حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریک * نحن من نصنع الحیاة

حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریک * نحن من نصنع الحیاة

بیرروح عالیمی، ایکی قارداشین ناغیلینی نقل ائلیر کی فاسید بیر موحیطده بؤیوموشدولر؛ آتالاری مؤعتاد و پیس اخلاقی اولان بیر کیشی‌ایدی. هر گئت-گلینده اونلاری دیل پوزوقلوغو و و عصاسی ایله اذیت ائدردی. او گونه‌جن کی بیر اوغرولوق جریانیندا موتّهم اولور و اؤلونجه حبسه محکوم اولور.

لاکین حیرت‌آمیز نوکته بوردایدی کی اونون اوغلانلاری‌نین بیری اعتیاددا و پیس اخلاقلی‌لیقدا آتاسی‌نین یولونو داوام ائدیر و عجیب دئییلدی کی آتاسی‌نین عاقیبتینه دوچار اولا. پس بیر اوغرولوق جریانیندا حبسه محکوم اولور.

او بیری اوغلان مدرسه‌لرین بیرینه یازیلیر و آخشاملار اوچون بیر ایش آختاریر. هم ایشله‌ییر و هم اوخویور و نهایت مشهور بیر طبیب اولور. جماعت اونا اوز گتیریر؛ علمی‌نین چوخلوغونا و اخلاقی‌نین گؤزللیگینه گؤره.

روح عالیمی بو حیرت‌آمیز مسأله‌نین قارشی‌سیندا بو سوآللا قالمیشدی: موحیطین بیر اولماسینا رغماً؛ نه باعیث اولدو کی اوغوللارین بیری اعتیاد و مسئولیّتسیز حیاتا چکیلدی و او بیری علم و چوخ چالیشماغا طرف گئتدی.

سوآلی‌نین جوابینی هئچ جوره تاپانمادی و گئتدی زینداندا کی اوغولون یانینا و اوندان بیر سوآل سوروشدو. «سن نیه ایندی زیندانداسان؟»

اوغلان اونا جواب وئردی: «هر کیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی، بو یولو سئچمکدن باشقا آیری چاره‌سی یوخ ایدی. عالیم، طبیب قارداشین یانینا گئدیب همَن سوآلی سوروشاندا، طبیب اونا جواب وئردی: «هر کیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی و من گؤردویومو گؤرسه‌ایدی من ائله‌دیگیمدن باشقا آیری چاره‌سی اولمازدی !»

درس: ناغیلدان بو درسی آلیریق کی یاشادیغیمیز حیاتی دوزلدن بیز اؤزوموزوک. یالنیز ایجتیماعی شراییط، ایقتیصادی دوروم و یاشام موحیطی دئییل کی بیزده اثر قویورلار. اونلار بعضاً گوجلو اولسالار دا.

******

بیر اینسانین نئجه تربیت تاپماسیندا موحیطین و اینسانین اؤزونون موهیم و اؤنملی نقشلری وار. یالنیز موحیط بوتونلوکده تمیز و کامیل اولدوغو زمان، قویدوغو تأثیر یوزده یوز اولار و شخصین اؤزونو چاشماغا و مونحریف اولماغا ایمکان وئرمز. البته بئله موحیط تکجه اوتوپیالاردا گئرچکلشه‌ بیلر و اینسانی بیر توپلومدا ایمکانسیزدیر.

واقعی حیاتدا، موحیط ضعیف اینسانلاری باسار و مغلوب ائدر آما گوجلو اینسانلارین قارشی‌سینی آلا بیلمز. اوخدوغوموز ناغیلداکی کیمی کی روحو یوکسک و گوجلو اولان قارداش، موحیطه غالیب اولور و روحو آلچاق و ضعیف اولان قارداش موحیطه یئنیلیر.

نحن من نصنع الحیاة

حکى أحد علماء النفس قصة أخوین نشآ فی بیئة فاسدة ؛ فأبوهما رجل مدمن سیئ الخلق، یضرب أمهم ، و یعتدی علیهم بسلاقة لسانه و عصاه فی ذهابه و إیابه ، إلى أن اتهم ذات یوم فی قضیة سرقة أودع بسببها السجن إلى أن مات .

لکن المحیر أن أحد أبناء هذا الرجل صار على درب أبیه، فی إدمانه ، و سوء خُلقه ، و لم یکن عجیباً أن ینال نهایة کنهایة أبیه، فأودع السجن فی قضیة سرقة ، والابن الآخر قدّم أوراقه فی إحدى المدارس ، و بحث له عن عمل مسائی ، فکان یعمل و یدرس إلى أن صار طبیباً مشهوراً، یقصده الناس ؛ لعلمه الغزیر ، و خُلقه الجم .

توقف عالم النفس أمام هذا المشهد المحیر متسائلاً: بالرغم من أن التنشئة واحدة ؛ فما الذی ذهب بأحد الأبناء فی طریق الإدمان و حیاة الاستهتار ، و بالآخر ی طریق العلم ، العمل الجاد .

و لم یجد بداً من أن یحمل أسئلته ، ویذهب إلى الابن الذی فی السجن ، و یسأله سؤالاً واحداً ، وهو ( لماذا ؟ ) ، لماذا انت فی السجن الآن ؟

قال له الابن : لو عاش أی شخص عیشتی ، لما کان له أن یرتاد إلا هذا الطریق ، و عندما ذهب العالم إلى أخیه الطبیب ، و سأله نفس السؤال ، قال له الطبیب : لو عاش أی شخص عیشتی ، و رأى ما رأیت لما کان له أن یفعل إلا کما فعلت !

* العبرة من القصة أننا نحن من نصنع الحیاة التی نحیاها ، لیست فقط الظروف الاجتماعیة ، و لا الأحوال الاقتصادیة ، و لا التنشئة البیئیة ، بالرغم من قوتها أحیاناً .