ایسلام، اوشاقلارین هر یاشینا موناسیب دقیق تربیت برنامهسی وئریر. اوشاغین شخصیّتینده اثر قویان عامیللرین بیری اونون والدینینین حیاتا اولان باخیشلاریدیر. آتا آنا صاحیب اولدوقلاری دونیا گؤروشو اساسیندا اوشاقلارلا داورانیرلار. ایسلام چالیشیب آتا آنانین دونیا گؤروشونو هیدایت ائدیب اونلاری دوزگون مسیرده یئرلشدیرسین. ایسلامین آتا آنایا واجیب بیلدیگی بیر مقام اونلارین اوشاقلارین بیر پارا حقلره صاحیب اولماقلارینی بیلمکلریدیر. بعضی ریوایتلره اساساً آتا آنا اوشاقلارین حقلری قارشیسیندا تسلیم اولمالیدیرلار. پیغمبر اکرم (ص) بویورور: « آتانین حقلرینی رعایت ائلهمک اوشاغا واجیب اولدوغو کیمی، آتایا اوشاغینین حقلرینی رعایت ائلهمک واجیبدیر». بونا گؤره آتا آنا اوشاقلارلا سئودیکلری هر رفتاری ائده بیلمزلر.
آیری طرفدن ایسلام اوشاغین موختلیف یاشلاردا تربیتی اوچون دقیق برنامهسی وار. ایسلاما گؤره اوشاغین تربیتی عیبادت ساییلیر. هر کیم اوشاغین وضعیّتینی یاخشیلاشدیرماق اوچون کیچیک بیر ایش گؤرسهده اَن بؤیوک معنوی اجرلر اونو گؤزلور.
والدینین تربیتی باخیشلاری ائله اولمالیدیر کی اوشاغا ایمانی تربیت وئره. اوشاقلارین یاشلارینا موناسیب ایسلامی رفتارلاری اونلارا اؤیرتمهلیدیر. اوندا اینسان سئوَرلیگی، ایمان، صداقت، اؤزونه اینانماق، عیبادته علاقه، اوروج نامازا علاقه و آللاها سئوگینی آرتیرمالیدیلار. بو ایشلر اوشاغی بوتون اینحیرافلار موقابیلینده بیمه ائلر.
هر زاد
کیمی شاد یاشاماغیندا اؤزونه مخصوص اصوللاری وار، اونلار اولمادان شادلیغا چاتماق
اولماز. عالیملر شادلیق اوچون موختلیف تعریفلر دئییبلر. مثلاً ارسطو دئییر: «عادی
اینسانلار لذّتی شادلیق بیلیرلر، موفّق اینسانلار دوزگون عملی شادلیقلا برابر
بیلیرلر و عالیملر تفکّورلی و آختاریشلی حیاتی شادلیغا موعادیل بیلیرلر». جانلاک
شادلیغین حیاتدا لذّتلر ساییسینا باغلی اولدوغونو اینانیر. موعاصیر عالیم «مکگیل»ده
شادلیغی ایرضا اولموش مئییللرین لذّتلرینده بیلیر. برتراند راسل دئییر: «رغبت، شاد
یاشاماغین لاپ عمومی علامتیدیر».
بعضیلریده همیشه گولماغی و دئییشمهسیز بیر حیاتی شادلیق بیلیرلر. آما شادلیقدان داها کامیل تعریف وئرمک اولار.
شادلیق، شخصی حیاتدا قالارگی خوشبختلیک حیسّی، اؤزونه و آیریلارینا فایدالی اولماق و آرزولارا چاتماقدیر. بو تعریف چوخ ایدهآلا اوخشاسا دا اینسان الی چاتماز دئییل.
شاد یاشاماغین اصولو:
اؤز دَیَرلرینی تانیماق
آیریلارین یاخشیلیقلارینین قدرینی بیلمک
بدنین تربیتی
آللاه نعمتلریندن لذت آلماق
اؤزوندن و آیریلاریندان شادلیق گؤزلهمک
حیاتدان ایستگی بیلیب اونون یولوندا ایقدام ائتمک.
ایندیه قدر فیکیر وئرمیسیز کی یاخشی حیسّیمیز اولاندا آیریلاریدا اوّلدن داها یاخشی نظره گلیرلر؟ آرخایین اولون دونیا بیزیم اینعیکاسیمیزدیر.
بوتون دوشونجه و ایشلریمیزین نئجهلیگی اؤزوموزه نئجه باخماغیمیزدان آسیلیدیر. تجروبهلر، موفقیّتلر، اوغورسوزلوقلار و اؤزوموز بارهده اولان فیکیرلر هامیسی اؤزوموزدن اولان ذهنیمیزدهکی تصویری یارادیر.
بونا گؤره حیاتی نه قدر سئودیگیمیزی و دقیقاً نه قدر موفّق اولماغیمیزی ذهنیمزدهکی تصویریمیز تعیین ائلیر.
همیشه گؤزلهدیگیمیز شئیی جذب ائلیریک. دونیا اؤزوموزو لاییق بیلدیگیمیز کیمی بیزیمله یاناشیر.
اینسانین اؤزوندن اولان ذهنیندهکی تصویری ترموستات کیمی عمل ائلیر و اونون داورانیشلاری بو تصویرین محدودهسینده حیاتا کئچیر. بو مسأله ناخوشلوق ساییلان تکبّوردن فرقلیدیر. بونون معناسی اؤز سئورلیگین موثبت معناسیدیر. بو اؤز سئورلیک بیزی اؤزوموز و آیریلارین ایستکلرینه احتیرام قویماغا گوج وئرر. ائله کی بیز، موفقیّتلریمیزین تعریف اولدوغوندا اؤزوموزدن چیخماریق و ضعیف نوقطهلریمیزدن بدحال اولماییب اونلارین گوجلندیرمهسینه چالیشاریق. بو آیریلارین تعریفیندن تأثیر آلمادان اؤز دَیَرلریمیزین قدرینی بیلمک معناسینداندیر.
آیریلارین بیزیمله داورانیشلاری همن بیزیم اؤزوموزله اولان یاناشمامیزدیر. رابیطه قوردوغوموز اینسانلار، بیزیم اؤزوموزه احتیرام قویوب قویمادیغیمیزی چوخ تئز تشخیص وئررلر. بیز اؤزوموزه احتیرایم قویورساق اونلاردا بو ایشی گؤرهجکلر.
چالیشمالیییق اؤزوموزو احتیراما لاییق بیلک. غم حیسّیمیزی آغلاماقلا گؤستردیگیمیز کیمی شادلیغیمیزیدا گولر اوزلو اولماقلا گؤسترمهلیییک. اینانمالیییق کی بیر زای آلما بیر قوتو ساغ آلمانی زای ائلر.
عشق و احتیراما لاییق اولدوغوموزو اینانمالیییق. ذهنیمیزده اولان تصویریمیز ساغلام اولامازسا شادلیغی ردّ ائلر. ذهنیمیزدن کئچن هر فیکیر بدنیمیزین شیمیایی ترکیبلرینه اثر قویار. موثبت اولارسا بیزی سئویندیرر منفی اولارسا غملندیرر.
رفتار اولگوسونو دگیشدیرمک
شاد یاشاماغین ایلک آددیمی، رفتار اولگوسونو دگیشدیرمکدیر. راحاتلیقلا اله گلمهسهده ایمکانسیز دئییل. حیاتیمیزین هر هانسی مرحلهسینده اولساق بئله، اونا ال تاپماغا ایمکان وار. همیشه اؤزوموز بارهده موثبت دوشونمهلیییک.
«آن»دا یاشاماق
بوتون وارلیغیمیز، بو «آن»لاردیر. ذهنیمیزین دینجلیگی و شخصی موفقیّتیمیز، آنلاردان نئجه ایستیفاده ائلهمگیمزه باغلیدیر. دونن نه اولوب و صاباح نه اولا بیلره باخمایاراق ایندیکی آندا یاشاماغیمیز موهیمدیر. «ایندی»ده یاشاماق اونو ائشیگه آتماق یئرینه اونو اورگه یاتیم ائلهمک معناسیندادیر.
گولمک
گولنده هر زاد جیسمیمیز و ذهنیمیزین نفعینه اولور. گولماق آغریلارا تسکینلیک وئرر. شادلیق هونری چتینلیکلره لاپ تئز زماندا گوله بیلمک گوجونه صاحیب اولماق معناسیندادیر. موشکوللره لاپ تئز گوله یبلن اینسان اومیدسیزلیگی داها تئز اؤزوندن اوزاقلادا بیلیب گولوش درمانیندان داها یاخشی ایستیفاده ائده بیلر. گولمک جیسمی ساغلاملادیب عؤمرو اوزون ائلر.
نفسین حسابی او قدر موهوم مسئلهدیر کی، بو موضوعیا کیتابلار حصر ائدیلمیشدیر. بو بارهده کیفایت قدر آیه و روایتلر مؤوجوددور.
اخلاق کیتابلاریندا وئریلمیش گؤستریشلر اینسانلارین بو ساحهده تکامولو اوچون
اولدوقجا فایدالیدیر. نفسین حسابی اوچون دؤرد مرحله موعیّنلشدیریلمیشدیر: موشاریطه،
موراقیبه، موحاسیبه و موعاتیبه. بیرینجی مرتبهده اینسان اؤزو ایله شرط کسیر کی،
بو گون وظیفهلرینی تام یئرینه یئتیرهجک و گوناهلاردان چکینهجکدیر. ایکینجی
مرحلهده اینسان وئردیگی عهدلری پوزماماق اوچون بوتون عمللرینی نظارت آلتینا
آلیر. اوچونجو مرحله گونون سونوندا بوتون عمللرین حساب-کیتابیندان عیبارتدیر.
دؤردونجو مرحلهده اینسان بوراخدیغی نوقصانلارا گؤره اؤزونو تنبئه ائدیر و بونون
اوچون موعیّن ایشلر گؤرور. مثلاً، نؤوبتی گون یا اوروج توتماغی، یا صدقه وئرمگی،
یا قورآن اوخوماغی، یا دا باشقا بیر خئییرلی ایشی اؤزونه واجیب ائدیر. بو مرحلهلرین
اَن اهمیتلیسی موحاسیبهدیر. اگر اینسان اؤز یاخشی و پیس عمللرینی تام دقیقلیکله
قیمتلندیرمگه موّفّق اولارسا، آللاهین یاردیمی ایله نوقصانلاری آرادان
قالدیرماغا دا موّفّق اولار.
بعضی موهوم نوقطهلر
1. گوناهدان چکینمک: اینسان گوناه بارهده دریندن دوشونمهلی و اونون ماهیّتینی دریندن درک ائتمهلیدیر. اعتیقادیمیزا اساساً، آللاه بیزی یاراتمیش، یاخشی و پیس یولو تانیتدیرماقلا هانسینی سئچمگی اؤز ایختیاریمیزدا قویموشدور. اینانیریق کی، بو دونیادان سونرا باشقا بیر عالمده وار و اورادا اینسان یاخشی عمللرینین موکافاتینی و پیس عمللرینین جزاسینی آلاجاقدیر. بو اینام سببیندن اینسان اؤز عؤمور سرمایهسیندن لازیمینجا ایستیفاده ائتمهلیدیر. بیز بو دونیایا ایمتحان اولونماق، اؤزونو تربیه مرحلهلرینی کئچیب، کامیللیگه چاتماق اوچون گلمیشیک. عؤمرون نتیجهسی ابدی جنّت و یا جهنمدیر.
اینسانین دونیا حیاتی کؤرپهنین آنا بطنیندهکی حیاتینا بنزیر. کؤرپه آنا بطنینده دوققوز آی قالماقلا دونیا حیاتینا حاضیرلاشدیغی کیمی، بیزیمده بو قیسا دونیا حیاتیمیز ابدی بیر حیات اوچون حاضرلیقدیر. سادهجه، آنا بطنیندهکی کؤرپهدن فرلی اولاراق، بیزیم دونیاداکی تکامولوموز اؤزوموزدن آسیلیدیر. ائلهجه ده، کؤرپهنین گلهجگی، دونیا حیاتی اؤز مودتّینه گؤره بیزیم گئدهجگیمیز آخیرت حیاتی ایله موقاییسه اولونا بیلمز. دین دونیانی اؤزونو تربیه مکانی کیمی تانیتدیریر. اینسان بو مکاندا ابدی حیات اوچون حاضیرلیق گؤرمهلیدیر. دونیا حیاتینا بو نوققطه نظردن باخانلار هر دقیقهسینی گلهجک آخیرت دونیاسی اوچون فایدالی بیلیرلر. ایستَنیلن هر هانسی باشقا بیر نظر و یا فعالیتسیزلیک ابدی بدبختلیکله نتیجهلنیر.
نوقصانلاری آرادان قالدیرماق بارهده دوشونک. موعامیلهدن قازانج گؤتورمهمک، موعامیلهده ضرره دوشمکدن فرقلنیر. بیرینجی حالدا سرمایه یئریندهدیرسه، ایکینجی حالدا سرمایه الدن چیخمیشدیر. گوناه ایکینجی موعامیلهنین اوخشاریدیر. عؤمرونو الدن وئریب ابدی عذابا دوچار اولماق!..
2. گوناهلارین کمیّتینه دیقّت: گوناهین چیرکینلیگینی آنلامیش اینسان یول وئردیگی گوناهلاری کمیت جهتدن حسابلاییب اونلارین نتیجهسینی آرادان قالدیرماق اوچون چالیشمالیدیر. چیخیش یولو گوناهی اینکار ائدیب اونوتماق یوخ، آللاه قارشیسیندا اعتراف ائتمکدیر. گوناهکار اینسان گون اوزونو نئچه دفعه غئیبت ائتدیگینی، نئچه دفعه یالان دانیشدیغینی و باشقا نئچه گوناها یول وئردیگینی دقیق حسابلایا بیلمهسه ده، گونون نئچه ساعتینی گوناها صرف ائتدیگینی دوشونوب ساعتلردن عیبارت اولان عؤمرون پوچا چیخماسیندان پئشمان اولمالیدیر.
3. گوناهلارین کئیفیّتینه دیقت: گوناهلار کئیفیّتینه گؤره موختلیفدیر. ائله گوناه وار کی، اونا بیر دفعه یول وئرمک یئتمیش ایل باشقا بیر گوناها یول وئرمگه برابردیر. گوناهین بؤیوک-کیچیکلیگینه دیقت وئرمک ضروریدیر. مثلاً، بیر چوخ روایتلرده غئیبت اولدوقجا چیرکین گوناه کیمی تقدیم اولونور. بونو دا قئید ائدک کی، گوناهی کیچیک حساب ائتمکله اونو داوام ائتدیرمگین اؤزو بؤیوک گوناه حساب اولونور. شئیطانین حیلهلریندن بیری گوناهی اینسانا کیچیک گؤسترمکدیر.
4. واجیب بویروقلارین ایجراسی: اینسان دیقتلی اولمالیدیر کی، آللاهین واجیب بویروقلارینی نظردن قاچیرماسین. ناماز قیلیب، اوروج توتان اوخوجو “بیز کی، واجیباتا عمل ائدیریک” دوشونرک آرخایینلاشماسین. بو آرخایینلیق شئیطانداندیر. عادتاً، هر بیریمیز هانسیسا واجیب بیر بویروغو نظردن قاچیریریق. حتّا داییم فیقه، قورآن و روایتله مشغول اولان شخصلر ده هانسیسا وظیفهسیندن غفلتده قالیر. والدئینه یاخشیلیق، قوهوم-اقربایا باش چکمک، مؤمینین ایستگینی یئرینه یئتیرمک و بیر چوخ باشقا واجیب بویروقلارین اونودولماسی ایمانلی اینسان اوچون بؤیوک بلادیر. اجتماعی وظیفهلر ده نظره آلینسا وضعیت بیر قدر ده مورکّبلشر. واجیب دینی وظیفهلری نظردن قاچیرماماق اوچون پروقراملی بیر حیات یاشاماق، واجیب گؤستریشلرین یازیلی قئیدیّاتینی آپارماق اولدوقجا فایدالیدیر.
5. عملین دوزگون ایجراسینا دیقّت: هر بیر عملین قبولو اوچون اونون دوزگون ایجرا ائدیلمهسی شرطدیر. بعضاً اینسان موعیّن بیر وظیفهنی یئرینه یئتیردیگی اوچون خوشحال اولسا دا، همین عملین دوزگون ایجراسینا دیقتسیزلیک گؤستریر. ائله ده اولور کی، اینسان یئرینه یئتیردیگی وظیفهسینین آردینجا ائله بیر ایش گؤرور کی، اوّلکی ایش پوچا چیخیر. مثلاً، ناماز قیلماق واجیب وظیفهدیر. بعضاً اینسان ناماز قیلدیغی و جماعت نامازیندا ایشتیراک ائتدیگی اوچون سئویندیگی حالدا دوشونمور کی، بو ناماز قبول درجهسینه چاتیب، یوخسا یوخ. نامازدا ریایا یول وئریلیبمی؟ تکبّور گؤسترمکله اونو پوچا چیخارمامیشدیر می؟ مینّت قویدوغوموز اوچون وئردیگیمیز یاردیم هدر گئتمهییبمی؟… بلی، عملین قبول اولما شرطلرینه دیقت گؤسترمک لازیمدیر.
معناسیز، شوبههلی و ایکراه دوغوران ایشلردن چکینمهیه دیقت
قئید ائدیلنلردن بئله بیر نتیجهیه گلدیک کی، اهل بیت (ع) مکتبینه باغلانمایان شخص ایسلامی تانیماق ایمکانیندا دئییل. بو مکتبه باغلانانلار ایسه گوندهلیک عمللرینین حساب-کیتابینی آپارمالی، بوراخیلمیش نوقصانلارین نتیجهلرینی آرادان قالدیرماق اوچون موعیّن تدبیرلر گؤرمهلیدیرلر. اینسان ائتدیگی عمللره گؤره هانسی نتیجه ایله اوزلشهجگینی بیلمک اوچون بو باشدان عمللرینی دوزگون قیمتلندیرمهلیدیر. گون بویو پول-پاراسینی حسابلایان اینسان عمللرینی ده حسابلاماق اوچون واخت آییرمالیدیر. تیجارتله مشغول اولان هر بیر شخص داییم قازانجینی حسابلاییر. بعضاً ایسه حساب-کیتابدان آیدین اولور کی، نهاینکی قازانج یوخدور، حتّا سرمایه ده الدن چیخمیشدیر. بئله ده اولا بیلر کی، سرمایهسینی وئریب آلدیغی شئی اینسانین جیسمینه، روحونا، عاییلهسینه ضرر ووروب، اوستهلیک، روسوایچیلیق دا گتیرسین.
اما آلیش-وئریشده حساب-کیتابا رعایت ائدن تاجیرلر ضرردن قاچماقلا یاناشی داها آرتیق قازانج الده ائتمک اوچون چالیشیرلار. بئله تاجیرلر هئچ واخت 1000 دینار قازانجی قویوب 999 دینار قازانج آردینجا گئتمزلر. اینسانین دینی وظیفهلرینین ایجراسی دا بئلهدیر. بعضاً اینسان ائله گوناه عمله یول وئریر کی، دونیا و آخیرتده روسوای اولور. اصل تاجیر نهاینکی موعامیلهسیندهکی ضرردن، حتّا قازانج آلماماسیندان دا ناراحاتدیر. گوناه عمل موعامیلهده ضرره اویغوندورسا، بس، قازانجسیز موعامیلهنین اوخشاری هانسی عملدیر؟ بو سایاق فایداسیز عمللر ایسلامدا “لغو” آدلانیر. قورآن کریمین “مؤمنون” سورهسینین 3-جو آیهسینده اوخویوروق: “مؤمینلر او کسلردیر کی، لغو (فایداسیز) ایشلردن چکینرلر. آخی قازانماق ایمکانی اولان اینسان نه اوچون ضرر ائتمهلیدیر؟!.”
بعضی تاجیرلر، حتی گئجه ده ناراحات یاتیرلار کی، گؤرهسن، صاباحکی آل-وئرین قازانجی نه قدر اولاجاق، مال عئیبلی چیخاجاقمی؟ اینسان عمللرینه ده بئله یاناشمالیدیر. حرام اولوب-اولمادیغی بیلینمهین و یا شوبهه دوغوران عمللردن چکینمهلی، ائتدیگی عمللردن نیگاران قالمالیدیر. بیر حالدا کی، هئچ بیر اینسان یاخشی مالی قویوب شوبههلی مالا صاحب دورمور. نه اوچون حلال ایشلر دورا-دورا حرام و یا شوبههلی عمللره یول وئرملیییک؟! شوبههسیز کی، فایداسیز و ایکراه دوغوران ایشلره صرف ائتدیگیمیز عؤمرون اوزوجو پئشمانچیلیغی واردیر. عؤمرون قدرینی بیلن اینسان یالنیز ثمرهلی ایشلرله مشغول اولمالیدیر.
nəfs hesabının mərhələləri
Nəfsin hesabı o qədər mühüm məsələdir ki, bu mövzuya kitablar həsr edilmişdir. Bu barədə kifayət qədər ayə və rəvayətlər mövcuddur. Əxlaq kitablarında verilmiş göstərişlər insanların bu sahədə təkamülü üçün olduqca faydalıdır. Nəfsin hesabı üçün dörd mərhələ müəyyənləşdirilmişdir: müşaritə, müraqibə, mühasibə və müatibə. Birinci mərtəbədə insan özü ilə şərt kəsir ki, bu gün vəzifələrini tam yerinə yetrəcək və günahlardan çəkinəcəkdir. İkinci mərhələdə insan verdiyi əhdləri pozmamaq üçün bütün əməllərini nəzarət altına alır. Üçüncü mərhələ günün sonunda bütün əməllərin hesab-kitabından ibarətdir. Dördüncü mərhələdə insan buraxdığı nöqsanlara görə özünü tənbeh edir və bunun üçün müəyyən işlər görür. Məsələn, növbəti gün ya oruc tutmağı, ya sədəqə verməyi, ya Quran oxumağı, ya da başqa bir xeyirli işi özünə vacib edir. Bu mərhələlərin ən əhəmiyyətlisi mühasibədir. Əgər insan öz yaxşı və pis əmələrini tam dəqiqliklə qiymətləndirməyə müvəffəq olarsa, Allahın yardımı ilə nöqsanları aradan qaldırmağa da müvəffəq olar.
Bəzi mühüm nöqtələr
1. Günahdan çəkinmək: İnsan günah barədə dərindən düşünməli və onun mahiyyətini dərindən dərk etməlidir. Etiqadımıza əsasən, Allah bizi yaratmış, yaxşı və pis yolu tanıtdırmaqla hansını seçməyi öz ixtiyarımızda qoymuşdur. İnanırıq ki, bu dünyadan sonra başqa bir aləm də var və orada insan yaxşı əməllərinin mükafatını və pis əməllərinin cəzasını alacaqdır. Bu inam səbəbindən insan öz ömür sərmayəsindən lazımınca istifadə etməlidir. Biz bu dünyaya imtahan olunmaq, özünütərbiyə mərhələlərini keçib, kamilliyə çatmaq üçün gəlmişik. Ömrün nəticəsi əbədi behişt və ya cəhənnəmdir.
İnsanın dünya həyatı körpənin ana bətnindəki həyatına bənzəyir. Körpə ana bətnində doqquz ay qalmaqla dünya həyatına hazırlaşdığı kimi, bizim də bu qısa dünya həyatımız əbədi bir həyat üçün hazırlıqdır. Sadəcə, ana bətnindəki körpədən fərqli olaraq, bizim dünyadakı təkamülümüz özümüzdən asılıdır. Eləcə də, körpənin gələcəyi, dünya həyatı öz müddətinə görə bizim gedəcəyimiz axirət həyatı ilə müqayisə oluna bilməz. Din dünyanı özünütərbiyə məkanı kimi tanıtdırır. İnsan bu məkanda əbədi həyat üçün hazırlıq görməlidir. Dünya həyatına bu nöqteyi-nəzərdən baxanlar hər dəqiqəsini gələcək axirət dünyası üçün faydalı bilirlər. İstənilən hər hansı başqa bir nəzər və ya fəaliyyətsizlik əbədi bədbəxtliklə nəticələnir.
Nöqsanları aradan qaldırmaq barədə düşünək. Müamilədən qazanc götürməmək, müamilədə zərərə düşməkdən fərqlənir. Birinci halda sərmayə yerindədirsə, ikinci halda sərmayə əldən çıxmışdır. Günah ikinci müamilənin oxşarıdır. Ömrünü əldən verib əbədi əzaba düçar olmaq!..
2. Günahların kəmiyyətinə diqqət: Günahın çirkinliyini anlamış insan yol verdiyi günahları kəmiyyət cəhətdən hesablayıb onların nəticəsini aradan qaldırmaq üçün çalışmalıdır. Çıxış yolu günahı inkar edib unutmaq yox, Allah qarşısında etiraf etməkdir. Günahkar insan gün uzunu neçə dəfə qeybət etdiyini, neçə dəfə yalan danışdığını və başqa neçə günaha yol verdiyini dəqiq hesablaya bilməsə də, günün neçə saatını günaha sərf etdiyini düşünüb saatlardan ibarət olan ömrün puça çıxmasından peşman olmalıdır.
3. Günahların keyfiyyətinə diqqət: Günahlar keyfiyyətinə görə müxtəlifdir. Elə günah var ki, ona bir dəfə yol vermək yetmiş il başqa bir günaha yol verməyə bərabərdir. Günahın böyük-kiçikliyinə diqqət vermək zəruridir. Məsələn, bir çox rəvayətlərdə qeybət olduqca çirkin günah kimi təqdim olunur. Bunu da qeyd edək ki, günahı kiçik hesab etməklə onu davam etdirməyin özü böyük günah hesab olunur. Şeytanın hiylələrindən biri günahı insana kiçik göstərməkdir.
4. Vacib buyruqların icrası: İnsan diqqətli olmalıdır ki, Allahın vacib buyruqlarını nəzərdən qaçırmasın. Namaz qılıb, oruc tutan oxucu “biz ki, vacibata əməl edirik” düşünərək arxayınlaşmasın. Bu arxayınlıq şeytandandır. Adətən, hər birimiz hansısa vacib bir buyruğu nəzərdən qaçırırıq. Hətta daim fiqh, Quran və rəvayətlə məşğul olan şəxslər də hansısa vəzifəsindən qəflətdə qalır. Valideynə yaxşılıq, qohum-əqrəbaya baş çəkmək, möminin istəyini yerinə yetirmək və bir çox başqa vacib buyruqların unudulması imanlı insan üçün böyük bəladır. İctimai və siyasi vəzifələr də nəzərə alınsa vəziyyət bir qədər də mürəkkəbləşər. Vacib dini vəzifələri nəzərdən qaçırmamaq üçün proqramlı bir həyat yaşamaq, vacib göstərişlərin yazılı qeydiyyatını aparmaq olduqca faydalıdır.
5. Əməlin düzgün icrasına diqqət: Hər bir əməlin qəbulu üçün onun düzgün icra edilməsi şərtdir. Bəzən insan müəyyən bir vəzifəni yerinə yetirdiyi üçün xoşhal olsa da, həmin əməlin düzgün icrasına diqqətsizlik göstərir. Elə də olur ki, insan yerinə yetirdiyi vəzifəsinin ardınca elə bir iş görür ki, əvvəlki iş puça çıxır. Məsələn, namaz qılmaq vacib vəzifədir. Bəzən insan namaz qıldığı və cəmiyyət namazında iştirak etdiyi üçün sevindiyi halda düşünmür ki, bu namaz qəbul dərəcəsinə çatıb, yoxsa yox. Namazda riyaya yol verilibmi? Təkəbbür göstərməklə onu puça çıxarmamışdırmı? Minnət qoyduğumuz üçün verdiyimiz yardım hədər getməyibmi?… Bəli, əməlin qəbul olma şərtlərinə diqqət göstərmək lazımdır.
Mənasız, şübhəli və ikrah doğuran işlərdən çəkinməyə diqqət
Qeyd edilənlərdən belə bir nəticəyə gəldik ki, Əhli-beyt (ə) məktəbinə bağlanmayan şəxs İslamı tanımaq imkanında deyil. Bu məktəbə bağlananlar isə gündəlik əməllərinin hesab-kitabını aparmalı, buraxılmış nöqsanların nəticələrini aradan qaldırmaq üçün müəyyən tədbirlər görməlidirlər. İnsan etdiyi əməllərə görə hansı nəticə ilə üzləşəcəyini bilmək üçün bu başdan əməllərini düzgün qiymətləndirməlidir. Gün uzunu pul-parasını hesablayan insan əməllərini də hesablamaq üçün vaxt ayırmalıdır. Ticarətlə məşğul olan hər bir şəxs daim qazancını hesablayır. Bəzən isə hesab-kitabdan aydın olur ki, nəinki qazanc yoxdur, hətta sərmayə də əldən çıxmışdır. Belə də ola bilər ki, sərmayəsini verib aldığı şey insanın cisminə, ruhuna, ailəsinə zərər vurub, üstəlik, rüsvayçılıq da gətirsin.
Amma alış-verişdə hesab-kitaba riayət edən tacirlər zərərdən qaçmaqla yanaşı daha artıq qazanc əldə etmək üçün çalışırlar. Belə tacirlər heç vaxt 1000 dinar qazancı qoyub 999 dinar qazanc ardınca getməzlər. İnsanın dini vəzifələrinin icrası da belədir. Bəzən insan elə günah əmələ yol verir ki, dünya və axirətdə rüsvay olur. Əsl tacir nəinki müamiləsindəki zərərdən, hətta qazanc almamasından da narahatdır. Günah əməl müamilədə zərərə uyğundursa, bəs, qazancsız müamilənin oxşarı hansı əməldir? Bu sayaq faydasız əməllər İslamda “ləğv” adlanır. Qurani-Kərimin “Muminun” surəsinin 3-cü ayəsində oxuyuruq: “Möminlər o kəslərdir ki, ləğv (faydasız) işlərdən çəkinərlər. Axı qazanmaq imkanı olan insan nə üçün zərər etməlidir?!.”
Bəzi tacirlər, hətta gecə də narahat yatırlar ki, görəsən, sabahkı alverin qazancı nə qədər olacaq, mal eyibli çıxacaqmı? İnsan əməllərinə də belə yanaşmalıdır. Haram olub-olmadığı bilinməyən və ya şübhə doğuran əməllərdən çəkinməli, etdiyi əməllərdən nigaran qalmalıdır. Bir halda ki, heç bir insan yaxşı malı qoyub şübhəli mala sahib durmur. Nə üçün halal işlər dura-dura haram və ya şübhəli əməllərə yol verməliyik?! Şübhəsiz ki, faydasız və ikrah doğuran işlərə sərf etdiyimiz ömrün üzücü peşmançılığı vardır. Ömrün qədrini bilən insan yalnız səmərəli işlərlə məşğul olmalıdır.
روایتلرده تأکید اولونموش و اخلاق
عالیملرینین بؤیوک دیقت آییردیغی بیر مسئلهدیر. روایتلرده ده تأکید اولونور کی،
هر کس اؤز عمللرینی قیمتلندیرمهلی، ان آزی گونده بیر دفعه عمللرینین حسابینی
آپارمالیدیر. بو ایش اوچون ان موناسیب واخت گئجهدیر. یاتمازدان قاباق گون
عرضینده گؤرولن ایشلرین دوزگون اولوب-اولماماسی بارهده دوشونمک ضروریدیر.
بوراخیلمیش سهولری اعتراف ائدیب، اونلارین نتیجهسینی آرادان قالدیرماق بارهده
تدبیر گؤرولمهلیدیر. ایمام صادق (ع) عبدالله ابن جُندبه بویورور: “ائی جُندب
اوغلو عبدالله، بیزی تانییانلارا واجیبدیر کی، هر گوندوز و گئجهده عمللرینه نظر
سالیب اؤزلری ایله حساب چکسینلر. گؤردوکلری یاخشی ایشلری آرتیریب، چیرکین ایشلره
گؤره باغیشلانما طلب ائتسینلر کی، قیامتده روسوای اولماسینلار.”
اینسانی حسابا وادار ائدن عامیل
اهل بیتی (ع) تانییان هر بیر موسلمان اؤز حیات پروقرامینی اونلارین گؤستریشلرینه اویغونلاشدیرمالی و عمللرینه نظر سالمالیدیر. اینسانین اؤز عمللرینه نظر سالماسی آللاهین اونون روحونا عطا ائتدیگی بیر خصوصیتدیر. بو، دونیا فیلوسوفلارینی حئیرته گتیرمیش بیر خصوصیتدیر. عادتاً، باشقالارینی قیمتلندیرمک ایمکانینا مالیک اولان اینسان اوچون اؤز داخیلینهده نظر سالماق سجیّویدیر. اؤزونو تانیما مؤضوعسوندا موتعالیهسی اولان اینسانلار یاخشی بیلیرلر کی، اینساندا اؤزونو هوسلندیرمک، تنبئه ائتمک، دانلاماق کیمی خصوصیتلر واردیر. بوتون بونلار آللاهین اینسانا بؤیوک مرحمتیدیر. ائله بو سببلردنده اینساندان هر گون هئچ اولمازسا، بیر دفعه عمللرینی آراشدیرماق طلب اولونور.
اؤزو ایله حساب چکن اینسان یاخشی بیر عملله راستلاشدیقدا، بونو آللاهین لوطفو بیلمهلی و یاخشی عمللری آرتیرماق اوچون اوندان یاردیم ایستمهلیدیر. باشقا بیر روایته اساساً، اینسان اؤز یاخشی عملینه گؤره آللاها شوکر ائتمهلی و گلهجکده داها چوخ یاخشی ایش گؤرمک اوچون اوندان یاردیم دیلمهلی، پیس ایشلرینه گؤره توبه ائتمهلیدیر. آما توبهنین شرطلری واردیر. مثلاً، قیلینمامیش نامازین قضاسینی قیلماق، وورولموش ضرری اؤدهمک و س. بئله بیر حرکت نؤوبتی دفعه گوناهین روحا سیرایت ائتمهسینین قارشیسینی آلیر. آیدیندیر کی، قیامت گونو اؤتن نوقصانلارین نتیجهلرینی آرادان قالدیرماق غئیری-مومکوندور. ایمام (ع) قیامت گونونون روسوایچیلیغینی خاطیرلاداراق هله ایمکان وارکن نوقصانلاری آرادان قالدیرماغا چاغیریر.
اینسان بیر ایشین فایدالی و یا دَیَرلی اولدوغونو درک ائتمهسه، اونا قطعی موناسیبت گؤسترمیر. اونا گؤره ده هر هانسی بیر خبردارلیق اولدوقجا فایدالیدیر. اینسانین بیر ایشی گؤرمهسی اوچون مصلحت اولدوقجا فایدالیدیر. هر هانسی بیر ایشین پیس نتیجهسیندن قورخو همین ایشه باشلاماغین قارشیسینی آلیر. موعیّن بیر پروقراما عمل ائتمک اوچونده اونون فایدالاری نظره آلینمالیدیر. بو فایدالار اینسانی هوسلندیریر. بو مسئلهیه دیقّتسیزلیک نتیجهسینده اینسان تنبللشیر.
اینسان اوچون اولدوقجا آغریلی اولان پئشمانچیلیغین قارشیسینی آلماق مقصدی ایله یوبانمادان اؤزوموزله حساب چکمهلیییک. قیامت گونونون آدلاریندان بیری “یوم الحسرت”، یعنی “حسرت گونو”دور. بو آد پئشمانچیلیغین روحاً آغریلی اولماسینا بیر ایشارهدیر. قیامت گونونون باشقا بیر آدی ایسه “یوم الحساب”، یعنی “حساب گونو”دور. اینسان نه زامانسا بوتون خئییر و شر عمللرینین حسابا چکیلجگینه امین و دیقتلی اولماسا چیرکین ایشلردن اوزاقلاشماغا چالیشماز. آما قارشیلاشاجاغی سورغونون جیدیلیگینه اینانسا خیردا نوقصانلارا بئله یول وئرمز. قورآن کریمدهده تصدیق اولونور کی، قیامت عذابینین سببی اینسانلارین همین گونو اونوتماسیدیر. محض بو اونوتقانلیق سببیندن اینسان ابدی عذابا دوچار اولور. قورآن کریمین “صاد” سورهسینین 26-جی آیهسینده اوخویوروق: “شوبههسیز کی، الله یولوندان آزانلاری حساب گونونو اونوتدوقلاری اوچون شیدتلی بیر عذاب گؤزلهییر.”
قورآن کریمده بیری حدی آشمیش، دیگری ایسه اؤز عمللرینه دیقتلی اولان ایکی قارداش حاقّیندا دانیشیلیر. مؤمین قارداشینین نصیحتلرینی قولاق آردینا ووران تکبّورلو قارداش دئییر: “قیامتین قوپاجاغینی تصوّور ائتمیرم. حتی ربّیمین حضورونا قایتاریلسام اؤزومه بونداندا یاخشی مسکن تاپارام” (“کهف” سورهسی، آیه: 36.) قورآن بو حکایهنی نقل ائتمکله حساب-کیتابسیز اعتیقادین هئچ بیر فایدا وئرمیجگینی آنلادیر. قیامت حسابینا اینام آخیرت اینامینین اساسیدیر. قیامت گونونون حیکمتی اینسانلارین اؤز یاخشی و پیس عمللرینین موکافات و جزاسینا چاتماسیدیر. حساب اولماسایدی، قیامت نییه لازیم ایدی؟! حضرت پیغمبر (ص) بویورور: “نه قدر کی، حسابا چکیلمهمیسیز اؤزووز اؤزووزو حسابا چکین” (“بحار الانوار”، ج.70.) بئله بیر ایناما مالیک اولان اینسان حؤکماً اؤز عمللرینی نظردن کئچیریب نتیجه چیخاریر.
Nəfsin hesabı
rəvayətlərdə təkid olunmuş və əxlaq alimlərinin böyük diqqət ayırdığı bir məsələdir. Rəvayətlərdə də təkid olunur ki, hər kəs öz əməllərini qiymətləndirməli, ən azı gündə bir dəfə əməllərinin hesabını aparmalıdır. Bu iş üçün ən münasib vaxt gecədir. Yatmazdan qabaq gün ərzində görülən işlərin düzgün olub-olmaması barədə düşünmək zəruridir. Buraxılmış səhvləri etiraf edib, onların nəticəsini aradan qaldırmaq barədə tədbir görülməlidir. İmam Sadiq (ə) Əbdullah ibn Cündəbə buyurur: “Ey Cündəb oğlu Əbdullah, bizi tanıyanlara vacibdir ki, hər gündüz və gecədə əməllərinə nəzər salıb özləri ilə hesab çəksinlər. Gördükləri yaxşı işləri artırıb, çirkin işlərə görə bağışlanma tələb etsinlər ki, qiyamətdə rüsvay olmasınlar.”
İnsanı hesaba vadar edən amil
Əhli-beyti (ə) tanıyan hər bir müsəlman öz həyat proqramını onların göstərişlərinə uyğunlaşdırmalı və əməllərinə nəzər salmalıdır. İnsanın öz əməllərinə nəzər salması Allahın onun ruhuna əta etdiyi bir xüsusiyyətdir. Bu, dünya filosoflarını heyrətə gətirmiş bir xüsusiyyətdir. Adətən, başqalarını qiymətləndirmək imkanına malik olan insan üçün öz daxilinə də nəzər salmaq səciyyəvidir. Özünü tanıma mövzusunda mütaliəsi olan insanlar yaxşı bilirlər ki, insanda özünü həvəsləndirmək, tənbeh etmək, danlamaq kimi xüsusiyyətlər vardır. Bütün bunlar Allahın insana böyük mərhəmətidir. Elə bu səbəblərdən də insandan hər gün heç olmazsa, bir dəfə əməllərini araşdırmaq tələb olunur.
Özü ilə hesab çəkən insan yaxşı bir əməllə rastlaşdıqda, bunu Allahın lütfü bilməli və yaxşı əməlləri artırmaq üçün Ondan yardım istəməlidir. Başqa bir rəvayətə əsasən, insan öz yaxşı əməlinə görə Allaha şükr etməli və gələcəkdə daha çox yaxşı iş görmək üçün Ondan yardım diləməli, pis işlərinə görə tövbə etməlidir. Amma tövbənin şərtləri vardır. Məsələn, qılınmamış namazın qəzasını qılmaq, vurulmuş zərəri ödəmək və s. Belə bir hərəkət növbəti dəfə günahın ruha sirayət etməsinin qarşısını alır. Aydındır ki, qiyamət günü ötən nöqsanların nəticələrini aradan qaldırmaq qeyri-mümkündür. İmam (ə) qiyamət gününün rüsvayçılığını xatırladaraq hələ imkan varkən nöqsanları aradan qaldırmağa çağırır.
İnsan bir işin faydalı və ya dəyərli olduğunu dərk etməsə, ona konkret münasibət göstərmir. Ona görə də hər hansı bir xəbərdarlıq olduqca faydalıdır. İnsanın bir işi görməsi üçün məsləhət olduqca faydalıdır. Hər hansı bir işin pis nəticəsindən qorxu həmin işə başlamağın qarşısını alır. Müəyyən bir proqrama əməl etmək üçün də onun faydaları nəzərə alınmalıdır. Bu faydalar insanı həvəsləndirir. Bu məsələyə diqqətsizlik nəticəsində insan tənbəlləşir.
İnsan üçün olduqca ağrılı olan peşmançılığın qarşısını almaq məqsədi ilə yubanmadan özümüzlə hesab çəkməliyik. Qiyamət gününün adlarından biri “yəvmül-həsrət”, yəni “həsrət günü”dür. Bu ad peşmançılığın ruhən ağrılı olmasına bir işarədir. Qiyamət gününün başqa bir adı isə “yəvmül-hisab”, yəni “hesab günü”dür. İnsan nə zamansa bütün xeyir və şər əməllərinin hesaba çəkiləcəyinə əmin və diqqətli olmasa çirkin işlərdən uzaqlaşmağa çalışmaz. Amma qarşılaşacağı sorğunun ciddiliyinə inansa xırda nöqsanlara belə yol verməz. Qurani-Kərimdə də təsdiq olunur ki, qiyamət əzabının səbəbi insanların həmin günü unutmasıdır. Məhz bu unutqanlıq səbəbindən insan əbədi əzaba düçar olur. Qurani-Kərimin “Sad” surəsinin 26-cı ayəsində oxuyuruq: “Şübhəsiz ki, Allah yolundan azanları hesab gününü unutduqları üçün şiddətli bir əzab gözləyir.”
Qurani-Kərimdə biri həddi aşmış, digəri isə öz əməllərinə diqqətli olan iki qardaş haqqında danışılır. Mömin qardaşının nəsihətlərini qulaqardına vuran təkəbbürlü qardaş deyir: “Qiyamətin qopacağını təsəvvür etmirəm. Hətta Rəbbimin hüzuruna qaytarılsam özümə bundan da yaxşı məskən taparam” (“Kəhf” surəsi, ayə: 36.) Quran bu hekayəni nəql etməklə hesab-kitabsız etiqadın heç bir fayda verməyəcəyini anladır. Qiyamət hesabına inam axirət inamının əsasıdır. Qiyamət gününün hikməti insanların öz yaxşı və pis əməllərinin mükafat və cəzasına çatmasıdır. Hesab olmasaydı, qiyamət nəyə lazım idi?! Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Nə qədər ki, hesaba çəkilməmisiniz özünüz özünüzü hesaba çəkin” (“Biharül-ənvar”, c.70.) Belə bir inama malik olan insan hökmən öz əməllərini nəzərdən keçirib nəticə çıxarır
کیشی باشینی قیرخدیریب ساققالینی شکیللندیرمک اوچون دللک دوکانینا گئدیر. دللک صندلینده اوتوروب دللکله موختلیف موضوعلادا دانیشماغا باشلیر. سؤز گلیب آللاهین وارلیغینا چاتیر . . .
دللک دئییر: «من آللاهین وارلیغینا اینانمیرام».
موشتری دئییر: «نییه بو سؤزو دانیشیرسان؟»
دللک:«یاخشی» دئییب سؤزونو بئله تماملیر: «آللاهین یوخلوغونو بیلمگه کیفایتدی خیابانا یئنهسن. منه دئ گؤروم آللاه اولسا اینسانلار خسته اولارلار؟ آللاه اولورسا بو قدر آوارا اوشاق اولار؟ البته آللاه اولورسا بونا تای آغری و عذابلاری هئچ واخت گؤره بیلمزسن. من مرحمتلی آللاهین بئله ایشلره نئجه ایمکان وئرمهسینی تصوّور ائده بیلمیرم».
موشتری بیر آز فیکیرلشدی آما جر بحثه چکمهسین دئیه دللگین جوابینی وئرمهدی. دللگین ایشی موشتری ایله قورتولاندان سونرا موشتری خیابانا چیخیب باشینین توکلری لیفه بنزهین اوزون، اوزون ساققال، چیرکلی پریشان، توز تورپاقلی بیر کیشینی گؤردو. تئر دللک سالونونا قاییدیب دللگه دئدی: «بیلیرسن کی هئچ بیر دللک یوخدور؟»
دللک تعجوبلو دئدی: «بونو نئجه دئییرسن . .من بوردایام و سنین باشینی ایندیجه قیرخدیم !!»
موشتری «دللکلر موجود اولسالار بئله کیشیلره تایلاری نییه تاپیلیر؟» سوروشدو.
دللک «البته دللک خانا وار . . . بو صحنهلری گؤرمگیزین سببی ایسه بودور کی بئله آداملار دللکلره موراجیعه ائتمیرلر» دئدی.
موشتری جواب وئردی: «بو مسأله دقیقاً آللاها نیسبتده صادیقدیر».
آللاه موجوددور لاکین اینسانلار احتیاجلاری اولاندا اونا دوغرو گئتمیرلر اونا گؤره ایسه دونیادا آغری و عذاب گؤرورلر.
حلاق لایؤمن بوجود الله
ذهب رجل إلى الحلاق لکی یحلق له شعر رأسه ویهذب لحیته ، فجلس على الکرسی المخصص للحلاقه وتعرف على الحلاق .. حتى بدأ بالحدیث معه فی أمور کثیرة . إلى أن بدأ الحدیث حول وجود الله..
قال الحلاق:- أنا لا أؤمن بوجود الله
'قال الزبون :- لماذا تقول ذلک ؟ قال الحلاق :- حسنا ، فــ أکمل الحلاق کلامه : مجرد أن تنزل إلى الشارع تدرک بأن الله غیر موجود،قل لی، إذا کان الله موجودا هل ترى أناسا مرضى؟ وإذا کان الله موجودا هل سترى هذه الأعداد الغفیرة من الأطفال المشردین ؟ طبعا إذا کان الله موجودا فلن ترى مثل هذه الآلام والمعاناة .
أنا لا أستطیع أن أتصور کیف یسمح ذلک الاله الرحیم مثل هذه الامور.
فکر الزبون للحظات لکنه لم یرد على کلام الحلاق حتى لا یحتد النقاش وبعد أن
انتهى الحلاق من عمله مع الزبون ، خرج الزبون إلى الشارع فشاهد رجل طویل شعر رأسه مثل اللیف، طویل اللحیة، قذر المنظر، أشعث أغبر، فرجع الزبون فورا إلى صالون الحلاقة .... قال الزبون للحلاق:- هل تعلم بأنه لایوجد حلاق أبدا،
قال الحلاق متعجبا : کیف تقول ذلک . . أنا هنا وقد حلقت لک الان !!
قال الزبون : لو کان هناک حلاقین لما وجدت مثل هذا الرجل
قال الحلاق : بل الحلاقین موجودین . . وأنما حدث مثل هذا الذی تراه عندما لایذهب هؤلاء الناس للحلاقین
قال الزبون : وهذا بالضبط بالنسبة إلى الله .
فالله موجود ولکن یحدث ذلک عندما لا یذهب الناس إلیه عند حاجتهم ، ولذلک ترى الآلام والمعاناة فی العالم.
موعلیم شاگیردلریندن یئمکلری اوچون بیر شئیلر حاضیرلامالارینی ایستیر.
شاگیردلر گئدیب یاخشی یئمک تاپماق اوچون چتینلیکلرله اوز به اوز اولورلار.
شاگیردلر آخشام قاییدیرلار و هر بیرینین الینده خئیریّه طریقی ایله الده ائتدیکلری واریدی: اؤلوشگهمیش چوروک میوه، خیردا چؤرک.
لاکین اونلارین بیری دولو سله یئتیشمیش آلما گتیرمیشدی.
او آلمالاری بؤلرک دئییردی: «بوتون چالیشدیغیم موعلیمیمه و دوستلاریما کؤمک ائتمگه گؤرهدیر».
موعلیم سوروشدو: «بونلاری هاردان تاپدین؟»
- «مجبور قالدیم اوغورلوق ائدم. جماعت زدهلنمیش ارزاقدان باشقا هئچ نه وئرمیردیلر بیر حالداکی بیلیرلر بیز آللاه کلامینی تبلیغ ائدیریک».
- «یاخشی ! سن آلمالارینلا گئد و بیر داها قاییتما !»
«منیم اوچون اوغورلوق ائدنین آخیری مندن اوغورلاماغا چاتار».
من یسرق لأجلی ، ینتهی به الأمر إلى سرقتی
طلب المعلم من تلامیذه الذهاب لإحضار شیء لیأکلوه .
کانوا مسافرین ، و یواجهون صعوبة فی العثور على طعام جید .
عاد التلامیذ فی المساء ، و کل منهم یحمل القلیل الذی تلقاه من إحسان : فاکهة ذابلة تکون عفنة ، خبز باءت.
لکن أحدهم أحضر سلة تفاح جید النضج .
قال و هو یوزع التفاحات :
سأبذل جهدی دوماً لمساعدة معلمی و إخوتی .
سأله المعلم : أین وجدت هذا ؟
- اضطررت لسرقته لم یعطنی الناس سوى الأطعمة التالفة ، و هو یعرفون أننا نبشر بکلام الله .
- حسناً اذهب أنت و تفاحاتک ، و لا ترجع أبداً .
" من یسرق لأجلی ، ینتهی به الأمر إلى سرقتی
حکایت اولوب زاهیدین یاتاغینین اوستوندن آسلانمیش دولو یاغ کوپو واریدی. گونلرین بیرینده الینده آغاج یئرینده اوزانیب فیکره گئتمیشدی: «کوپو اون دیرهمه ساتیب بئش کئچی آلارام. ایلده ایکی دفعه بالالارلار. اون ایلده ایکی یوزه چاتارلار. اونلاری ساتیب اون اینک آلارام سونرا الیمدهکی پول آرتار قول-کؤله آلارام، بیر اوشاغیم اولار، منی غضبلندیرسه اونو بو آغاجلا وورارام». آغاجلا بو حرکتی گؤسدیب کوپو ووردو.
کوپ سیندی و ایچیندهکی یاغ اوزونه باشینا تؤکولدو ! . . .
حلم صاحب الجرّة
ریوایت
اولوب کی، هیندوستانین جوان پادشاهلاریندان بیرینه اوزاق بؤلگهلردن دبدبهلی
آرواد پالتاری هدیه گتیریرلر.
وزیرینه امر ائلیر زوجهلرینی چاغیرسین. آروادلار گلیر. هر
بیرینین اؤزونه موناسیبین سئچمهسی اوچون پالتارلار سریلیر. آروادلار باخیب
حئیران قالیرلار. بو اثنادا اونلارین بیری باشینی قالدیریب وزیره باخدی ائله بیل
کی ایشاره ایله اوندان هانسینین داها گؤزل پالتار اولدوغونو سوروشور.
وزیر گؤزو ایله سورعتله پالتارلارین بیرینه ایشاره ائدنده پادشاه وزیرینین اونون آروادینا قاش-گؤز ائلهمهسینی گؤرور !
لاکین پادشاه بو مسألهنی ایچینده ساخلیر و بیلیندیرمیر. آروادلارین هر بیری اؤزونه یاراشانی گؤتوروب چیخیر. آما یازیق وزیر موضطریب اولوب اوزونون رنگی دگیشیب شاشقین قالیر کی گؤرهسن پادشاه اونون بو قاش-گؤز ائلهمهسیندن نه آنلاییب؟
چوخ فیکیر و تردّوددن سونرا بیر یولدان باشقا هئچ چاره تاپمیر؛ اؤزونو ائله آپاریر گویا گؤزونده اولان عارضه اوزوندن نئچه لحظهدن بیر گؤزو آتیر. یازیق وزیر ایللر بویو یاشاییب پادشاهی گؤردویو زمانلار سول گؤزو ایله گؤز وورما اثرینده بو ایش اونون عادتینه چئوریلدی. پادشاهین اؤلوم زمانی چاتدیغیندا اوغلونا نصیحت ائلهدی: اوغلوم سنه وزیریمله یاخشی اولمانی توصیه ائدیرم، او ائلهمهدیگی گوناهدان قیرخ ایل بویو عوذر ایستهدی !»
وفاء الوزیر الهندی ؟
حُکِیَ
أنَّ ملکاً شاباً من ملوک الهند أُهْدِیَت إلیه ثیاب نساء فاخرة من أحد الأقالیم
البعیدة ، فأمر وزیره أنْ یبعث من ینادی زوجاته ، فجاءت زوجاته وقد بسط الثیاب
لتنتقی کل واحدة منهنَّ ما یُناسبها ، فجعلنَ ینظرن وهنَّ متحیرات ، وأثناء ذلک
رفعت إحداهنَّ رأسها فنظرت إلى الوزیر کأنها تسـتـشـیره عـن أی الثیاب أجـمـل ؟
فما
کان من الوزیر إلا أنْ أشار لها بعینه بسرعة نحو إحدى الثیاب ، فوقعت عین الملک
على الوزیر وهو یغمزها لزوجته !
ولکنّ
الملک أسَرَّها فی نفسه ولم یُبدها له ، ثم أخذت بعد ذلک کل واحدة منهنّ ما ناسبها
وخرجن ، ولکن الوزیر المسکین اضطرب وتغیر وجهه واحتار کیف له أنْ یُفهم الملک ما
قصده بتلک الإشاره ؟
وبعد
تفکیر وتردد لم یجد حلاً سوى أَنْ یتظاهر أنَّ فی عینه عاهة طرأت علیها تجعله
یُغمضها بین لحظةٍ ولحظة ، فعاش هذا الوزیر المسکین سنین طویلة وهو یقوم بإغماض
عینه الیسرى کلما رأى الملک حتى أصبحت عادة ملازمة له ، وعندما حضرت الملک الوفاة
، قال الملک لابنه وهو یعظه : یا بُنی أوصیک بالوزیر خیراً ، فإنَّه اعتذر عن ذنبٍ
لم یرتکبه مدة 40 سنة !
بیر نئچه ایل اوّل بیر مالیکین ساحیل قیراغیندان اکین یئری واریدی. او ایشچی گؤتورمک اوچون تئز-تئز اعلان وئرسهده اینسانلارین چوخو ساحیل قیراغینداکی یئرده ایشلهمکدن چکینیردیلر. چونکی اونلار بینالارا و حاصیللارا زیان ووران ساحیلده غضبلی دریانین دالغالاریندان و اوردا
اسن طوفاندان قورخوردولار.
اونون اوچونده مالیک ایشه موراجیعت ائدنلرله موصاحیبه ائدن زمان اونلار ایشدن ایمتیناع ائدیردیلر. نهایتده کوله
بوی، آریق، اورتا یاشلی کیشی مالیکه یاخینلاشیب دئدی: «اکینچیلیک اوچون سنین یاخشی یئرین وار می؟»
مالیک اونا دئدی: «سنین اکین ساحهسینده ایشلمگه یاخشی الین وار می؟»
کیچیک جوثّه کیشی جواب وئردی: «بلی، کولک اسنده من یوخلارام».
اکین ساحهسی مالیکینه بو جواب تعجوبلو گلسهده آیری ایشچی تاپماقدان اومیدسیز اولدوغو اوچون اونو قبول ائلهدی.
آریق کیشی مزرعهده چوخ یاخشی ایشلیردی. گون چیخاندان گون باتانا قدر بوتون واختی ایشلیردی و مالیک اوندان راضیلیق حیسّ ائدیردی.
گئجهلرین بیرینده ساحیلدن شیدّتلی یئل اسمگه باشلادی و مالیکی ناراحات ائدیب یئریندن قالخیزدی. چیراق گؤتوروب مزرعهسینده ایشلهمگه گؤتورن آریق کیشی یاتان داخمایا یولا دوشدو. کیشینی سیلکهلهییب اوجادن قیشقیردی: «اویان ! فیرتینا اولوب. دور یئل هر شئیی آپارمامیش اونلاری باغلا و برکیت».
کیچیک جوثّه کیشی کنارا چکیلرک یئرینده دیغیرلانیب آییقلیقلا دئدی: «یوخ آغا! اوّلده فیرتینا اولاندان یاتاجاغیمی سنه دئمیشم!»
مالیک چوخ شیدّتلی غضبلنیب بو ایشچینی سحر ائشیگه اؤتورمک قرارینا گلدی. آما ایندی گرک ائشیگه چیخیب طوفانا قارشی حاضیرلیقلاری گؤرسون.
اورا چاتاندا چوخ تعجوب ائلهدی. بوتون آنبارلاری نایلونلا اؤرتولموش گؤردو . . .
اینک طؤیلهده، قوشلار هینلرینده، قاپیلاردا دمیر میلهلر، پنجرهلر مؤحکم برکیدیلمیش، هر شئی مؤحکم باغلانیب و هئچ زادا اوچماق ایمکانی یوخدور.
اوندا مالیک ایشچینی ایشه گؤتورن واخت نه دئدیگینی آنلادی. او اؤزو ده قاییتدی فیرتینا واختیندا یاتسین.
عیبرت: حاضیرلیق، طوفان واختی یاتماغا لاپ یاخشی وسیلهدیر !
أنام عندما تعصف الریاح
منذ سنوات عدة کان لأحد ملاک الأرض الزراعیة مزرعة تقع بجوار الشاطئ، وکان کثیراً ما یعلن عن حاجته لعمّال، ولکن معظم الناس کانوا یترددون فی قبول العمل فی مزرعة بجوار الشاطئ؛ لأنهم کانوا یخشون العواصف التی کانت تعربد عبر البحر الهائج الأمواج وهی تصب الدمار على المبانی والمحاصیل.
ولذلک عندما کان المالک یجری مقابلات لاٍختیار متقدمین للعمل، کان یواجه فی النهایة برفضهم العمل، وأخیراً اقترب رجل قصیر ونحیف، متوسط العمر للمالک فقال له المالک: “هل أنت جید مجال الزراعة؟”
فقال له المالک :" هل أنت ید عاملة جیدة فی مجال الزراعة ؟
فأجاب الرجل نحیف الجسم قائلاً: "نعم فأنا الذی ینام عندما تعصف الریاح"
ومع أنّ مالک المزرعة تحیّر من هذه الإجابة إلا أنه قبِلَ أن یعینه بسبب شدة یأسه من وجود عمال آخرین.
أخذ الرجل النحیف یعمل عملا جیداً فی المزرعة، وکان طیلة الوقت مشغولا من الفجر وحتى غروب الشمس، وأحس المالک بالرضا عنه.
وفی إحدى اللیالی ضربت الریاح بکل قوة من ناحیة الشاطئ فقفز المالک منزعجاً من الفراش، ثم أخذ مصباحاً واندفع بسرعة إلى الحجرة التی ینام فیها الرجل النحیف الذی عیّنه للعمل عنده فی المزرعة ثمّ راح یهزّ الرجل وهو یصرخ بصوت عالٍ: "استیقظ فهناک عاصفة آتیة قم ثبِّت کل شیء واربطه قبل أن تطیّره الریاح"
استدار الرجل صغیر الحجم مبتعداً فی فراشه وقال فی حزم: "لا یا سیّدی فقد سبق وقلت لک أنا الذی ینام عندما تعصف الریاح!"
أصاب الملک غضباً شدیداً وعزم على طرد هذا العامل فی الصباح، لکن علیه الآن أن یخرج عاجلا خارج المنزل لیستعد لمجابهة العاصفة.
وعندما وصل أصابته الدهشة، فقد اکتشف أن کل الحظائر مغطاة بمشمّعات..
والبقر فی الحظیرة، والطیور فی أعشاشها، والأبواب علیها أسیاخ حدیدیة وجمیع النوافذ محکمة الإغلاق، وکل شیء مربوط جیداً ولا شیء یمکن أن یطیر.
وحینذاک فهم المالک ما الذی کان یعنیه الرجل العامل لدیه، وعاد هو نفسه إلى فراشه لینام بینما الریاح تعصف.
العبرة : الاستعداد أفضل وسیلة کی تنام عندما تأتی العواصف!.
BAYRAMLIQ
بایراملیق
Sevimli Balalar Üçün Bayramlıq
Ali Talei Qaramalikli
Ebced
Tebriz-2013 (1392)
0103-Bayramlıq (Ali Talei Qaramalikli) (Ebced) (Tebriz-2013-1392)
تولون شهرینین موحاصیرهسینده بومب یاغدیرما زمانی جوان بناپارت قورخودان تیترهییردی.
عسکرلرین بیری اونو بو حالدا گؤروب دوستلارینا دئدی: «باخین اونا ! قورخودان تیترهییر !»
بناپارت جواب وئردی: «بلی من قورخورام، آما ساواشا دوام ائدیرم. منیم قورخومون یاریسی سیزده اولسایدی چوخدان ایدی ساواشی ترک ائتمیشدیز».
حیکمت: قورخو آغ جیگرلیک علامتی دئییل. او بیزی موعیّن واختلار جسارتلی و لیاقتلی ایقدام ائتمگه یؤنلدن حیسّدیر.
هر کیم قورخو حیس ائده آما قورخونون اونا غالیب گلمهسینه ایمکان وئرمهیه، او جسارتلی بیرسیدیر.
آما بیری چتین موقعیتله اوزلشرکن خطرین ریسکینی بیلمهسه احتیاطسیز بیریسیندن باشقا هئچ نه دئییل.
الخوف لیس دلیلاً على الجبن
کان بونابرت الشاب یرتعش من الخوف أثناء القصف الضاری فی حصار طولون .
وعندما رآه أحد الجنود على هذه الحال قال لرفاقه :
- انظروا إلیه ، إنه یرتعد من الخوف !
رد علیه بونابرت :
- نعم إنی خائف ، و لکنی مستمر فی القتال ، فلو کنتم تشعرون بنصف الخوف الذی اشعر به ، للذتم بالفرار منذ وقت طویل .
الحکمه: الخوف لیس دلیلاً على الجبن ، فالخوف هو الشعور الذی یجعلنا نتصرف بإقدام و کرامة فی ظروف معینة .
فمن شعر بالخوف ، ویمضی إلى الأمام دون أن یسمح للخوف بالنیل منه ، فإنه یبرهن عن شجاعة .
أما من یواجه موقفاً عصیباً ولا یقم وزناً للخطر ، فإنه لا یبرهم إلا عن تهوره .
گوجلو پادشاه بئل آغریلارینی موعالیجه ائتمک اوچون بیر کاهینی چاغیریر. اونون خستهلیکلره موعالیجه گوجو اولدوغو بارهده معلومات وئرمیشدیلر.
موقدس کیشی دئدی: «آللاه بیزه کؤمک ائدهجک، آما اوّلده بو آغریلارین سببینی تاپمالیییق».
پادشاه مجبور قالدی چتینلیکلرینین بیر آزین دئسین.
کاهین پادشاهین حیاتیندان بیر سئری سوآللار سوروشدو، اونون قونشولاری ایله اولدوغو رابیطهدن، مسألهنین آجیلیقلاریندان و آغریلاریندان. آما پادشاه بو موشکوللره دوشوندوگونه مجبور اولماسیندان غضبلنرک موقدس کیشییه اوز چئویریب دئدی: «بو بارهلرده دانیشماق ایستهمیرم، سندن ایستیرم مسأله سوروشمادان منی موعالیجه ائدن بیرینی تاپاسان».
کاهین گئتدی، یاریم ساعت سونرا آیری بیر آدامین موشاییعتی ایله قاییدیب پادشاها دئدی: «بو سیزین احتیاجیز اولان کیشیدیر. دوستوم بایتاردیر (مال دؤکتورو) اونون خستهلریله دانیشماغا عادتی یوخدور».
ها هو الرجل الذی تحتاجه !
استدعى ملک قوی یعانی من آلام فی ظهره کاهناً ، قیل له أن لدیه قدرات على شفاء العلل .
قال الرجل القدیس :
- سیعیننا الله ، لکنی أرید أولاً أن افهم سبب هذه الآلام .
أرغم البوح الملک على مواجهة صعوباته فحرره من قدر من الأشیاء .
أخذ الکاهن یطرح على الملک أسئلة عن حیاته ، و عن طریقة معاملته لقریبه ، وعن مرارات الحکم و أوجاعه ، لکن الملک التفت نحو الرجل القدیس ، و قد أغضبه اضطراره للتفکیر بهذه المشاکل فقال :
- لا أرید الکلام فی هذه المواضیع ، أرجوک أحضر لی أحد یعالجنی دون أن یطرح الأسئلة .
مضى الکاهن ، و عاد بعد نص ساعة بصحبة رجل آخر .
و قال للملک :
" هاهو الرجل الذی تحتاجه ، صدیقی طبیب بیطری ، لم یعتد مناقشة مرضاه " .
تانیشلارینین بیری، یازدیغی رومانین ال یازیلارینی «نئیزن توفق»ـه گؤرسدیب فیکرینی سوروشار. نئیزن بگنمهدیگینی دئیینجه آدام دئیر: «یاخشی، آما سنکی ایندیهجن رومان یازمامیسان!»
نئیزن توفیق بئله جواب وئرر: «من یومورتانین تازاسینی بایاتیندان یاخشی تشخیص وئرهرم. آما ایندیهجن اصلاً یومورتامامیشام».
ANLADIĞININ İSPATI
Tanıdıklardan biri, yazdığı romanın müsveddelerini Neyzen Tevfike göstererek fikrini sorar:
Neyzen beğenmediğini ifade edince, adam:
-İyi ama, der. Siz hiç roman yazmadınız ki!
Neyzen Tevfik şu cevabı verir:
-Ben yumurtanın tazesini bayatını iyi anlarım. Ama bu güne kadar hiç yumurtlamadım
شاگیردلرینین بیری سقراطدان سوروشور: «هامییا گؤزل دانیشماق درسی وئردیگین و اونلارا خیطابه هونرینی اؤیرتدیگین حالدا، نییه سنده چیخیب بیر خیطابه اوخویانمیرسان؟»
سقراط جواب وئریر: «اوغلوم! ایتیتمهداشی کسکین دئییلدیر آما لاپ مؤحکم دمیریده کسکین ائدر».
SOKRAT VE BİLEYTAŞI
Talebelerden biri Sokrata sormuş:
-Herkese gözel konuşma dersleri verdiğin ve onlara hitabet sanatını öğrettiğin halde, niçin sen de çıkıp bir konuşma yapamıyorsun
-Evlat, demiş Sokrat. Bileytaşı keskin değildir amma, en sert demiri bile keskin eder
ایصفهانا غریب بیر کیشی گئدیب نئچه گونلوگه کیچیک ائو کیرایه ائدیر. اونو بو شهرده تانییان یوخیدی. درحال شام یئمگی آلماق اوچون ائودن چیخیر. شام آلاندان سونرا چؤرکچییه گئدیب ایکی عدد چؤرک آلیر. قاییدیشدا جماعتدن کؤمک ایستهین کور بیر مؤحتاجا راست گلیر. یاخینلاشیب اونا بیر عدد چؤرک وئریر. کور اونا دئییر: «آللاه سنه خئیر جزا وئرسین و غریبلیگینی باغیشلاسین !» غریب تعجوب ائدیب دئییر: «هاردان بیلدین من غریبم؟»
کور جواب وئریر: « من ایرمی ایلدیر بوردا یاشیرام، ایندیهجن بیری منه ایستی چؤرک وئرمهییب !»
ما علمک بغربتی ؟
رجلاً غریباً دخل اصفهان واستأجر داراً صغیرة لأیام ولم یکن یعرف فیها أی أحد ، ثمَ خرج على الفور لیشتری لنفسه عشاء ، فأتى الخبَّاز بعد أن اشترى العشاء واشترى منه رغیفین ، وفی طریق عودته سمع مسکیناً أعمى یسأل الناس ، فاقترب منه وأعطاه رغیفاً ، فقال له الأعمى : جزاک الله خیراً و رَحِمَ آللاه غربتک ! فتعجب الغریب وقال : وما علمک بغربتی ؟
جوان ایستیر ائولنسین، گئدیب آتاسینی بو قراریندان خبردار ائلهسین.
آتاسی ساحیلده اوتوروب الیندهکی عصاسیله قوم اوستونده رسم چکیردی.
چوان دئدی: «گؤزل بیر قیز گؤرموشم اونونلا ائولنمک ایستیرم».
آتا دینمهییب قوم اوستونده بیر صیفیر(0) یازدی. اوغول تکمیللتدی: «او چوخ یاخشی ائودار خانیمدی». آتاسی بیر صیفیر داها یازدی.
اوغلان قیزین آیری یاخشی خصوصیّتلرینd سایدی آتاسیدا دانیشمادان صیفرلری آرتیریردی.
نهایتده جوان دئدی: «بیز بیر-بیریمیزی سئویریک !!!»
بو حالدا حیکمتلی آتا صیفرلرین قارشیسینا بیر یازیب صیفیرلار سیراسی بؤیوک بیر عدده چئوریلدی. 1000000000000000
حیکمت: سئوگی اوستونلوکلریمیزی آرتیرا بیلن تکجه وارلیقدیر.
الحب والأصفار!
قرر شاب الزواج، وذهب لیخبر والده بقراره.
الأب کان یجلس بجوار الشاطئ ویمسک بیده عصا یرسم بها على الرمال.
قال الشاب: أبی، أنا قابلت فتاة رائعة وأرید الزواج منها.
لم یتکلم الأب ورسم علی الرمال صفر، أکمل الشاب هی ریة بیت رائعة، فقام الأب برسم صفر أخر.
واصل الشاب تعداد الکثیر من الصفات الحمیدة بالفتاة، ووالده یقوم بإضافة الأصفار من دون أی کلمة.
فی النهایة قال الشاب:نحن نحب بعضنا بعض !!!
وحینها وضع الاب الحکیم أمام کل الاصفار رقم واحد لیصبح الرقم کبیراً جداً بدلاً من سلسلة أصفار وحسب.
الحکمة: الحب هو الشیء الوحید الذی یستطیع أن یضاعف کل ممیزاتنا.
بؤیوک یازیچی یازی میزینده اوتوروب قلمی الینده توتوب یازدی: «کئچن ایل اؤد کیسهسی قالدیریلما جراحی عملیاتی اولدوم، نئچه آی دؤشکده یاتماغیم لازیم اولدو. یاشیم آلتمیشا چاتارکن نشر ائوینده اوتوز ایل زحمت چکدیگیم ایشی ترکیتدیم .. آتام وفات ائلهدی . . . اوغلوم ترافیک قضاسی نتیجهسینده آیلارجا درسدن قالماغی نتیجهسینده طیب دانیشکدهسینده اوغورسوز اولدو».
صفحهنین آخیریندهده یازدی: « نه پیس ایلیدی . .!!»
حیات یولداشی اوتاغینا داخیل اولدو، ایستهدی اونونلا ظرافات ائلیه . . اونا یاخینلاشیب چیگنینین اوستوندن یازدیغینی اوخودو . . بیر شئی دئمهدن اوتاغی سسسیزجه ترک ائتدی . . .نئچه دقیقه سونرا الینده آیری کاغیذلا قاییتدی، اونو سسسیزجه ارینین یازدیغی کاغیذین یانینا قویدو.
کیشی باشلادی حیات یولداشینین یازدیغی کاغیذی اوخوماغا: «کئچن ایلده، سنی ایللر بویو اذیّت ائدن اؤد کسیهسی عذابیندان شفا تاپیب ساغلام شکیلده آلتمیش یاشینا چاتدین . . . سنینله چوخلو موهیم کیتاب یازیب نشر ائتمگه موقاوله قورتاراندان سونرا یازماقدان فراغت تاپدین.
آتان آغریسیز و خستهلیکسیز 85 یاشینا قدر یاشادی یئنه آغریسیز ساکیتجه وفات ائتدی . . .اوغلون ترافیک قضاسیندان اؤلومدن قورتولوب عاریضهسیز سَقَط اولمادان شفا تاپدی.
حیات یولداشی جوملهسینی بونو دئیهرک قورتاردی: «نئجه ایلیدی ! اوندا خوش شانسلیغیمیز بد شانسلیغیمیزا غالیب گلدی. هر شئی اوچون آللاها شوکر اولسون».
همیشه اولمادیقلاریمیزا باخیریق . . . بونا گؤره وارلیقلاریمیزا شوکر ائتمیریک.
دائماُ ننظر إلى ما ینقصنا
جلس مؤلف کبیر أمام مکتبه وأمسک بقلمه، وکتب: "فی السنة الماضیة، أجریت عملیة إزالة المرارة، ولازمت الفراش عدة شهور.. وبلغت الستین من العمر فترکت وظیفتی المهمة فی دار النشر التی ظللت أعمل بها ثلاثین عاماً.. وتوفی والدی.. ورسب ابنی فی کلیة الطب لتعطله عن الدراسة عدة شهور بسبب إصابته فی حادث سیارة.."
وفی نهایة الصفحة کتب:" یا لها من سنة سیئة..!!
ودخلت زوجته غرفة مکتبه، ولاحظت شروده.. فاقتربت منه، ومن فوق کتفه قرأت ما کتب.. فترکت الغرفة بهدوء، من دون أن تقول شیئاً ... لکنها وبعد دقائق عادت وقد أمسکت بیدها ورقة أخرى، وضعتها بهدوء بجوار الورقة التی سبق أن کتبها زوجها.
فتناول الزوج ورقة زوجته وقرأ منها: " فی السنة الماضیة ، شفیت من الآم المرارة التی عذبتک سنوات طویلة وبلغت الستین وأنت فی تمام الصحة.. وستتفرغ للکتابة والتألیف بعد أن تم التعاقد معک على نشر أکثر من کتاب مهم .
وعاش والدک حتى بلغ الخامسة والثمانین بغیر أن یسبب لأحد أی متاعب وتوفی فی هدوء بغیر أن یتألم .. ونجا ابنک من الموت فی حادث السیارة وشفی بغیر أیه عاهات أو مضاعفات.
وختمت الزوجة عبارتها قائلة: " یا لها من سنة تغلب فیها حظنا الحسن على حظنا السیء". الحمد لله على کل شیء.
دائماُ ننظر إلى ما ینقصنا .. لذلک لا نحمد الله على ما معناقارشیمیزا گلن
نوروز بایرامی موناسیبتینه بوتون دوستلاریمی تبریک دئییرم. انشاءالله کی یئنی ایل
بوتون ایسلام عالمینه و اینسانلیق عالمینه خئییرلی برکتلی اولسون.
الیمه دوشن نوروز تبریک اساماسلری بو پوستا یئرلشدیرهجم.
بیر گونومده دئییل، هئر گونومدهسن. هر گون هر ثانیه منیملهسن. هر زامان منه کؤمک اولدون. سن منیم اوچون چوخ اؤنملیسن. آنا بایرامین موبارک.
*
سن حیاتیمین اولدوزو اولدون. هارا گئتسم سنین ایشیغین آلتیندا سئوگینله اولدوم. دوز یولو تاپدیم. سنی سئویرم.باریامین موبارک.
*
شکر کیمی دادلی،ناغیل کیمی گؤزل بیر ایل دیلهییرم. یئنی ایلیز جان ساغلیغی، اوغور و سعادتله دولو اولسون.نئچه بئله بایراملارا!
*
یئنی ایلین، دوستلارینین چوخالدیغی، حیاتیندا سئوگینین هئچده آزالمادیغی، حیاتی گؤزل-گؤزل کئچیرهجگین بیر ایل اولسون، یئنی ایلین موبارک!
*
یئنی ایلین خوش حادیثهلرله دولو اولماسینی،حیاتیزا یالنیز سئوینجلی یئنیلیکلر گتیرمهسینی آرزو ائدیرم!
*
یئنی ایلدا حیاتی توتا بیلمک،سئوگینی قاچیرماماق،کئشکه دئمهمک ایشین،آرزیلارینی ایکییه چال.و بو دفعه اونلاری گئرچکلشدیرهجک زامانی آییر اؤزونه. یئنی ایلین موبارک اولسون.!
*
سئوگینین آدی اؤنملی دئییل، ایستر عشق اولسون ایسترسهده دوستلوق. یئنی ایلده سئو، سئویل. سئوگینی اورگینده حیس ائت.! برکتلی ایللر.!! /
*
هر یئنی ایل یئنی تزهلنن اومیدلرین، چوخالان سئوگیلرین خبرچیسیدیر. یئنی ایلده بئله اولسون. آما سونا قدر گوزل اولسون. نئچه بئله ایللره....
*
یئنه یئنی بیر ایل وار قاپیمیزدا. 1392 ایلینه گیرهجگیمیز بو گونلرده ایستدیگیز هئر شئیین گئرچکلشمهسی آرزوسو ایله...
*
شکر کیمی شیرین، ناغیل کیمی گوزل بیر ایل آرزولاییرام سنه... یئنی ایل بیزلره موبارک اولسون. یئنی ایل سیزلئره ده موبارک اولسون. ساغلیق، سئوگی و موتلولوق دولو اولسون.
*
یئنی ایلده هر شئیین کونلوزجه اولماسینی آرزولایار، و بوتون گوزلنتیزین گئرچکلشمهسینی آرزو ائدیرم. یئنی ایلده هئچ اومیدسیز قالمامانی و خیاللارینا قوووشماغینی ایستیرم. یئنی ایلینی تبریک ائدیرم.
*
ساواشلارین آجیلارین و فلاکتلرین، کئچیب گئدن قوجا بیر ایل کیمی گئریده قالماسی اومیدی ایله...
*
یئنی ایلده: حیاتی توتا بیلمک، سئوگینی قاچیرماماق "کئشکه" دئمهمک اوچون و اونلاری گئرچکلشدیرهجک زامان آییر اؤزونه، موتلو ایللر...
*
آغاپپاق یاغان قار، نه یاشانمیشسا یاشانسین اورتر کئجر کئچمیشین خطالارینی.. یئنی بیر گلهجک و یئنی بیر باشلانقیج گوزلهییر بیزی... یئنی ایلیز موبارک...!
*
قارداشلیقین دوغدوغو، سئوگیلرین بیرلشدیگی، بلکه دورگون بلکه یورقون یئنهده موتلو یئنهده اومودلو، یئنهده سئوگی دولو نئچه بئله ایللره چیخاسان.
*
یئنی بیر ایله گیررکن سیزه سئوگی و باریش آرزولاییرام.
*
گلن ایل ائله بیر ایل اولسون کی، کئچن ایلین بوتون اولومسوزلوقلارینی بیزه اونوتدورا بیلسین... ایستکلریمیزین گرچکلشدیگی بیر ایل دیلگی ایله....
*
یاشاییشین بویو گوزل ایللر، موتلو صاباحلار، دوستجا دوستلوقلار همیشه سنین اولسون، موتلو ایللر....
*
366 گون داها یاتیزدیردیق. قارشیدا بیزی داها بیر 365 گون گوزلهییر، نئچه بئله 365 گونلره بیرلیکده چیخمامیغیمیز دیلگی ایله....
*
سنه بو یئنی ایلده گلهجک حیاتینی گورمک آرزوسو ائلهییرم، عؤمروموزون سونونا قدر یئنی ایللری بیرلیکده قئید ائتمک دیلگی ایله........یئنی ایلین موبارک
*
یئنی ایلیمیزی تبریک ائدیرم، بلکهده یانیندا دئییلم آما اونوتما کی سنین گولوسونه حسرت قالان بیر جوت گوز آغلاییر اوزاقلاردا.... یئنی ایلین موبارک
*
گلهجگیزی تأمین ائدهجک هر یئنی بیر گون بیر اونجهکی گوندن داها گوزل، ایستکلریزه اویغون و سیزی موتلو ائدهجک شکیلده اولسون... یئنی ایلیز موبارک....
*
یئنی ایل آذربایجان اوچون اومیدلی، برکتلی، کؤهنه ایلده یاشانان اولومسوزلوقلارین تام ترسینین یاشاناجاغی بیر ایل اولماسینی آرزو ائدیرم. نئچه بئله ایللره بیرلیکده چیخاق....
*
یئنی ایلین سیزه و بوتون سئودیکلریزه ساغلیق، موتلولوق، باشاری، بول پول، سئوگی و حضور گئتیرمهسینی آرزولاییرام.. نئچه بئله ایللره چیخاسان....
*
بولودسوز گؤی اوزو سنین اولسون دئمیشدیم؛ اومیدلرین سولماسین، توکنمهسین دئیه. یئنی ایلده هئچ اومیدسیز قالمامان و خیاللارینا قوووشماغین دیلگی ایله.....
*
گلن ایلین ساغلیق، موتلولوق و بول قازانج گتیرمهسی آرزوسو ایله.... /
*
یئتیشدی باهار یئنه،یازدیر،باهاردیر یئنه،گئتسین آیازلی گونلر، گئلسین نوروزوم یئنه! نوروز بایرامیز موبارک!
*
آرزو ائدیرم کی یئنی ایلده خوسبختلیگین اَن گؤزلینی یاشایار،اوغور نردیوانلارینی آسانلیقلا دیرمانارسان و آرزو ائدیرم کی همیشه اوزون گولسون. دونیادا تایی اولمایان گوزللیک وارسا او دا سندهدیر.همیشه سئوگی دولو قالمان و خوسبخت اولمان آرزوسویلا...یونی ایلین موبارک...
*
یوخلوغون یاغیشا یازی یازماق قدر چتین،سنسیزلیک اؤلوم قدر آجی،سن نفس قدر لازیملی،جانیم قدر دَیَرلیسن.یئنی ایلین تبریک دئییرم...
*
بیر ایل داها گئریده قالدی،آما حئییفسلنمه زامان تئز کئچیر دئیه.....اونوتما کی هر کس عئینی شئیی یاشاییر. اومیدوارام، بو ایلین سونوندا گئرییه دؤنوب باخاندا "گؤزل بیر ایل ایدی" دئیهجکسن...
*
آرزو ائدیرم، بو گون آرزولادیغین بوتون آرزولارین گئرچکلشسین.گلهجگینی دوزلدن هر یئنی گون، بیر اوّلکیندن داها گؤزل، ایستکلرینه اویغون و سنی خوسبخت ائدهجک شکیلده اولسون! بلکه یانیندا دئییلم اما قلبیمین اَن درین یئرینده بو گونو سنینله کئچیریرم...بایرامین موبارک...
*
دوستلار اولدوزلار کیمیدیر،اونلاری هر زامان گوره بیلمیرسن،اما سنین اوچون هر زامان وار اولدوقلارینی و سنی دوشوندوکلرینی بیلیرسن. بو گون منی گوره بیلمهسنده بیل کی یانیندایام..سنین کیمی دوستا صاحیب اولدوغوم اوچون اؤزومو چوخ خوسبخت حیس ائدیرم. بایرامین موبارک، نئچه-نئچه بئله ایللره چیخاسان.
*
سسیم گؤزل اولمادیغی اوچون سنه بایرامین موبارک ماهنیسینی اوخویا بیلمیرم..بونا گورهده سنه قیسا مساژ گوندریرم.بایرامین موبارک!
*
بایرامین موبارک! هر یئنی گونون اؤتن گونلردن داها گؤزل، ایستکلرینه اویغون و سنی خوشبخت ائدهجک شکیلده اولماسینی آرزولاییرام.
*
یارپاقلارا، گوللره، یاشیللارا، آیلارا، نئچه نئچه ایللره، نئچه نئچه گونلره. یارپاق گوله، آل یاشیلا یاراشیر، عؤمرون بویو یاراشاسان داها اوجا زیروهلره. بایرامین موبارک!
*
بایرامین موبارک! بو بایرامدا سنه سونسوز خوسبختلیک،صادیق دوست، گؤزل حیات و صاف محبت آرزولاییرام.
*
بو بایرام گونونده سنه نه آرزولایا بیلرم؟ آرزو ائدیرم، هئچ واخت غم کولگهسی سنین گؤزلرینی، کدرلندیرمهسین. تبریک ائدیرم!
*
تبریک ائدیرم! آرزو ائدیرم کدر سندن اوزاق اولسون و گلهجک گونلر داییم سنه یاخشی احوال-روحیّه وئرسین !
*
بو سئوینجلی گونو تبریک ائدیرم! آرزو ائدیرم حیاتین بوتون چتینلیکلری سندن اوزاق اولسون!
*
بعضی شئیلر سئویلیر چونکی اونلار دَیَرلیدیر، بعضی شئیلر دَیَرلیدیر چونکی اونلار سئویلیر. سن هر ایکیسینه لاییقسن. بایرامین موبارک!
*
دونیانین اَن گؤزل دوستونو نوروز بایرامی موناسیبتی ایله تبریک ائدیرم! حیاتین هر زامان سئوگی ایله دولو اولسون.
*
نوروز بایرامی موناسیبتی ایله سیزی تبریک ائدیرم. آرزو ائدیرم سو قدر تمیز،حیات قدر جانلی،چیچک قدر طراوتلی و گؤزل قالاسیز.
*
مکتوب سیزیندیر بویورون آچین، مکتوبون جوابینی تئز یولا سالین. مکتوبو آچانا بؤیوک احتیرام، مکتوبو اوخویانا اورکدن سلام. نوروز بایرامی موبارک!
*
بیرلیک و برابرلیگیمیزی قارداشلیق و دوستلوغوموزو اَن ایستی شکیلده حیسّ ائدهجگیمیز گؤزل نوروز بایرامیزی تبریک ائدیرم...
*
کوسکونلرین باریشدیغی و سئونلرین بیر آرایا گئلدیگی، مرحمت و شفقت دولو گونلری اولان نوروز بایرامیز موبارک....
*
بو گون اَللریزی هر زامانکیندان داها چوخ آچین، اوووجوزا ملکلر گول قویسون، اورگیز جوشسون، نوروز بایرامیز موبارک اولسون!
*
بو گون نوروز بایرامیدیر. اوزونتولر اورتادان چیخسین، قاراداشلیق و دوستلوق دویغولاری داها دا قووّتلنسین. بایرامیزی صمیم قلبدن تبریک ائدیرم....
*
بو دیرلی نوروز بایرامیندا، کاییناتین یارادیجیسی و عالملرین ربّی باغیشلایان آللاه بوتون دوعالاریزی قبول ائتسین...
*
نوروز بایرامیز موبارک، اورگیز اومیدلی، اومیدلریز آتلی، سئوداز قانادلی، موتلولوغونوز قاتلی، سوفرهز دادلی، مکانیز تاختلی، عؤمروز باختلی، ائویز برکتلی اولسون...
*
داماغیزی روحوزو و اطرافیزی دادلاندیران و گئرچکدن گؤزل و برکتلی بیر بایرام آرزولاییرام....
*
خئییر قاپیلارین سونونا قدر آچیق، قضا و بلالارین قاپیسی
همیشه اوزوزه باغلی اولسون....بایرامیز موبارک
میلاددان اوّل 470-399-جو ایللرینده یاشایان یونانلی فیلسوف سقراطین دیلی آجی بیر آروادی واریدی. سقراط چالیشاردی گون چیخمامیش اوندان قاچسین، گونشین قیرمیزی توپو اوفوقه باتمایینجا دا اونا قاییتماسین.
بیر گون اونونلا اؤز حیاتینی بئله وصف ائلهدی: «من بو آروادا بورجلویام !! او اولماسایدی من حیکمتین ساکیتلیکده و سعادتین یوخودا اولدوغونو اؤیرنه بیلمزدیم. یازیق ائولنمکله سوبای قالما آراسیندا شاشقین قالان کیشی، او هر ایکی حالتدهده پئشماندیر پئشمان».
سقراط راحتلیگی و تسلّیسینی شاگیردلری ایله ییغیشیب دونیا و اطرافیندانکیلاری بارهده دانیشماقدا تاپاردی.
بیر گون شاگیردلرینین بیرینه ائولنمک مصلحتی وئریر: «تمکینلی حیات یولداشین اولورسا سعادته چاتارسان، آما باشیبوش آروادین پنجهسینه دوشسن منه تای فیلسوف اولارسان !»
بیر گون او اؤز فلسفی دوشونجهلری بارهده شاگیردلری ایله بحث ائدرکن آروادی قیشقیریب اونو ایشلرده کؤمک ائتمگه چاغیردی. آما سقراط ائشیتمهییب داها درین موذاکیرهیه جومدو. او دا سو ایله دولو قاب گتیریب اونون باشینا تؤکدو.
البتّه شاگیردلر بو کوبود داورانیشدان ناراحت اولوب موعلمیلرینه اولان بو جسارتدن حئیران قالدیلار. آما سقراط کئچل باشینداکی بیرجه توکونون سویونو آلاراق ساکیتلیکله اونلارا باخیب دئدی: «بو قدر ایلدیریمدان سونرا گوجلو یاغیشین یاغماسینی گؤزلهییردیک».
سقراط مع زوجته
کان سقراط الفیلسوف الیونانی الذی عاش بین عامی 470 , 399 قبل المیلاد , زوجاً لإمرأة سلیطة اللسان تعود أن یهرب منها قبل طلوع الشمس , ولا یعود إلیها إلا بعد أن یغوص قرصها الملتهب الهائل وراء الأفق .
قال یوماً یصف حیاته معها :
أنا مدین لهذه المرأة !! فلولاها ما تعلمت أن الحکمة فی الصمت ، وإن السعادة فی النوم ، مسکین الرجل إنه یقف حائراً بین أن یتزوج أو یبقى عازباً بلا زواج وهو فی الحالتین نادم ونادم .
وکان سقراط یجد سلواه مع تلامیذه عندما یجتمع بهم ویجادلهم ویحادثونه فی أمور الدنیا وأحوالها .
قال مرة لأحد تلامیذه ینبغی أن تتزوج ! فإنک إن ظفرت بزوجة عاقلة صرت سعیداً , أما أن وقعت فی براثین زوجة طائشة مناکفة صرت فیلسوفاً مثل حالی ! .
حدث یوماً إنه کان یتناقش فی أفکاره الفلسفیة مع بعض تلامیذه ، حین صاحت زوجته ونادته طالبة منه أن یذهب إلیها ویساعدها فی بعض الأعمال ولکنه لم یسمعها أو بالأحرى کان مندمجاً بالنقاش ، فما کان منها الا ان احضرت وعاءاً مملوءاً بالماء وصبته فوق رأسه .
وبالطبع انزعج تلامیذه من مثل هذا السلوک الفظ ، واندهشوا من جرأتها مع معلمهم ، ولکنه نظر الیهم وقال بهدوء وهو یسوی خصلة الشعر الوحیدة فی رأسه الأصلع ، بعد کل هذه الرعود ، فلابد أن نتوقع هطول الأمطار .
قارشیمیزا گلن نوروز
بایرامی موناسیبتینه بوتون دوستلاریمی تبریک دئییرم. انشاءالله کی یئنی ایل بوتون
ایسلام عالمینه و اینسانلیق عالمینه خئییرلی برکتلی اولسون.
دوستلارین بیرینین ایستگیله الیمه دوشن نوروز تبریک اساماسلری بو پوستا یئرلشدیرهجم.
گل-گل آ یاز گونلری. باهار بایرام گونلری. بو نوروز بایرامیندا ایلین خوش گونلری. نوروز بایرامیز موبارک!
*
گلیر باهار آوازی، یاز عطری، یاز آوازی، بو نوروز قوووشانلار دویماسین غم آوازی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
بو باهار بایرام گلر، توی گلر، نیشان گلر، نوروزون گؤروشونه ائل گلر اوبا گلر. نوروز بایرامینیز موبارک!
*
یئتیشدی باهار یئنه. باهاردیر یئنه، گئتسین آیازلی گونلر، گلسین نوروزوم یئنه! نوروز بایرامیز موبارک!
*
گلدی باهار بایرامی، ایلین گؤزل بایرامی، قدملرین خوش اولسون نوروزا دئییر هامی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
آرزوم بودور نوروز غوصه-غمین یوخ اولسون، اورکلردن گئتسین بوز، سئوگی پایین چوخ اولسون! نوروز بایرامیز موبارک!
*
عزیزینم یاز گلسین، یاز گلسین باهار گلسین، بو نوروز بایرامیندا غم گئتسین، سئوینج گلسین! نوروز بایرامیز موبارک!
*
سئوگی دولو نور دولو نوروز قارشیلایاق، قوی بو باهار یاز بویو گون ساچسین پارلاق-پارلاق! نوروز بایرامیز موبارک!
بولودوز یاغار اولسون ، سولاریز آخار اولسون ، اوجاغیز یانار اولسون ، نوروز بایرامیز موبارک اولسون
*
بایرام گوزللیکدیر ، گوزللیکلر سیزین اولسون ، بایرام اومیددیر ، اومیدلریز گرچک اولسون ، نوروز بایرامیز موبارک اولسون
*
“یئنه گلیر نازلی باهار ، نازلی یاز
هامینین یازیسین بو ایل یاغلی یاز
جان ساغلیغی ، جیب وارلیغی ، اؤلوم آز
مهریبان آللاهیم ، بئله یازی یاز.”
“تازا ایلیز موبارک اولسون.”
*
“گؤزل اینسانلار ، گؤزل گونلرده یادا دوشرلر”بو گؤزل گونده دونیانین بوتون گوزللیکلری سنین حیاتیندا اولسون…” نوروز بایرامی سنه موبارک اولسون
*
سیزی بو گونکی نوروز بایرامی موناسیبتی ایله تبریک ائدیرم. قوی همیشه بئله گوزل بیر گونده بیر-بیریمیزه اس ام اس یازاق. قوی همیشه پوللاریمیز بئله شئیلره گئتسین. بایرامیز موبارک
*
سیزه چوخ عزیز و دَیَرلی اولان نوروز بایرامینی تبریک ائدیرم. سیزه جان ساغلیغی، سوفرهزین بول و برکتلی اولماسین آرزو ائدیرم، قوی بوتون آرزولاریز یئرینه یئتشسین، نوروز بایرامیزی تبریک ائدیرم!!!
*
کونلومده وار مین آرزو مین بیر دیلک،
گل باریشاق نازلی یاریم کوسمیَک
با هم اولاق بایرام گونو بیز گرک
نوروز گونو اولسون سنه موبارک
*
آرزوم بودور غوصه – غمین یوخ اولسون، اورکلردن دردلر گئتسین ، سئوگی پایین چوخ اولسون! نوروز بایرامیز موبارک
*
بو تازا ایلده اورگینده توتدوغون آرزولارینین گرچکلشمهسینی آرزو ایدیرم، بایرامیز مبارک
*
سئوگیلیم بو بایرام موناسیبتین صمیم قلبدن تبریک ائدیرم، بو ایل بیزه دوشَرلی اولسون
*
تازا ایلده. سیزه گون کیمی پارلاق، چای کیمی آخارلی حیات آرزولاییرام
*
یئنی ایلین موبارک ! یئنی ایل سنه یئنی اوغورلار گتیرسین. یئنی ایلده سنه خوش آرزولار و بو آرزولارینین حیاتا کئچمه سینی آرزولاییرام
*
بایرامیز موبارک ! نئچه بئله بایراملار . قوی بو یئنی ایل سیزه و عاییلهزه سئوینج ، اوغور گتیرسین. بوتون کدرلی گونلریز بو ایلده قالسین . یئنی ایلده گؤزل و شن گونلره چیخاسیز
*
شکر کیمی دادلی ، ناغیل کیمی گؤزل بیر ایل آرزولاییرام سنه. قارشیندان گلن یئنی ایلین جان ساغلیغی، اوغور و سعادتله دولو اولسون. نئچه بئله بایراملارا
*
بایرامیز موبارک ! اورگیز اومودلو، اومودلریز آتلی، سئوداز قانادلی، سئوینجیز قاتلی، سوفرهز دادلی ، مکانیز تختلی، عؤمروز بختلی، ائویز برکتلی اولسون
*
یوردوموزا آیاق باسمیش باهار بایرامینی تبریک ائدیرم. قدملری اوغورلو، کونول اوخشایاجاق سئوینجلی گونلری بول اولسون . بایرامیز موبارک
*
قوی بو طراوتلی نوروز بایرامی سوفرهزه روزی و برکتله ، قلبیزی خوش حیسلرله دولدورسون ، ساغلاملیغیز مؤحکم آرزولاریز سونسوز ، اومودلریز گرچک اولسون
*
یئنی ایلین موبارک ! او گون اولسون کی یئنی ایلده بوتون آرزولارین یئرینه یئتیشسین
یئنی ایلده هئر شئیین کونلوزجه اولماسینی آرزولاییرام و بوتون گوزلنتیزین گرجکلشمهسینی آرزو ائدیرم. یئنی ایلده هئج اومیدسیز قالمامان و خیاللارینا قوووشماغینی ایستیرم. یئنی ایلیزی تبریک ائدیرم.
*
نوروز آخشامی قوی اورگینده توتدوغون بوتون آرزولار نیّتلر جین اولسون دیلکلرین حیاتا کئچسین. بایرام سوفرهسیندهکی خورکلر کیمی عؤومرون برکتلی اولسون.
*
همیشه بیر یئرده، سئوگی دولو بئله بایراملار کئچیرمک دیلییله. موبارک نوروز بایرامی بوتون خالقیمیزا موبارک اولسون. الله بوتون اینانالارا نه قدر دینج، برکتلی بایراملار نسیب ائتسین. نوروز بایرامیز موبارک
*
دومماغ یاغان قار، نه یاشانمیشسا یاشانسین، اؤرتر کئچمیشین سهولرینی... یئنی بیر گلهجک تقدیم ائدر بیزه و یئنی بیر باشلانغیج. یئنی ایلین بوتون اینسانلیغا و اؤلکهمیزه باریش، خوشبختلیک گتیرمهسی دیلگیله یئنی ایلیزی تبریک ائدیرم. هر شئی اورگیزجه اولسون!
*
یئنی ایلده حیاتی توتا بیلمک، سئوگینی قاچیرماماغ، کاش کی دئمهمک اوچون خیاللارینی ایکییه وور بو دفعه. و اونلاری رئاللاشدیراجاق زامانی آییر اؤزونه. خوشبخت ایللر
*
بولودسوز سما سنین اولسون دئمیشدیم، اومیدلرین سولماسین، توکنمهسین دئیه. یئنی ایلده هئچ اومیدسیز قالماماغین و خیاللارینا قوووشماغین دیلگیله.. یئنی ایلیز موبارک.
*
یئنه بیر ایل باشی یاخینلاشیر بو ایل باشی سئودیکلریزله بیرلیکده خوشبخت دینج بیر ایله باشلانغیج ائتمهزی و بوتون ایلیزین عئینی گؤزللیکده کئچمهسینی دیلهییرم.
*
مرحمت صاحیبی،عدالتلی آللاه دوعا ائدنلری تنها قویماز. بو دَیَرلی بایرامدا کاییناتین یارادیجیسی و عالملرین ربّی دوعالارینی قبول ائتسین. اورگینده نه آرزولارین وارسا هامیسی حیاتا کئچسین. آمین!!نوروز بایرامین موبارک.
*
هر یئنی ایل بیر باشقا گؤزل. 1392 یئنی ایل سیزلره حیاتیز بویونجا اونوتامایاجاغیز گؤزللیکلر یاشاتسین. یئنی ایلیز موبارک اولسون.
*
هئچ سهو ائتمهین اینسان عمومیتله هئچ بیر شئی ائده بیلمز. یئنی ایلده سهولریمیزین آز، مووّفقیّتلریمیزین دواملی اولماسی دیلگیله خوشبخت ایللر...
*
سئوگی دولو نور دولو نوروز قارشیلایاق، قوی بو باهار یاز بویو گون ساچسین پارلاق-پارلاق! نووروز بایرامیز موبارک!
*
گلدی باهار بایرامی، ایلین گؤزل بایرامی، قدملرین خوش اولسون نوروزا دئییر هامی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
یئتیشدی باهار یئنه. باهاردیر یئنه، گئتسین آیازلی گونلر، گلسین نوروزوم یئنه! نوروز بایرامیز موبارک!
*
بو باهار بایرام گلر، توی گلر، نیشان گلر، نوروزون گؤروشونه ائل گلر اوبا گلر. نوروز بایرامیز موبارک!
گلدی باهار بایرامی، ایلین گؤزل بایرامی، قدملرین خوش اولسون نوروزا دئییر هامی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
سلام! سیزی قارشیدان گلن نوروز بایرامی موناسیبتیله تبریک ائدیرم. آرزوم بودور آللاه هامیزا سعادت وئرسین.
*
سلام ! بایرامیز موبارک اولسون. آللاه هامیزا جان ساغلیقی اوزون عؤمور وئرسین. آرزو ائدیرم، بو باهار اؤزو ایله شادلیق گئتیرسین. یئری گلمیشکن خواهیس ائدیرم، بو تبریکی قبول ائدهسیز. :)
*
نوروز بایرامینین منشأیی، اونونلا باغلی اساتیرلر، میفلر قدیمدیر. آراشدیرانلار نوروز بایرامینین محض یاخین شرقین قدیم اکینچیلیکله مشغول اولان خالقلار آراسیندا مئیدانا گلدیگینی سؤیلهییرلر.
*
بایرامیز موبارک! سیزه بو ایل خوسبختچیلیک و ایشلریزده مووّفقیّتلر آرزولاییرام.انشاالله خوشا گلمز حادیثهلر کئچن ایلده قالار. بو ایلیز آللاهین کومکلیگی ایله خوش و فیراوان اولسون. بیر داها تبریکلر!
*
یئنی ایلده قار دنهجیکلری قدر خوش گونلرین، اویونجاقلار کیمی رنگارنگ سورپریزلرین،و اَن اَساسی روزی برکتین اَسکیک اولماسین. من دیلهدیم قوی ملکلر آمین دئسین.
*
یئنی ایل موناسیبتی ایله سیزی تبریک ائدیرم. نیفرت دولو بیر ایلی آرخادا قویدوق انشاالله گلن ایل اوغورلو اولار. یئنی ایلده سیزه اوغورلار
*
دئییر آدامین قوجاسی حؤرمتلی اولور، ایلین آخیرینجی ایلی چوخ گؤزلنیلیر. قوی بو بایرام سیزده بئله حؤرمتلی اولوب، هاراسا گئتدیکده بئله گؤزلنیب،سئویلسیز. بایرامیز موبارک!!!!
*
سنی نوروز بایرامی موناسیبتی ایله تبریک ائدیرم. آرزو ائدیرم کی، محبت قلمیندن، سئوینج گوزلریندن، تبسّوم اوزوزدن اَسکیک اولماسین
*
10 دنه سؤزدنسه 1 یاخشی سؤز : بایرامین موبارک!
*
حیاتین شکربورا کیمی شیرین، پاخلاوا کیمی یاغلی،قوغال کیمی دادلی، موشکوللرین فیندیق بویدا، جیبینده گؤیتمه کیمی یاشیل پوللار چوخ اولسون. نوروز بایرامین موبارک
*
حیاتیز خونجا کیمی بزکلی،شکربورا و پاخلاوا کیمی شیرین،پوللاریز گؤیتمه کیمی یاشیل،دردیز فیندیق بویدا اولسون. بایرامیز موبارک اولسون
*
آناجان،بایرامین موبارک.آغلادیغیمی دوشونمه.سادهجه هاوا چیسکینلیدیر،دامجیلار یاییلیر مزارینا
*
گؤزل گونلرده گؤزل اینسانلار خاطیرلانیر. گؤزل اینسانلارا گؤزل آرزولار عنوانلانیر.بو گؤزل گونده دونیانین گؤزللیکلری سنین اولسون.بایرامیز موبارک!
*
گؤزل گونلرده گؤزل اینسانلار خاطیرلانیر،گؤزل گونلرده اؤزل اینسانلارا آرزو-دیلک یوللانیر. باهار بایرامیز موبارک
*
قوی بو طراوتلی نوروز بایرامی سوفرهزی روزی، قلبیزی ایسه خوش حیسلرله دولدورسون. ساغلاملیغیز مؤحکم، آرزولاریز سونسوز، اومیدلریز گئرچک اولسون! نووروز بایرامیز موبارک اولسون!
*
عزیزیم. بیر بایرام وار. نوروز! سِحیرلی بایرامدیر. بایرامدا، کوسنلر باریشیر، سئونلر قوووشور. اینانمیرسان؟ بو گون گؤررسن. نووروز بایرامیز موبارک اولسون!
*
سئوگیلیم، اینانیرام کی، بیر گون منه گؤستردیگین سئوگی و صبری سنه گؤسترمک شانسیم اولار. یئنی ایلین موبارک.
*
نوروز بایرامی موناسیبتی ایله سیزی تبریک ائدیرم. آرزو ائدیرم سو قدر تمیز، حیات قدر جانلی، چیجک قدر طراوتلی و گؤزل قالاسیز.
*
فداکارلیق، سئوگی، صبر و گؤزللیک نهدیر دئیه سوروشارلارسا، آنامدیر دئیهرم. آنا بایرامین موبارک.
*
بیر گونومده دئییل، هئر گونومدهسن. هر گون هر ثانیه منیملهسن. هر زامان منه کؤمک اولدون. سن منیم اوچون چوخ اؤنملیسن. آنا بایرامین موبارک.
*
سن حیاتیمین اولدوزو اولدون. هارا گئتسم سنین ایشیغین آلتیندا سئوگینله اولدوم. دوز یولو تاپدیم. سنی سئویرم.باریامین موبارک.
*
شکر کیمی دادلی،ناغیل کیمی گؤزل بیر ایل دیلهییرم. یئنی ایلیز جان ساغلیغی، اوغور و سعادتله دولو اولسون.نئچه بئله بایراملارا!
*
یئنی ایلین، دوستلارینین چوخالدیغی، حیاتیندا سئوگینین هئچده آزالمادیغی، حیاتی گؤزل-گؤزل کئچیرهجگین بیر ایل اولسون، یئنی ایلین موبارک!
*
یئنی ایلین خوش حادیثهلرله دولو اولماسینی،حیاتیزا یالنیز سئوینجلی یئنیلیکلر گتیرمهسینی آرزو ائدیرم!
*
یئنی ایلدا حیاتی توتا بیلمک،سئوگینی قاچیرماماق،کئشکه دئمهمک ایشین،آرزیلارینی ایکییه چال.و بو دفعه اونلاری گئرچکلشدیرهجک زامانی آییر اؤزونه. یئنی ایلین موبارک اولسون.!
*
سئوگینین آدی اؤنملی دئییل، ایستر عشق اولسون ایسترسهده دوستلوق. یئنی ایلده سئو، سئویل. سئوگینی اورگینده حیس ائت.! برکتلی ایللر.!!
آخشام واختی موعلیم شاگیردلری توپلاییب اونلاردان ایستیر اطرافیندا اوتوروب دانیشا بیلهجک بؤیوک اود قالاسینلار.
موعلیم دئدی: «معنوی یول قارشیمیزدا یانان اود کیمیدیر. اونو یاندیران گؤزلریندن یاش آخیدان توستویه دؤزمهلیدیر. ایمانا چاتماغین یولو بورداندیر. لاکین توستونو گیزلتمکله اودو یاندیرماق ایمکانسیزدیر. اودون آلوولاری اطرافداکیلاری ایشیقلاندیرار، بیزه ایستیلیک و امنیّت گتیرر».
شاگیردلرین بیر سوروشدو: «نه اولار بیری بیزیم اوچون اود یاندیرا؟»
موعلیم جواب وئردی: «او شخص یالانچی موعلیم ساییلار، اودو هارا ایستهسه آپارا بیلر، هر زمان ایستهسه اونو سؤندوره بیلر چونکی اودون یاندیرما طرزینی کیمسهیه اؤیرتمهییب، بونا گؤره هر زمان هامینی قارانلیقدا قویا بیلر».
الطریق الروحیة ، کالنار المشتعلة أمامنا
ذات مساء ، جمع المعلم تلامیذه ، و طلب منهم إشعال نار کبیرة یستطیعون الجلوس و السمر حولها .قال المعلم :
" الطریق الروحیة ، کالنار المشتعلة أمامنا ، فعلى من یرغب بإشعالها أن یرضى بأذى الدخان الذی یخنقه ، و یسیل دموعه ، الفوز بالإیمان یمر من هنا " .
" لکن ما أن تشتعل النار حتى یختفی الدخان ، فتضیء السنة اللهب کل شیء حولنا ، حاملة لنا الدفء و السلام " .
سأله أحد التلامیذ :
" و ماذا لو أشعل لنا أحد النار ؟ و ماذا لو أتاح لنا تجنب الدخان ؟ " .
أجاب المعلم :
" سیکون ذلک الشخص معلماً زائفاً ، حیث تمکنه حمل النار إلى حیث یشاء ، أو إطفاءها وقتما یشاء ، و لکن لإنه لم یعلم أحداً کیفیة إشعالها ، فسیکون قادراً على ترک الجمیع فی الظلام فی أی وقت " .
اینگیلیسلی گارسون، تورک موشتریسینه دئییر: «چاناککالادا چوخ عسکریمیزی اؤلدوردوگوز اوچون سیزدن خوشوموز گلمز».
تورک سویوق قانلیلیقلا: «اوردا نه ایشیز واریدی؟»دئمیش.
Çanakkale ne işiniz vardı?
İngiliz garson, Türk müşteriye:
- Çanakkale‘de çok askerimizi öldürdüğünüz için sizleri pek sevmeyiz deyince, bizimkinden gayet soğukkanlı bir şekilde şu cevabı almış:
- Orada ne işiniz vardı?
Normal
0
21
false
false
false
TR
X-NONE
AR-SA
MicrosoftInternetExplorer4
قارشیمیزا گلن نوروز بایرامی موناسیبتینه بوتون دوستلاریمی تبریک دئییرم. انشاءالله کی یئنی ایل بوتون ایسلام عالمینه و اینسانلیق عالمینه خئییرلی برکتلی اولسون.
دوستلارین بیرینین ایستگیله الیمه دوشن نوروز تبریک اساماسلری بو پوستا یئرلشدیرهجم.
گل-گل آ یاز گونلری. باهار بایرام گونلری. بو نوروز بایرامیندا ایلین خوش گونلری. نوروز بایرامیز موبارک!
*
گلیر باهار آوازی، یاز عطری، یاز آوازی، بو نوروز قوووشانلار دویماسین غم آوازی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
بو باهار بایرام گلر، توی گلر، نیشان گلر، نوروزون گؤروشونه ائل گلر اوبا گلر. نوروز بایرامینیز موبارک!
*
یئتیشدی باهار یئنه. باهاردیر یئنه، گئتسین آیازلی گونلر، گلسین نوروزوم یئنه! نوروز بایرامیز موبارک!
*
گلدی باهار بایرامی، ایلین گؤزل بایرامی، قدملرین خوش اولسون نوروزا دئییر هامی. نوروز بایرامیز موبارک!
*
آرزوم بودور نوروز غوصه-غمین یوخ اولسون، اورکلردن گئتسین بوز، سئوگی پایین چوخ اولسون! نوروز بایرامیز موبارک!
*
عزیزینم یاز گلسین، یاز گلسین باهار گلسین، بو نوروز بایرامیندا غم گئتسین، سئوینج گلسین! نوروز بایرامیز موبارک!
*
سئوگی دولو نور دولو نوروز قارشیلایاق، قوی بو باهار یاز بویو گون ساچسین پارلاق-پارلاق! نوروز بایرامیز موبارک!
فرانسه پادیشاهلارینین بیری آروادلارین قیزیل تاخیب بزنمکلرینین قدغان اولماسینا قرار صادیر ائلیر. قرار بؤیوک عکسالعملله قارشیلاندی. آروادلار اونون ایطاعتیندن بویون قاچیرتدیلار. قرار علئیهینه اعتیراض و غضب باشلاندی. اعتراض شهری بورودو، تظاهورات سسلری قالخدی، آروادلار قیزیل و جور به جور زینت اشیاسیندان ایستیفاده ائلهمکده موبالیغه ائلهدیلر.
پادشاه پریشان اولوب نه ائدهجگینه شاشقین قالدی. موشاویرلرینی تعجیلی ایجلاسا چاغیردی.
موشاویرلر حاضیریب اولوب موذاکیره باشلادی. بیری دئدی عمومی مصلحته گؤره قراردان گئری چکیلسین سونرا بیر آیریسی دئدی یوخ بو ایش اصلاً اولماز چونکی گئری قاییتماق ضعیفلیک و قورخو علامتی ساییلار بیر حالدا کی بیز اونلارا گوجلولوگوموز گؤرستمهلیییک.
موشاویرلر ایکی مووافیق و موخالیف یئره بؤلوندولر. پادشاه دئدی: هئی هئی . . . شهرین بیلگهسینی گتیرین. شهرین بیلگهسی حاضیر اولوب موشکولو اونا دئدیکدن سونرا بئله مصلحت گؤردو: « سن اونلارین ایستهمهدیگی زادی طلب ائتدیگینی دوشونسن سندن ایطاعت ائتمزلر».
پادشاه دئدی: «نه ائتمک لازیمدیر؟ دئدیگیمدن گئری اوتوروم اوندا . . . ؟» بیلگه جواب وئردی: «یوخ، آما گؤزللرین بزگه احتیاجی اولماماسینا گؤره بزنمهمهلرینه، چیرکینلرینده چیرکینلیکلرینی و اوز فورماسیزلارینی گیزلتمک اوچون بزنمهنین آزاد اولماسینا قرار صادیر ائله».
پادشاه قراری صادیر ائلهدی . . . یالنیز نئچه ساعتدن سونرا آروادلار زینتلرینی آچدیلار چونکی اونلارین هر بیری اؤزونو گؤزل بیلیردی و بزک اشیاسینا احتیاج دویموردو.
بیلگه پادشاها دئدی: « ایندی جماعت سندن ایطاعت ائدر».
الآن فقط یطیعک الناس
أصدر أحد ملوک فرنسا قرارا یمنع فیه النساء من لبس الذهب والحلی والزینة فکان لهذا القرار ردة فعل کبیرة وامتنعت النساء فیها عن الطاعة وبدأ التذمر والتسخط على هذا القرار وضجت المدینة وتعالت أصوات الاحتجاجات وبالغت النساء فی لبس الزینة والذهب وأنواع الحلی
فاضطرب الملک واحتار ماذا سیفعل فأمر بعمل اجتماع طارئ لمستشاریه
فحضر المستشارون وبدأ النقاش فقال أحدهم أقترح التراجع عن القرار للمصلحة العامة ثم قال آخر کلا إن التراجع مؤشر ضعف ودلیل خوف ویجب أن نظهر لهم قوتنا
وانقسم المستشارون إلى مؤید ومعارض فقال الملک : مهلاً مهلاً ... احضروا لی حکیم المدینة فلما حضر الحکیم وطرح علیه المشکلة .
قال له أیها الملک لن یطیعک الناس إذا کنت تفکر فیما ترید أنت لا فیما یریدون هم
فقال له الملک وما العمل ..؟ أأتراجع إذن ..؟ قال لا ولکن أصدر قرارا بمنع لبس الذهب والحلی والزینة لأن الجمیلات لا حاجة لهن إلى التجمل .. ثم أصدر استثناءً یسمح للنساء القبیحات وکبیرات السن بلبس الزینة والذهب لحاجتهن إلى ستر قبحهن ودمامة وجوههن ...
فأصدر الملک القرار .... وما هی إلا سویعات حتى خلعت النساء الزینة وأخذت کل واحدة منهن تنظر لنفسها على أنها جمیلة لا تحتاج إلى الزینة والحلی فقال الحکیم للملک الآن فقط یطیعک الناس .
طیاره مئیدانینا گئتمک اوچون تاکسییه میندیم. سوروجو اؤز یولوندا گئدیرکن بیردن بیره بیر ماشین پارکدان بیزیم قارشیمیزا چیخدی.
سوروجو مؤحکم تورموزا باسدی، ماشین سوروشوب باشینی بیزه طرف چیخاردیب قیشقیرانلا چاققیشماغا چوخ آز قالمیش دایاندی. آما تاکسی سوروجوسو موقابیلده اونا ال ترپتدی.
بو ایشینه تعجوب ائدیب سوروشدوم: «نییه بئله ائلیرسن؟ بو کیشی ناشیلیغی ایله بیزی مریضخانایا گؤندریردی».
بوردا سوروجو منه بیر درس اؤیرتدی کی سونرالار من اونا «باروت بوشکاسی» آدینی وئردیم.
سوروجو دئدی: «جماعتین چوخو باریت بوشکاسی کیمیدیر. آیریلاری طرفیندن یاندیریلماغا حاضیر دولانیرلار؛ گئری قالماق، مأیوسلوق، جهالت، غضب، روح دوشگونلویو . . .ایچلرینده باریت چوخالاندا حرارتلرینین یوکسلمهسی اثرینده پاتلاما حدّینه چاتاندا . . . بعضی واختلار سیز گرک اونلاری بوشالداسیز.
مسألهنی شخصی ائلهمه، اونلارلا قارشیلاشاندا بوشالتماقلاری بیر لحظه چکر، فقط گولومسه، اونلارا ال ترپت، اونلارا سحریز خئیر اولسون دئ سونرا یولونا دوام ائله. موغایات اول اونلارین پاتلاییجی مادّهلرینی آلیب ایشده، یولدا و ائوده آیریلارینا اینتیقال وئرمیهسن. مووّفقیّتلی اینسانلار باریت بوشکالارینی چاغیرمازلار کی اونلاری یاندیریب گونلرین اؤلدورسون. حیات او قدر قیسادیر کی غضب آنیندا عمل ائلهدیکلریمیزدن تأسوف ائتمگه صرف ائتمهسی فایداسیزدیر».
عندما یتحول الإنسان إلى برمیل بارود
رکبت التاکسی ذات یوم متجهاً للمطار، وبینما کان السائق ملتزما بمساره الصحیح، قفزت سیارة من موقف السیارات بشکل مفاجئ أمامنا.
ضغط السائق بقوة على الفرامل، لتنزلق السیارة وتتوقف على مسافة قریبة جداً من الاصطدام بذلک المتهور الذی أدار رأسه نحونا وانطلق بالصراخ، لکن سائق التاکسی ابتسم ولوح له بود.
استغربت فعله جداً وسألته: لماذا فعلت ذلک؟ هذا الرجل کاد یرسلنا للمستشفى برعونته. هنا لقننی السائق درساً، أصبحت أسمیه فیما بعد: برمیل البارود!
قال: کثیر من الناس مثل برمیل البارود، یدور فی الأنحاء محملاً بما یشعل النار فی الأخرین؛ التخلف، الإحباط، الجهل، الغضب، خیبة الأمل.. وعندما تزداد مادة البارود فی داخلهم إلى حد یضطرون به للانفجار فی الأخرین بسبب الحرارة المتصاعدة علیهم...فی بعض الأحیان یحدث أن یفرغوها علیک.
لا تأخذ الأمر بشکل شخصی، فقد تصادف أنک کنت تمر لحظة إفراغها ، فقط ابتسم، لوح لهم، وتمن أن یصبحوا بخیر، ثم انطلق فی طریقک. احذر أن تأخذ موادهم المتفجرة تلک وتلقیها على أشخاص آخرین فی العمل، البیت أو فی الطریق .
فی النهایة ، الأشخاص الناجحون لا یدعون برامیل البارود تستهلک یومهم أو تحرقهم، فالحیاة أقصر من أن نضیعها فی الشعور بالأسف على أفعال ارتکبناها فی لحظة غضب.
خوروز بانلاماسیندان باشقا هئچ نهدن قورخمایان بیر آسلان واریدی. هر واخت اونون سسین ائشیدردی قورخودان تیترهیردی . . .
بیر گون قرارا گلیر بو قورخونو فیله اعتیراف ائلهسین . . .آما فیل شوک اولوب دئییر: «خوروز بانلاماسی سنی نئجه قورخوردور؟ . . بیر آز بو ایشه دوشون !»
بیردن بیره چوخ بالاجا بیر میغمیغا گلیب فیلین اطرافیندا فیرلاندی . . . قورخو یئکهپر حئیوانی بورودو. او خورطومو ایله اونو قوغالاماغا چالیشارکن قیشقیریردی: «قولاغیما گیرسه من اؤلرم!»
آسلان اونا باخیب اؤز سؤزونو اونا دئدی: « بیر میغمیغا سنی نئجه قورخودور؟ . . .بیر آز بو ایشه دوشون!»
عیبرت: اؤزگهدن ایستهدیگیمیز کیمی قورخولاریمیزلا کئچینه بیلسک . . .بیزه مالیک اولانمازلار.
الخوف
* کان هناک أسد لا یخاف شیء فی حیاته إلا صیاح الدیک، فهو یرتعد خوفاً کلما سمعه...
قرر یوماً ما الاعتراف بهذا الخوف للفیل....لکن الفیل انصدم وقال "کیف یمکن لصیاح الدیک أن یؤذیک؟...فکر بالأمر!".
وفجأة جاءت بعوضة صغیرة جداً وبدأت تدور حول الفیل...لیصاب الحیوان الضخم بالخوف وهو یصرخ لو دخلت فی أذنی سوف أموت محاولاً إبعادها بخرطومه.
نظر الأسد وقال له نفس کلماته "کیف یمکن للبعوضة أن تؤذیک؟...فکر بالأمر!".
العبرة : لو استطعنا التعامل مع مخاوفنا کما نطالب الأخرین بالتعامل معها.. لما امتلکتنا.
خیاباندا آسیلمیش بیر کاغیذدا یازیلمیشدی:
(یوز تومن پول ایتیرمیشم، اونو تاپاندان خواهیش ائدیرم فیلان آدرسه قایتارسین. گلیریم آزدیر، اونا احتیاجیم وار. معاشیم چؤرک آلماغا یئتمیر.)
شخص قرارا گلیر اونون تاپماسینی ایدعّا ائلهسین. 100 تومن چیخاردیب اونون یاشادیعی یئره گئدیر . . .
پولو اونا وئرنده قاری آغلاییب دئدی: «سن اون ایکینجی نفرسن کی منه پول گتیریب اونون تاپماسینی ایدعّا ائدیرسن!»
کیشی گولوب آسانسورا طرفه یؤنلدی. قاری اونو چاغیریب دئدی: « باغیشلا اوغلوم، ایمکانی اولسا سندن او اعلانین قوپارتماسینی خواهیش ائدیم، من اصلاً یازماق باجارمارام و اونو من یازمامیشام».
دایانیب آغلادی و دئدی: « سیزین مهریبانچیلیغیز منه اومید وئریر».
تعاطفکم معى هو ما یعطینی الامل
عـلقت فی الشارع .. ورقه مکتوب بها :
( فقدتُ 100 تومان ، على من یجدها - یرجى ارجاعھا إلى العنوان الفلانى شقة رقم 76 ، معاشی صغیر واحتاجها ، لا یوجد ما یکفی لشراء الخبز )
فقرر الشخص الادعاء بأنه وجد ذلک المال
فأخرج 100 تومان وصعد إلى حیث مکان إقامتھا ..
بکت المراة اﻟعجوز حینما اعطاھا المال وقالت ” انت الشخص الثانی عشر الذی یأتی إلی بالمال ویقول إنہ وجده !
ابتسم الرجل واتجه بالفعل إلى المصعد ، فنادته العجوز وقالت له ” لو سمحت یابنى قم بتمزیق الاعلان ، فأنا اصلا لا اعرف الکتابه ولم اکتبه .
ووقفت ٺبکی ، وتقول تعاطفکم معى هو ما یعطینی الامل ♥
غریبه
صومعهلرین بیرینه گئدیب اورانین رییسیایله گؤروشمک ایستیر. اونونلا گؤروشنده
دئییر:
- «حیاتیمین بوندان داها یاخشی اولماسینی ایستیرم آما اؤزومو پیس فیکیرلردن قورویا بیلمیرم».
کاهین ائشیکده شیدّتلی یئل اسمهسینی گؤروب موسافیره دئییر:
- «بوردا هاوا چوخ ایستیدیر، نییه ائشیگه گئدیب اوتاغی سرینلتمکدن اؤترو سیرین هاوا گتیرمیرسن؟»
غریبه جواب وئریر: «آما بو مومکون دئییل!»
کاهین دئییر: « پیس فیکیرلرینده دوشونجهمیزه گلمهمهسی مومکون دئییل، آما نفسینه یوخ دئیه بیلسن او فیکیرلرین سنه هئچ ضرری اولماز».
أرید أن تصیر حیاتی أفضل .
ذهب الغریب إلى أحد الأدیرة ، و طلب مقابلة رئیس الدیر و عند مقابلته قال :
" أرید أن تصیر حیاتی أفضل مما هی علیه ، و لکنی لا أستطیع منع نفسی من التفکیر فی الرذیلة " .
لاحظ الکاهن أن الریح تهب بعنف شدید فی الخارج ، فقال للزائر :
" الجو شدید الحرارة هنا ، لماذا لا تذهب للخارج و تحضر لنا بعض الهواء البارد إلى الحجرة لتبریدها ؟ "
رد الغریب : " و لکن هذا مستحیل ! "
قال الکاهن :
" و کذلک من المستحیل ألا تراودنا أفکار سیئة لکن ، إذا استطعت أن تقول لا للغوایة فلن تصیبک تلک الأفکار بأی ضرر " .
یورغونلوغون وئردیگی آغیرلیقلا درحال یوخویا گئتمیشدی. بیر اینیلتیله اویاندی
آدام. اطراف هلهده قارانلیق ایدی. اینیلتینی یوخو گؤردوگونه یوزدو. دوداقلاری
سوسوزلوقدان چاتلاییردی، یامان سوسامیشدی. ایشیقلاری یاندیرمادان مطبخه گئدیب
سویونو ایچدی و یاتاغینا دؤندو. تام یاتماق اوزره ایکن، عینی اینیلتی سسینی تکرار
ائشیتمگه باشلادی. یوخسا یوخو ایدی، حقیقت؟ فرقینده دئییلدی. سسین گلدیگی سمته
یؤنلدی. او آن یوخودا اولمادیغینا یاخشیجا امین اولدو. چونکی ائشیتدیگی سسین صاحیبی
ائوین تک سجّادهسی ایدی.
آدام چاشدی و قورخولو بیر سسله
- «اینلهین سن ایدین؟»
- «بلی، دئدی سجّاده» .
-« نه اوچون آغلاییرسان؟ »
سجّاده یئنه ایچه ایشلهین بیر سسله:
- «سنی یوخوندان اویاندیران سوسوزلوغونو، دویانا قدر، سو ایچهرک آرادان قالدیردین. حالبوکی منیم سوسوزلوغومو آرادان قالدیراجاق کیمسم یوخدور! »
- «سن نئجه سوسایارسان، سن جانلی دئییلسن آخی؟» - دئدی آدام.
سجّاده:
- «منیم احتیاجیم دا بیر جور سودور، اما ایچدیگین سو دئییل. منیم سوسوزلوغومو آنجاق تؤوبهکار قوللارین گؤز یاشلاری آرادان قالدیرار.»
- «آنلامادیم!» -دئیه آدام ماراقلی گؤزلرله سجّادهدن سوروشدو.
- «آغلییارام، چونکی آللاهین بندهلری قبرینین آیدینلانماسینی، قارانلیقلاردا قالماماغی، آخیرت گونونده آیدین اولماغی ایستیرلر. ایستمهلرینه باخمایاراق، بو واختدا قالخیب ایکی رکعت ناماز قیلمازلار. همیشه باخیرام سنه، بیر گونده قالخیب ایکی رکعت گئجه نامازی قیلمیرسان».
- «منی ناراحات ائتمه» - دئیهرک آدام اوزونو دؤندردی.
سجّاده داوام ائتدی:
- «ائی آللاهین بندهسی! باخ، سحر نامازینین واختی گلدی. اذانلار؛ ناماز یوخودان خئییرلیدیر- دئیه سسلنیر. آه سحر نامازی، آه بو سحر نامازی! نامازلار آراسیندا موستثنادیر. هم اورگه، همده روحا حیات وئرندیر او. گئجه-گوندوز دونیا اوچون چابالادیغین بس ائتمیر؟ عزیز و قهّار اولان آللاهین چاغیریشینا نییه قارشیلیق وئرمیرسن؟»
آدام سیخیلاراق:
- «ائی سجّادهم، منی راحت بوراخ. گوندوز کیفایت قدر یورولورام، بیر آز داها یاتیم»- دئییب یاتاغین ایستیلیگینه بوراخدی اؤزونو».
سجّاده قورخمادان آدامی خبردار ائتمگه و یاتماماسینا چالیشیردی.
- «دئمک کی، سن دونیایا آخیرتدن داها چوخ اهمیت وئریرسن».
آدام حیرصلندی:
- «بسدیر آرتیق، داها دانیشما!»-، دئیه قیشقیردی.
سجّاده بو سؤزون قارشیسیندا اوّلجه سوسدو. داها سونرا سسینی یاخشیجا آلچالداراق؛
- «آه، او صوبح نامازی واختینداکی آداملار، آه، او فجر واختینداکی آداملار، »- دئدی. «سن او نورلو پیغمبرین (ص) بو واخت اوچون نهلر سؤیلهدیگینی بیلمیرسن؟ آللاهین رسولو (ص) بئله بویوروب: «هر کیم، گونش دوغمادان و باتمادان اوّل نامازلارینی ادا ائتسه آتشه گیرمیهجک»، «مونافیقلره ان آغیر گلن ناماز سحر و عشا نامازیدیر. اونلار کی او ایکی نامازداکی اجری بیلسهیدیلر، سورونه-سورونه مسجیده ناماز قیلماق اوچون گئدردیلر».
بوندان سونرا آدام یاتاغیندان قالخیب:
-« دوز دئییرسن، سحر نامازی حقیقتاً اهمیتلیدیر،» - دئدی.
سجّاده:
- «ائله ایسه قالخ و ناماز قیل،» دئدی.
- «صاباح انشاالله، موطلق قالخاجاغام، اما بو گون چوخ یورغونام» دئدی، آدام.
سجّاده سون بیر اومیدله؛
- «آدام صالح عمللرین نه قدر بؤیوک اجری اولدوغونو ایدراک ائده بیلمزسه، بوتون زامانلاردا بو عمللر چتین گلر. مسأله یاتماقسا، قبیرده یوخودان چوخ نه وار؟! گل سؤزومو دینله، ائی آللاهین بندهسی! »
بو آندان سونرا آدامدان تک سؤز ائشیدیلمهدی. سجّادهده بیر مودت سسسیز قالدی. آدام یوخویا دوام ائتدی.
اما افسوس! آدام عؤموروندهکی ان اوزون یوخوسونا دالمیشدی . سجّادهنین سون سؤزلرینی ائشیده بیلمهدی. او آن سجّاده آدامین اؤلدوگونو آنلایینجا، قیسیق بیر سسله بونلاری سؤیلییردی.
- «ائی تؤوبهسینی صاباحا تأخیره سالان، صاباحا چیخا بیلجگینی بیلیرسنمی؟! »
بیز دونیا اوچون گوناه ایشلتدیگیمیز حالدا، اؤلوم هر آن پوسقودادیر. واخت چوخ محدوددور. گون فرقینده اولمادان اؤتوب گئدیر.
و کیم بیلیر؟ بو گون بلکهده سنین سون گونوندور؟
مکّهده باغلاناجاق زمزم کرخاناسیندا غئیر قانونی یوللارلا سو ساتیلماسی و
زمزمین عوضینه عادی سو ساتیلدیغی موعیّن ائدیلیب. مکّهده کودای پارکی یانیندا
یئرلشن قدیمی زمزم کرخاناسینین باغلاناجاغی بیلدیریلیر. مکّه شهرینین رهبرلیگی
-محمد الغامدی حاضیردا مؤوجود اولان زمزم کرخاناسینین داغیدیلاراق عوضینه داها موعاصر
کرخانانین اینشا ائدیلهجگینی بیلدیریب. یئنی کرخان ایله بولاق سویونون زمزم آدی
آلتیندا غئیری-قانونی یوللارلا ساتیشینین قارشیسینین آلیناجاغی دا قئید ائدیب.
بوندان باشقا، الغامدی کودای پارکینین یانینداکی مؤوجود زمزم کرخانادان کناردا
زمزم سویو آلینماماسی ایله باغلی دا خبردارلیق ائدیب.