تویوق شوشه‌دن نئجه چیخار؟ * کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

تویوق شوشه‌دن نئجه چیخار؟ * کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

ایللرینده بیرینده اونلاری قیمتلندیرمک اوچون حاضیر اولان ویزارت موفتّیشی قارشیسیندا اؤیرنجیلرین درسلری زمانی، کی بو درس نهایی ایمحانلارا نئچه هفته قالمیش ترتیب وئریلمیشدی، درس اثناسیندا اؤیرنجیلرین بیری اوستادین سؤزون کسیب دئدی:«اوستاد! عربی درسی چوخ چتیندی!»

اؤیرنجی سؤزون قورتارمامیش اؤبیری اؤیرنجیلر عئینی سؤزو دئمگه باشلادیلار. دؤنوب موخالیف حیزب کیمی اولدولار. بیری بوردا دانیشیر، بیری قیشقیریر، بیری ایستیر واختی تلف ائله‌سین و بئله . . .

بیر آز ساکیت اولاندان سونرا موعلیم دئدی: «یاخشی! بو گون درس یوخدور. درسی اویونا چئویرک!» اؤیرنجیلر سئویندیلر. موفتّیش قاش‌قاباغین ساللادی.

موعلیم لؤوحه‌ده بوغازی دار بیر شوشه چکدی ایچینده‌ده بیر تویوق. سونرا دئدی: «کیم شوشه‌نی سیندیرمادان تویوغو دا اؤلدورمه‌دن بو تویوغو شوشه‌دن چیخارا بیلر!!»

اؤیرنجیلرین چالیشمالاری باشلادی آما هامیسی اوغورسوزلوقلا نتیجه‌لندی.

موفتّیش‌ده تاپماجانین حلّینه چالیشیردی آما بوتون چالیشمالار نتیجه‌سیز اولدو.

اؤیرنجیلرین بیری بؤلمه‌نین آخیریندن مأیوس-مأیوس قیشقیردی: «اوستاد، شوشه‌نی سیندیرمادان و یا تویوغو اؤلدورمه‌دن بو تویوق چیخماز». موعلیم دئدی: «شرطلری آیاقلایا بیلمه‌ریک». اؤیرنجی ظارافاتلا دئدی: «بئله اولسا اوستاد هر کیم کی تویوغو اورا قویوب دئیین قویدوغو کیمی‌ده چیخارتسین».

اؤیرنجیلر گولدولر آما بو چوخ سورمه‌دی. موعلیمین سسی اونو کسدی: «دوزدور! دوزدور! جواب بودور. تویوغو شوشه‌یه قویان اونو تکجه چیخارا بیلن کیمسه‌دیر. سیز ده «عربی دیلی چتیندیر» مفهومونو بئینیزه یئرلشدیرمیسیز. نه قدر چالیشام کی سیزه ایضاح ائدم و ساده‌لشدیرم نتیجه‌ آلا بیلمیه‌جگم. سیز بو آنلامی بئینیزه بیری‌نین کؤمگی اولمادان یئرلشدیردیگیز کیمی اؤزوزده اونو اوردان چیخارتمالیسیز.»

تِرم باشا چاتدیقدان سونرا موفتّیش موعلیمدن چوخ تأثیرلندی. موعلیم سونراکی تِرملرده اؤیرنجیلرین گؤزه‌ گلیم ایره‌‌لیله‌ییشینی گؤدو.

بلکه عرب دیلینده چوخ راحت قبول اولدولار.

کیف تخرج الدجاجة من الزجاجة؟

وفی إحدى السنوات وبینما کان یلقی الدرس على طلبة الفصل أمام موجه الوزارة الذی حضر لتقییمه،

وکان هذا الدرس قبیل الاختبارات النهائیة بأسابیع قلیلة، وأثناء إلقاء الدرس،

قاطع أحد الطلاب الأستاذ قائلاً: "یا أستاذ ... اللغةالعربیة صعبة جداً !".

وما کاد هذا الطالب أن یتم حدیثه حتى تکلم کل الطلاب بنفس الکلام،

وأصبحوا کأنهم حزب معارضة، فهذا یتکلم هناک وهذا یصرخ وهذا یحاول إضاعة الوقت وهکذا ...

سکت المعلم قلیلاً ثم قال: حسناً لا درس الیوم، وسأستبدل الدرس بلعبة! فرح الطلبة، وتجهم وجه الموجه.

رسم هذا المعلم على السبورة زجاجة ذات عنق ضیق، ورسم بداخلها دجاجة، ثم قال: من یستطیع أن یخرج هذه الدجاجة من الزجاجة،

بشرط أن لا یکسر الزجاجة ولا یقتل الدجاجة!!

فبدأت محاولات الطلبة التی باءت بالفشل جمیعها،

وکذلک الموجه الذی انسجم مع اللغز وحاول حله ولکن باءت کل المحاولات بالفشل.

فصرخ أحد الطلبة من آخر الفصل یائساً: یا أستاذ لا تخرج هذه الدجاجة إلا بکسر الزجاجة أو قتل الدجاجة،

فقال المعلم: لاتستطیع خرق الشروط، فقال الطالب متهکماً: إذن یا أستاذ قل لمن وضعها بداخل تلک الزجاجة أن یخرجها کما أدخلها.

ضحک الطلبة، ولکن لم تدم ضحکتهم طویلاً فقد قطعها صوت المعلم وهو یقول: صحیح، صحیح، هذه هی الإجابة،

من وضع الدجاجة فی الزجاجة هو وحده من یستطیع إخراجها، کذلک أنتم وضعتم مفهوماً فی عقولکم أن اللغة العربیة صعبة،

فمهما شرحت لکم وحاولت تبسیطها فلن أفلح، إلا إذا أخرجتم هذا المفهوم بأنفسکم دون مساعدة، کما وضعتموه بأنفسکم دون مساعدة.

انتهت الحصة وقد أعجب الموجه بالمدرس کثیراً، کما لاحظ المدرس تقدماً ملحوظاً لدى الطلبة فی الحصص التی تلت تلک الحصة،

بل وتقبلوا مادة اللغة العربیة بشکل سهل ویسیر.

علاقه (فانتاستیک پووئست) 5

علاقه (فانتاستیک پووئست) 5

یازار: آنار رسول اوغلو

***

اؤیرنجی بو بینایا ساری گئتدی. نه‌دنسه یاخینلاشدیقجا سئوینمیردی، نه ایسه ائله بیل اورگینه داممیشدی کی، یئنی بیر آنلاشیلمازلیقلا راستلاشا‌جاق. دوغرودان دا بیر آزدان سونرا او، تانیش چؤل‌لویه چیخدی و میخلانیب قالدی: قارشی‌سیندا بینانین سیلو ئتینی یوخ، ایسکئلئتینی گؤردو. — چوخ‌مرتبه‌لی بینا خارابایا چئوریلمیشدی — گومان کی، یانمیشدی، یاری اوچوق دیوارلارین آراسیندا بوش پنجره — قاپی دئشیک‌لری گؤرونوردو. مرتبه‌لرین، تاوانسیز-دؤشه‌مه‌سیز(کف) منزیل‌لرین آراسیندا کولک ویییلداییر، بیرینجی مرتبه‌ده بیر نئچه سرگردان ایت بوغوشوردو.

اؤیرنجی اینانا بیلمیردی کی، بو همین او ائودیر. — ساعت یاریم بوندان قاباق اونون ترک ائدیب گئتدیگی بینا‌دیر، آما هر حالدا چؤل-بیابان، شوبهه‌سیز، همین چؤل بیابان ایدی. غریبه‌دیر کی، یانیب اوچموش ائوین قاباغینداکی سکّی‌یه هئچ بیر ضرر دَیمه‌میشدی و بو سکّی‌نین کناریندا خئیلی ماشین دایانمیشدی. اوتوز-اوتوز بئش مینیک(سواری) ماشینی هامیسی اؤرتوک‌لرین آلتیندا ایدی و گؤرونور، بورادا لاپ چوخدان دایانمیشدی. مومکونمو بو؟ چئخول آلتین‌داکی ماشین‌لاردان بیری سس‌سیز-سمیرسیز یئرین‌دن ترپندی، دایانمیش ماشین‌لارین سیراسین‌دان چیخیب اؤیرنجی‌یه طرف یؤنلدی. ائله بیل ماشین اؤزو، سوروجوسوز، حرکت ائدیردی. آخی هانسی سوروجو اؤرتوکلو ماشین ایداره ائدر؟.. ماشین اؤیرنجی‌یه یاخین‌لاشدی و ائهمال‌لیجا دایاندی. اؤیرنجی گؤردو کی، درغرودور، ماشینین چئخولو وار، آما بو اؤرتوک یالنیز اونون دامینا و کاپوتونون اوستونه چکیلیب. سوکانین(فرمان) آردیندا جاوان بیر اوغلان اَیلشمیشدی. اوغلان ماشینین پنچره‌سیندن اَییلیب:

—باغیشلایین، — دئدی، — بیلمیرسینیز بورادا ایگیرمی‌مرتبه‌لی ائو هاردا‌دیر؟

اؤیرنجی بوغوق سسله:

—ایگیرمی‌مرتبه‌لی؟ — دئیه خبر آلدی.

—منه دئدی‌لر کی، بو چؤلده‌دیر، یانمیش بئش‌مرتبه‌لی ائوین یانیندا‌دیر.

اؤیرنجی یانمیش بینانی گؤستره‌رک:

—بو ائوی دئییرسیز؟ — دئیه سوروشدو:

سوروجو سئوینجله:

—اؤزودور کی وار، — دئدی؛ یانمیش ائوی او، یالنیز ایندی گؤردو — منه بئله‌جه ده ایضاح ائتمیشدیلر. دئمه‌لی، همین بو بینانین سولوندان بورولوب دنیز قیراغینا چیخماق لازیمدیر. اگر سیز ده او طرفه گئدیرسینیزسه اَیلشین آپاریم.

اؤیرنجی ماشینین قاباق قاپی‌سینی آچدی و اؤزونو ایتیردی. بورادا دا رول واردی — ماشینین ایکینجی سوکانی. ماشینین ایکی رولو، ایکی اَیلجی(تورموز)، ایکی ائسکالاتورو، ایکی کونوسو واردی. سوروجو اؤیرنجی‌نین شاشقین‌لیغینی گؤروب گولومسوندو:

—تعجوب‌لنیرسینیز؟ — دئدی. — بو، تدریس ماشینیدیر. من اؤزوم ماشین سورمه اوزره تعلیماتچی‌یام. سورمک اؤیرننلر منیم یئریمده ایلشیرلر، ماشینی ایداره ائدیرلر، من‌ده سیزین یئرینیزدن اونلارا نظارت ائدیرم. اونا گؤره ده بو ماشیندا هر شئی جوتدور. آما سیز ناراحات اولمایین، اَیلشین، ایندی سیز طرفده‌کی سوکانلار ایشله‌میر.

اؤیرنجی اوتوردو. سوروجو کیچیک ماقنیتوفونو (ضبط صوت) ایشه سالدی، خفیف، بیر قدر غملی موسیقی سسلنمگه باشلادی. یومشاق رئسسورلار، پارالون اؤرتوکلر، ساکیت موسیقی غریبه بیر راحتلیق، آرخایین‌لیق آتموسفئری یارادیردی. اگر یادداشدا قالا بیلسه‌یدی، یقین کی، آدام‌لار آنا بطنینده — اینسانین ایلک کایناتیندا — اؤزلرینی بئله دینج، آرخایین حیسّ ائدیب‌لر.

ماشین یانمیش خارابانین سولوندان بورولدو، اونلار دنیز قیراغینا چیخدیلار و اؤیرنجی درحال ایگیرمی‌مرتبه‌نی گؤردو. ایندی بینا آلا-بزک اِلِکتریک ایشیق‌لارینا غرق اولموشدو. رنگ‌برنگ پرده‌لر، آباژورلار، نئون و عادی ایشیق‌لار ائوین پنجره‌لرینه الوان بیر چیراق‌بانلیق پایلامیشدی. ائوین ائیوان‌لاری اینسانلارلا دولو ایدی، اونلار بوردا چوخدان مسکن سالمیشدیلار. ساکینلر یئییر-ایچیر، میرت وورور، گولور، ائیواندان ائیوانا دانیشیر، موسیقی، رادیو دینله‌ییر، تیلویزیونا باخیر، جوربه‌جور اویون‌لار اویناییردی‌لار. ائو نورمال بیر آخشام حیاتییلا یاشاییردی. اؤیرنجی آنلادی کی، اونلار ائوین آرخا طرفیندن چیخیرلار، ایندییه‌جن او، ائوی یالنیز آواندیندان گؤرموشدو، اودور کی، او بیری سمت — یانمیش خارابا‌لیق طرف اونا بو قدر غئیری-تانیش گلمیشدی. ماشین دایاندی.

—چوخ ساغ اولون، دئیه اؤیرنجی صمیمی-قلبدن سوروجویه تشککور ائله‌دی. داخیلاً او، بایاقکی تلاشی اوچون خجالت چکیردی، اؤزونو دانلاییردی. «یئکه کیشیسن، ماتئریالیست، راسیونالیستسن، اؤیرنجی‌سن، بیر یاندان دا بئله ایبتیدای بیر قورخو. عاییب اولسون!

ماشیندان دوشرکن دیقّتله سوروجویه باخدی و اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، سوروجونون صیفتی تانیش‌دیر. سوروجو ده ماشیندان دوشدو، قاپی‌سینی آچارلا باغلادی. اونلار بینایا موختلیف قاپیلاردان داخیل اولدولار. اؤیرنجی لیفتین دویمه‌سینی باسدی. لیفت هارا‌دانسا چوخ یوکسک مرتبه‌دن گلدی، دایاندی، قاپیسی آچیلدی. اؤیرنجی کابینه‌نین ایچینه گیردی، قاپی باغلاندی و ایشیق سؤندو. کابینه‌نین ایچینده گؤز-گؤزو گؤرموردو، اؤیرنجی کیبریت چکدی، اودون ایشیغیندا ایگیرمی‌مرتبه‌نین دویمه‌سینی تاپدی، باسدی و حیسّ ائله‌دی کی، لیفت یوخاری یوخ، آشاغی حرکت ائدیر؛ حال بوکی اونلار بیرینجی مرتبه‌ده ایدیلر. اوّلجه لیفتین خاراب اولماسی، زیرزمی‌یه، شاختانین دیبینه دوشمه‌سی فیکری اؤیرنجینی قورخوزدو، آنجاق دویاندا کی، لیفت ائله هئی درینلیگه گئدیر، گئدیر، بیر-ایکی مرتبه دئییل، آزی سککیز-اون، یوخ اون دؤرد-اون بئش، ایگیرمی مرتبه‌یه یئر آلتیندا غرق اولور — اؤیرنجینی واهیمه باسدی. یادینا دوشدو کی، کیمدنسه ائشیتمیشدی — بؤیوک شهرلرده بعضاً ایستراتژی مقصدلرله بؤیوک بینا‌لارین آلتیندا یئرین درینلیک‌لرینه دوغرو نئچه-نئچه مرتبه تیکیلیر. آما ایندی، لیفتین گؤرونمز درین لاغیمین دیبینه دوغرو بو دایانماز حرکتینده، اؤیرنجی نه ایسه بیر مزار قوخوسو دویوردو. بئله درین مزار اولا بیلمزدی، آما نه‌دنسه اؤیرنجی دوشونوردو کی، عؤمرونون سونودور و غریبه، آنلاشیلماز، معنا‌سیز بیر عاقیبتدیر بو. بیردن کابینه‌نین ایچینده گوُر ایشیق یاندی و اؤیرنجی ایلک باخیشدان لیفتین اونا غریبه گؤرونمه‌سی‌نین سببینی آنلادی — کابینه‌نین ایچینده دوز قاپی‌نین قنشرینده (اوز به اوزونده) گوزگو واردی، آما بو گوزگو کابینه‌نین ایچینی عکس ائتدیرمیردی. باشقا بیر قاپینی عکس ائتدیریردی، بو قاپی‌یا اوخشایان، آما تامامیله اؤزگه بیر قاپینی. لیفت غفیلدن دایاندی و سول طرفده‌کی دیواری آچیلدی — دئمه، بو دا قاپی ایمیش. اؤیرنجی کور آدام‌لار کیمی آیاغییلا یئری آستا-آستا یوخلایا-یوخلایا کابینه‌دن چیخدی و قارشی‌سیندا اؤز منزیلی‌نین قاپی‌سینی گؤردو. 20 مرتبه‌ده‌کی منزیل قاپی‌سینی. شوبهه اولا بیلمزدی — همین نؤمره، همین فامیلسیز لؤوحه، زنگ، کیلید یئری. «گؤرونور بو خسته‌لیکدیر، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو، — اوری‌یئنتیر(جهت تشخیصی) حیسّی‌نین ایتمه‌سی. قارانلیقدا سمتی دولاشیق سالیرام. یوخاری حرکت منه ائنمک کیمی گلیر. بعضاً بئله شئیلر اولور، آدام ساغی-سولو چاشدیریر. ساغ آیاغینی سول آیاغی کیمی، سولو ساغ کیمی دویور. صاباح حکیمه گئتمک لازیمدیر». او، قاپی‌نین زنگینی باسدی و گولومسوندو. «شوکور، منزیل پارتلامادی». آچارلا قاپینی آچیب ایچری گیردی. اوتاق چیراقبان ایدی. دهلیزده ایشیق یانمیردی. چاما‌دانی اؤز یئرینده ایدی. اؤیرنجی اوتاغا بیر آز خوفلو گیردی. دیقّتله اوتاغا گؤز گزدیردی. — هر شئی اؤز یئرینده ایدی، اونون قویوب گئتدیگی کیمی. آخی آیری جور اولا دا بیلمزدی: — تاخت، ایشکاف، ایستول، ایستوُل‌لار، قیریق مفتیل‌لی تیلیفون، دیوار ساعتی، اوستونده‌ده اؤرتوگو (مگر او بو اؤرتوگو قوپارمامیشدی؟) گؤرونور قوپارماییبمیش! کول‌قابی، کول‌قابیندا دا بایاقکی یئگانه سیقارئتین کؤتوگو (آی سنی، یادیندان چیخدی، سیقارئت آلمادی). فوتولار... بلی فوتولار... او، فوتولاری خصوصی بیر دیقّتله نظردن کئچیردی؛ بو دیقّت اؤزونه‌ده غریبه گلدی — سانکی فوتولاردا نه ایسه دَییشه بیلردی. طبیعی کی، اونلار اوّلکی کیمی ایدی — عئینی میقداردا — ائودن چیخمازدان قاباق اؤیرنجی نه‌دنسه اونلاری سایمیشدی — سککیز دنه ایدی، ایندی ده سککیز دنه‌دیر. اگر اونون منزیلده اولمادیغی واخت قاری گلیبمیشسه‌ده — یقین کی، اونون اؤز آچاری وار — فوتولارا دَیمه‌ییب. یعنی بایاق، دوغرودانمی اونلاری دَییشمیشدی؟ یقین اؤیرنجی‌یه بئله گلیب، والسلام. آخی نیه قاری ایکی داشین آراسیندا فوتولاری دَییشمه‌لی ایدی. بودور، باخ، بو دا اوغلونون فوتوسو — اگر اوغلودورسا! اؤیرنجی شن فیت چالا-چالا مطبخه کئچدی. حئیف کی، کوچه‌ده آزدی، باشینی ایتیردی، یئمگه بیر شئی آلماغی اونوتدو. ایندی ائوده دیشه وورماغا بیر شئی یوخدور. او آجمیشدی. عئیبی یوخدور، سحره قدر، بیر تهر دؤزر. «گئدک یاتاق، هه، قاری‌نین خواهیشینی یئرینه یئتیرک، حامامدا ایشیغی یانا-یانا قویاق، مادام کی، آرواد بو ایشیغی مایاک(دنیز فانیسی) حساب ائدیر، قوی اونون ایستگینجه اولسون». اؤیرنجی حامامدا ایشیغی یاندیردی و کیرانی(سو شیری) آچدی. سو شوخ بیر شیریلتییلا آخماغا باشلادی و سانکی اونون آخیشی دا آدامین عصبلرینی ساکیت‌لشدیریردی. اؤیرنجی یئنه ده گولومسوندو. ساکیت، آرخایین، راحت بیر تبسومله، گوزگویه باخدی و گوزگوده‌جه اؤز گؤزلری‌نین دهشتدن بؤیودوگونو گؤردو. «دویمه!» بلی، دویمه. بو اؤیرنجی‌نین لاپ یاخشی یادیندا ایدی. لاپ دقیق. آند ایچه بیلردی. فوتودا اوغلان کؤینکده ایدی و بایاق کؤینگی‌نین یاخاسی باغلی ایدی— اؤیرنجی بونو تام دقیق خاطیرلاییردی. ایندی ایسه — اؤیرنجی بونو دا نظرینده آیدینجا جانلاندیریردی — اوغلانین کؤینگی بوغازیناجان دویملنمیشدی: بوندان غئیری شکیلده بیر دییشیک‌لیک یوخ ایدی؛ عئینی صیفت، عئینی پوزا، عئینی اؤلچو. اؤیرنجی: «آخی بو نئجه اولا بیلر؟»—دئیه دوشوندو. گوزگونون قاباغیندا دونوب قالمیشدی. واهیمه بوتون وارلیغینا حاکم کسیلمیش، قورخو — اونو موج ائلمیشدی. اؤیرنجی آددیم آتا بیلمیردی، اوتاغا کئچیب فوتویا بیر ده باخماغا اورگی گلمیردی — اونا ائله گلیردی کی، ایندی همین شکیلده‌کی اوغلانی بلکه‌ده قالستوکلو(کراوات) گؤره‌جک، یا... «دئیه‌سن منیم باشیما هاوا گلیب، دلی اولموشام».

«بلکه — آغلینا گؤزلنیلمز بیر فیکیر گلدی — کیمسه قصداً منی دلی ائله‌مک ایستییر؟» غریبه‌دیر کی، بو فیکیر اونو بیر قدر ساکیتلشدیردی، آرخایینلاشدیردی. دوشمنینی تعیین ائده بیلسن، اونونلا موباریزه ائتمک‌ده آسان اولار. آما کیم ایدی اونون قصدینه دوران؟ کیم ایدی دوشمنی؟ البته، قاری! اؤز تشبّوثو ایله اولماسا دا، هر حالدا بوتون بو ایشلرده قاری‌نین، شوبهه‌سیز، بارماغی وار. بلکه او، کیمینسه مورکّب بیر پلانی‌نین ایجراچی‌سی‌دیر؟ آما بو پلانین اؤزونو کیم تؤکموش‌دور، کیم بورادا هانسی مقصدی گودور؟ ائه، نه بیله‌سن؟ بعضاً گؤرورسن ائله دوشمنلریمیز پئیدا اولور کی، هئچ یاتساق یوخوموزا دا گیرمزدی. اؤزو ده همین بو دوشمنلره هئچ بیر واخت، هئچ بیر پیسلیگیمیز دیمه‌ییب، آما آخی دوشمنچی‌لیک چوخ واخت هئچ‌ده شخصی موناسیبتلردن یارانمیر. باخ، مثلاً او، اؤیرنجی، اؤزو ده ایستمه‌دن کیمه‌سه پیسلیک ائدیب — اینستیتوتا داخیل اولوب، کیمینسه یئرین توتوب. گؤتورک ائله یاتاقخانا‌داکی اوتاق قونشولارینی. بایاقکی ماشینین، ایکی سوکانلی ماشینین سوروجوسو یامان او اوغلانا، ایلک ایمتاحاندان کسیلمیش اوتاق قونشوسونا اوخشاییردی — اؤیرنجی یالنیز ایندی بونو درک ائتدی — لاپ ائله بیل ائکیز قارداشدیرلار. بلکه هئچ تصادوفی دئییل کی، بایاق همین قونشوسونا اعلان لؤوحه‌سی‌نین قارشی‌سیندا راست گلدی. بلکه بوتون بو هوققا‌لاری دا ائله او دوشونوب. اعلان، قاری، سوروجو-تعلیماتچی قارداش و نهایت، فوتولار... آما مگر اونلار بئله غلیظ بیر اینتیقاما قادیردیرلر؟ اگر بو جور مورکّب بیر قیصاص فورماسی کشف ائده بیلیبلرسه، ائله بیر بو ایختیراعیا گؤره اونو اینستیتوتا قبول ائتمه‌یه دَیَردی. هم‌ده ایمتاحانسیز-فیلانسیز. اونلار شوبهه‌سیز، بیلیردیلر کی، اؤیرنجی اوتاق آختاریر. بو قارینی تاپماق، منزیلی دانیشماق، هر شئیی بئله مهارتله قوراشدیرماق... اؤیرنجی‌نین آرتیق هئچ بیر شک-شوبهه‌سی یوخ ایدی کی، بوتون بونلار ایبلیسانه بیر پلانین نتیجه‌لریدیر و او، منزیلده اولمایان واخت لاپ یقین کی، قاری گلیب فوتولاری دَییشیب. بو فیکره گلندن سونرا اؤیرنجی اوتاغا داها ساکیت گیردی. دوزدور، فوتولارا یاناشاندا نه ایسه یئنه بیر نیگارانلیق حیسّی کئچیردی، آما بوتون ایراده‌سینی توپلاییب شکیل‌لره باخدی. گؤزلرینی اوغلانین عکسینه زیلله‌دی. بو نه بوش-بوش فیکیرلردیر، ایلاهی! حامامدا اولدوغو مودّتده آخی شکیلده نه دَییشه بیلردی؟ نه دَییشمیشدیسه، او ائوده اولمایان مودّتده دَییشمیشدی — ائله‌دیر کی، وار: اوغلانین کؤینگی بوغازاجان دویمه‌لی ایدی. اؤیرنجی باشقا فوتولارا باخماغا باشلادی، قاری اونلاریدامی دَییشدیریب؟ دئیه‌سن یوخ، آما مگر بو جوتلر — نیشانلی اوغلانلا قیز، مگر آیاق اوسته دورمامیشدیلار، یوخ، اوتوروب‌لار، گؤرونور، ائله اوتوروبلارمیش، اؤیرنجی‌نین دقیق یادیندا دئییل. «گرک بوتون شکیل‌لری دقیق یادیمدا ساخلاییم، سونرا گؤرسم کی، قاری یئنه اونلاری من ائوده اولمایاندا گلیب دَییشدیریر اوندا یاپیشیم یاخاسیندان — دئ گؤروم من اولمایاندا نیه اوتاغیما گلیرسن، فوتولاری دَییشمیی‌نین معناسی ندیر؟ بودور، باخ، شکیل — آتا، آنا و یقین کی، قیزلاری. ار-آرواد، آرواد، دئیه‌سن، حامیله‌دیر. ایکی جاوان اوغلان — اوخشاییرلار، یقین قارداشدیرلار. حربی پالتارلی کیشی. جاوان قیز — فوّاره‌نین یانیندا دایانیب. اوشاقلار — اوچ قیز، ایکی اوغلان اوشاغی. چلیکلن قوجا. والسلام. آیدیندیر. دئمه‌لی، آتا، آنا، قیز. بو بئله. ار-آرواد. آرواد حامیله‌دیر. مگر ارین عئینگی واردی؟ بو نه آخماق سؤزدور، مادام کی، عئینکلیدیر، دئمه‌لی وارمیش دا... ایکی جاوان اوغلان شوبهه‌سیز قارداشدیرلار، اوخشاییرلار. حربی پالتارلی کیشی. فواره یانیندا قیز. ایلاهی، آخی اونون سومکاسی(کیف) واردی. سومکا نئجه اولدو؟ یا یوخ ایدی؟ گؤرونور، یوخ ایمیش، مادام کی، یوخدور... اوندا قیزی کیمینله چاشدیریرام، آخی، یادیمدا قالیب: فواره یانیندا قیز، الینده سومکا. ایکی قیز اوشاغی، بیر اوغلان. بیر اوغلان. بیر اوغلان؟ هه، گؤرونور، اوغلان بیر ایمیش. قوجا. بو قوجانین نه‌ ایسه وار ایدی، آما نه‌یی؟ بلکه من شکیل‌لرین مضمونونو موفصّل یازیم. یوخ، اوندا آدام، دوغرودان دا دلی اولار. آما من دلی اولمایاجام. بو قوجا کافتارین و بوتون منی ایستمه‌ینلرین آجیغینا دلی اولمایاجام. ساعت نئچه‌دیر گؤره‌سن؟ قول ساعتینده اون بیره ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی.

نه‌دنسه اؤیرنجی دیوار ساعتینه یاناشدی و اؤرتوگو چکدی. دیوار ساعتینده اوچه ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی. ساعت ایشله‌ییردی، کفکیر دقیقلیکله گئدیب-گلیردی. اؤیرنجی گؤزلرینی اوزون عقربه زیلله‌دی و آیریلما‌دان باخدی، باخدی. ساعتا باخسا دا دقیق نه قدر واخت کئچدیگینی دئیه بیلمزدی. آما هر حالدا بیر مودتدن سونرا آیدینجا گؤردو — اوزون عقرب آزاجیق گئری گئتمیشدی. اؤیرنجی تلسیک حسابلادی. ائله‌دیر کی وار هر ایکی ساعت — اونون قول ساعتی‌ده، دیوار ساعتی ده — دقیق ایشله‌ییردی، آما دیوار ساعتی عکس ایستیقامتده(جهتده) حرکت ائدیردی. ساعت تله‌سه بیلر، گئری قالا بیلر، دایانا بیلر. آنجاق عکس طرفه ایشله‌ین ساعتی اؤیرنجی عؤمرونده ایلک دفعه گؤروردو. «دوشمنلریمین فانتازیاسی پیس دئییلمیش. بئله ایختیراعچی‌لیقلا نیوتون، انیشتئین اولایدیلار گرک. یوخسا بوتون قابیلیتلرینی، باجاریقلارینی یازیق بیر اؤیرنجی بابانین قصدینه یؤنلدیبلر. نه وار، نه وار، اونلاردان یاخشی حاضیرلاشیب، ایمتاحانی اونلاردان یاخشی وئریب، اینستیتوتا دوشوب. گرک درسلره حاضیرلاشماق یئرینه، من‌ده اوتوروب بئله-بئله هوققا‌لار اویدورایدیم، اوندا یاخشی اولاردی. گؤرک بو طیلسملی اوتاقدا داها نه اویونلار چیخا‌جاق! «طیلسملی» سؤزونو او داخیلی ایستهزایلا دوشوندو. اؤیرنجی قطعی امین ایدی کی، بوتون بو فوکوسلاری کیمسه قصداً دوزلدیب، اونون شعورونو دومانلاندیرماق ایسته‌ییر. هر حالدا اؤیرنجی اؤزو اؤزونو ایناندیرماق — ایسته‌ییردی کی، محض بئله‌دیر. بو اؤیرنجینی بیر قدر ساکیت‌لشدیریردی. تام یوخ، بیر قدر. اگر گئتمگه یئر اولسایدی، بیر دقیقه‌ده بو منزیلده قالمازدی. یاتاق‌خانایا گئتمک مومکون ایدی، هله آدینی اورانین دفتریندن پوزدورمامیشدی. آنجاق دوشوننده کی، مشوم لیفتین کابینه‌سینه گیرمه‌لی اولا‌جاق، چؤل‌لو-بیابانا چیخا‌جاق، یانمیش خارابا ائوین یانیندان کئچه‌جک و هئچ بیر نقلیّات تاپماییب یئنه بو اوتاغا قاییتما‌لی اولا‌جاق، اؤیرنجی‌نین بو ایشه بوتون هَوَسی قاچیردی. هم ده اورگینه داممیشدی، اوتاقدان چیخان کیمی، قاری گلیب یئنه بورادا مین جور تله قورا‌جاقدی. شوبهه‌سیز کی، آرواد هاراداسا بورا‌لاردا‌دیر. یقین کی، ائله بو بینانین ایچینده، بلکه بیر مرتبه آشاغی‌داکی منزیلده گیزلنیب. بایاق اوتاقدا ایشیغی یاندیران دا، ائیوان قاپی‌سینی آچیب نه ایسه توللایان دا ائله او ایمیش. حتی اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، قاری لاپ یاخیندا‌دیر، هارداسا، قونشولوقدا، بو دیوار آردیندا‌دیر. دویوردو کی، کیمسه داییما اونو — اؤیرنجینی موشاهیده ائدیر، هر آددیمینی ایزله‌ییر. اؤیرنجی اؤز-اؤزونه: «یوخ، — دئدی، — من بوردا قالاجام و منی هئچ بیر شئی قورخودا بیلمز. قوی لاپ بوتون بو لعنته گلمیش فوتولار جانلانسینلار، کاغیذدان چیخیب اوتاغا دوشسونلر». او تصوّور ائله‌دی کی، فوتوداکی آداملار جانلانیب اوتاغا گیریرلر و بو تصوّوردن اصلا ائیمنمه‌دی،(وحشته دوشمه‌دی) عکسینه نَشه‌لندی،(جورأتلندی) گولدو اؤز فیکرینه. «اؤز آرامیزدیر، من دئمه، عمللی-باشلی آغجیگرم‌میش... نه‌دن خوفلانیرام آخی؟ ساعت گئری ایشله‌ییر؟ اشی بئله چهنّمه کی! منه ائله گلدی کی، فوّاره یانینداکی قیزین سومکاسی وارمیش، دئمه یوخموش. عادیجه گؤز آلدانیشی! سیقارئت، فیلان... ائله شئیلر چوخ اولور. هارداسا اوخوموشدوم، بئله بیر ساحه وار، حتی اشیا‌لارین غریبه داورانیشلارینی اؤیرنیرلر... هه، بیر ده بو قاپی.

بئشینجی بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 4

علاقه (فانتاستیک پووئست) 4

یازار: آنار رسول اوغلو

***

او درحال:

—البتّه، — دئدی و فیکراً اعلانداکی معلوماتلاری بوردا گؤردوکلری ایله موقاییسه ائتدی. هر شئی اعلاندا تصویر اولوندوغوندان دا اوستون ایدی — اوتاغا سؤز اولا بیلمز، راحت‌لیقلاری دا — اعلا. لیفت، تیلیفون... تیلیفون دئمیشکن هانی تیلیفون؟

اؤیرنجی:

—بس تیلیفون؟ — دئیه خبر آلدی.

قاری ایستولون(میز) آلتیندان ایستوُلو(صندل) چکدی، ایستولون اوستونده تیلیفون جیهازی واردی، آما مفتیلی کسیلمیشدی.

قاری:

-او، تیلیفونو تحویل وئرمیشدی، — دئدی. — آخی ایندی اونون تیلیفون نه‌یینه لازیم‌دیر؟ آما جیهاز بیزیم‌دیر، اگر سیزه تیلیفون واجیب‌دیرسه، دالینجا دوشون، نؤمرنی سیزه قایتارسینلار.

اؤیرنجی: «تیلیفون نه‌ییمه گرک‌دیر، — دئیه دوشوندو. —اون‌سوز، دا بو شهرده بیر تانیشیم-دوستوم یوخدور.

—یوخ، دئدی. — تیلیفون‌سوز دا کئچینرم. اعلاندا گؤستریلمیشدی، من ده اونون اوچون سوروشدوم. هه، بس ائیوان؟

قاری قورو بیر طرزده:

—ائیوان یوخدور، — دئدی و ساغ دیوارا طرف چئوریلدی. اؤیرنجی اونون باخیشینی ایزله‌دی و یالنیز ایندی ساغ دیوارداکی قاپییا دیقّت ائله‌دی. قاپی ایکی کوبود تاختا پارچاسییلا میسمارلانمیشدی. اؤیرنجی قاپی‌یا طرف بیر آددیم آتدی، داها دوغروسو، یاریم آددیم آتماق ایسته‌دی، آما قاری چئویک بیر حرکتله اونون قاباغینی کسدی. قتیتله:

—یوخ، — دئدی، — اگر سیز بو منزیلی کیرایه گؤتورورسونوزسه ایکیجه شرطیم وار. حؤکماً بو شرط‌لره عمل ائتمه‌لیسینیز. بیرینجی‌سی هئچ واخت بو قاپی‌یا یاخینلاشمایین. اونا دَیمه‌یین، آچماغا جهد ائتمه‌یین. ایکینجی‌سی ده حامامدا ایشیغی گئجه‌لر یانیلی قویون. او ایشیق دنیزدن گؤرونور.

اؤیرنجی هئچ بیر شئی باشا دوشمه‌سه ده باشینی راضیلیق علامتی اولا‌راق یئلله‌دی:

—بس پول؟ — دئیه سوروشدو. — هاچان وئرسم یاخشیدیر؟

قاری:

—ائله ایندی، — دئدی. — دئمه‌لی، منزیلی کیرایه گؤتورورسونوز؟

اؤیرنجی:

—بلی، — دئدی و دهلیزه کئچدی، اورادا بالاجا چاما‌دانینی قویموشدو، آچدی، پول گؤتوردو، اوتاغا قاییتدی. بوتون بو ایشلر، ایکی دقیقه چکدی.

قاری پول‌لاری آلدی، تلسیک سایدی:

—بیر آیدان سونرا گلن مودّتین پولونو گتیررسینیز، — دئدی. — ساغ اولون. —او، منزیلین آچارلارینی اؤیرنجی‌یه اوزاتدی. —مطبخده قاب-قاجاق وار، ایستیفاده ائده بیلرسینیز. همچینین یورغان-دؤشکدن، آغدان، بالیش اوزوندن. اونلار دا تاختین ایچینده‌دیرلر.

اؤیرنجی قارینی لیفته‌جن اؤتوردو و منزیله قاییتدی. ایچری گیررکن اونا ائله گلدی کی، اوتاقدا نه ایسه دَییشیلمیش‌دیر، آما نه؟ اؤیرنجی دیقّتله اوتاغا گؤز گزدیردی: اونا ائله گلدی کی، فوتولار آزالیب. بعضی‌لری‌نین یئرینده میسمارلار گؤرونور. قاری بونلاری هاچان چیخارتدی؟ — دئیه اؤیرنجی دوشوندو. — من دهلیزه چیخاندا؟ ماشاللاه، یامان الدن قیو‌راقدی قاری.

اؤیرنجینی تعجوب‌لندیرن او ایدی کی، فوتولار هم آزالمیشدی، همده ائله بیل دَییشمیشدی. او اؤز-اؤزونه: «ایشه باخ، آ! — دئدی. — گؤر نه تئز فوتولاری دَییشیب. اؤزو ده نییه؟ من اونسوز دا اونلاردان هئچ بیرینی تانیمیرام. عمومیتله، دئیه‌سن بو آرواد باشدان بیر آز ماییفدی. گؤرمورسن نه جور شرط‌لر قویدو: «حامامدا ایشیغی سؤندورمه، دنیزدن گؤرونور». دنیزین بورا نه دخلی وار، سن الله؟» اؤیرنجی گولدو. شن و قایغی‌سیز بیر گولوشله گولدو. یالنیز بو گون عرضینده دئییل، بلکه ده بوتون بو گرگین و بورکولو سون آی عرضینده ایلک دفعه بئله شن و قایغی‌سیز گولوردو. آخیر کی، هر شئی اونون ایستگینجه اولموشدو. اساس دا بودور. اینستیتوتا دوشدو. مؤعجیزه دئییل، ندیر؟ ایکینجی مؤعجیزه ده — باخ، بو منزیل. اؤزو ده بئله اوجوز بیر قیمته. هر راحت‌لیغی، آخار-باخاری، ساکیت‌لیگی. اؤزو ده قولاغی چکیلمیش کیمیسن، تامامیله تک قالا بیلرسن، هئچ کس سنه مانع اولماز، نه بیر سس، نه بیر سمیر. اوخو، ایشله، دینجل، یات... اوتور بئله، باخ دنیزه، سیقارئتی یاواش-یاواش سومور ایچینه، دینجل. لعنت شئیطانا، سیقارئتی قورتاریب کی... بو قاری فیکرینی ائله دولاشدیردی کی، سیقارئت آلماغی اونوتدو. عئیبی یوخدور، ایندی دوشوب آلار. ایندی داها اؤز ائوی، اؤز اوجاغی وار، هاچان ایسته‌سه گئده، هاچان ایسته‌سه گله بیلر، هئچ کس ده اونو سورقو-سوآلا توتماز. هاردان گلیب، هارا گئدیرسن؟ پیس اولماز چیخیب بیر شهری گزیب دولانسا.

—بو ساعت چیخاریق هاوایا — دئیه اؤیرنجی قرار وئردی. — سیقارئت ده آلاریق. آما اوّلجه بیر اوزوموزو قیرخاق، دوش قبول ائله‌یک، مادام کی، بئله انتیقه حامامیمیز وار، گرک اوندان بولا-بول ایستیفاده ائدک ده. سونرا تزه کؤینک گئیینیب گزمگه چیخاریق.

او، کولونکانی(سو قیزدیرانی) یاندیردی، سویوندو و حیسّ ائله‌دی کی، دوش اینه‌لری‌نین خوش ماساژی بدنی‌نین بوتون گرگین‌لیگینی، یورغون‌لوغونو-آرغین‌لیغینی یویوب آپاریر و بو گونون تلاش‌لاری دا، «بیردن باش توتمادی» قورخوسو دا، یاواش-یاواش بویاتلاشیب خاطیره‌لره چئوریلیر... هر شئی نه انتیقه دوزلدی. اؤیرنجی اوزونو ترتمیز قیرخدی، قورولاندی، دهلیزه کئچدی، چاما‌دانی آچیب تزه کؤینک چیخارتدی، گئییندی، گوزگونون اؤرتوگونو سیییریب آتدی، ساچینی دارادی و اوتاغا گیردی. پنجره‌نین رنگی دَییشمیشدی. آخشام‌لاشیردی و سمانین، دنیزین بویا‌لاری دا توندلشیر، قاتی‌لاشیردی. گؤرونور، بو رنگ دَییشیکلیکلریندندیر کی، دنیزین سطحی اونا بایاقکیندان داها آشاغی گؤروندو. «منظره‌دن اولماز» — دئیه اؤیرنجی دوشوندو و مئکانیکی بیر حرکتله الینی ایستولون اوستون‌ده‌کی کول‌قابی‌یا طرف اوزاتدی. کول‌قابی‌نین قیراغینا قویولموش سیقارئتدن خفیف توستو قالخیردی. اؤیرنجی سیقارئتی دوداق‌لاری آراسینا آلیب، ایچینه سوموردو، دنیزین اوزاق‌لارینا باخدی و بیردن دیکسیندی. آخی اونون سیقارئتی قورتارمیشدی. بو هاردان چیخدی، اؤیرنجی بو سیقارئتی هاچان یاندیردی؟ هم ده کی، یاری‌سی کول اولوب تؤکولوب، دئمه‌لی، چوخ‌دان اودلانیب. هاچان‌دان؟ قاری قویوب گئده بیلمزدی. چوخ واخت کئچیب. دئمه‌لی، او اؤزو، اؤیرنجی بو سیقارئتی هارا‌دانسا تاپیب یاندیریب، یانا-یانا قویوب حاماما گئدیب... آما نئجه اولوب کی، بوتون بونلار بوسبوتون یادیندان چیخیب، هئچ چور یادینا سالا بیلمیر. هاچان، نئچه؟ اؤیرنجی اؤز-اؤزونه: «بلی، — دئدی، — دئیه‌سن منیم ایسکلئروز خستلیگیم چوخ ائرکن باشلاییب آخی... من یاندیرمامیشامسا کیم یاندیریب بو سیقارئتی؟ — غریبه‌دیر». ائله بیل او اؤز-اؤزونو ساکیت ائتمک ایستییردی. بو هئچ ده اونون خوشونا گلمه‌دی. عمومیتله بوگونکو منزیل سئوداسی‌نین بوتون مزیّت‌لرینه باخمایا‌راق، نه ایسه آنلاشیلماز بیر شئی اونو ناراحات ائدیردی؛ آما بونون نه اولدوغونو هئچ جور موعیّن‌لشدیره بیلمیردی. نه‌دنسه بیر ده فوتوقرافیا‌لاری گؤزدن کئچیردی. «غریبه صیفت‌لردیر، — دئیه دوشوندو — نئچه دفعه، نه قدر باخیرسان باخ، هئچ جور یاددا قالمیرلار. حتّا باخ بو — گویا کی، قاری‌نین اوغلو آدلاندیردیغی شخص — بایاق منه ائله گلدی کی، او شکیلده گولومسونور، آما ایندی باخیرام، صیفتینده تبسّومدن اثر-علامت یوخدور. داها دقیق دئسک صیفتی کدرلی‌دیر، ناراضی بیر ایفاده وار اوزونده، گؤزلری ده عئینیله آناسی‌نین، البته، اگر قاری بونون دوغرودان دا آناسی‌دیرسا — گؤزلری کیمی‌دیر — غملی، مشوم.

اؤیرنجی دیوار ساعتی‌نین اؤرتوگونو دارتیب سالدی. — آلتی‌یا ایگیرمی بئش دقیقه ایشله‌میشدی. «ساعت‌لری ده خریفله‌ییب، — دئیه دوشوندو. — گؤر، نه یامان گئریدیر. ایندی یقین سککیزین یاریسی اولار». گئدیب حامامدان قول ساعتینی گتیردی — چیمنده (یویاناندا) اوردا چیخاریب قویموشدو. — دوغرودان دا سککیزه ایگیرمی بئش دقیقه ایشلمیشدی.

اؤیرنجی فیت چالا-چالا قاپینی آچدی، چیخدی، لیفتی چاغیردی، گلنده کابینه‌یه گیردی و بیرینجی مرتبه‌نین دویمه‌سینی باسدی.

اؤیرنجی بینا‌دان چؤللوگه چیخدی و بیر نئچه آددیم گئدندن سونرا چئوریلیب ائوینه باخدی. غریبه‌دیر، سانکی بو ائوده هئچ کس یاشامیردی، ائله بیل ائوی تیکیب تحویل وئرمیشدیلر، آما ساکینلری هله کؤچمه‌میشدی. بوتون پنجره‌لر، ائیوان‌لارا آچیلان قاپی‌لار کیپ باغلی ایدی، هئچ بیر یئرده پالتار ایپی، تیلویزیون آنتئناسی، گول دیبچک‌لری، پرده‌لر، ایشیق، بیر سؤزله، هئچ بیر یاشاییش علامتی گؤزه دیمیردی. آخشام دوشوردو. داها دوغروسو، هله آخشام دوشمه‌میشدی، آنجاق شر قاریشیردی، آلا-تورانلیغین ائله بیر چاغی ایدی کی، کوچه فنرلرینی(چیراقلارینی) یاندیرماق هله تئزدی، آما بو چیراق‌لارسیز دا اطرافی سئچمک چتین‌لشیردی؛ قاش قارالیردی. اؤیرنجی بیر قدر ده چؤللوکده آددیملادی، آیاق ساخلادی، گئری — بینا‌لارینا باخدی، منزیلی‌نین پنجره‌سینی تاپیب تعیین ائتمک ایسته‌دی. بو موشکول مسأله دئییلدی. سولدان سون بلوک، سونونجو مرتبه — کونجده‌کی منزیل اونونکو ایدی. بودور، باخ، — دنیزه آچیلان ساری پرده‌لی پنجره — اونون پنجره‌سی. بس بو بیری طرفدن نه‌دیر او — ائله بیر دیواردان ایکی اوزون دیرک اوزانیب چیخیر. اؤیرنجی دیقّتله باخدی و باشا دوشدو —گؤرونور، بو ایکی دیرک مؤوجود اولمایان ائیوانین دایاق‌لاری ایمیش و اونلارین آراسیندا گؤرونن قاپی دا محض او چالین-چارپاز تاختا‌لارلا میخلانمیش قاپی‌دیر. گؤره‌سن نه اولوب، ائیوانی تیکمگی اونودوبلار، یا ائیوان اوچوب تؤکولوب، ائله بیرجه بو ایکی دایاغی قالیب؟ بلکه بو اوچولوب داغیلمیش ائیوانین (اگر او، حقیقتاً ده اوچولوب تؤکولوبسه) — مودهیش و فاجیعوی بیر سیرّی وار؟ اؤیرنجی خیال‌لارا قاپیلدی بلکه محض ائله قاری‌نین اوغلو بو ائیواندان ییخیلیب هلاک اولوب، آخی او، اؤیرنجی، همین قاپی‌یا طرف یؤنلرکن قاری غئیری-عادی بیر چئویک‌لیکله اونون یولونو کسدی. البته، بوتون بونلار فرضیه‌لردن باشقا بیر شئی دئییل. بیر ده آخی اونون نه بورجونا؟ اساس اودور کی، دالدالانماغا بیر بوجاغی وار — هم ده بئله گؤزل، راحت منزیل — داها نه لازیم‌دیر اونا؟ تمیز حامامی، ایشیقلی اوتاغی، ایری پنجره‌سی... بودور باخ، بو پنجره. آما الله، بو ندیر بئله؟ پنجره — اونون پنجره‌سی بیردن-بیره ایشیقلاندی. محض بو پنجره‌ده، — اونون پنجره‌سینده، تک بیرجه اونون پنجره‌سینده ایشیق یاندی. کیمسه ایشیق یاندیردی. دئمه‌لی، ایندی اورادا، اونون اوتاغیندا کیمسه واردی. اؤیرنجی‌نین اتی اورپَشدی. آنلاشیلماز بیر حیسّ — شعورا تابع اولمایان ایبتیدای واهیمه حیسّی — اؤیرنجینی بیر ایش ائتمگه — قیشقیرماقا، قاچماغا، گیزلنمگه — هر هانسی بیر فعّال حرکته سؤوق ائدیردی، هاوا قارالدیقجا بو حیسّ داها دا گوجلنیر و عئینی زاماندا اونون ال-قولونو باغلاییردی. یوخودا، آدامی قارا باساندا بئله بیر حال کئچیریرسن — قیشقیرماق ایستییرسن، قیشقیرا بیلمیرسن، قاچماق ایسته‌ییرسن، آیاق‌لارین قیج اولوب قالیر... ائله بو آن — ائوین قاباغینداکی سکی گور ایشیغا قرق اولدو: گئجه چیراق‌لاری یاندی و اؤیرنجی‌نین باشینا اَن آدی و ساده بیر ایضاح گلدی: اولا بیلسین کی، او، ائوده ایکن بوتون رایونون ائلئکتریک خطّی شبکه‌یه قوشولماییبمیش، اوتاق ایشیغی‌نین دویمه‌سی آچیق ایمیش و ایندی بوتون رایونون ایشیق‌لاری یانارکن، طبیعی کی، اونون اوتاغی‌نین ایشیق‌لاری دا یانیر. هر شئی نئجه ده آسان و آیدین ایضاح اولونوردو... اؤیرنجی آرخایین گولومسوندو و اوتوبوس دایاناجاغی اولان سمته طرف آددیملادی. آما بیر نئچه آددیم آتاندان سونرا ائله بیل کیمسه اونا دئدی کی، دؤن بیر ده بینایا باخ، داها دوغروسو، اؤز منزیلینه، منزیلین مؤوجود اولمایان ائیوانینا و ائیوانین یئرینده گؤرونن ایکی دایاغا. او چئوریلیب باخدی و بیر آندا — بو آندا دئییلدی، آنین یاری‌سی، چَرگی، نه بیلیم نئچه‌ده بیری ایدی — بلی، بو قیساجا مدتده اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، اونون منزیلی‌نین ائیوان بوشلوغونا چیخان قاپیسی آچیلدی و اورا‌دان نه ایسه آشاغی آتیلدی. آما بو آن او قدر قیسایدی، سانکی اونون هئچ بیر گئرچک‌لیگی یوخ ایدی. آلنینی سویوق تر باسمیش اؤیرنجی بوندان سونرا نه قدر گؤزلرینی همین نوقطه‌یه زیلله‌دیسه ده هر شئیی بایاقکی کیمی گؤردو — چالین-چارپاز میخلانمیش قاپی اوّلکی کیمی باغلی ایدی، ائیوان بوشلوغونون دایاق‌لاری اوّلکی تکین هاوایا اوزانمیشدی.

اؤیرنجی قاچماغا باشلادی، داها دوغروسو، ائله یئیین-یئیین آددیملادی کی، آز قالا قاچیردی. بیر آزدان سونرا او آزدی. قارانلیق بیر کوچه‌یه گئدیب چیخدی، بورا‌داکی ائولر او قدر بیر-بیرینه بنزه‌ییردی کی، اؤیرنجی دولاشیب قالدی. «بو ائولر اوچ‌مرتبه‌لیدیر، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو، — اونلارین آراسیندا من موطلق اؤز 20 مرتبه‌لی، هئچ اولماسا اونون سیلوئتینی(شبحینی) گؤرمه‌لییم»، حقیقتاً ده بیر نئچه واخت سونرا ساعت دوققوز راده‌لرینده او، خئیلی گزیب-دولاشاندان سونرا کؤسؤو(یاری یانمیش) کیمی قارالمیش گؤیون فونوندا نهنگ بینانین کونتورلارینی سئزدی، آما نه‌دنسه ائو ایندی خئیلی آلچاق گؤرونوردو؛ اطرافداکی اوچ‌مرتبه‌لی‌لردن هوندور اولسا دا، هر حالدا ایگیرمی مرتبه‌یه اوخشامیردی.

دؤردونجو بؤلومون سونو

حاضیر جوابلیق (نجیب فاضیله اولان اهانتینه آغیر قارشیلیق) * Necip

حاضیر جوابلیق (نجیب فاضیله اولان اهانتینه آغیر قارشیلیق) * Necip Fazıle yapılan bir saygısızlık ve a

نجیب فاضیل قیسا کورک بیر گون کونفرانس وئریرکن سالوندا اولانلاردان بیری سئنه خیار آتیر.

خیاری الینه گؤتورن نجیب فاضیل سالونداکیلارا دؤنرک دئییر:

«بیری کیملیگینی گؤندرمیش، هر کیمینسه گلسین آپارسین !»

Üstad’a yapılan bir saygısızlık ve ağır karşılığı

Üstad Necip Fazıl Kısakürek bir gün konferans verirken salonda bulunanlardan birisi kürsüye salatalık fırlatır. Salatalığı eline alan Necip Fazıl salondakilere dönerek:

“- Birisi kimliğini göndermiş, kiminse gelsin alsın” der…

شاهین موعالیجه‌سی * معالجة الملک

شاهین موعالیجه‌سی * معالجة الملک

شاه جیدّی بیر خسته‌لیگه یولوخور. طبیبلر اونون علاجینا توپلاشاراق اونون درمانینی یالنیز بللی علامتلری اولان اینسانین قارا جیگرینی یئمکده بیلیرلر. علامتلری شاها ساییرلار او دا حکومت آداملارینا امر ائلیر بو علامتلره مالیک اولان «دهقان اوغلو» آدلانان جوانی گتیرسینلر.

شاه جوانین آتا-آناسینا خبر گؤندریب اونلاری جریاندا قویاراق شاهین شفاسی اوچون اوشاقلارینی اؤلدوروب جیگرینی یئمه‌سینه راضیلاشمالاری اوچون اونلارا چوخلو پول وئریر. شاهی قاضینی‌دا چاغیرتدیریب اوندان شاهین موعالیجه‌سی اوچون بو جوانی اؤلدوروب جیگرینی یئمه‌سی‌نین حلال اولوب اولمادیغینی سوروشور.

ظالیم قاضی‌ده جماعتدن بیری‌‌نین اونون جیگریندن شاهین موعالیجه‌لنمه‌سی اوچون اؤلدورولمه‌سینه حلال فتواسی وئریر.

جوانی قویون کیمی باشی‌نین کسیلمه‌سینه گتیریرلر . . .شاه اونو گؤروردو. جوانین جلّادا سونرا دا گؤزلرینی قالدیریب گؤیه باخیب گولمه‌سینی گؤردو.

شاه تَلَسرک جوانا اوز توتوب تعجولو سوروشدو: «اؤلدویونو بیله-بیله نییه گولورسن؟»

جوان دئدی: « اوشاقلارینا رحم ائتمک آتا‌-آنایا واجیبدیر، قاضی‌یه‌ده قضاوتینده عدالتلی اولماسی واجیبدیر، شاها دا باغیشلاماق واجیبدیر . . . آما آتا-آنامی دونیا مالی کیریخدیریب روحومو سنه تسلیم ائدیبلر. قاضیدن‌ده سوروشاندا سندن قورخدو آما آللاهدان قورخماییب قانیمی سنه حلال ائله‌دی. آغام ! سنی‌ده گؤرورم شفا تاپماغین بیر گوناهسیزین اؤلمه‌سینده‌دیر . . بونلارلا بئله آللاهیمدان سونرا کیمه سیغینا بیلرم؟ باشیمی اونا طرف قالدیریرام ریضاسینا راضی‌یام».

شاه جوانین سؤزوندن تأثیرلنیب آغلاماغا باشلاییب دئدی: «خسته‌لیکدن اؤلمگیم، پاک بیریسینی اؤلدورمگیمدن داها یاخشیدیر». سونرا جوانی یانینا آلیب اؤپوب ایسته‌دیگینی اونا وئردی . . .

دئییلیر بو حادیثه‌لردن نئچه هفته سونرا شاه خسته‌لیگیندن شفا تاپدی . . .

معالجة الملک

مرض ملک مرضا خطیراً واجتمع الأطباء لعلا جه ورأوا جمیعاً أن علاجه الوحید هو حصوله على کبد إنسان فیه صفات معینة ذکروها له فأمر رجال الحکومة على فتى یسمى ابن دهقان توفرت فیه الشروط المطلوبة ..

وأرسل الملک إلى والدی الفتى وحدثهما عن الأمر وأعطى لهما مالاً کثیراً فوافقا علی قتل ولدهما لیأخذ الملک کبده ولیشفی من مرضه ونادى الملک القاضی وسأله إذا کان قتل هذا الفتى حلالاً لیتداوى الملک بکبده

فأفتى القاضی الظالم بأن قتل أحد من الناس لیأخذالملک کبده لیشفى به حلالاً ..

أحضروا الفتى لیذبحوه ذبح الشاة .. وکان الملک مطلاً علیه فرأى الغلام ینظر إلى جلاده ثم یرفع عینیه الى السماء ویبتسم فأسرع الملک نحو الفتى وسأله متعجباً : لماذا تضحک وقد أوشکت على الهلاک

قال الفتى : کان یجب على والدی أن یرحما ولدهما وکان یجب على القاضی أن یعدل فی قضائه کان على الملک أن یعفو .. أما أبی وأمی فقد غرهما طعام الدنیا فسلما لک روحی والقاضی سألته فخافک ولم یخف الله فأحل لک دمی وأنت یا سیدی رأیت شفائک فی قتل بریء .. ولکل هذا لم أر ملجأ لی غیر ربی فرفعت رأسی إلیه راضیاً بقضائه فتأثر الملک من قول الفتى وبکى وقال : إذا مت وأنا مریض خیر من أن أقتل نفساً زکیة ثم أخذ الفتى وقبله وأعطاه ما یرید ..

وقیل بعد ذلک أنه لم یمضی على هذه الأحداث أسبوع حتى شفی الملک من مرضه !!

علاقه (فانتاستیک پووئست) 3

علاقه (فانتاستیک پووئست) 3

یازار: آنار رسول اوغلو

***

قاری:

—بلی، — دئدی و اؤسکورمگه باشلادی، بو پاپیروسا آلوده اولموش آدامین اوزون سورن قورو اؤسکورگی ایدی.— اؤیرنجی اوتاغین موختلیف یئرلرین‌ده‌کی ایچی کؤتوک‌لرله دولو کولقابی‌لارا و بوش پاپیروس قوتولارینا فیکیر وئرمیشدی.

بیر قدر ساکیت اولدوقدان سونرا قاری:

—بلی، — دئدی — 20-جی مرتبه‌ده‌دیر اوتاق — و یئنه ده سوسوب درین خیالا گئتدی، دوشونجه‌لر عالمینه قرق اولدو.

اؤیرنجی بیر داها اوتاغا گؤز گزدیردی و باشا دوشدو کی، موصیبت، فاجعه تأثوراتی ندن دوغور — اوتاقداکی شوشه‌لی ایشکاف‌لار، دولاب‌لار، کیچیک تیلویزیون ائکرانی، بدن‌نوما گوزگو و حتّا کفکیرلی ایری دیوار ساعتی‌نین اوست‌لرینه اؤرتوک‌لر آتیلمیشدی. عادتاً ائوده مئییت وارسا و یاخود مئییت باسدیریلاندان سونرا قیرخ یاس گونو بئله ائدیلیر. قدیم عادته گؤره گوزگولرین، شوشه‌لرین اوزو اؤرتولور، سون واخت‌لار تیلویزیون ائکرانینی‌دا اؤرتورلر، آما اوستونه پارچا سالینمیش ساعتی اؤیرنجی ایلک دفعه گؤروردو. دوزدور بعضاً ساعتی ساخلاییرلار، وفات ائتمیش آدامین کئچیندیگی دقیقه اوزرینده دایاندیریرلار. آما بو اؤرتوکلو ساعت دایانمامیشدی، ایشله‌ییردی، اؤیرنجی بونو اؤرتوگون آلتیندا گئدیب-گلن کؤلگه‌دن-کفکیرین حرکتیندن آنلامیشدی. ساعتین خفیف چیق-چیقی دا ائشیدیلیردی و حتی زنگی‌ده چالدی — آهنگدار صدا‌لار اون ایکی دفعه سسلندی — دئمه‌لی، گونورتا واختی ایدی.

دیوارلاردا چوخلو فوتو شکیل واردی. اونلارین چوخو اوتوز-قیرخ ایل بوندان قاباغین شکیل‌لری ایدی. شکیل‌لر هامی‌سی عئینی بویدادی. ندنسه اؤیرنجی‌نین آغلینا گلدی کی، بو آدام‌لاردان هئچ بیری ایندی ساغ دئییل. بعضاً فوتوشکیل‌لر آنلاشیلماز بیر سیرله تصویرینی ساخلادیغی آدامین دیری اولوب-اولماماسینی بوروزه وئریر. فوتولاردان یالنیز بیری باشقا اؤلچوده — دیگرلریندن چوخ ایری ایدی. بو شکیلده اورتا یاشلی، چاتما قاشلی، قارا بیغلی بیر کیشی عکس اولونموشدو، اونون گئن یاخا‌لی پئنجَیی و بیررنگ کراواتی واردی. کیشی‌نین گرگین باخیشی پاسپورت شکیل‌لرینی یادا سالیردی. آما اگر بو دوغرودان دا پاسپورت اوچون چکیلمیش شکیل ایدیسه، اوندا آزی یوز دفعه بؤیودولموشدو. فوتو توند رنگلی چرچیوه‌ده ایدی. بلکه ده چرچیوه‌نین رنگی تصادوفاً بئله ایدی، آما هر حالدا او، ماتم حاشیه‌سینه ده اوخشاییردی.

اؤیرنجی بو شکلین سئیرینه دالدی و دویدو کی، قاری‌دا اونون اؤزونو اوزون-اوزادی سئیر ائدیر. اؤیرنجی دوشوندو کی، قاری بیر داها اونونلا دانیشمایا‌جاق، آنچاق قاری غفیلدن دئدی:

—شهرین او بیری طرفینده، دنیز قیراغیندا 20 مرتبه‌لی ائو وار. اوتاق اوردا‌دیر، آخیرینجی مرتبه‌ده. بو منیم اوغلومون اوتاغی‌دیر — قاری دریندن کؤکسونو اؤتوردو. — داها اوتاق اونا لازیم دئییل. من بو اوتاغی کیرایه وئرمک ایسته‌ییرم... موعیّن مبلغه... — قاری سوسدو، سونرا یئنیدن داوام ائتدی. — بو اونون دا آرزوسودور. — قاری بو سؤزلری دئییب سون‌سوز کدرله باخیش‌لارینی همین کیشی‌نین شکلینه زیلله‌دی.

طبیعی کی، قاری «اوغلوم» دئینده اونو نظرده توتوردو. بو شکلی، اونون قارا حاشیه‌سینی قاری‌نین سؤزلریله، کدری ایله، آهی ایله، بوشالمیش، اونا گؤره‌ده آرتیق گرک اولمایان و اونا گؤره‌ده کیرایه وئریلن اوتاقلا توتوشدوراندا علاوه ایضاحا احتیاج قالمیردی. — هر شئی آیدین ایدی. قارینی بو باره‌ده سورغو-سوالا توتماق قانا‌جاق‌سیزلیق اولاردی. گؤرونور، یارا‌لار دا لاپ تزه ایدی، یقین آرواد اوغلونو لاپ بو یاخین‌لاردا ایتیرمیشدی — گوزگولر، شوشه‌لر هله ده اؤرتوک آلتیندا ایدی. اؤیرنجی بیرجه اونو دئدی کی، اوتاغا باخماق ایسته‌ییر.

قاری تلسیک:

—البتّه، — دئدی و غئیری-عادی بیر چئویک‌لیکله یئریندن سیچرادی. اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قاری اونونلا بیر یئرده ائوه باخماق اوچون گئتمگه حاضیرلاشیر. آما اونو ایفلیج بیلنده یانیلدیغی کیمی، ایندی ده قاری‌نین حرکتینی دوز یوزمامیشدی. قاری، سانکی اؤیرنجی‌نین بوردا اولدوغونو بوسبوتون اونوتموشدو. او، اؤیرنجی‌نین قارشی‌سیندان کئچیب دیوار ساعتینا یاناشدی، اؤرتوگو چکدی، ساعته باخدی، یئنیدن اؤرتوگو سالدی و بو سفر تلسمه‌دن، آراملا اؤز یئرینه قاییتدی، کورسوسونه چؤکدو، گؤزلرینی یومدو. نه قدر واخت کئچدی؟ بیر دقیقه، یاریم ساعت، بیر ساعت؟ سونرا‌لار، قاری‌نین ائویندن چیخاندان سونرا اؤیرنجی ائله هئی بو باره‌ده دوشونوردو، آما یادداشینی نه قدر الک-ولک ائله‌سه ده، موعیّن‌لشدیره بیلمیردی کی، قاری‌نین ساعته طرف گئدیب-گلمسیله کورسوسونه چؤکوب مورگولمه‌سی آراسیندا نه قدر واخت کئچیب. دیوار ساعتی‌نین گون‌اورتانی وورماسینی — اون ایکی زنگ چالماسینی اؤیرنجی آیدین خاطیرلاییردی. قاری‌نین ائویندن چیخاندا دا قول ساعتینا باخدی — ایکی‌یه اون بئش دقیقه ایشلمیشدی. آما بو ایکی زامان نوقطه‌سی‌نین آراسینداکی مودّت هئچ جور اونون شعورونا سیغیشمیردی. بو مودّتده نه اولموشدو؟ بیر-ایکی کلمه سؤز، قاری‌نین ساعته طرف گئدیب گلمه‌سی و کورسوده مورگو دؤیمه‌سی. یعنی او بیر ساعت مورگوله‌ییب؟ تعجوب‌لو بیر شئی یوخدور، قاری بیر ساعت یوخ، بوتون گونو ده یاتا بیلردی، آما آخی بس اؤیرنجی اؤزو بوتون بو واخت عرضینده نئیلمیشدن — دوروب قاری‌نین کئشیگینیمی چکیردی، اوتاغی، فوتولاری نظردنمی کئچیریردی، آروادین اویانماسینی‌می گؤزلییردی؟ بلکه، بوتون بونلار بئله ایدی، اولموشدو، آما اؤیرنجی‌نین تصوّورونده بو ایشلرین هامیسی چوخ آز بیر واختین عرضینده جریان ائتمیشدی. هر حالدا بیر ساعت اولمازدی. قاری، دوغرودان دا مورگوله‌دی، آما — اؤیرنجی‌نین ظنّینجه — درحال دا اویاندی. ایندی ایسه بئله معلوم اولور کی، آزی بیر ساعت کئچیب. اویاندی و ساکیتجه دئدی:

—ایگیرمی مرتبه‌لی ائو. اوردا جمعی‌سی بیرجه دنه بئله هوندور بینا وار. آلتیندا دا چؤرک دوکانی. دوز ساعت آلتیدا اورا گلین. من سیزی اوردا گؤزله‌یه‌جگم. عونوانی یازین.

او، عونوانی آراملا دیکته ائتدی و اؤیرنجی یازان مودتده یئنیدن یوخویا گئتدی.

اؤیرنجی ویداعلاشما‌دان چیخدی. کوچه‌ده قول ساعتینه باخدی. معلوم اولدو کی، قاری‌نین اوتاغیندا ساعت یاریما یاخین اولوب.

***

ایگیرمی مرتبه‌لی بینا شهرین لاپ کناریندا ایدی. داها دوغروسو، بورادا شهر قورتاریر و چؤل-بیابان باشلانیردی. بو بینا بومبوش چؤلـله دنیز ساحلی‌نین آراسیندا، غریبه بیر تنها‌لیق ایچینده اوجالیردی. اطرافیندا بیر نئچه تپه‌جیک واردی و بو تپه‌جیک‌لرین اوستونده ایکی-اوچ مرتبه‌لی ائولر تیکیلمیشدی، آما ایگیرمی مرتبه‌لی گؤی‌د‌لنله موقاییسه‌ده اونلار بالاجا داخما‌لارا بنزییردی.

تاکسی سوروجوسو بو عونوانا آپارماغا هئچ جور راضیلاشمیردی. جوربجور بهانه‌لر گتیریردی:

—پارکا گئدیرم... نؤوبم قورتاریب... یولومون سمتی دئییل. اوزاق‌دیر... — و س. آخیردا بئله بیر شئی ده دئدی: — عمومیّتله او طر‌لر...

اؤیرنجی باشا دوشمه‌دی:

—نه‌دیر کی، او طرفلر؟

سوروجو دیلینی سورودو:

—یوخ، یعنی دئییرم... — سونرا غفیلدن راضی‌لاشدی: — یاخشی، گئدک.

یول بویو هئچ بیریسی — نه سوروجو، نه اؤیرنجی کلمه کسمه‌دیلر.

سوروجو:

—بو دا سنین بینان، — دئدی.

اونلار تزه، گؤرونور، لاپ بو یاخینلاردا ایستیثمارا وئریلمیش بینانین یانینا چاتمیشدی‌لار. سوروجو دوز چؤرک دوکانی‌نین قارشی‌سیندا ساخلادی.

اؤیرنجی حقّینی وئریب چیخدی. سوروجو، اؤیرنجی‌نین ظنّینجه حدّن زیاده تلسیک‌لیکله ماشینی دؤندردی و اوزاقلاشیب گؤزدن ایتدی. اطرافدا اینس‌جینس یوخ ایدی. قو دئسن قولاق توتولاردی. آما سکی‌نین یانیندا خئیلی ماشین دایانمیشدی، هامیسی دا اؤرتوک آلتیندا ایدی. چؤرک دوکانی باغلی ایدی. قاری‌نین بورا گلیب چیخاجاغینا اؤیرنجی‌نین گومانی آزدی: قوجا، خسته آروادین بئله بؤیوک بیر مسافه‌نی قطع ائدیب بورا گلجگینه اینانماق چتیندی و عمومیتله، بوتون بو ایشلردن اؤیرنجی‌نین هئچ گؤزو سو ایچمیردی. آما بینا، دوغرودان-دوغرویا واردی، اؤزو ده محض ایگیرمی مرتبه‌لی ایدی. اؤیرنجی مرتبه‌لری بیر-بیر ساییب آخیرینجی‌سینا چاتمیشدی کی، قاری‌نین سسینی ائشیتدی:

—اخی بیز دوز آلتی‌یا دانیشمیشدیق.

قاری هاردان پئیدا اولدو؟ اؤیرنجی نه آیاق سسی ائشیتمیشدی نه ماشین سسی، بورادا دوشنده قاریدان اثر-علامت یوخ ایدی. آما هر حالدا ایندی آرواد بورادایدی، دوز چؤرک دوکانی‌نین قاباغیندا دایانمیشدی. بایاقکی قارا پالتاردا، چینینده ده یون شال.

اؤیرنجی:

—باغیشلایین، — دئدی. — تقصیر تاکسی‌لرده‌دیر. ندنسه هئچ بیری بورا گلمک ایستمیر. اودور کی، من بئش دقیقه گئجیکدیم.

قاری جاواب وئرمه‌دی، اوزونو بینایا طرف چئویریب دئدی:

—گئدک.

بینانین گیریش قاپیسینا طرف آددیملادی. اؤیرنجی اونون آردینجا دوشدو. بینانین ایچینه گیردی‌لر. قاری لیفتین (آسانسور) دویمه‌سینی باسدی. لیفت، گؤرونور، چوخ اوزاق‌لاردان، داها دوغروسو، چوخ هوندورلردن ائنیردی و چوخ آغیر-آغیر گلیردی.

نهایت گلیب چیخدی، دایاندی، قاپیلاری تایباتای آچیلدی. اونلار کابینه‌یه داخیل اولدولار. کابینه اؤیرنجی‌یه غئیری-عادی گؤروندو. نه‌یه گؤره؟ قاری 20-جی مرتبه‌نین دویمه‌سینی باسدی. لیفت آراملا یوخاری دیرمانماغا باشلادی، هاراداسا یولون اورتاسیندا اؤیرنجی یئنیدن بو کابینه‌ده‌کی غریبه‌لیگی دویدو، آما بو غریبه‌لیگین محض نه‌دن عیبارت اولدوغونو یئنه ده تعیین ائده بیلمه‌دی. او، قاری حقینده دوشونمگه باشلادی و اؤز-اؤزونه فیکیرلشدی: گؤره‌سن، بو آرواد عؤمرونده هئچ بیر دفعه گولومسونوب؟ بو نه بوش سؤزدور. البته کی، گولومسونوب. ایندی ایسه، آیدین مسأله‌دیر، درد-غم باسیب اونو، ظارافات دئییل، داغ بویدا اوغلونو ایتیریب، بئله ایتکیدن سونرا نه گولوش-فیلان؟ آما ایش اوندا‌دیر کی، قاری‌نین صیفت جیزگیلری اونون عموماً گولوشه قابیل اولماسینا شوبهه اویادیردی. هئچ بیر واختدا، هئچ بیر شرایطده، هئچ بیر وجهله بئله صیفتین تبسّومونو تصوّور ائله‌مک اولموردو! بیر آن، بیرجه آن اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، او کابینه‌نین غریبه‌لیگی‌نین محض نه‌دن عبارت اولدوغونو تاپیب و همین آنداجا بو ایختیراع شعوردان سیلینیب گئتدی؛ بو باره‌ده اطرافلی دوشونمگه ماجال تاپمادی: لیفت برک سیلکله‌نرک دایاندی، قاپیسی آچیلدی و اونلار چیخدیلار، 20-جی مرتبه‌ده ایدیلر.

پیلّه‌کن مئیدانچاسیندا یئگانه بیر قاپی واردی و بو قاپیدا منزیلین نؤمره‌سی یازیلمیشدی. بیر ده لؤوحه‌جیگین شوشه‌سی قالمیشدی، آما شوشه‌نین آلتینداکی لؤوحه بومبوش ایدی — فامیلیا‌سیز، آدسیز. قاپی مؤحکم دمیردن ایدی و چوخ تزه گؤرونوردو. قاری، قاپی‌یا یاناشدی، زنگی باسدی. «آروادین باشی خارابدی، — دئیه اؤیرنجی دوشوندو. — یقین اوغلونون دردیندن باشینا هاوا گلیب. یوخسا بوش منزیله زنگ نیه چالیر؟ یا بلکه منزیل بوش دئییل، اورادا کیمسه وار؟»

قاری، سانکی اونون فیکیرلرینی اوخویوبموش کیمی. — همیشه منزیله گیرمزدین قاباق زنگی باسین، — دئدی، — اگر منزیله قاز دولوبسا زنگین قیغیلجیمیندان منزیل پارتلایا بیلر.

—بس...

یئنه ده اونون دئییلمه‌میش سؤزلرینه جاواب اولا‌راق قاری:

—اؤزون پارتلاماقدانسا منزیل پارتلاسا یاخشیدیر، — دئدی و آچارلا قاپینی آچیب ایچری گیردی. — گلین.

بو یئنی ائولرده‌کی ان عادی منزیل‌لردن بیری ایدی و قاری‌نین اوتاغیندان فرقلی اولا‌راق چوخ سلیقه-ساهمانلی‌ایدی. هر بیر راحت‌لیغی دا واردی: ترتمیز مطبخ، دوم آغ کافئل‌لی (کاشی) حامام. اوتاغین اؤزو ده چوخ تمیز، گئنیش، ایشیقلی ایدی. اولدوغوندان دا گئنیش گؤرونوردو؛ اوّلا شئی-شوی آز ایدی — تاخت، ایستو◦ل (میز)، کیتاب ایشکافی، ایکی ایستوُل(صندل)، والسلام. ایکینجی‌سی ده دنیزه آچیلان ایری بیر پنجره‌سی واردی. پنجره‌دن بیر آخار-باخارلی منظره آچیلیردی — ایکی گؤز ایسته‌ییردی تاماشاسینا. اؤیرنجی کیتاب ایشکافی‌نین شوشه‌سی، دهلیزده‌کی گوزگو و دیوارداکی ساعتی اؤرتوکلنمیش گؤرنده تعجوبلنمه‌دی. دیوارلاردا چوخلو فوتوشکیل واردی. بو همین او قاری‌نین اوتاغین‌داکی آدام‌لارین شکیل‌لری ایدیمی؟ یا یوخ؟ اؤیرنجی بونو دقیق موعیّن‌لشدیره بیلمزدی. گؤرونور، اورا‌داکی شکیل‌لری خئیلی واخت سئیر ائتمیشدیسه ده عمل‌لی-باشلی حافیظه‌سینده ساخلایا بیلمه‌میشدی. آما بیر شئیی بیلیردی کی، بو شکیل‌لر داها جاواندیرلار، عکس اولونموش آداملارین سینلرینه گؤره دئییل، اونلارین چکیلمه واختلارینا گؤره تزه ایدیلر، آداملار دا یاخین واختلارین دبلریله گئیینمیشدیلر. بوتون بو شکیل‌لر ده هامیسی عئینی بیچیمده، عئینی بویدا ایدی‌لر و بورادا دا یالنیز بیرجه شکیل — اورتا‌دان آسیلمیش گنج، گولش‌صیفتلی اوغلانین عکسی او بیری‌لریندن ایری ایدی. اوغلان کؤینکده ایدی، کؤینگی‌نین یاخاسی آچیق ایدی. بو همین او اوغلان ایدی‌می، قاری‌نین ائوین‌ده‌کی شکیل و بو فوتو عئینی آدامین تصویری ایدیمی؟ قاری‌نین وفات ائتمیش (وفات ائتمیشمی؟) اوغلو (اوغلومو؟) و بو شکیل‌ده‌کی شخص عئینی آدام ایدی‌می؟ بیر یاندان عئینی آدام ایدی — چاتما قاش، اوخشار صیفت جیزگیلری، او بیری یاندان — یوخ. قاری‌نین ائوین‌ده‌کی شکیل داها سینلی آدامین شکلیدی. بیغی واردی. هم ده بو ایکی شکیلده‌کی ایفاده‌لر بام-باشقا ایدی.

اورادا گرگین، اؤزونو قیسمیش، حتّا ائله بیل نه‌دنسه قورخموش، نیگاران بیر آدامین صیفتی. بورادا ایسه یالنیز ایفاده یوخ، خاصیت‌ده سانکی باشقا ایدی — آچیق اورکلی، دئیَن-گولن، مهریبان، یاپیشیقلی بیر شخص... بلکه ده بو عئینی بیر آدامین موختلیف یاش‌لاردا، موختلیف شرایط‌لرده، موختلیف اؤوقاتلاردا چکیلمیش فوتولاری ایدی.

قاری‌نین سسی اؤیرنجینی فیکیرلریندن آییردی:

—نئجه‌دیر، بگنیرسینیز اوتاغی؟

اوچونجو بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 2

علاقه (فانتاستیک پووئست) 2

یازار: آنار رسول اوغلو

***

— اؤیرنجی‌یه عشق اولسون! ایشلر نئجه‌دیر؟

اؤیرنجی چئوریلیب باخدی و ماتی-قوتو قورودو قارشی‌سیندا همین اوغلان — کسیلیب گئتمیش یاتاق‌خانا قونشوسو دایانمیشدی. او، یاشیل کؤینکده ایدی و اؤیرنجی‌یه باخیب گولومسونوردو. اؤیرنجینی تعجوبلندیرن او دئییلدی کی، جمعی‌سی اوچجه نفری تانیدیغی بئله بؤیوک شهرده محض بو اوچ نفردن بیری‌سی راستینا چیخیب. اؤیرنجی اونا مات قالمیشدی کی، ایکیجه دقیقه بوندان قاباق باشقا بیر آدامی محض بو اوغلانا اوخشاتمیشدی و درحال دا اوغلانین اؤزو تینی بورولوب اونون قاباغینا چیخمیشدی. اؤیرنجی «تئلئپاتیادیر» دئیه دوشوندو. اوّل‌لر ده اونون باشینا بئله تصادوف‌لر گلردی: کیمین باره‌سینده‌سه دوشونور، یا کیمیسه کیمه‌سه اوخشادیردی و بیر نئچه دقیقه‌دن سونرا ان گؤزلنیلمز یئرده و ان آغلا سیغماز بیر شراییطده همین آداما — حاقّیندا دوشوندوگو و یا کیمیسه اوخشاتدیغی آداما راست گلردی. بئله تصادوف‌لری «تئلئپاتیا» دئیه موعیّنلشدیرمیش و اونلارین سیرّی اؤیرنجی‌یه بیردفعه‌لیک ایضاح اولونموشدو. باشقا بیر غریبه‌لیک ده واردی، آما او دا اؤیرنجی اوچون ایضاح اولونماز سیرّ دئییلدی؛ گؤرورسن، بعضاً او تانیمادیغی بیر شهره یا بیر طبیعت گوشه‌سینه دوشوردو و قطعی بیلیردی کی، هئچ بیر زامان — هئچ کؤرپه‌لیکده ده بو یئرده اولماییب، لاکین ندنسه گؤردوک‌لری اونا چوخ تانیش گلیردی. یاخود هئچ بیر واخت یئمه‌دیگی بیر خؤرگین، هئچ بیر واخت گؤرمدیگی بیر مئیوه‌نین دادینی ایلک دفعه دویارکن بعضاً اونا ائله گلیردی کی، بو طعم، بو داد اونا یاخشی تانیش‌دیر. هارا‌دان؟ بونون سبب‌لرینی تعیین ائده بیلمیر و اذیّت چکیردی. سبب‌لرین تاپا بیلمه‌دیگی اوچون یوخ، حادیثه‌نین اؤزونون غریبه‌لیگی اونون دوشونجه‌لرینی مشغول ائدیردی. نهایت، بیر گون اؤیرنجی هاراداسا اوخودو کی، ایرثیِّت ژِن‌لری‌نین اؤز یادداشی وار، نسیل‌دن-نسله کئچن یادداشی. بو یادداش هم ده بعضاً بیرباشا، موستقیم خطله دئییل، دیو کانال اوزره — هانسی اولو خالا‌دانسا، اولو عمی‌دنسه کئچیب گلیر. بونو اوخویان کیمی اؤیرنجی ساکیت اولدو. غئیری-رئال و غئیری-مومکون تصادوف‌لرین غریبه سیرّی داها اونون دوشونجه‌لرینی یورموردو.

کوچه یئنه‌ده بومبوش، آدا‌مسیز ایدی. سابیق اوتاق قونشوسو سلام وئریب اؤتدو، بلکه‌ده آیاق ساخلاییب گؤروشر، دانیشاردی، آما تله‌سه‌نین قاراقاباق، قیلیق‌سیز آدام اولدوغونو خاطیرلاییب گئتدی.

اؤیرنجی یئنی‌دن لؤوحه‌یه طرف چئوریلدی و بیردن-بیره آشاغیدا ایندی‌یه قدر ندنسه گؤزدن قاچیردیغی بیر اعلانی گؤردو. اعلان چوخ ایری ایدی. «نئجه اولوب کی، من بو بویدا اعلانی گؤزدن قاچیرمیشام؟» — دئیه تعجوبلندی. — هم ده اعلانین ائله بیر خصوصیّتی واردی کی، درحال اونو نظره چارپدیرما‌لی ایدی. ماکینادا چاپ اولونموشدو، آما نوت کاغیذی‌نین اوستونده: بئش پارالئل نوت خطی، اوستونده ده حرف‌لر. هله نوت خطی‌نین باشیندا کامان و باس آچارلاری دا چکیلمیشدی.

اعلاندا گؤستریلن‌لر اؤیرنجی‌نین دوز بیر هفته‌دیر سوراغیندا اولدوغو شئی‌لر ایدی: تک اوتاق کیرایه وئریلیر: پنجره‌لری دنیزه. بوتون راحات‌لیق‌لاری وار. تیلیفون، ائیوان، لیفت، 20-جی مرتبه‌ده. «مگر بو شهرده. 20 مرتبه‌لی بینا وار؟» دئیه اؤیرنجی دوشوندو، او، شهره پیس بلد ایدی. «مادام کی، 20-جی مرتبه‌ده‌کی اوتاق کیرایه وئریلیر، دئمه‌لی، ایگیرمی مرتبه‌لی بینا دا وار». ان غریبه‌سی ایسه ایستنیلن مبلغ ایدی. مبلغ، او قدر کیچیک ایدی، هئچ اینانماق اولموردو. ائله بیل اونون رئال یوخ، رمزی اهمیتی واردی. بو اؤیرنجینی هر شئیدن آرتیق شوبهه‌لندیردی. آخی آختاردیغینی تاپاندا و تاپدیغی‌نین محض سن آختاردیغین اولدوغونو گؤرنده بیر قدر شوبهه‌لنیرسن. مومکونمودور؟ بئله خوش تصادوف اولا بیلرمی؟ اگر اؤیرنجی گئجیکسه‌یدی و معلوم اولسایدی کی، بیر گون، یا بیر ساعت بوندان قاباق کیمسه اونو قاباقلاییب، گؤزل واریانت الدن چیخیب، او زامان بو سعادت، دوغرودان‌دا ایتیریلمیش حقیقت اولاردی. هر حالدا تلسمک لازیم‌دیر، بیرجه دقیقه‌ده یوبانماما‌لی! او، عنوانی یازدی.

****

اعلاندا گؤستریلمیش کوچه، شهرین کؤهنه حیصه‌سینده ایدی. گئج-تئز سؤکوله‌جک بیرمرتبه‌لی ائولر، اَیری-اویرو دار کوچه‌لر، بو کوچه‌لری باسمیش غئیری-موعیّن آخینتی‌لار، داعوا‌لی، تویلو، یاسلی حَیَطلر...

بئله ظالیم زارافات نییه گرکدیر؟ مگر بو اعلان‌لارا نظارت ائدن-زاد یوخ‌دور کی، کیم آغلینا نه گلسه یازیب لؤوحه‌یه وورور؟ نییه آدام دولاماغا بو جور ایمکان یارادیلیر؟ 20-جی مرتبه! بو دا سنین ایگیرمینجی مرتبه‌ن. بئله دوشونه-دوشونه اؤیرنجی بیرمرتبه‌لی ائولره گؤز گزدیریردی: باخ، بوتون بو کوما‌لاری یان-یانا یوخ، اوست-اوسته دوزسن اوندا دوغرودان دا ایگیرمی نه‌دیر، لاپ یوز مرتبه‌لی بینا اولار! آما بئله دوشونمه‌سینه باخمایا‌راق اؤیرنجی‌نین گؤزلری یئنه‌ده 17-ی رقمینی آختاریردی: اعلاندا بو نؤمره گؤستریلمیشدی. نهایت، اؤیرنجی رقمی گؤردو، همین رقم گؤی‌د‌لن بینانین دئییل، ایکی مرتبه‌لی مول-گون اوستونده وورولموشدوسا دا، اؤیرنجی ندنسه درحال آرخایین‌لاشدی. بو آن اونا دوغرودان دا ائله گلدی کی، اعلاندا یازیلان‌لار ظارافات دئییل، گئرچک‌دیر. ائو کوچه‌نین او بیری طرفینده ایدی. اؤیرنجی کوچه‌نی کئچیب 17 نؤمره‌لی ائوین قارشی‌سیندا دایاندی. قاپی‌دان ایری بیر قیفیل آسیلمیشدی. ایکینجی مرتبه‌ده بالاجا تاختا بالکون واردی. اوتاق‌دان اورا چیخان قاپی بیر قدر آچیق ایدی و اورا‌دان قارا تول پرده‌نین اوجو چیخمیشدی. ائیواندا گیل قاب‌لاردا غئیری-موعیّن رنگ‌لی سوست بیتکی‌لر واردی، گؤرونور، اونلارا چوخدان سو وئرن اولمامیشدی. حرکتی‌نین بوتون معنا‌سیزلیغینی درک ائده-ائده اؤیرنجی ایکی دفعه قاپینی دؤیدو، سونرا چئوریلیب گئتمک ایسته‌دی. آما ائله بو واخت قونشو داروازا آچیلدی، اورا‌دان اورتا یاشلی بیر قادی‌نین باشی گؤروندو و قادین آجیقلی بیر ادایلا:

—کیمی ایستییرسیز؟ — دئیه خبر آلدی.

اؤیرنجی بیلمه‌دی نه جاواب وئرسین، آخی اعلاندا فامیلیا یازیلمامیشدی.

—من اعلانا گؤره گلمیشم، — دئدی، — بو کوچه، بو ائو، نؤمره‌سی...

قادین داها دا برک حیرصلندی:

—بوردا چوخدان هئچ کس یاشامیر، — دئدی و داروازاسینی اؤرتدو. آنجاق اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قادین داروازانین آردیندان چکیلمه‌ییب، دایانیب دئشیک‌دن اونو ایزله‌ییر.

اونو چاغیردیلار، اؤیرنجی لاپ آیدین ائشیتدی کی، محض اونو سسله‌دی‌لر، آما آدینی چکدیلرمی، یوخمو — بونو دقیق دئیه بیلمزدی. هر حالدا اونا موراجعت ائدیردی‌لر. «آه» قدر قیسا بیر نیدایلا اونو هایلادی‌لار، اؤیرنجی چئوریلدی و دوغرودان دا ایکینجی مرتبه‌ده ائیوانا آچیلان قاپی‌نین آردیندا قوجا بیر قارینی، داها دوغروسو، قادی‌نین گوجله سئزیلن سیلوُئتینی (شبحینی)، کؤلگه‌سینی گؤردو. اؤیرنجی‌یه، حتی ائله گلدی کی، اونا ال ائله‌دی‌لر، ایشاره وئردی‌لر، آما بونون بئله اولوب-اولمادیغینی قطعی دئیه بیلمزدی. هر حالدا اؤیرنجی قیفیل‌لی قاپی‌یا یاناشدی و ائیوانین دوز آلتیندا دایاندی. گؤرونور، دوغرودان دا اونو چاغیرمیشدی‌لار، چونکی هاراداسا، لاپ یاخیندا دانیشیق ائشیدیلدی، نه باره‌ده‌سه قیزغین موباحیثه ائدیردی‌لر: اؤیرنجی بیرجه کلمه سؤزو ده سئچه بیلمیردی، آما موباحیثه‌نین گرگین‌لیگینی آنلاییردی. سونرا بایاقکی داروازا آچیلدی، اورتا یاشلی قادین چیخدی. ایندی اونون یانیندا بالاجا یاش بیر قیز دا واردی. اونلار دینمز-سؤیله‌مز 17 نؤمره‌لی ائوین قاپی‌سینا یاناشدیلار، قادین خالاتی‌نین جیبیندن بیر دسته آچار چیخارتدی و قیفیلی آچدی. او یئنه ده اوّلکی کیمی آجیق‌لی ایدی و چوخ قابا بیر طرزده اؤیرنجی‌یه:

—یوخاریدا‌دیر، — دئدی — پیلّه‌کنله قالخ.

سونرا کوبود شکیلده قیزین بئلیندن یاپیشدی، بوینونا بیر قاپاز ووردو، قولتوغونون آراسینا آلیب آپاردی، داروازا‌دان ایچری گیردی. قیز برکدن آغلاماغا باشلادی. قادین اونا بیر قاپاز دا ووروب داروازانی چیرپدی، کیلیدله‌دی.

اؤیرنجی دار، قارانلیق، پیشیک ایگی وئرن پیلّه‌لرله ایکینجی مرتبه‌یه قالخدی. پیلّه‌لر ایکینجی مرتبه‌ده قورتاریردی و بورادا یئگانه بیر قاپی واردی — هر طرفینه بنؤوشه‌یی مورکّب چیلدیرلامیش کؤهنه قاپی،

—گلین، — بو سس ایچریدن ائشیدیلدی، شوبهه‌سیز ایندیجه ائیوان قاپی‌سیندان باخان قاری‌نین سسی ایدی.

اؤیرنجی داخیل اولدو. اوتاق چوخ باخیمسیز و باسیریق بیر شکیلده ایدی، نیمداش، ایشلنیب ایثبات‌دان چیخمیش شئیلرله دوپ-دولو ایدی. اوتاقدان قوجا‌لیق و ایقتیدارسیزلیق قوخوسو گلیردی، کؤهنه دیوانین اوزو سوزولوب تؤکولموشدو، جیریقلاریندان‌ پروژین‌لرین سیوری اوجلاری چیخیردی. عجاییب بوروملو آیاقلارا مالیک اولان هوندور، آرخا‌لی کورسولر ده بئله‌جه کؤهنه، الدن دوشموش ایدی. اوتاقدا چوخلو ایری یؤندمسیز ایشکاف واردی. ائله بیل اونلارین رنگ-روفو قوجالیقلاریندان‌ توتولموش، توندلشمیش، قارالمیشدی. تاواندان ایری و توزلو آباژور آسیلمیشدی. اونون قوتازلارینی هؤرومچک تورو بوروموشدو. دیوارلاردا چوخلو میسمار واردی. بو میسمارلار موختلیف سویّه‌لرده وورولموشدولار — هوندور یئردن وورولانی دا واردی و ائله آشاغیدا وورولان‌لاری دا واردی کی، بو سویّه‌ده شوبهه‌سیز، اونلاردان بیر شئی آسماق مومکون دئییلدی. بوتون بونلار عجاییب-غرایب تصّوورات اویادیردی. آما بو عجاییب‌لیکدن باشقا اوتاق هم ده نه ایسه فاجیعوی بیر اؤوقات اویادیردی. بئله اؤوقات نه‌دن دوغوردو، اؤیرنجی دقیق تعیین ائده بیلمه‌میشدی، آما بو دویومو چوخ آیدین حیسّ ائدیردی. اوتاغا نظر سالان کیمی نه‌دنسه اوندا آنلاشیلماز بیر ایستک — تئز، بیر آن بئله یوبانما‌دان بورا‌دان — بو اوتاقدان، بو ائودن، بو کوچه‌دن قاچیب قورتارماق ایستگی اویاندی. سس ائشیتدی:

—نه لازیم‌دیر سیزه؟ — کونجده، هوندور کورسونون ایچینه چؤکوب قالمیش قارینی گؤردو. ایستی‌یه باخمایا‌راق اوتاغین بوتون پنجره‌لری کیپ باغلی ایدی، قاری دا بوغازیناجان دویمه‌لی اوزون قارا پالتار گئیمیشدی، هله اوستوندن چیگنینه قارا یون شال دا سالمیشدی. نه‌دنسه اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، قاری ایفلیج‌دیر، حرکت‌سیزدیر. قاری‌نین صیفتیندن اونون اصل-نجابتلی آدام اولدوغو سئزیلیردی و فانتازیانی بیر آز ایشلتسن اونو چوخ ایللر بوندان قاباق، اوزاق گنجلیگینده گؤزل وارلیق کیمی خیالدا جانلاندیرماق مومکون ایدی. آما ایندی بو اؤتوب گئتمیش گؤزل‌لیک اونو صیفتی‌نین و بدنی‌نین بوتون گوشه‌لریندن آمان‌سیزجاسینا قووولموشدو و یالنیز بیرجه یئرده — گؤزلری‌نین دیبسیز کدرینده ایلیشیب قالمیش، اؤزونه اورادا سون مسکن تاپمیشدی. گؤزل زیل قارا گؤزلری‌نین کدرینده نه ایسه بیر مشوملوق (شوملوق) دا واردی.

—من اعلانا گؤره گلمیشم. دئیه‌سن، سهو ائتمیشم.

—سهو؟ — دئیه قاری تکرار ائتدی. — یوخ، بو اعلانی من وئرمیشم. سیزه اوتاق لازیم‌دیر؟

اؤیرنجی:

—بلی، — دئدی، — آما اورادا صؤحبت 20-جی مرتبه‌دن گئدیر و یازیلیب کی... — او، سؤزونو یاریمچیق قویوب سوسدو. اگر اعلانی بو قاری وئریبسه، اوردا یازیلان‌لاری اونون اؤزونه صادالاماغا نه حاجت؟ هر حالدا اؤز یازدیق‌لارینی بیلیر . . .

ایکینجی بؤلومون سونو

علاقه (فانتاستیک پووئست) 1

علاقه (فانتاستیک پووئست) 1

یازار: آنار رسول اوغلو

بو یایین ایستی‌سی بیر اؤزگه ایستی ایدی. عادتاً، ان قیزمار یای آیلاریندا بئله هاوانین یاپیشقان کیمی چیریش کئچدیگی دؤزولمز بورکو گون‌لریندن سونرا شهره قفیل دنیز کولگی هوجوم چکیردی، آچیق قالمیش پنجره‌لرین شوشه‌لرینی قیریب تؤکوردو و آداما ائله گلیردی کی، بو چیلیک-چیلیک سینیب تؤکولن ایستی‌نین، بورکونون اؤزودور. بیر نئچه گون سونرا یئنه ده هاوا‌دان اود تؤکولردی، آما آرادا قالان بو قیسا مودّتده شهر اعتبارسیز سرینلیگین لذتینی صحرا یانغی‌سیندا قارشییا چیخان قویو سویو کیمی باشینا چکیردی.

بو آوقوست باشقا آوقوست ایدی: دؤردونجو هفته ایدی کی، حرارت اؤلچه‌نین جیوه‌سی 39-40 درجه‌دن آشاغی ائنمیردی کی، ائنمیردی. هاوا شفّاف، اما بیر قدر بولاشیق هوررانی آندیریردی. بو هوررا‌دان گؤرونمز آزمان-شوشه‌اوفورن عجایب فورما‌لار دوزلتمیشدی — ائولر، آغاج‌لار، ماشین‌لار، اینسان‌لار آراسیندا قالان، کوچه‌لر، میدان، موختلیف بوشلوق‌لار — بئله عجاییب شوشه — هوررا-هاوا فورما‌لار ایدی. بیر واخت‌لار بئله بیر اویونجاق واردی: شوشه کوره، ایچینه‌ده جوربجور، رنگبرنگ چینقیل‌لار، یارپاقجیق‌لار — اصل کهریبادا حکّ اولوب قالمیش یارپاق‌لار کیمی. ایندی سما تاغی‌نین آلتیندا ایستی‌دن چابالایان شهرین دام‌لاری، قولـله‌لری‌ده سانکی شفّاف یاریم‌داییره‌نین قاتی مادّه‌سینه حکّ اولونموشدو. فابریک بورولاریندان‌ چیخان توستولر گؤیه اوچوب گئتمیر، هاوادا اریمیردی. توستولر کئچه کیمی سمایا دؤشنیردی. بو بولانیق بوز توستو زولاغین‌دان باشقا سمانین هر طرفی آپاچیق ایدی. بیر پارچا بولود بئله گؤرونموردو. گؤی‌لرین ماوی‌سی سولموشدو. سما کیرلی پامبیق رنگیندیدی. گئجه‌لر سما تاغی قاترانی آندیریردی؛ ائله بیل قیر قازانینا بیر قوم گؤز آتمیسان، سونرا دا قازانی ترسینه چئویرمیسن — گئجه دوشنده شهر ایشیق‌لاری کؤزَرَن پاپیروس‌لارا اوخشاییردی، سون‌سوز کیرداب‌لاردان گلن اولدوز ایشیق‌لاری ایسه، سانکی بوش فضا‌دان کئچمیر، قاتی، قالین بیر مادّه‌نی دئشیب چیخیردی‌لار.

اوتوز گون ایدی جان قورتاران کولک اسمیردی کی، اسمیردی. آغاج یارپاق‌لاری، کؤو‌رک، اینجه سؤیود سالخیم‌لاری حرکت‌سیز آسیلیب قالمیشدی‌لار، ائله بیل هاوانین قاتی‌لیغینا یاپیشدیریلمیشدی‌لار، شهر جیواریندا، چؤللوکده آتیلمیش کاغیذ، قزئت پارچا‌لاری دا بئله‌جه تورپاغا یاپیشیب، داها دوغروسو، میخلانیب قالمیشدی. اهتیزازسیز، ترپنیش‌سیز. آتیلمیش سیقارئت یئره میسمار کیمی دوشوردو. سونرا کیمسه اونو تاپدالاییر، ازیردی، آسفالتا حکّ ائدیردی و او زامان توتون قیریق‌لاری دا عئینی جور حرکت‌سیز دونوب قالیردی.

شهرین ساکین‌لرینه ائله گلیردی کی، هامی‌سی یاواش-یاواش اری‌ییر، تره چیخیر. بیر نئچه گون، بیر نئچه ساعت دا بئله داوام ائتسه اونلار اری‌ییب آتیلمیش دوندورما کیمی قابیق پالتارلاریندان‌ سوزوله‌رک کوچه‌لرله آخیب گئده‌جک‌لر. بو یالنیز جیسمانی بیر دویوم دئییلدی، هم ده شعورلو حیسّ ایدی. هر حالدا اؤیرنجی (بیر هفته ایدی کی، اونون اؤیرنجی آدلانماغا حقوقو واردی، بیر هفته بوندان قاباق کؤکس تپه‌سیندن آتیلیب چیخماغا حاضر اولان قلبی‌نین، سانکی ایچیندن دیشاریدا سس‌لنن دؤیونتولری آلتیندا او، آدینی اینستیتوتا قبول اولونموش‌لار سیاهی‌سیندا اوخودو) اؤزونو محض بئله حیسّ ائدیردی: ائله بیل بئینی ایستی‌نین تأثیری نتیجه‌سینده نه ایسه باشقا بیر شئیه — مایع‌می، بوخارامی چئوریلیردی. سبب یالنیز ایستی‌لرده ایدیمی؟ گؤره‌سن، نیه عؤمرون واجیب سیناقلاریندان‌ بیری — عالی مکتبه قبول ایمتاحان‌لاری ایلین ان بورکو آیینا دوشور؟ بوتون بونلار هامی‌سی تانیمادیغی یاد جنوب شهری (او بو شهره ایلک دفعه بیر آی بوندان قاباق گلمیشدی و ایندی آزی بئش ایل بورادا یاشامالییدی)، قبول ایمتاحان‌لاری‌نین اوزوجو گرگین‌لیگی، ایستی‌لر، ایستی‌لر و نهایت بختی‌نین اوغورو — اینستیتوتا دوشمه‌سی (بو اوغور اونون دوشوندوگون‌دن ده چوخ تأثیر ائتدی اؤیرنجی‌یه)، بلی، بوتون بونلار بیرلیکده — اؤیرنجینی آیدین شعورلا درک اولونمایا‌جاق، غئیری-موعیّن، غئیری-رئال بیر حالا سالمیشدی ایندی بوتون هیجان‌لار، تلاش‌لار سوووشان‌دان سونرا، اؤیرنجی درس‌لرین باشلانماسینا قدر قالان بو مودّتده، بو قیسا بئکارلیق فاصیله‌سینده نه ائدجگینی، ندن باشلایاجاغینی بیلمیردی. هر حالدا بیر شئیی او، قطع ائتمیشدی — یاتاق‌خانادا قالمایا‌جاق. آرتیق اونون یاتاق‌خانادا قالماغا تام حقوقو واردی، اما او، حقوق‌دان هئچ وجهله ایستیفاده ائتمزدی. طبیعتاً اؤیرنجی آدامایوووشماز ایدی، اؤزونه قاپیلمیش، ایچینه چکیلمیش اینساندی و قبول ایمتاهانی زامانی اوچ نفر باشقا آبیتوریئنتله بیرلیکده یاتاق‌خانا اوتاغیندا قالماق مجبوریّتی اونو بیر داها ایناندیردی کی، آدام‌لارلا، ایللاه دا یاد آدام‌لار اولا، هئچ جور دیل تاپا، اونسیّت، اولفت باغلایا، علاقه یارادا بیلمیر. بو تشبّوث‌لر اونونچون دؤزولمز ایشگنجه‌یه چئوری‌لردی. اؤیرنجی تعجوبلنیردی کی، اوتاق‌داکی اوچ دیگر قونشوسو — اوّلجه‌دن بیر-بیرلرینی تانیماسا‌لار دا ائله ایلک گون گون‌اورتایا یاخین جور اولموشدولار — بیر-بیرلری‌نین سؤزون‌دن، سیرّین‌دن آگاه ایدی‌لر. بیر ده اؤیرنجینی مات قویان او ایدی کی، بو اوچ اوغلان بیر-بیرینه رقیب کیمی باخمیردی‌لار. حال بوکی، اونلاردان ایکی‌سی عئینی اینستیتوتون عئینی فاکولته‌سینه داخیل اولماق ایستییردی. اؤیرنجی ده سندلرینی محض او اینستیتوتون او فاکولته‌سینه تقدیم ائتمیشدی. دؤردونون آراسیندا اؤیرنجی ائله بیر او اولدو. اوغلان‌لاردان بیری ائله ایلک ایمتاحان‌لاردانجا کسیلدی. او بیری ایکی اوغلان اونون حالینا، اورک‌دن و صمیمی آجیدی‌لار، آما اؤزلری‌نین ده عاقیبتی ائله اولدو. قالان ایکی اوغلان‌دان بیری ایکینجی ایمتاحان‌دان، ایکینجی‌سی ایسه آخیرینجی ایمتاحان‌دان کسیلدی. بیر گون سونرا ایسه اؤیرنجی‌نین داخیل اولدوغو بیلیندی. آنجاق اؤیرنجی‌نین ایکی قونشوسو (بیرینجی اوغلان کسیلن کیمی یاتاق‌خانا‌دان گئتمیشدی) هئچ ده اونا حسد آپارمیر، پاخیل‌لیق ائتمیردی، عکسینه، دئییردی‌لر کی، گل بو خوش حادثه‌نی بیرلیکده قئید ائدک. اؤیرنجی بیر بهانه تاپیب بویون قاچیردی. بو آدام‌لارلا هئچ بیر علاقه یاراتماق ایسته‌میردی، فیکیرلشیردی کی، نه اونون اونلارا، نه اونلارین اونا خصوصی رغبت بسلمه‌سینه اساس یوخ‌دور. اونلارین اوغورسوزلوق‌دان سونرا اؤزلرینی سیندیرماما‌لاری، اؤزلرینی توخ توتما‌لاری، ظارافات‌لاری، لطیفه‌لری، اؤز آرا‌لاریندا، یاتاق‌خانا‌داکی باشقا اوغلان و قیزلارلا مهریبانچی‌لیق‌لاری، اونسیت‌لری، آسان تماس‌لاری بیر نؤع اؤیرنجینی داها دا ازیردی، چونکی قیلیق‌سیزلیغینی، اولفت‌سیزلیگینی بیر داها گؤزه چارپدیریردی. اودور کی، سیناق‌دان قالیب چیخیب، بیر نفر تانیش-بیلیشی اولمایان شهرده یاشایاجاغینی بیلن کیمی، اؤیرنجی قالاجاغی یئر حاقیندا دوشونمگه باشلادی. او بورا گلمه‌میش‌دن بیلیردی کی، یاتاق‌خانادا تک قالماق ایمکانی اولمایا‌جاق، اودور کی، اؤیرنجی‌لیک حیاتینا حاضیرلاشارکن یاواش-یاواش کیچیک بیر مبلغ ییغیب حاضیرلامیشدی. مبلغ کیچیک اولسا دا، بالاجا بیر اوتاق، یا گوشه توتماغا بس ائدردی. اینستیتوتا دوشدوگونو بیلن کیمی او، آختاریشا باشلادی. اؤیرنجی بیلیردی کی، بئله آختاریش‌لاری ایکی یوللا آپارماق مومکون‌دور، یا شیفاهی شکیلده، تانیش-بیلیش‌لر واسطه‌سیله، سوراغلاشا-سوراغلاشا (اونون دا دئدیگیمیز کیمی، بورادا هئچ بیر تانیش-بیلیشی یوخ ایدی)، یا دا یازیلی، یعنی اعلان‌لار واسطه‌سیله. آللهین وئر گونو اؤیرنجی اعلان لؤوحه‌سی آسیلمیش بالاجا کوچه‌یه اوز توتوردو، بورا جوربجور آدام‌لار توپلاشاردی — ائو، منزیل، اوتاق، گوشه کیرایه وئرن‌لر، کیرایه گؤتورن‌لر، دَییشن‌لر، چئشید-چئشید دلّال‌لار و بیر ده آوارا بئکارلار. اونلار ایری لؤوحه‌نین قاباغینا ییغیشار، ال ایله، یا ماکینادا یازیلمیش، لؤوحه‌یه یاپیشدیریلمیش اعلان‌لاری اوخویار، موذاکیره، موباحیثه ائدر، چنه-بوغاز اولاردی‌لار.

دوز آلتی گون ایدی کی، اؤیرنجی بو لؤوحه‌نین قارشی‌سینا گلیردی. هامی‌سی دا هدر. بو گون لؤوحه‌نین قاباغیندا آدام آز ایدی، اؤیرنجی یاریم ساعتا قدر دایاندی، اعلان‌لارین هامی‌سینی ائله‌دن بئله اوخودو و یئنه‌ده موناسیب بیر شئی تاپماییب کور-پئشمان یولا دوزلدی. آنجاق بیر آددیم آتیب دایاندی. اؤیرنجی‌یه ائله گلدی کی، اونو چاغیردی‌لار، آدینی چکدی‌لر. شوبهه‌سیز او یانیلمیشدی، چونکی بو شهرده اوچ نفر یاتاق‌خانا قونشوسون‌دان باشقا هئچ کس اونون آدینی بیلمیردی. اونلار دا بو شهردن چیخیب گئتمیشدی‌لر. آنجاق غریبه‌دیر کی، اؤیرنجی یالنیز آدینی ائشیتمه‌دی، عئینی زاماندا اونا زیللنمیش ظندلی باخیش‌لاری دا حیسّ ائتدی. اؤیرنجی چئوریلیب باخدی: کوچه بومبوش ایدی، لؤوحه‌نین قارشی‌سیندا آلتی نفر (اؤیرنجی تئزجه سایدی اونلاری) دایانمیشدی. اونلار دیقّتله اعلان‌لاری اوخویوردولار. اونلاردان ایکی‌سی جیب دفترلرینی چیخاریب اعلان‌لاری اورا کؤچوردو، هر حالدا هئچ بیری نه اؤیرنجی‌یه باخماق، نه ده اونو چاغیرماق فیکرینده دئییلدی. اؤیرنجی آراملا کوچه‌یه گؤز گزدیردی، سونرا باشینی قالدیریب کوچه‌نین هر ایکی طرفینده یئرلشمیش بیر و ایکی‌مرتبه‌لی ائولره باخدی. پنجره‌لری ده نظردن کئچیردی، آخی اونا دیکیلن باخیش‌لار پنجره آرخاسین‌دان دا زیل‌لنه بیلردی. بوتون پنجره‌لر ایستی‌یه باخمایا‌راق، یا بلکه ده ائله ایستی‌یه گؤره — کیپ باغلی ایدی. هئچ یئرده هئچ کیم گؤرونموردو. لؤوحه قارشی‌سین‌داکی ایکی نفر لازیم بیلدیک‌لرینی جیب دفترچه‌لرینه کؤچوروب یولا دوزلدی‌لر، اوچ نفر باشقاسی دا لؤوحه‌دن آرالانیب تینی بورولدو. گئدیش-گلیش آز ایدی بو کوچه‌ده. آنجاق تین‌دن غئیری-عادی درجه‌ده اوزون بیر ماشین — رئفرئژئراتور بورولدو و بوتون کوچه‌نی — تین‌دن-تینه توتدو. بو ماشین نه ایسه یئر اوزونده چوخ‌دان محو اولوب ایتمیش قدیم حئیوان‌لاری — کرتنکه‌له‌نین نهنگ اجدادینی خاطیرلادیردی. محض ائله کرتنکه‌له کیمی، نهنگ، ایلان کیمی قیوریلا‌راق تینی بورولدو، بیر آزدان قویروغو دا چکیلیب گؤزدن ایتدی. و آنجاق، بون‌دان سونرا اؤیرنجی لؤوحه قارشی‌سیندا قالمیش یئگانه آداما — گؤی کؤینک‌لی، هوندور اوغلانا دقت یئتیردی. بو، اؤیرنجی‌نین اوتاق قونشولاریندان‌ بیری — همین او ایلک ایمتاحاندان کسیلن اوغلان ایدی. اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، اوغلان بو شهردن چیخیب گئتمیش‌دیر. اونلارین چارپایی‌لاری یان-یانا ایدی: اوغلانین غریبه شاکری واردی — گئجه یوخودا کیمینله‌سه برکدن موباحیثه ائدر، قیزیشیب قیشقیرار، سؤیردی، هر حالدا اؤیرنجی‌نین اونونلا گؤروشمگه، دایانیب کلمه کسمگه هئچ بیر هو‌سی یوخ ایدی. آما اوغلان چئوریلیب اؤیرنجی‌یه طرف آددیملادی. غریبه‌دیر. گولومسه‌ین اوغلان — اؤیرنجی‌یه ائله گلیردی کی، اوغلان محض اونا گولومسونور — یاخینلاشارکن اؤیرنجی گؤردو کی، بو هئچ ده همین اوغلان — اونون یاتاق‌خانا قونشوسو دئییل. دوزدور بیر قدر اونا سویو چکیر، آما هر حالدا او دئییل و طبیعی کی، هئچ گولومسونوب ائلمیردی ده، اؤیرنجی‌نین یانین‌دان دا یاد آدام کیمی ساکیتجه کئچیب گئتدی. آما بو آنین گله‌جکده جریان ائده‌جک ایشلر اوچون موعیّن اهمیتی اولدو: چونکی محض بوندان سونرا ائله بیل کیمسه اؤیرنجی‌یه دئدی کی، لؤوحه‌یه بیر ده یاناش، اعلان‌لاری بیر ده گؤزدن کئچیر. اؤیرنجی اعلان‌لاری بؤیوک دیقّتله باشدان-آخیراجان اوخوموشدوسا دا، هر حالدا، غریبه بیر داخیلی تکانین نتیجه‌سینده یئنی‌دن لؤوحه‌نین قارشی‌سینا قاییتدی و اعلان‌لاری بیر-بیر یئنی‌دن اوخوماغا باشلادی. اؤیرنجی بو ایشی سون درجه بؤیوک بیر واسواسی‌لیقلا ایجرا ائدیردی. حال بوکی، بیلیردی — اعلان‌لاری ایندیجه اوخویوب، موناسیب بیر ایش یوخدور و اونلاری یئنی‌دن — ایکینجی دفعه اوخوماق معنا‌سیز ایشدیر. بیردن عئینی زاماندا او هم کیمینسه باخیشینی حیسّ ائتدی، هم ده سس ائشیتدی. سس چوخ گومراه و نیکبین ایدی، هم ده اؤیرنجی‌یه چوخ تانیش گلیردی

بیرینجی بؤلومون سونو

دنیز خرچنگی * سرطانا البحر

دنیز خرچنگی * سرطانا البحر

ایشیقلی بیر گونده خرچنگ آناسی ایله بیرلیکده قوملار اوستونده قدم وورماغا چیخیرلار .. .

آنا بیردن قیشقیریر: «اوغلوم، سنین یئریشین گؤزل دئییل. یان طرفه اَیریلمه‌دن قاباغا گئتمگه اؤیرنمه‌لیسن! ».

بالاجا جواب وئریر: «خواهیش ائدیرم آنا، سن اؤزون دئدیگین کیمی اول !»

حیکمت: اینسانلارین داورانیشینی سؤزله دگیشدیرمگه چالیشمایین. اولگو اَن یاخشی دگیشدیرمکدیر. (اینسانلارا اولگو و نمونه اولماق لازیمیدر، اونلاری سؤزله هیدایت ائتمک اولماز.)

سرطانا البحر

خرج سرطان وأمه ذات یوم مشرق من بیتهما لیتنزها على الرمل....

فجأة... صرخت الأم : "أیها الولد، لست رشیقاً فی مشیتک، یجب أن تعود نفسک على المشی باستقامة للأمام دون التواء من جانب إلى آخر."

قال الصغیر : "أرجوک أمی، کونی أنت المثل لأحتذی بک."

الحکمة : لا تحاول تعدیل سلوک الناس بالکلام فالمثال افضل تعدیل.

حلال پولون گوجو * Halal paranın gücü

حلال پولون گوجو * Halal paranın gücü

بیر جوان کعبه‌ده دال به دال بو دوعانی ائدیردی:

«ائی دوغرولارین کؤمگی اولان آللاه، ائی حرامدان اوزاق اولانلارین کؤمگی اولان آللاه، سنه حمد و ثنا ائدیرم».

بو حال هامی‌نین دیقّتینی جلب ائلر. بیری یاخینلاشیب دئیَر: «نییه فقط بو دوعانی ائلیرسن؟ آیری دوعا باشارمیسان؟»

او باشلار تعریفله‌مگه:

«یئددی-سککیز ایل بوندان قاباق یئنه کعبه‌ده اولدوغوم گون، قیزیللا دولو بیر توربا تاپدیم. اوندا مین قیزیل سیکّه واریدی. ایچیمدن بیر سس «بو قیزیللارلا بئله ائدرسن، بو ایشلری گؤررسن» دئییردی. اؤز-اؤزومه «یوخ بو منیم دئییل آیریسی‌نین مالیدیر، حرام اولار» دئدیم.

بو آندا بیر نفر «بئله بیر توربا تاپان وارمی» دئیه باغیریردی. چاغیردیم اونو. «نئجه بیر توربایدی؟ ایچینده نه واریدی؟» دئیه سوروشدوم. توربانین علامتلرینی و ایچینده مین قیزیل اولدوغونو دئدی. «اوندا بس آل» دئییب توربانی وئردیم. آدام توربانی آچیب ایچیندن منه اوتوز قیزیل وئردی. بازارا گئتدیم. تمیز اوزلو بیر جوان اسیری تعریفله‌یه‌-تعریفله‌یه ساتیردیلار. جوانین تمیزلیگی دیقّتیمی چکدی. یانلارینا گئتدیم «بو کؤله اوچون نه ایستیرسیز دئدی» اوتوز قیزیل دئدیلر. آدامدان آلدیغیم اوتوز قیزیلی وئریب جوانی آلدیم. بیر ایکی ایل کئچدی. جوان چوخ چالیشقان و چوخ ادبلی ایدی. اونو آلدیغیما چوخ راضی ایدیم.

بیر گون اونونلا گئدرکن قاباقدان ایکی اوچ نفر گلیردی. جوان منه دئدی: «آغام ! من مراکش امیری‌نین اوغلویام. بو گلنلر بابامین آداملاریدیلار. منی تاپدیلار. سندن منی آلماق ایسته‌یه‌جکلر. سن یاخشی بیر آدامسان. اونلارا اوتوز میندن آشاغی‌یا ساتما».

اونلار یانیما گلدی. «بو اسیری بیزه ساتیرسانمی؟» دئدیلر. جواب وئردیم: «ساتیرام». «آلتمیش قیزیل وئرک» دئدیلر. «اولماز»دئدیم. «یاخشی! آما سن بونو اوتوز قیزیلا آلمادین می؟ بیز سنه ایکی قاتینی وئریریک» دئدیلر. «ائله ایسه گئدین بازاردان آلین» دئدیم. آرتیرا آرتیرا ایرمی مین قیزیلا چیخارتدیلار. «اوتوز میندن آشاغی وئرمه‌رم» دئدیم. چاره‌سیز قالیب قبول ائله‌دیلر. قیزیللاری وئریب جوانی آلیب گئتدیلر. من او اوتوز مین قیزیللا ایش یئرلری آچدیم، تیجارت ائله‌دیم داها چوخ وارلاندیم.

بیر گون دوستلاریم منه «چوخ وارلی بیر عاییله‌نین یاخشی بیر قیزی وار، آتاسی تازا رحمته گئدیب. سنی اونونلا ائولندیرک» دئدیلر. من‌ده «اولور»دئدیم. کبین کسیلدی. دوه یوکلری جاهازلاری گتیردی. جهاز آراسیندا بیر توربا دیقّتیمی جلب ائله‌دی. قیزا «بو نه‌دیر؟» دئدیم. «ایچینده 970 قیزیل وار، بابام کعبه‌ده بونو ایتیرمیش، اونو تاپان جوانا اوتوزونو وئرمیش قالانینی‌دا منه هدیه ائله‌میش» دئدی.

دئمک او تاپدیغیم قیزیللار منیم ریزقیم ایدی، وئرمه‌سه‌ایدیم حرام یوللا گلردی. ایندی حلال یولدان یئنه منه گلدی.

منه کؤمک ائدیب حراملاردان قورویان، نئجه نعمتلر احسان ائدن ربّیمه حمد ائدیرم».

Halal paranın gücü

Gencin birisi Kâbe'de hep,

"Ey dogrularin yardimcisi olan Allahım, ey haramdan sakinanlarin yardimcisi olan Allahım, sana hamdü sena ederim" diye dua eder 

Bu durum herkesin dikkatini çeker 

Birisi, (Neden hep ayni duayi yapiyorsun, baska bir sey bilmiyor musun?) der 

O da anlatir:

7-8 sene önce yine Kâbe'de iken içi altin dolu bir torba buldum  Tam 1000 altin vardi  Içimden bir ses (Bu altinlarla, sunlari sunlari yaparsin) diyordu  Hayir dedim kendi kendime, bu benim degil, baskasinin mali,kullanmam haram olur dedim 

Bu sirada birisi, "söyle bir torba bulan var mi?" diye bagiriyordu  Çagirdim onu, nasil bir torbaydi, içinde ne vardi diye sordum  Torbayi tarif etti ve içinde 1000 altin vardi dedi  Al öyleyse torbani diyerek verdim  Adam torbayi açip içinden bana 30 altin verdi  Pazara gittim  Temiz yüzlü genç bir esiri överek satiyorlardi  Gencin temizligi dikkatimi çekti  Yanlarina gittim, bu köle için ne istiyorsunuz dedim  30 altin dediler  Adamdan aldigim 30 altini verip genci satin aldim Bir iki yil geçti  Genç çok çaliskan, çok edepli idi  Onu aldigima çok memnun olmustum  Bir gün onunla giderken karsidan iki üç kisi geliyordu 

Genç bana dedi ki,Efendim, ben Fas emirinin ogluyum  Bu gelenler babamin adamlari  Beni buldular  Senden beni satin almak isterler  Sen iyi bir insansin, onlara 30 bin altindan asagiya satma) dedi

O kisiler yanima geldi, bu esiri bize satar misin dediler  Satarim dedim  60 altin verelim dediler  Olmaz dedim  Iyi ama sen bunu 30 altina almadin mi? Biz sana iki mislini veriyoruz dediler  Öyleyse gidin pazardan alin dedim  Artira artira 20 bin altina kadar çiktilar  30 binden asagi olmaz dedim Çaresiz kabul ettiler  Altinlari erip, genci alip gittiler  Ben o 30 bin altinla isyerleri açtim, ticaret yaptim, daha çok zengin oldum

Bir gün bana arkadaslar, "çok zengin bir ailenin iyi bir kizi var Babasi yeni vefat etti  Onunla seni evlendirelim" dediler  Ben de "olur" dedim  Nikah kiyildi  Deve yükleri çeyizini getirdiler  Çeyiz rasinda bir torba dikkatimi çekti  Kiza, "bu nedir" dedim  "Içinde 970 altin var, babam Kâbe'de bunu kaybetmis, bulan gence 30 unu vermis  Kalanini da bana hediye etti, çeyizine koyarsin dedi" 

Demek ki buldugum altinlar benim rizkim imis, vermese idim haram yoldan gelecekti, simdi helal yoldan yine bana geldi  Bana yardim edip haramlardan koruyan, nice nimetler ihsan eden yüce Rabbime hamdederim

برائت حؤکمو * حکم البرائة

برائت حؤکمو * حکم البرائة

بیر خانیم ائولنیر و آلتی آیدان سونرا اوشاغی اولور. معروف بودور کی خانیم یئددی آی و یا دوققوز آی حامیله‌لیکدن سونرا دوغار. جماعت بئله گومان ائلیر کی او اری ایله وفالی دئییل و اوندان قاباق آیریسیندان حامیله اولوب. اونو آپاریرلار خلیفه‌نین یانینا کی اونو موجازات ائله‌سین. او زمانین خلیفه‌سی عثمان ایدی. اونون یانینا گئدنده گؤرورلر حضرت علی‌ده (ع) اوردادیر. حضرت علی (ع) اونلارا بویورور: «سیز گرکمز بو سببه خاطیر اونو موجازات ائده‌سیز». تعجوب ائدیب سوروشورلار: «بو نئجه اولا بیلر؟» حضرت بویورور: « آللاه تعالا بویوروب : وحمله و فصاله ثلاثون اشهر (یعنی حامیله‌لیک و سوت وئرمک مرحله‌سی اوتوز آیدیر)(احقاف سوره‌سی آیه 15) و آللاه تعالا بویوروب: والوالدات یرضعن أولادهن حولین کاملین (آنالار اوشاقلارینا ایکی ایل تمام سوت وئرسینلر) (بقره سوره‌سی آیه 233) پس سوت وئرمک ایرمی دؤرد آی اولاندا، اولا بیلر کی حامیله‌لیک فقط آلتی آی اولسون.

حکم البراءة  

تزوجت امرأة، وبعد ستة أشهر ولدت طفلا، والمعروف أن المرأة غالبا ما تلد بعد تسعة أشهر أو سبعة أشهر من الحمل، فظن الناس أنها لم تکن مخلصة لزوجها، وأنها حملت من غیره قبل زواجها منه.فأخذوها إلى الخلیفة لیعاقبها، وکان الخلیفة حینئذ هو عثمان بن عفان. فلما ذهبوا إلیه، وجدوا الإمام علیا(ع) موجودا عنده، فقال لهم: لیس لکم أن تعاقبوها لهذا السبب. فتعجبوا وسألوه: وکیف ذلک؟ فقال لهم: لقد قال الله تعالى: (وحمله وفصاله ثلاثون شهرا) (أی أن الحمل وفترة الرضاعة ثلاثون شهرا). وقال تعالى: (والوالدات یرضعن أولادهن حولین کاملین) (أی أن مدة الرضاعة سنتین. إذن فالرضاعة أربعة وعشرون شهرا، والحمل یمکن أن یکون ستة أشهر فقط

خلیفه و قاضی * الخلیفة والقاضی

خلیفه و قاضی * الخلیفة والقاضی

خلیفه‌لرین بیری آداملارینا امر ائلیر کی شئیخی اونون یانینا چاغیرسینلار. شئیخ حاضیر اولاندان سونرا خلیفه دئییر: «سندن ایستیرم قضاوت منصبینی بوینونا آلاسان». شئیخ بو منصبی ردّ ائدیب دئییر: «منیم قضاوته صلاحیّتیم یوخدور». خلیفه بو جوابدان تعجوبلنیر و دئییر: «سن دوز دئمیرسن». شئیخ فوراً جواب وئریر: «پس سن‌‌ده حؤکم وئردین کی منیم صلاحیّتیم یوخدور». خلیفه سوروشور: «بو نئجه اولار؟» شئیخ جواب وئریر: «چونکی –سنین دئدیگین کیمی- من یالانچی اولسام، قضاوته لیاقتیم اولماز و یوخ دوز دانیشان اولسام دا سنه دئدیم کی منیم قضاوته صلاحیّتیم یوخدور».

الخلیفة والقاضی  

طلب أحد الخلفاء من رجاله أن یحضروا له الشیخ، فلما حضر الشیخ قال له الخلیفة: إنی أرید منک أن تتولى منصب القضاء. فرفض الشیخ هذا المنصب، وقال: إنی لا أصلح للقضاء. وکان هذا الجواب مفاجأة للخلیفة، فقال له غاضبا: أنت غیر صادق. فرد الشیخ على الفور: إذن فقد حکمت علی بأنی لا أصلح. فسأله الخلیفة: کیف ذلک؟فأجاب الشیخ: لأنی لوکنت کاذبا- کما تقول- فأنا لا أصلح للقضاء، وإن کنت صادقا فقد أخبرتک أنی لا أصلح للقضاء

چوخ شک ائدن * الشکاک

چوخ شک ائدن * الشکاک

واسواسی و چوخ شک ائدن بیر کیشی گلیر شئیخین مجلیسینه. اوتوراندان سونرا شئیخدن سوروشور: «من دفعه‌لرله سویا باتیب چیخمیشام (یویونموشام)  و اونونلا بئله شک ائدیرم کی طاهیر اولموشام یا یوخ، سنین نظرین بو باره‌ده نه‌دیر؟» شئیخ جواب وئریر: «چیخ گئت، ناماز سندن ساقیط اولدو!»

کیشی تعجوب ائدیب دئییر: «آخی او نئجه اولار؟» شئیخ جواب وئریر: «چونکی پیغمبریمیز بویوروب: اوچ نفردن قلم گؤتورولوب: دلیدن او گونه قدر کی عاغیللانا، یاتمیش آییلانا قدر و اوشاق بالیغ اولانا قدر». و هر کیم سنین کیمی دفعه‌لرله سویا باتیب چیخا و یئنه شکّ ائلیه کی غوسل ائدیب یا یوخ، بئله بیر آدام شکسیز دلیدیر.

الشکاک

جاء أحد الموسوسین المتشککین إلى مجلس الشیخ ، فلما جلس، قال للشیخ: إنی أنغمس فی الماء مرات کثیرة، ومع ذلک أشک: هل تطهرت أم لا، فما رأیک فی ذلک؟فقال الشیخ: اذهب، فقد سقطت عنک الصلاة.فتعجب الرجل وقال له: وکیف ذلک؟فقال الشیخ:لأن النبی صلى الله علیه وسلم قال: " رفع القلم عن ثلاثة: المجنون حتى یفیق، والنائم حتى یستیقظ، والصبی حتى یبلغ ". ومن ینغمس فی الماء مرارا - مثلک- ویشک هل اغتسل أم لا، فهو بلا شک مجنون

جدلچی کیشی * الرجل المجادل

جدلچی کیشی * الرجل المجادل

گونلرین بیرینده جدلچیلرین بیری شئیخین یانینا گئدیر و اونا دئییر: «نئجه اولار کی شئیطان اوددان یارانسین و آللاه اونو اودلا عذاب وئرسین؟» شئیخ بیر آز فیکیرلشیب سونرا بیر پارچا کسسک گؤتوروب کیشی‌یه آتیر. کیشی‌نین اوزونده ناراحاتلیق و غضب علامتلری گؤروشور.

شئیخ سوروشور: «سنی اینجیتدیمی؟»

کیشی جواب وئریر: «بلی منی اینجیتدی».

شئیخ دئییر: «نئجه اولار کی تورپاقدان یارانمیش بیرینی تورپاق اینجیتسین؟» کیشی بیر جواب وئرمیر و شئیخین منظورونو بیلیر. و بیلیر کی آللاه تعالا شیطانی اوددان یارادیب و اونو اودلا عذاب وئره‌جک.

الرجل المجادل  

فی یوم من الأیام  ، ذهب أحد المجادلین إلى الشیخ، وقال له:کیف یکون إبلیس مخلوقا من النار، ویعذبه الله بالنار؟!ففکر الشیخ قلیلاً، ثم أحضر قطعة من الطین الجاف، وقذف بها الرجل، فظهرت على وجهه علامات الألم والغضب. فقال له: هل أوجعتک؟قال: نعم، أوجعتنی فقال الشیخ: کیف تکون مخلوقا من الطین ویوجعک الطین؟!فلم یرد الرجل وفهم ما قصده الشیخ ، وأدرک أن الشیطان کذلک: خلقه الله- تعالى- من نار، وسوف یعذبه بالنار

جهالت آدیندا بیر ناخوشلوق

جهالت آدیندا بیر ناخوشلوق

سقراط بیر اوغلانا راستلاشیر و گؤرور چوخ ناراحات و کدرلیدیر. سببینی سوروشاندا او بئله جواب وئریر: یولدا گلیردیم. تانیشلارین بیرینی گؤردوم. اونا سلام وئردیم آما او نه اینکی جوابیمی وئرمه‌دی بلکه منه قولای بیر سؤز ده دئدی. من اونون بو ایشیندن چوخ ناراحاتام و حیرصلنمیشم».

سقراط دئییر: «نییه ناراحات اولدون کی؟»

اوغلان تعجوب ائدیب دئییر: «بللیدیر، بو جور بیر ایش آدامی حیرصلندیرردا !»

سقراط دئییر: «یولدا بیرینی گؤرسه‌یدین کی یئره ییخیلیب و سانجیدان قیوریلیر. اونا حیرصلنردین؟»

جواب وئریر: «یوخ ! نیه کی؟ آدام بیری‌نین ناخوش اولماغینا گؤره‌ده حیرصلَنَر؟»

سقراط سوروشور: «حیرصلنمزدین، بس نه ائدردین؟»

شخص جواب وئریر: «اونا رحمیم گلردی و اورگیم یاناردی. چالیشاردیم الیمدن گلن کؤمگی ائدم. دؤکتوره آپارام و یا هر نه الیمدن گلسه».

سقراط یئنه ایدامه وئریر: « سن بو ایشلری اونا گؤره ائدرسن کی اونو ناخوش بیلیرسن و گؤرورسن کی کؤمگه احتیاجی وار. اینسانلارین فقط جیسملری ناخوش اولماز. اونلارین روحلاری‌دا ناخوشلایا بیلر. کیرداری و داورانیشی پیس اولان اینسان ناخوش ساییلیر. بئله آدامین ناخوشلوغو جهالت ناخوشلوغودور. سنه توهین ائدن او شخص‌ده بو ایشی جهالت اوزوندن مورتکیب اولوب و سن گرکمز اونون الیندن غضبلنه‌‌سن، بلکه اونا رحمین گلمه‌لیدیر و اونا کؤمک ائتمک فیکرینده اولمالیسان.»

اونوتقان آسقیران * العاطس الساهی

اونوتقان آسقیران * العاطس الساهی

گونلرین بیرینده شئیخ بیر کیشی ایله یول گئدیردی. کیشی آسقیریر آما «آللاها شوکر اولسون» دئمیر. شئیخ اونا باخیر کی اونون باخیشیندان بیله کی آسقیرماقدان سونرا شوکر ائله‌مک پیغمبر (ص) سونّتیدیر و هر موسلمانا بو سونّتی ساخلاماق لازیمیدیر. آما کیشی بیلمیر. شئیخ ایستیر اونو اوتاندیرمادان بو سونّته عمل ائله‌تدیرسین. اوندان سوروشدو: «اینسان آسقیراندان سونرا نه دئیَر؟» کیشی جواب وئریر: «آللاها شوکر اولسون!» شئیخ جواب قایتاریر: «آللاه سنی ساخلاسین !»

آسقیران اینسان الحمد لله (آلاها شوکر اولسون) دئمه‌لی و اطرافداکیلار اونا یرحمک‌الله (آللاه سنی ساخلاسین) دئمه‌لیدیلر.

العاطس الساهی

  فی یوم من الأیام، الشیخ کان یسیر مع رجل فی الطریق، فعطس الرجل، ولکنه لم یحمد الله. فنظر إلیه الشیخ ، لیلفت نظره إلى أن حمد الله بعد العطس سنة على کل مسلم أن یحافظ علیها، ولکن الرجل لم ینتبه.فأراد الشیخ أن یجعله یعمل بهذه السنة دون أن یحرجه، فسأله:أی شىء یقول العاطس إذا عطس؟فقال الرجل: الحمد لله!عندئذ قال له الشیخ:یرحمک الله 

توت یارپاغی * ورقة التوت

توت یارپاغی * ورقة التوت

گونلرین بیرینده جماعت گلیر شئیخین یانینا و اوندان آللاهین وارلیغینا دلیل ایستیرلر. شئیخ بیر آن دوشونور سونرا دئییر: «دلیل توت یارپاغیدیر». جماعت بو جوابدان تعجوب ائدیرلر و سوروشورلار: «توت یارپاغی نئجه اولار کی آللاهین وارلیغینا دلیل اولار؟!» شئیخ جواب وئریر: «توت یارپاغی‌نین دادی بیردیر؛ لاکین اونو ایپک قوردو یئینده، ایپک حاصیل اولور، اونو بال آریسی یئینده بال چیخیر، اونو جئیران یئینده خوش اییی اولان موشک خاریج اولور . . و کیمدیر کی اصل بیردیر و مخاریجی چوخدور؟! البته آللاه تعالا بوتون واریغین خالیقیدیر.

ورقة التوت  

ذات یوم جاء بعض الناس إلى الشیخ، وطلبوا منه أن یذکر لهم دلیلاً على وجود الله عز وجل.ففکر لحظة، ثم قال لهم: الدلیل هو ورقة التوت.فتعجب الناس من هذه الإجابة، وتساءلوا: کیف تکون ورقة التوت دلیلاً على وجود الله؟! فقال الشیخ: "ورقة التوت طعمها واحد؛ لکن إذا أکلها دود القز أخرج حریرا، وإذا أکلها النحل أخرج عسلاً، وإذا أکلها الظبی أخرج المسک ذا الرائحة الطیبة.. فمن الذی وحد الأصل وعدد المخارج؟! ".إنه الله- سبحانه وتعالى- خالق الکون العظیم

حیکمتلی آرواد * المرأة الحکیمة

حیکمتلی آرواد * المرأة الحکیمة

بیر گون عؤمر مینبره چیخیب جماعته خوطبه اوخویور و اونلاردان ایستیر کی آروادلارین کبینلرینی چوخ ائله‌مه‌سینلر چونکی پیغمبر (ص) و اونون صحابه‌سی آروادلارین کبینینی دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مزدیلر. بونا گؤره جماعته امر ائلیر کی خانیملاری‌نین کبینین دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مه‌سینلر.

منبردن یئنندن سونرا  قورئیشدن بیر خانیم اونا دئییر: «ائی عؤمر جماعته آروادلاری‌نین کبینینی دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مه‌مه‌سینی ایسته‌دین؟» عؤمر جواب وئریر: «بلی». آرواد دئییر: « آما من ائشیتدیم کی آللاه تعالا بویوروب :« وآتیتم إحداهُنَّ قنطارا ؛اونا چوخلو مال وئره‌سیز». (نساء سوره‌سی 24-جو آیه)

عؤمر دئییر: «آللاه منی باغیشلاسین، جماعت عؤمردن داها فقیهدیلر». سونرا قاییدیب منبره چیخیر و دئییر: «ائی جماعت من سیزی آروادلارین کبینینی چوخالتماسیندان نهی ائله‌دیم، آما هر کیم ایسته‌ییرسه کی پولونو و مالینی سئودیگینه وئرسین، بو ایشی گؤرسون».

المرأة الحکیمة  

صعد عمر یوما المنبر، وخطب فی الناس، فطلب منهم ألا یغالوا فی مهور النساء، لأن رسول الله صلى الله علیه وسلم وأصحابه لم یزیدوا فی مهور النساء عن أربعمائة درهم. لذلک أمرهم ألا یزیدوا فی صداق المرأة على أربعمائة درهم. فلما نزل عمر من على المنبر، قالت له امرأة من قریش یا عمر، نهیت الناس أن یزیدوا النساء فی صدقاتهن على أربعمائة درهم؟ قال: نعم.فقالت: أما سمعت قول الله تعالى: {وآتیتم إحداهن قنطارا} ( القنطار المال الکثیر).فقال: اللهم غفرانک، کل الناس أفقه من عمر.ثم رجع فصعد المنبر، وقال: یا أیها الناس إنی کنت نهیتکم أن تزیدوا فی مهور النساء، فمن شاء أن یعطی من ماله ما أحب فلیفعل

ایتمیش پول * المال الضائع

ایتمیش پول * المال الضائع

نقل اولوب کی بیر کیشی گئجه گلیر شئیخین یانینا و دئییر: «یا شئیخ ! اوزون مودّت قاباق، بیر یئرده پول قویلامیشام. آما بو یئری یاددان چیخارتمیشام. منی بو موشکوللده کؤمک ائدرسنمی؟» شئیخ جواب وئریر: «بو فقیه ایشی دئییل؛ کی من سنه بیر یول تاپام». سونرا بیر آز فیکیرلشیب و اونا دئییر: «سحره‌ قدر ناماز قیل اینشاءالله تعالا کی پولون یئرین تاپدین». کیشی گئدیر و نامازا باشلیر. آز زمان سونرا ناماز آراسیندا بیردن بیره پولو قویلادیغی یئر یادینا دوشور. تله‌سرک گئدیر و اونو گتیریر. کیشی سحر چاغی گلیر شئیخین یانینا و پولون تاپیلماغین خبر وئریر و اوندان تشکور ائدیر». سونرا سوروشور: «هاردان بیلیدیز کی من پولون یئرین خاطیرلایاجاغام؟» شئیخ دئییر: «چونکی بیلیردیم شئیطان سنی ناماز قیلماغا قویماز و سنی پول ایله نامازدان غافیل ائده‌جک».

المال الضائع  

یروى أن رجلاً جاء إلى الشیخ ذات لیلة، وقال له: یا شیخ! منذ مدة طویلة دفنت مالاً فی مکان ما، ولکنی نسیت هذا المکان، فهل تساعدنی فی حل هذه المشکلة؟فقال له الشیخ: لیس هذا من عمل الفقیه؛ حتى أجد لک حلاً. ثم فکرلحظة وقال له: اذهب، فصل حتى یطلع الصبح، فإنک ستذکر مکان المال إن شاء الله تعالى.فذهب الرجل، وأخذ یصلی. وفجأة، وبعد وقت قصیر، وأثناء الصلاة، تذکر المکان الذی دفن المال فیه، فأسرع وذهب إلیه وأحضره.وفی الصباح جاء الرجل إلى الشیخ، وأخبره أنه عثر على المال، وشکره ، ثم سأله: کیف عرفت أنی سأتذکر مکان المال ؟! فقال الشیخ: لأنی علمت أن الشیطان لن یترکک تصلی ، وسیشغلک بتذکر المال عن صلاتک

نییه شراب حرام و اوزوم حلالدیر؟ * لماذا أُحِلّتْ العنب وحرمت الش

گؤزل (شوام ظرفاء) کیتابیندا عادل ابو شنب بیر قوناقلیغین حکایتین نقل ائلیر کی بو قوناقلیغی [سوریه‌نین] ایشغال زمانی فرانسه‌نین عالی کومیساریاسی ترتیب وئرمیشدی. او بو قوناقلیغا دمشقین تانینمیشلارین و شئیخلرین چاغیرمیشدی. چاغریلانلارین ایچینده آغ ساققال  و آغ عمّامه بیر شئیخ واریدی. عالی کومیساریا گؤرور کی بو شئیخ یئمگی الیله یئییر و قاشیق چنگال ایشلتمیر. غضبلنیر، آما غضبینی کونترول ائدیر و موترجیم واسیطه‌سی ایله اونا دئییر:

 

- «نییه بیزیم کیمی یئمیرسن یا شئیخ؟»

شئیخ جواب وئریر:

- «نظرینه بئله گلیر کی من بورنوملا یئییرم؟»

کومیساریا دئییر:

- منظوروم بودور کی نییه قاشیق چنگالدان ایستیفاده ائتمیرسیز؟»

شئیخ جواب وئریر:

- «من الیمین تمیزلیگیندن ایطمینانیم وار، سن قاشیق چنگالی‌نین تمیزلیگینه یقینین وار؟»

عالی کومیساریا جوار وئرنمیر و ساکیت اولور. آمّا نقشه چکیر کی شئیخین اونا یئکه گلن بو جوابیندان اینتیقام آلسین.

کومیساریانین آروادی ساغ الینده و قیزی سول طرفینده اوتورموشدو. بیر آزدان سونرا کومیساریا شئیخین و اؤلکه‌نین رسوماتینا ضید اولاراق مخصوصاً دین خادیمیلری حاضیر اولان قوناقلیقدا، موسکّیر ایچکی‌نین گتیریلمه‌سینه امر ائلیر. اؤزونه، آروادینا و قیزینا سوزور و شئیخی تحریک ائتمک طرزیله ایچمگه باشلیر و اونا دئییر:

- «قولاق آس شئیخ ! سن اوزومو سئوریسن و اونو یئییرسن، ائله دئییل؟»

شئیخ دئییر:

- «بلی»

بو زمان کومیساریا اوزومه ایشاره ائدرکن دئییر:

- «بو ایچکی بو اوزومدندیر، نیه اوزومو یئییرسن آما ایچکینی ایچمیرسن؟»

قوناقلارین هامیسی‌نین گؤزو شئیخه تیکیلیر. آما شئیخین همیشه‌کی گولومسه‌مه‌سی دوداغیندادی. عالی کومیساریانی خیطاب ائدیب دئییر:

- «بو سنین آروادیندیر و بو سنین قیزیندیر و بو بونداندیر. پس نییه او سنه حلالدیر و بو سنه حرام؟»

دئییلیب کی اوندان سونرا فراسه‌نین عالی کومیساریاسی ایچکی‌نین سوفره‌دن قالدیریلماسینا امر ائلیر.

لماذا أُحِلّتْ العنب وحرمت الشراب

فی کتابه الجمیل (شوام ظرفاء) یروی الأستاذ عادل أبو شنب حکایة المأدبة التی أقامها المفوض السامی الفرنسی، أیام الاحتلال، ودعا إلیها بعض وجهاء دمشق ومشایخها، وکان بین المدعوین شیخ بلحیة بیضاء وعمامة بیضاء، رآه المفوض السامی یأکل بیدیه، ولا یستخدم الشوکة والسکین، فامتعض إلا أنه کظم غیظه،

ثم سأله عبر ترجمان: - لماذا لا تأکل مثلنا یا شیخی؟

- قال الشیخ:

- وهل ترانی آکل بأنفی؟

- قال المفوض السامی:

- أقصد: لماذا لا تستخدم الشوکة والسکین؟

- قال الشیخ:

- أنا واثق من نظافة یدی، فهل أنت واثق من نظافة سکینک وشوکتک؟

أفحم الجواب المفوض السامی فأسکته، لکنه بیّت أن ینتقم من الشیخ بسبب جوابه الفظ فی نظره.

وکانت تجلس زوجة المفوض السامی إلى یمینه وابنته إلى یساره. وبعد قلیل طلب المفوض السامی، شراباً مسکراً متحدیاً الشیخ وتقالید البلاد، خاصة فی مأدبة یحضرها رجال دین، فصب من الشراب لنفسه ولزوجته وابنته، وراح یشرب على نحو یستفز الشیخ، وهنا قال له:

- اسمع یا شیخی، أنت تحب العنب وتأکله ألیس کذلک؟

- قال الشیخ: نعم.

وعندئذ قال المفوض مشیراً إلى العنب:

- هذا الشراب من هذا العنب، فلماذا تأکل العنب ولا تقرب الشراب؟

وشخصت أنظار المدعوین جمیعاً إلى الشیخ، لکنه ظل على ابتسامته التی لا تفارق شفتیه

وقال موجهاً الکلام للمفوض السامی:

- هذه زوجتک وهذه ابنتک، وهذه من هذه، فلماذا أُحِلّتْ لک تلک، وحرمت علیک هذه؟

ویقال إن المفوض السامی الفرنسی أمر بعد ذلک مباشرة، برفع الشراب عن المائدة فی الحال.

حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریک * نحن من نصنع الحیاة

حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریک * نحن من نصنع الحیاة

بیرروح عالیمی، ایکی قارداشین ناغیلینی نقل ائلیر کی فاسید بیر موحیطده بؤیوموشدولر؛ آتالاری مؤعتاد و پیس اخلاقی اولان بیر کیشی‌ایدی. هر گئت-گلینده اونلاری دیل پوزوقلوغو و و عصاسی ایله اذیت ائدردی. او گونه‌جن کی بیر اوغرولوق جریانیندا موتّهم اولور و اؤلونجه حبسه محکوم اولور.

لاکین حیرت‌آمیز نوکته بوردایدی کی اونون اوغلانلاری‌نین بیری اعتیاددا و پیس اخلاقلی‌لیقدا آتاسی‌نین یولونو داوام ائدیر و عجیب دئییلدی کی آتاسی‌نین عاقیبتینه دوچار اولا. پس بیر اوغرولوق جریانیندا حبسه محکوم اولور.

او بیری اوغلان مدرسه‌لرین بیرینه یازیلیر و آخشاملار اوچون بیر ایش آختاریر. هم ایشله‌ییر و هم اوخویور و نهایت مشهور بیر طبیب اولور. جماعت اونا اوز گتیریر؛ علمی‌نین چوخلوغونا و اخلاقی‌نین گؤزللیگینه گؤره.

روح عالیمی بو حیرت‌آمیز مسأله‌نین قارشی‌سیندا بو سوآللا قالمیشدی: موحیطین بیر اولماسینا رغماً؛ نه باعیث اولدو کی اوغوللارین بیری اعتیاد و مسئولیّتسیز حیاتا چکیلدی و او بیری علم و چوخ چالیشماغا طرف گئتدی.

سوآلی‌نین جوابینی هئچ جوره تاپانمادی و گئتدی زینداندا کی اوغولون یانینا و اوندان بیر سوآل سوروشدو. «سن نیه ایندی زیندانداسان؟»

اوغلان اونا جواب وئردی: «هر کیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی، بو یولو سئچمکدن باشقا آیری چاره‌سی یوخ ایدی. عالیم، طبیب قارداشین یانینا گئدیب همَن سوآلی سوروشاندا، طبیب اونا جواب وئردی: «هر کیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی و من گؤردویومو گؤرسه‌ایدی من ائله‌دیگیمدن باشقا آیری چاره‌سی اولمازدی !»

درس: ناغیلدان بو درسی آلیریق کی یاشادیغیمیز حیاتی دوزلدن بیز اؤزوموزوک. یالنیز ایجتیماعی شراییط، ایقتیصادی دوروم و یاشام موحیطی دئییل کی بیزده اثر قویورلار. اونلار بعضاً گوجلو اولسالار دا.

******

بیر اینسانین نئجه تربیت تاپماسیندا موحیطین و اینسانین اؤزونون موهیم و اؤنملی نقشلری وار. یالنیز موحیط بوتونلوکده تمیز و کامیل اولدوغو زمان، قویدوغو تأثیر یوزده یوز اولار و شخصین اؤزونو چاشماغا و مونحریف اولماغا ایمکان وئرمز. البته بئله موحیط تکجه اوتوپیالاردا گئرچکلشه‌ بیلر و اینسانی بیر توپلومدا ایمکانسیزدیر.

واقعی حیاتدا، موحیط ضعیف اینسانلاری باسار و مغلوب ائدر آما گوجلو اینسانلارین قارشی‌سینی آلا بیلمز. اوخدوغوموز ناغیلداکی کیمی کی روحو یوکسک و گوجلو اولان قارداش، موحیطه غالیب اولور و روحو آلچاق و ضعیف اولان قارداش موحیطه یئنیلیر.

نحن من نصنع الحیاة

حکى أحد علماء النفس قصة أخوین نشآ فی بیئة فاسدة ؛ فأبوهما رجل مدمن سیئ الخلق، یضرب أمهم ، و یعتدی علیهم بسلاقة لسانه و عصاه فی ذهابه و إیابه ، إلى أن اتهم ذات یوم فی قضیة سرقة أودع بسببها السجن إلى أن مات .

لکن المحیر أن أحد أبناء هذا الرجل صار على درب أبیه، فی إدمانه ، و سوء خُلقه ، و لم یکن عجیباً أن ینال نهایة کنهایة أبیه، فأودع السجن فی قضیة سرقة ، والابن الآخر قدّم أوراقه فی إحدى المدارس ، و بحث له عن عمل مسائی ، فکان یعمل و یدرس إلى أن صار طبیباً مشهوراً، یقصده الناس ؛ لعلمه الغزیر ، و خُلقه الجم .

توقف عالم النفس أمام هذا المشهد المحیر متسائلاً: بالرغم من أن التنشئة واحدة ؛ فما الذی ذهب بأحد الأبناء فی طریق الإدمان و حیاة الاستهتار ، و بالآخر ی طریق العلم ، العمل الجاد .

و لم یجد بداً من أن یحمل أسئلته ، ویذهب إلى الابن الذی فی السجن ، و یسأله سؤالاً واحداً ، وهو ( لماذا ؟ ) ، لماذا انت فی السجن الآن ؟

قال له الابن : لو عاش أی شخص عیشتی ، لما کان له أن یرتاد إلا هذا الطریق ، و عندما ذهب العالم إلى أخیه الطبیب ، و سأله نفس السؤال ، قال له الطبیب : لو عاش أی شخص عیشتی ، و رأى ما رأیت لما کان له أن یفعل إلا کما فعلت !

* العبرة من القصة أننا نحن من نصنع الحیاة التی نحیاها ، لیست فقط الظروف الاجتماعیة ، و لا الأحوال الاقتصادیة ، و لا التنشئة البیئیة ، بالرغم من قوتها أحیاناً .

بیلیردیم گله‌جکسن . . * Geleceğini biliyordum…

بیلیردیم گله‌جکسن . . * Geleceğini biliyordum…

ساواشین اَن قانلی گونلریندن بیریدی. عسکر، اَن یاخشی دوستون بیر آز قاباقلیقدا، قانلار ایچینده یئره دوشتوگونو گؤردو.

دوشمن آتشی ائله یاغیردی کی اینسان باشینی بیر ثانبه‌لیک سنگردن ائشیگه چیخاردا بیلمیردی.

ایسته‌دی سنگرین ائشیگینه یوگورسون کی  بیر آیری یولداشی قولوندان یاپیشیب ایچری چکدی.

 - «دلی اولوبسان؟ گئتمگه دَگَرمی هئچ؟ باخ گؤر، دلیک-دئشیک اولوب. چوخ احتیمالا اؤلوبدو. آرتیق اونون اوچون بیر ایش گؤرمک اولماز. فایداسیز یئره اؤز جانینی خطره سالما».

آما عسکر اونون سؤزونه باخمادی و اؤزونو سنگردن ائشیگه آتدی. اینانیلماز بیر مؤعجوزه باش وئردی و عسکر او قورخونج آتشین ایچینده دوستونا چاتدی.

اونو بئلینه آلیب قاچا-قاچا گئری قاییتدی. بیرلیکده سنگره دیغیرلاندیلار. آما جسور عسکر دوستونو قورتارانمامیشدی. سنگرده‌کی او بیری دوستو دئدی:

- «سنه دَگمَز دئمیشدیم. جانیوی فایداسیز یئره خطره سالدین».

گؤزلری دولاراق: «دَگدی.. دَگدی . . .» دئدی.

- «نئجه دَگدی؟ بو آدام اؤلوب. گؤرمورسن؟»

- «یئنه‌ده دَگدی. چونکی یانینا چاتاندا هله دیری ایدی. اونون سون سؤزلرینی ائشیتمک منیم اوچون دونیالارا دگر». و هیچقیرا-هیچقیرا دوستونون سون سؤزلرینی تکرارلادی:

- «بیلیردیم گله‌جکسن . . .بیلیردیم گله‌جکسن . . .»

درس: ایطمینان وئرمک موهیمدیر. ایطمینان ائله‌مک موهیمدیر. اولان ایطمینانی بوشا چیخارماماق داها دا موهیمدیر».

Geleceğini biliyordum…

Savaşın en kanlı günlerinden biriydi. Asker, en iyi arkadaşının az ilerde kanlar içinde yere düştüğünü gördü.

İnsanın başını bir saniye bile siperin üzerinde tutamayacağı ateş yağmuru altındaydılar.

Tam siperden dışarı doğru bir hamle yapacağı sırada, başka bir arkadaşı onu omzundan tutarak tekrar içeri çekti,

-Delirdin mi sen? Gitmeye değer mi? Baksana delik deşik olmuş. Büyük bir ihtimalle ölmüştür.

Artık onun için yapabileceğin bir şey yok. Boşuna kendi hayatını tehlikeye atma.

Fakat asker onu dinlemedi ve kendisini siperden dışarıya attı. İnanılması güç bir mucize gerçekleşti, asker o korkunç ateş yağmuru altında arkadaşına ulaştı.

Onu sırtına aldı ve koşa koşa geri döndü. Birlikte siperin içine yuvarlandılar. Fakat cesur asker yaralı arkadaşını kurtaramamıştı. Siperdeki diğer arkadaşı;

! -Sana değmez demiştim. Hayatını boşu boşuna tehlikeye attın.

-Değdi, dedi, gözleri dolarak, -değdi…

-Nasıl değdi? Bu adam ölmüş görmüyor musun?

-Yine de değdi. Çünkü yanına ulaştığımda henüz sağdı. Onun son sözlerini duymak, dünyalara bedeldi benim içim.

Ve hıçkırarak arkadaşının son sözlerini tekrarladı:

-Geleceğini biliyordum… Geleceğini biliyordum…

Ders: Güven vermek önemlidir. Güven duymak önemlidir. Duyulan güveni boşa çıkarmamak daha da önemlidir

اَن یاخشی بوغدا * En iyi Buğday

اَن یاخشی بوغدا * En iyi Buğday

هر ایل قورولان «اَن یاخشی بوغدا» موسابیقه‌سینی یئنه هَمَن اکینچی قازانمیشدی. اکینچی‌دن بو ایشین سیرّینی سوورشدولار. ایکنچی: «منیم سیرّیمین جوابی، اؤز بوغدا توخوملاریمی قونشولاریملا پایلاشماغیمدا یاتیر». جوابینی وئردی.

- «الیزده‌کی کیفیّتلی توخوملاری رقیبلریزله پایلاشیرسیزمی؟ آمّا نییه بئله ایشله احتیاجیز وار؟» سوآلی‌نین جوابیندا دئییر:

- «نه‌دن اولماسین. بیلمه‌دیگیز بیر شئی وار؛ یئل، یئتکینلشمکده اولان بوغدادان توزجوغو آلیر و مزعه‌دن مزرعه‌یه داشیر.

بونا گؤره، قونشولاریمین قولای بوغدا یئتیشدیرمه‌سی، منیم محصولومون کیفیّیتی‌نین‌ده آشاغی اولماسی دئمکدیر.

اَن یاخشی بوغدانی یئتیشدیرمک ایسته‌سم، قونشولارین دا یاخشی بوغدا یئتیشدیرمکلرینه ده کؤمک ائتمه‌لی‌یم».

درس: سئوگی و پایلاشماق اَن یاخینیزدان باشلار. سونرا یاییلاراق ایدامه‌ تاپار. کینه، قیتمیرلیق و نیفرت هئچ‌کسین خوشو گلن داورانیش دئییل.

En iyi Buğday

Her yıl yapılan 'en iyi buğday' yarışmasını yine aynı çiftçi kazanmıştı. Çiftçiye bu işin sırrı soruldu. Çiftçi:

-Benim sırrımın cevabı, kendi buğday tohumlarımı komşularımla paylaşmakta yatıyor, dedi.

-Elinizdeki kaliteli tohumları rakiplerinizle mi paylaşıyorsunuz? Ama neden böyle bir şeye ihtiyaç duyuyorsunuz? diye sorulduğunda,

-Neden olmasın, dedi çiftçi.

-Bilmediğiniz bir şey var; rüzgâr olgunlaşmakta olan buğdaydan poleni alır ve tarladan tarlaya taşır.

Bu nedenle, komşularımın kötü buğday yetiştirmesi demek, benim ürünümün kalitesinin de düşük olması demektir.

Eğer en iyi buğdayı yetiştirmek istiyorsam, komşularımın da iyi buğdaylar yetiştirmesine yardımcı olmam gerekiyor.

Ders: Sevgi ve paylaşmak en yakınınızdan başlar. Sonra yayılarak devam eder. Kin, cimrilik, nefret kimsenin hoşlanacağı davranışlar değildir.

آرزولارین اوغرولاری * سارقو الأحلام

آرزولارین اوغرولاری * سارقو الأحلام

نقل اولوب بیر موعلیم شاگیردلریندن ایستیر کی آرزولارینی و گله‌جکده نه اولاجاقلارینی بیر مقاله‌ده یازسینلار.

شاگیردلر آرزولارین یازماغا باشلاییرلار. اونلارین چوخونون آرزوسو کیچیک ایدی، بیریندن باشقا کی کاغیذینی بؤیوک آرزولارلا دولدورموشدو.

او آرزو ائله‌میشدی کی اَن بؤیک سارایی، اَن گؤزل مزرعه‌سی، اَن مؤحتشم ماشینی و اَن گؤزل خانیمی اولسون.

موعلیم کاغیذلاری ایصلاح ائدنده بو شاگیرده آشاغی نومره وئریر بونا گؤره کی بو آرزولارین واقعیتی یوخدور و محالدیلار . . نئجه اولار بیر کیچیک اوشاق کی گون چؤرگینه مؤحتاجدیر بئله بؤیوک آرزولار ائله‌سین ؟!

موعلیم اوشاغا رحمی گلیر و تصمیم توتور اونون کاغیذینی اؤزونه قایتارسین بو شرطله کی اؤزونه اویغون آرزولار یازسین و موعلیم اونا یوخاری نومره وئرسین.

آما شاگیرد بوتون اعتیماد و گوجله جواب وئریر کی من آرزولاریمی ساخلایاجاغام و اوزون بیر زمان کئچمیه‌جک کی آرزولادیقلاریمین آزینا و داها چوخونا چاتاجاغام.

*** ***

یاشاییشیمیزدا آرزولاریمیزین اوغرولاری و موفّقیّت‌طلبلیگیمیزه ضربه وورانلار واردیلار. اونلار بیزی مسخره ائدرلر و بعضاً اونلارین بیری بیزیم قارشیمیزا مانع قویماغا جهد گؤسترر.

سارقو الأحلام

یُحکى أنّ مُعلّماً طلب من تلامیذه کتابة ما یتمّنونه فی المُستقبل کموضوع لمادّة التّعبیر

، فشرَعَ الطّلاب یکتبون أمنیاتهم ، وکانت أُمنیات صغیرة فی الجّملة ماعدا طالِباً واحِداً فقد طرَزَ الورقة بأمنیات عظیمة .

فقد تمنّى أن یمتلک أکبر قصر، وأجمل مزرعة، وأفخم سیّارة، وأجمل زوجة ، وعند تصحیح الأوراق أعطى المُعلّم هذا الطّالب درجة مُتدنّیة مُبرّراً بعدم واقعیّة الأمنیات واستحالتها .. فکیف بکل هذه الأمانی لصغیر لا یکاد یجد قوت یومه ؟!

وقرّر المُعلّم رأفة بالصّغیر أن یُعید إلیه الورقة شرط أن یکتُب أُمنیات تُناسبه حتّى یُعطیه درجة أکبر ، فردّ الصّغیر و بکل ثِقة وقوّة احتفظ بالدّرجة، وسأحتفظ بأحلامی ولم یمضِ وقت طویل حتّى امتلک الصّغیر ما تمنّاه و أکثر .

*** ***

سارقو الأحلام و مُحطّموا الطّموح موجودون فی حیاتنا ،قد یسخرون منّا، وقد یبذل أحدهم الجّهد العظیم لبناء الحواجز أمامنا .

*********

البته بیلیریک کی پلانلاشا بیلن آرزولا واقعی آرزو و پلانا سیغمایان آرزولار هَوَسدیلر. و دین طرفیندن منع ااولان اوزون آرزولار همَن پلانلاشا بیلمه ین آرزولاردیلار.

بعضی واختلار تلسمک بیزه هزینه تحمیل ائدر * التسرع یکلف أحیاناً

بعضی واختلار تلسمک بیزه هزینه تحمیل ائدر * التسرع یکلف أحیاناً

کرخانا مودیری کرخاناسیندان گؤروش زمانی بیر جوانی گؤرور کی دیوارا دایانیب و هئچ ایش گؤرمور.

اونا یاخینلاشیر و یاواش دئییر: «آیلیغین نئچه‌دیر؟» جوان بو شخصی سوآلدان تعجوب ائلهییر و جواب وئریر: «آیدا تقریباً 200 دولار. نه اوچون سوروشدوز آغا؟»

مودیر جواب وئرمه‌دن پول کیفینی چیخاردیر و 200 دولار نقد او جوانا وئریر و دئییر: «من بوردا جماعته ایشله‌مکلرینه گؤره پول وئریرم دورماقلارینا گؤره یوخ. ایندی بو سنین کئچمیش آیی‌نین آیلیغی. سن قوغولدون و بیرده قاییتما !»

جوان پولو آلیب اوزاقلاشییر و گؤزدن ایتمگه تلسیر. مودیر او بیریلره باخیب تهدیدله دئییر: «بو مسأله شیرکتده هامی‌یا شامیلدیر . . کیم ایشله‌مه‌سه موقاویله‌سی فسخ اولاجاق.»

مودیر اورداکیلارین بیرنه یاخینلاشیب سوروشور: «قوغدوغوم جوان کیمیدی؟» او جواب وئریر: «او پیتزا گتیرمیشدی آغا و بوردا ایشله‌مزدی!»

«بعضاً ایشلرین دوز اوزونو گؤرمه‌میش حؤکم وئرمکده تله‌سیریک.»

التسرع یکلف أحیاناً

مدیر مصنع خلال تجواله فی المصنع لاحظ شاباً یستند إلى الحائط ولا یقوم بأی عمل .

أقترب منه وقال له بهدوء : کم راتبک ؟ کان الشاب هادئا ومتفاجئا بالسؤال الشخصی، وأجاب : تقریبا 200 دولار شهریا یا سیدی، لماذا ؟

بدون إجابة المدیر أخرج محفظته وأخرج 200 دولار نقدا وأعطاها للشاب ، ثم قال : أنا أدفع للناس هنا لیعملوا ولیس للوقوف والآن هذا راتبک الشهری مقدما أخرج ولاتعد !

اخذ المبلغ وأستدار الشاب وأسرع فی الإبتعاد عن الأنظار. نظر المدیر إلى الباقین وقال بنبرة تهدید : هذا ینطبق على الکل فی هذه الشرکة .. من لایعمل ننهی عقده مباشرة .

أقترب المدیر من أحد المتفرجین وسأله من هو الشاب الذی قمت أنا بطرده ؟ فجاءه الرد المفاجئ : کان رجل توصیل البیتزا یا سیدی ولا یعمل هنا !

" أحیانا نتسرع فی الحکم على الأمور قبل أن نرى وجهها الصحیح "

نامۀ اعمالیمی اوخویون * اقرؤوا کتابیه

نامۀ اعمالیمی اوخویون * اقرؤوا کتابیه

بیر موتهم الینده برائت کاغیذی گلیر بیر چؤل آدامی‌نین یانینیا و دئییر:

- «آلین منیم نامه اعمالیمی اوخویون»

اونا جواب وئریر: «بو سؤزو قیامتده دئیرلر!»

موتهم دئییر: «واللاه بویون قیامت گونوندن پیسدیر. قیامت گونو پیسلیقلاریمی و یاخشیلیقلاریمی بیر یئرده گتیررلر آما سیز پیسلیقلاریمی دئییرسیز و یاخشیلیقلاریمی دئمیرسیز.»

الحافه سوره‌سی آیه 19: فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ فَیَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَؤُوا کِتَابِیهْ

و آما نامۀ اعمالی ساغ الینه وئریلن آدام دئیر: آلین منیم نامۀ اعمالیمی اوخویون.

اقرؤوا کتابیه

جیء بأعرابی متهم ومعه دلیل براءته وهو یقول:

هاؤم اقرؤوا کتابیه . فقیل له: هذا یقال یوم القیامة!

فقال هذا والله شر من یوم القیامة إن یوم القیامة یؤتى بحسناتی وسیئاتی وأنتم جئتم بسیئاتی وترکتم حسناتی

چؤل آدامی و مهدی * الأعرابی والمهدی

چؤل آدامی و مهدی * الأعرابی والمهدی

عباسی خلیفه‌سی مهدی، شیکارا چیخیر. آتی اونو آزدیریر و نهایت بیر أعرابی (چؤل آدامی)‌نین چادیرینا چاتیر و دئییر: «ائی أعرابی سن قوناق پَروَرسن؟» بو سوآلین جوابیندا چیخاردیب اونا بیر آرپا چؤرگی وئریر سونرا سوتون قالانین اونا وئریر و سونرا گؤن بیر قابدا اونا شراب وئریر و اونو ایچیزدیریر. أعرابی‌یه دئییر:

- «بیلیرسن من کیمم؟»

دئییر: «یوخ»

ذئییر: «من خلیفه‌نین خاص خادیملریندنم».

أعرابی دئییر: «بارک‌الله سنین موقعیتینه» سونرا اونا بیرده ایچیزدیریر.

مهدی دئییر: «ائی أعرابی بیلیرسن من کیمم؟»

جواب وئریر: «بئله بیلدیم کی سن خلیفه‌نین خاص خادیملریندن‌سن».

مهدی دئدی: «یوخ، من خلیفه‌نین حاکیملریندنم».

أعرابی دئدی: «گئنیش اولسون یئرلرین و موبارک اولسون ایستکلرین» سونرا یئنه اونو اوچونجو دفعه‌یه ایچیزدیردی.

قورتولاندان سونرا دئییر: «ائی أعرابی بیلیرسن من کیمم؟»

دئییر: «بئله بیلدیم کی خلیفه‌نین حاکیملریندن‌سن».

مهدی دئییر: «یوخ، من خلیفه‌یم».

أعرابی قابی آلیب یئرینه قویور و دئییر: « آند اولسون آللاها، دؤدونجونو ایچسن پیغمبرلیک ایدّعاسی ائده‌جکسن».

الأعرابی والمهدی

خرج الخلیفة العباسی المهدی یتصید فغاربه فرسه حتى وقع فی خباء أعرابی فقال: یا أعرابی هل من قرى(أی ضیافة)؟ فأخرج له قرص شعیر فأکله ثم أخرج له فضلة من لبن فسقاه ثم أتاه بنبیذ فی رکوة(أی إناء صغیر من جلد) فسقاه فلما شرب قال للأعرابی:

أتدری من أنا؟ قال: لا

قال: أنا من خدم أمیر المؤمنین الخاصة.

فقال الأعرابی: بارک الله لک موضعک ثم سقاه مرة أخرى فشرب.

قال المهدی: یا أعرابی أتدری من أنا؟

فقال: زعمت أنک من خدم أمیر المؤمنین الخاصة.

قال: لا أنا من قوّاد أمیر المؤمنین.

فقال الأعرابی: رحبت بلادک وطاب مرادک ثم سقاه الثالثة.

فلما فرغ قال: یا أعرابی أتدری من أنا؟

قال: زعمت أنک من قواد أمیر المؤمنین.

قال المهدی: لا ولکنی أمیر المؤمنین.

فأخذ الأعرابی الرکوة فوکأها(أرجعها مکانها)وقال:

إلیک عنی فوالله لو شربت الرابعة لادعیت أنک رسول الله.

ایلک جرّاحلیق * İlk Ameliyat

ایلک جرّاحلیق * İlk Ameliyat

ناخوش، اونو جراّحلیق ائده‌جک دؤکتوره تیترک سسله دئییر:

- «دؤکتور بَی بیلیرسیز؟ بو منیم ایلک جرّاحلیغیمدیر».

دؤکتور جواب وئریر:

- «فرق ائله‌مز، ذاتاً منیم‌ده ایلک جراحلیغیمدیر».

İlk Ameliyat

Hasta kendisini ameliyat edecek doktora titirek sesle – Doktor bey demiş biliyor musunuz bu benim ilk ameliyatım.

Doktor: – Farketmez diye cevap vermiş . Zaten benimde ilk ameliyatım bu olacak

حاضیر جوابلیق * حضور البدیهة

حاضیر جوابلیق * حضور البدیهة

اصمعی نقل ائلیر کی عربلرین ذکاوتی و حاضیر جوابلیقلاری او قدردیر کی حتّا اوشاقلاریندا دا آشکار اولور. دئییر: «عرب ائولادیندان بیر بالاجا اوغلانا دئدیم: «راضیسان سنه یوز مین دیرهم وئرک آما سن آخماق اولاسان؟»

جواب وئردی: «یوخ واللاه»

دئدیم: «نیه؟»

دئدی: «قورخورام آخماقلیغیم اثرینده بیر جینایت ائدم و مالیمی الدن وئرم آما آخماقلیغیم یئرینده قالا».

حضور البدیهة

یروی الأصمعی عن ذکاء الأعراب وحضور بدیهتهم التی تتجلى حتى فی صبیانهم فیقول: قلت لغلام حدث السن من أولاد العرب: أیسرک أن یکون لک مائة ألف درهم وأنک أحمق؟

فقال: لا والله قلت: ولم؟ قال: أخاف أن یجنی علیّ حمقی جنایة تذهب بمالی ویبقى علیّ حمقی.

حاضیر جوابلیق: زمان نه‌دیر؟ * ?Zaman Nedir

حاضیر جوابلیق: زمان نه‌دیر؟ * ?Zaman Nedir

او اطرافین اَن عالیم بیرسیندن، بیر ییغینجاقدا سوروشورلار: «زمان نه‌دیر؟»

در حال جواب وئریر:

«ایندی، زمانی آنلاداجاق قدر، زمانیم یوخدور».

Zaman Nedir?

Bir toplantı sırasında, o yörenin en bilge kişisine ” Zaman nedir?” diye sorduklarında, ondan şu cevabı alırlar:

- Şimdi Zamanı anlatacak kadar Zamanım yok