله محرمیّت یاراتماق اولار. بئله‌لیکله قیز کیشی‌نین آنالیغی اولار. آما دیقّت یئتیرمک لازیمدیر کی قیز بالیغ اولمایان دورومدا ذیکر اولان صیغه، قیزین شرعی ولیسی و اونون یوخلوغو دورومدا جامع الشرایط موجتهیدین ایجازه‌سیله اولمالیدیر.

هر حالدا محرملیک صیغه‌سی قیز اوشاغینا مفسده‌سی اولمامالیدیر. بلکه اونون مصلحتینی رعایت ائله‌مک لازیمدیر. نئجه ‌کی قیز بالیغ اولورسا آتانین و یا آتا جدی‌نین ایجازه‌سی واجیب احتیاطا گؤره اعتیبارلیدیر.

اؤگئی اوشاق سوت امر اوغلان اولورسا آشاغیداکی یوللارلا اونونلا آنالیق آراسیندا محرملیک یاراتماق اولار.

1. همن آروادین سوتونو یئیه بئله‌لیکله اونون رضاعی اوشاغی اولار.
2. آروادین آناسی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیکله آروادین رضاعی قارداشی اولار.
3. آروادین باجیسی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیکله آروادین رضاعی باجی اوغلوسو اولار و یا آروادین باجیسی قیزی‌نین سوتونو یئیه.
4. آروادین قارداش آروادی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیکله آروادین رضاعی قارداش اوغلو اولار و یا آروادین قارداشی قیزی‌نین سوتونو یئیه.