ایسلام دینی حیاتین محورینی گؤزل و سئویملی اخلاق تانیتدیریب. ائله بونا گؤرهده قورآندا حضرت محمد (ص)بوتون اینسانلار اوچون اخلاق نمونهسی تانیتدیریلیب.
ایسلام، حیاتین بوتون آنلارینا و مرحلهلرینه اخلاقی تعلیملری وار. اخلاق و اونون بوداقلاری بارهده چوخلی روایتلر و آیهلر وار. او جوملهدن قورآن کریم قلم سورهسینین دؤردونجو آیهسینده بویورور: «ائی محمد (ص) سنین گوجلو و بؤیوک اخلاقین وار». هابئله احزاب سورهسینین ایرمی بیرینجی آیهسینده بویورور: «پیغمبر، سیزین اوچون یاخشی اولگو و نمونه ساییلیر».
هر موسلمانا نَبَوی اخلاقی تانییب او حضرتین سیرهسینی اوخویوب اونلار بویوران زادلارا عمل ائلهمهسی و خودبینلیک، تکبّور، یالان کیمی اخلاقسیزلیقلاردان اوزاق اولماسی واجیبدیر.
اخلاق هر جامیعهیه واجیب اولان ملزمهلردن ساییلیر. اونون واجیبلیگینه اوچ سبب سایماق اولار:
- فردین روحی ساکینلیگی
- ایجتیماعی ساکینلیک
- ایلاهی مطلوب کمالا چاتماق
اخلاق، روحوموزو ساغلاملادیر و حیاتین اَن گؤزل شکلینی بیزه اؤیرَدیر. اخلاق، رذیلتلری بیزه تانیتدیریب اونلاردان اوزاق گزمگی بیزه گؤستریر. اخلاقدا روحی صحّتیمیز رعایت اولوب ساکینلیک حیسّی بیزی بورویور.
اخلاقین ایجتیماعی فایدالاریدا آز دئییل. غیبت ائلهمهین اینسان، پخیللیک ائلهمهین اینسان اؤزو ساکینلیکده اولماقدان علاوه، جامیعهنینده ساکینلیک و تمیزلیگینه کؤمک ائدیر.
آما اخلاقین اَن موهیم فایداسی، اینسانین آللاه وئرگی استعدادلارینین چیچکلنمهسیدیر. اینسان یاخشی عمللری فقط آللاها گؤره ائلهسه، داها کیریخماق احتیمالی قالماز و بوتون ایشلری دوز یؤنه یؤنهلر. بیر اینسانین اخلاقی بو سطحده اولورسا او، کمالا طرف اوجالار و اینسان خیلقتینین هدفی تحقّوق تاپار.
ایکی اخلاقی حدیث
پیغمبر بویوروب: «یاخشی اخلاق، گونش بوزو اریدن کیمی، گوناهی اریدر. پیس اخلاقدا بالی دوز فاسید ائدن کیمی، عمللری آرادان آپارار. (دیلمینین ارشاد القلوبی ، ص 133)
ایمام باقر (ع) بویوروب: « قیامت گونو منه اَن یاخین فرد، هامیدان چوخ دوز دانیشان، امانتی یاخشی ساخلاییب تحویل وئریب عهدینه وفالی اولان و اخلاق باخیمیندان هامیدان یاخشی اولان شخصدیر».
(مفیدین امالیسی، مفید، ص 41)