ایمام صادق (ع) شیعه‌لرین آلتینجی ایمامی و جعفری مذهبین رئیسی

ایمام صادق (ع) شیعه‌لرین آلتینجی ایمامی و جعفری مذهبین رئیسی

حضرت ایمام جعفر صادق (ع) ایمام محمد باقرین (ع) اوغلو و اُمّ‏فَروَه بنت قاسم ابن محمد ابن ابی‌بکر آدیندا بیر آناداندیر. ابوعبداللَّه، ابواسماعیل، ابوموسی او حضرتین کونیه‌لریندن و صادق، فاضل، طاهر، صابر و... او حضرتین لقبلریندن ساییلیر.

حضرت هیجری قمری ایلین 83-جو ایلینده مدینه‌ده دونیایا گلدی. او حضرتین اوشاقلارینی اون نفر دئییبلر. ایماملار ایچینده، ایمام صادقین (ع) عصری، تایسیز ایدی و او حضرتین عصرینده‌کی ایجتیماعی و فرهنگی شراییط ایماملارین هئچ بیری‌نین عصرینده یوخیدی. چونکی او دؤوران سیاسی لحاظدان بنی‌امیّه‌نین ضعیفله‌مه‌سی و بنی عباسین گوجلنمه‌سی دؤوریدی و بو ایکی دسته حکومتی اله کئچیرماق اوچون موباریزه ائدیردیلر. بو اوزدن بو دؤوران ایمام صادق (ع) و شیعه‌لرین نیسبی صورتده ساکیتلیک و آزادلیق دؤورانی ایدی.

فیکری و مدنی جهتدن‌ده ایمام صادقین (ع) عصری موناسیب بیر عصریدی. ایمام صادق (ع) بو موناسیب فورصتدن ایستیفاده ائدیب آتاسی‌نین علمی و فرهنگی نهضتینی ایدامه وئردی. بؤیوک علمی حوزه یاراتدی و او گونکی عقلی و نقلی علملرینده مینلرجه فاضیل شاگیرد تربیت ائله‌دی.

آللاها توکّول ائتمگین فایداسی

آللاها توکّول ائتمگین فایداسی

مادّه عالمینده مقصده چاتماغا بیر سئری طبیعی دلیل‌لر و بیر سئری روحانی و نفسانی دلیل‌لر احتیاجدیر.

قورآن کریم موختلیف یئرلرده آللاها توکّول ائتمگی ایمانلی اینسانلارین خصوصیّتلریندن ساییر و بویورور: « وعلی الله فتوکلوا ان کنتم مؤمنین» ایمانیز اولسا آللاها توکّول ائدین. (مائده سوره‌سی آیه 23)

علامه طباطبایی توکّولون تعریفینده بئله یازیب:

مادّه عالمینده ایراده‌نین نفوذونا و مقصده چاتماغا، بیر سئری طبیعی دلیل‌لر و بیر سئری روحانی و نفسانی دلیل‌لره احتیاج وار. اینسان، عمل میدانینا گیرنده و بوتون طبیعی عامیل‌لر حاضیر اولان زمان، اونونلا مقصد آراسیندا فاصیله یارادان ایراده سوستلوغو، قورخو و آیری روحی عامیل‌لردیلر.

بو وضعیّتده اینسان آللاها توکّول ائدیر‌سه، ایراده‌سی گوجلو و عزمی ثابیت اولوب روحی مانعلر و موزاحیملر اونون موقابیلینده خونثا اولاجاق. چونکی توکّول مقامیندا اینسان سببلر سببی ایله بیرلشه‌جک و بو بیرلشمکله نیگرانچیلیغا یئر قالمایاجاق.

امیرالمؤمنین علی (ع) توکّول باره‌سینده بویوروب: « من توکل علی الله ذلت له الصحاب و تسهلت علیه الاسباب و تبوء الخفض و الکرامه» هر کیم آللاها توکّول ائلیه چتینلیگلر اونا یوموشانار و وسیله‌لر اونا فراهم اولار و راحالیقدا و ووسعتده و کرامتده یئر آلار.

توکّول اینسانین بوتون ایجتیماعی و شخصی ایشلرینه اثر قویار او جومله‌دن تصمیم توتماغا. توکّول باعیث اولار اینسان تصمیمینده قاطع و قرارلی اولسون. بو باره‌ده قورآندا چوخلو آیه وار.

توکّولون ایکینجی ثمره‌سی شوجاعتدیر. اینسان آللاها توکّول ائدیب میدانا گیرنده هئچ زاددان و هئچ کسدن قورخوسو اولماز.

توکّلون اوچونجو فایداسی گوناهدان و شیطان سولطه‌سیندن اوزاق اولماقدیر. قورآن بو باره‌ده بویورور:

« فقالوا علی الله توکلنا ربنا لاتجعلنا فتنه للقوم الظالمین» دئدیلر آللاه بیز سنه توکّول ائدیریک ! بیزی ظالیم قوومون فیتنه‌سی آلتیندا قویما!»

توکّولون اثرینه ریوایتلرده ده ایشاره اولوب. پیغمبر (ص) بویوروب: « من احب ان یکون اقوی الناس فلیتوکل علی الله» هر کیم جماعتین اَن گوجلوسو اولماق ایستیر، آللاها توکّول ائله‌سین.

ریوایتلرده توکّولون اثرلریندن یوخاری هیمّته‌ده ایشاره اولوب. ریوایتلرده وار پیغمبر (ص) بیر عیدّه‌نی گؤرور اوتوروبلار و اکینچیلیک دالیسیجان گئتمیرلر. بویورو: «نه ایش گؤرورسوز؟» دئییرلر: «بیز توکّول ائدنلریک. آللاها توکّول ائله‌میشیک». حضرت بویورور: «سیز توکّول ائدنلر دئییلسیز بلکه جماعته یوکسوز».

ایمام سجّادین (ع) دوعاسینا اساساً مؤمین اینسان اؤز ایشلرینی آللاها تاپیشیرار و یاشاییش مرحله‌لرینده اونو اؤزونه دایاق بیلر. حضرت بویورور: «ائی آللاه! تکجه سنه یالواریرام و سنه اومودوم وار و تکجه سنی چاغیرب سنه پناه گتیریرم و تکجه سنه اینانیرام و سنی اؤزومه دایاق بیلیرم و سنه ایمان گتیریرم و تکجه سنه توکّول ائدیرم».

موسلمانلارین عیزّتی بیرلیک کؤلگه‌سینده اولار

موسلمانلارین عیزّتی بیرلیک کؤلگه‌سینده اولار

موسلمانلاری عیزّتی و اونلارین آراسیندا قان تؤکمگین دایانماسی‌نین تکجه یولو بیرلیک و ایسلامی تقریبدیر.

قورآن کریم، « واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا» آیه‌سینده حبل (ایپ) کلمه‌سیندن ایستیفاده ائدیر. عرب ادبیّاتیندا قورآندان قاباق بو کلمه‌دن بو معنادا ایستیفاده اولماغین سابیقه‌سی یوخدور.

قورآن ایستیر دئسین داغیلمیش اومّت بیر اینسانا اوخشور کی قویویا دوشوب و گرک اؤزونو بو ایپله ائشیگه چیخاردا. بوردا دا بو نوکته‌یه ایشاره اولور کی ایسلام اومّتی داغیلاندا تکجه ایلاهی ایپه چنگ وورماقلا نجات تاپا بیلر.

 رحمتلیک کاشف‌الغطانین دئدیگی کیمی اینانیلمازدیر کی بیر نفر بیرلیگی ضررلی و داغیناقلیغی فایدالی بیلسین. نئجه کی 1355-جی قمری ایلینده «شیعه عصری» کیتابی‌نین موقدّمسینده بو نوکته‌نی خاطیرلادیبلار.

ایسلام اومّتی بیرلشیب واحید اولسا بو قان تؤکمه‌لر و ساواشلار قورتولار و موسلمانلارین ناموسلاری حیفظ اولار. بیرلیک کؤلگه‌سینده ایسلام تورپاقلارینا، بیگانه‌لرین حمله‌سی دایانار و موسلمانلارین عیزّتی حیفظ اولار.

بیز تقریب و بیرلیگه چاغیریریق آمّا بو تقریب تذویب معناسیندا دئییل. بیز بونو ایسته‌میریک کی شیعه سونّیده ذوب اولوب اریسین. بیز چالیشیریق بوتون موشترک نوکته‌لره تأکید ائله‌مکله وحدته طرف گئدک و تفرقه‌لی مسأله‌لردن اوزاق اولاق. ایسلام اومّتی‌نین اعتیقادلاری‌نین یوزده دوخسانی موشترکدیر و بیز بو نوقطه‌لره تأکید ائله‌سک وحدت حاصیل اولار.

تفکیک مکتبی، نجفین عیرفان مکتبی تأثیرینده یارانیب

تفکیک مکتبی، نجفین عیرفان مکتبی تأثیرینده یارانیب

تفکیک مکتبیی، تاریخی جهتدن اخباری و شیخیّه مکتبلرینه چوخ اوخشارلیغی وار آما واقعیتده تفکیکی مکتبی، داها چوخ نجفین عیرفان مکتبی تأثیرینده یارانیب کی بیر سئری دگیشیکلیکلرله تفکیکی مکتبینه چئوریلیب. بونلارین شیخیّه و اخباری‌لیکله هئچ جور فیکری رابیطه‌لری یوخدور.

رحمتلیک قاضی و رحمتلیک سید احمد کربلایی موهیم چؤهره‌لریندن اولان نجفین عیرفان مکتبی، قورآندان و ریوایتلردن ایستیفاده ائله‌مگه چوخ تأکیدی وار. بو مکتب تعقیبچی‌لری قورآن و ریوایتلره موراجیعه ائله‌مگی اینانیر و بو مسأله‌یه عجیب ایناملاری و تعبّودلری وار و اونون یانیندا قلبی ایدراک و شهودا تأکید ائدیرلر.

نجفین عیرفان مکتبی‌نین سونراکی واریثلری ریوایتلردن مخصوص آلینتیلارینا گؤره، اونلارین فلسفی مسأله‌لریله توتماماسینی گؤردولر. بونا گؤره مجبور قالدیلار فلسفی نیظاملاری دانسینلار و فلسفی نیظاملاری‌نین موغالیطه‌لرینی نیشان وئرمگه، منطیق یولو ایله نقد ائلیه بیلمه‌دیکلری اوچون، نهایتده مجبور قالدیلار عقل و دلیلی ارزیشسیز سایسینلار. اونلار صراحتاً دئییرلر عاریفلرین اساس موشکولو دلیلدن تبعیّت ائله‌مکدیر بیر حالداکی دلیل بیزی واقعیّته چاتدیرماز و ارزیشی یوخدور.

تفکیکیلر عقلین منطیقلی صورتده صوغرا کوبرا دوزمه‌سیله موخالیدیلر و عقله آیری بیر تعریف وئریرلر. اونلارین نظرینه عقل اینسانین اورگینه ساچان حقیقت ایشیغیدیر و ایدّعا ائدیرلر کی ریوایتلرده گلن عقل‌ده بو معنادادیر.

تفکیکیلر دینی مسأله‌لره اهمیّت وئریرلر آما موتعالی حیکمتی، قورآن و ریوایتله موغاییر گؤردوکلری اوچون آرالاریندا فرق قویماغی و تفکیک ائتمگی اؤزلرینه وظیفه بیلیرلر. دئییرلر دیندن حاصیل اولان، آیری بیر شئیدیر و عقل و دلیلدن حاصیل اولان آیری بیر شئی.

ایمام حسن عسکری (ع)

ایمام حسن عسکری (ع)

ایمام حسن عسکری‌نین (ع) ایمامت دؤورانی سیاسی-ایجتیماعی جهتدن مخصوص بیر دؤوران ایدی.

بیر طرفدن عباسی خیلافتی ضعیفله‌میشدی و تورکلرین بیر عیدّه‌سی، خلیفه‌نین عزل و نصبینده گوجلری اولان حدّده، خیلافت دستگاهیندا نفوذ ائلیه بیلمیشدیلر. و بیر آیری طرفدن خیلافت علئیهینه اولان قیاملار باعیث اولموشدو عباسی‌لر چوخلو موشکوللرله اوز-اوزه قالسینلار. مخصوصاً زنگی‌لرین بصره‌ده‌کی قیامی کی عباسی خیلافتینی 14 ایل مشغول ائله‌دی.

بو احوالاتلا بئله، خیلافت دستگاهی ایمام حسن عسکری‌دن (ع) غافیل اولموردو، چونکی بیلیردی بو موقدّس وجود موسلمانلارین اون‌بیرینجی حقلی ایمامیدیر و پیغمبرین فرماییشینه گؤره اوندان سونرا ایمامتین آخیر حؤجّتی گله‌جک ایدی. ایمام حسن عسکری (ع) و کرامتلی آتاسی ایمام هادی‌نی(ع) نیظامی منطقه‌ده گؤز آلتیندا و حبسده ساخلاماقلاری بونا خاطیریدی کی ایمام حسن عسکری‌نین (ع) ائولنمه‌سینه و ایمام زمانین (عج) ویلادتینه مانع اولسونلار.

عباسی خیلافت دستگاهی چوخلو موشکوللرله اوز-اوزه قالماغینا رغماً ایمامی‌دا تماماً نظر آلتیندا ساخلامیشدی و او حضرتین مدینه‌یه قاییتماسینا ایجازه وئرمیردی.

ایمام عسکری‌نین (ع) بیر طرفدن وظیفه‌لری واریدی آتالاری کیمی اهل بیت (ع) معاریفی‌نین یایماسینا ایدامه وئرسین و آیری طرفدن‌ده حکومت مأمورلاری‌نین کونترولو و گؤزو آلتیندا حبس اولموشدو. بو اوزدن او حضرت دونیانین باشا-باشیندا اولان نوماینده‌لری ایله رابیطه قورماغا چتینلیک چکیردی و اونلارین بعضیسی ایله گیزلی قرارلار قویوردو.

حضرت بعضاً پیام و امر یوللاماق اوچون اؤز اعتیمادلی آداملارینی نوماینده‌لرینه طرف گؤندریردی و بعضاً اونلاری سامرایا چاغیریردی کی گلیب ایماملا گؤروشسونلر. آما بو گؤروشلر علنی یوخ بلکه گیزلی صورتده و طاباقچی و آل-وئرچی صورتینده اولوردی کی مأمورلار اونلارا شک ائله‌مه‌سینلر. اونلار او صورتده گلیردیلر و ایمام ظاهیرده آل-وئر اوچون و حقیقتده لازیم اولان امرلری وئرمک اوچون اونلارا یاخینلاشیردی و دانیشیردی و هابئله اونلارین سوآللارینا جواب وئریردی.

زیارة الرسول اللّه صلى الله علیه و آله

زیارة الرسول اللّه صلى الله علیه و آله

نویت أن أزور سیدی ومولای رسول اللّه صلى الله علیه و آله أصالة عن نفسی ونیابة عن والدی ووالدی والدی وأهلی وذریتی والمؤمنین والمؤمنات والمسلمین والمسلمات الأحیاء والأموات ومن قلدنی الزیارة قربة لله تعالى رب العالمین

أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ رَسُولُهُ وَ أَنَّکَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ رِسَالاتِ رَبِّکَ وَ نَصَحْتَ لِأُمَّتِکَ وَ جَاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ أَدَّیْتَ الَّذِی عَلَیْکَ مِنَ الْحَقِّ وَ أَنَّکَ قَدْ رَؤُفْتَ بِالْمُؤْمِنِینَ وَ غَلُظْتَ عَلَى الْکَافِرِینَ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصا حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ فَبَلَغَ اللَّهُ بِکَ أَشْرَفَ مَحَلِّ الْمُکَرَّمِینَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی اسْتَنْقَذَنَا بِکَ مِنَ الشِّرْکِ وَ الضَّلالِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ صَلَوَاتِکَ وَ صَلَوَاتِ مَلائِکَتِکَ وَ أَنْبِیَائِکَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ
وَ مَنْ سَبَّحَ لَکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أَمِینِکَ وَ نَجِیبِکَ وَ حَبِیبِکَ وَ صَفِیِّکَ وَ صِفْوَتِکَ وَ خَاصَّتِکَ وَ خَالِصَتِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ أَعْطِهِ الْفَضْلَ وَ الْفَضِیلَةَ وَ الْوَسِیلَةَ وَ الدَّرَجَةَ الرَّفِیعَةَ وَ ابْعَثْهُ مَقَاما مَحْمُودا یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابا رَحِیما إِلَهِی فَقَدْ أَتَیْتُ نَبِیَّکَ مُسْتَغْفِرا تَائِبا مِنْ ذُنُوبِی، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا لِی یَا سَیِّدَنَا أَتَوَجَّهُ بِکَ وَ بِأَهْلِ بَیْتِکَ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى رَبِّکَ وَ رَبِّی لِیَغْفِرَ لِی،
إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ
أُصِبْنَا بِکَ یَا حَبِیبَ قُلُوبِنَا فَمَا أَعْظَمَ الْمُصِیبَةَ بِکَ حَیْثُ انْقَطَعَ عَنَّا الْوَحْیُ وَ حَیْثُ فَقَدْنَاکَ فَإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ یَا سَیِّدَنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکَ وَ عَلَى آلِ بَیْتِکَ [الطَّیِّبِینَ‏] الطَّاهِرِینَ هَذَا یَوْمُ السَّبْتِ وَ هُوَ یَوْمُکَ وَ أَنَا فِیهِ ضَیْفُکَ وَ جَارُکَ فَأَضِفْنِی وَ أَجِرْنِی فَإِنَّکَ کَرِیمٌ تُحِبُّ الضِّیَافَةَ وَ مَأْمُورٌ بِالْإِجَارَةِ فَأَضِفْنِی وَ أَحْسِنْ ضِیَافَتِی وَ أَجِرْنَا وَ أَحْسِنْ إِجَارَتَنَا بِمَنْزِلَةِ اللَّهِ عِنْدَکَ وَ عِنْدَ آلِ بَیْتِکَ وَ بِمَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَهُ وَ بِمَا اسْتَوْدَعَکُمْ مِنْ عِلْمِهِ فَإِنَّهُ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ

زیارة الإمام الحســـن المجتبى علیه السلام

زیارة الإمام الحســـن المجتبى علیه السلام

نویت أن أزور سیدی ومولای الإمام الحسن المجتبى علیه السلام أصالة عن نفسی ونیابة عن والدی ووالدی والدی وأهلی وذریتی والمؤمنین والمؤمنات والمسلمین والمسلمات الأحیاء والأموات ومن قلدنی الزیارة قربة لله تعالى رب العالمین

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السلام علیک یابن رسول الله . السلام علیک یابن نبی الله . السلام علیک یابن أمیر المؤمنین . السلام علیک یابن فاطمة الزهراء . السلام علیک یابن خدیجة الکبرى. السلام علیک یاحبیب الله . السلام علیک یاصفی الله . السلام علیک یاأمین الله . السلام علیک یاحجة الله. السلام علیک یانور الله . السلام علیک یاصراط الله . السلام علیک یالسان حکمة الله .السلام علیک یاناصر دین الله السلام علیک أیها السید الزکی . السلام علیک أیها البر التقی . السلام علیک أیها القائم الأمین . السلام علیک أیها العالم بالتأویل .السلام علیک أیها العالم بالتنزیل السلام علیک أیها الهادی المهدی . السلام علیک أیها الباهر الخفی . السلام علیک أیها الطاهر الزکی . السلام علیک أیها الصدیق الشهید .السلام علیک أیها الحق الحقیق ،السلام علیک یامولای یا أبا محمد الحسن بن علی ورحمة الله وبرکاته
وصلى الله على محمد وعلى آل محمد الطیبین الطاهرین

یوموشاقلیق ضعف علامتی دئییل * الرفق لیس عن ضعف

یوموشاقلیق ضعف علامتی دئییل * الرفق لیس عن ضعف

عمر بن عبدالعزیز حیکمت و یوموشاقلیغا مشهوریدی. گونلرین بیرینده اوغلانلاری‌نین بیری اونون یانینا گلیب دئییر: «آتا جان! بعضی ایشلرده نیه یوموشاق ترپشیرسن؟ آللاها آند اولسون من سنین یئرینه اولسام، حقّی ایجرا ائتمکدن قورخمارام . .»

خلیفه اوغلونا دئدی: « تلسمه اوغلوم؛ آللاه قورآندا شرابی ایکی دفعه پیسله‌ییب، و اوچونجو دفعه‌سینده اونو حرام ائدیب. و من قورخورام جماعتی حقه مجبور ائدم و اونلاردا اونو دفع ائده‌لر و فیتنه قالخا».

اوغول آتانین سیاستی‌نین دوزلوغوندان موطمئین اولاندان سونرا قاییتدی و بیلدی کی آتاسی‌نین یوموشاقلیغی ضعفدن دئییل، بلکه دینینی یاخشی باشا دوشمه‌سیندندیر.

الرفق لیس عن ضعف

کان عمر بن عبد العزیز معروفا بالحکمة والرفق، وفی یوم من الأیام، دخل علیه أحد أبنائه، وقال له: یا أبت! لماذا تتساهل فی بعض الأمور! فوالله لو أنی مکانک ما خشیت فی الحق أحدا..

فقال الخلیفة لابنه: لا تعجل یا بنی؛ فإن الله ذم الخمر فی القرآن مرتین، وحرمها فی المرة الثالثة، وأنا أخاف أن أحمل الناس على الحق جملة فیدفعوه فتکون فتنة ..

فانصرف الابن راضیا بعد أن اطمأن لحسن سیاسة أبیه، وعلم أن رفق أبیه لیس عن ضعف، ولکنه نتیجة حسن فهمه لدینه..

دوعا، روحون جلاسی

دوعا، روحون جلاسی

دوعا روحو جلا وئرن و اینسانی کمالا طرف یوکسلتن وسیله‌دیر. گلین بالاجا بیر دوعا ایله روحوموزا جلا وئرک:

 آللاهیم منه گوج وئرنده، عاغلیمی آلما

منه اوغور وئرنده، تواضع‌کارلیغیمی الیمدن آلما

منه تواضع‌کارلیق باغیشلایاندا، عیزّت و کرامتیمی آلما

آللاهیم، اینسانلاردان فرقلننده، منی مغرورلوغا طرف چکمه

و اوغورسوز اولاندا، مأیوسلوغا طرف چکمه

یارَبْ إذا أعَطیتنی قوّة فلا تأخذ عّقلی

وإذا أعَطیتنی نجَاحاً فلا تأخذ تَواضعْی

وإذا أعَطیتنی تواضعاً فلا تأخذإعْتزازی بِکرامتی

یارَبْ لاتَدَعنی أصَاب بِالغرور إذا تمیزتُ

وَلا بالیَاسْ إذافْشلت

زُبیر؛ ایمام علی‌دن (ع) حیمایت ائدندن اونونلا اوز اوزه گلمه‌سینه

زُبیر؛ ایمام علی‌دن (ع) حیمایت ائدندن اونونلا اوز اوزه گلمه‌سینه قدر/زبیرین سرانجامی و اونون قاتیل

جمل ساواشیندا حضرت علی (ع) بیر نوماینده گؤندریر و اونا دئییر: «زبیر هامیدان یوموشاقدیر، اونونلار دانیش، اونا دئ کی دایی اوغلون دئییر: «حیجازدا منی تانیدین و عراقدا تانیمامازلیغا ووردون، نه اولدو کی عهدیندن دؤندون؟!»

حضرت علی (ع) نهج‌البلاغه‌نین اوتوز بیرینجی خوطبه‌سینده، جمل ساواشیندان قاباق، زبیری نظم و ایطاعته قایتارماق اوچون، عبدالله‌بن عباسی اونون یانیندا گؤندرنده، بویوردو: لاتَلْقَیَنَّ طَلْحَةَ، فَاِنَّکَ اِنْ تَلْقَهُ تَجِدْهُ کَالثَّوْرِ عاقِصاً قَرْنَهُ، یَرْکَبُ الصَّعْبَ وَ یَقُولُ هُوَ الذَّلُولُ. وَلکِنِ الْقَ الزُّبَیْرَ، فَاِنَّهُ اَلْیَنُ عَریکَةً، فَقُلْ لَهُ: یَقُولُ لَکَ ابْنُ خالِکَ: عَرَفْتَنى بِالْحِجازِ، وَ اَنْکَرْتَنى بِالْعِراقِ! فَما عَدا مِمّا بَدا؟ ] اَقُولُ: هُوَ عَلَیْهِ السَّلامُ اَوَّلُ مَنْ سُمِعَتْ مِنْهُ هذِهِ الْکَلِمَةُ اَعْنى فَما عَدا مِمّا بَدا

طلحه‌ایله مولاقات ائله‌مه! کی اونونلا گؤروشسن اونو بیر اینک کیمی گؤره‌جکسن کی بوینوزلاری قولاقلاری‌نین اطرافیندا بورولوب، او هوا و هَوَس آتینا مینر و دئیَر: «حمیل آتدیر!» بلکه سن زُبیرله گؤروش کی داها یوموشاقدیر، اونا دئ کی دایی اوغلون دئییر: « حیجازدا منی تانیدین و عراقدا تانیمامازلیغا ووردون، نه اولدو کی عهدیندن دؤندون؟!»

ابن ابی الحدید یازیر: حضرت علی (ع) بصره‌یه چاتاندان سونرا و قوشونو، عایشه قوشونونون قاباغیندا صف باغلاییب ایمام علی (ع) و زبیرین آراسیندا دانیشق اولاندان سونرا، زبیر عایشه‌نین یانینا گئدیر و دئییر: «ایندیه‌دک بیر یئرده و یا ساواشدا اولمامیشام مگر بو کی اؤزومدن بیر بصیرتیم و نظریم اولوب. آما بو ساواشدا تردیدیم وار و اوز یئریمی تانیمیرام!» عایشه دئدی: «گومان ائلیرم سن ابوطالبین قیلینجیندان قورخوبسان، اونون قیلینجی کسگین و اؤلدورمگه حاضیردیر. سن اونون قیلینجیندان قاچسان‌دا بعید دئییل، چونکی سندن قاباق چوخلاری اوندان قورخوبلار.»

طبری جمل ساواشی‌نین شرحینده یازیر: «علی (ع) آت اوستونده قوشونون ایچیندن قاباغا گلیب زبیری چاغیردی و او گلیب قاباغیندا دوردو. علی (ع) زبیردن سوروشدو: «نییه گلدین؟» دئدی: «سن باعیث اولدون،سنی نه بیزدن داها حقلی و نه حکومته لاییق بیلیرم». علی (ع) بویوردو: «حکومته، عثماندان داها لاییق دئییلم؟ سنین اوغلون، او پیس اوغلون بؤیویوب سنی بیزدن آییریانادک بیز سنی عبدالمطلب ائولادیندان بیلیردیک.» سونرا بیر سئری ائله‌دیگی یاراشمایان ایشلریندن سایدی. سونرا یادینا سالدی کی بیر گون پیغمبر(ص) اونونلا زبیره راست گلیب و اونا (حضرت علی‌یه(ع)) بویوروب: «بیبی اوغلون (زبیر) نه دئییر کی حقسیز یئره و ظالیمانه سنینله ساواشاجاق؟»

بو آندا، زبیر «پس سنینله ساواشمیرام» دئیه-دئیه اوغلو عبدالله‌ین یانینا قاییدیب دئدی: «بو ساواشا قاتیلماغیمی عقله باتان و یاراشان گؤرمورم». اوغلو اونا دئدی: «سن قیامی باشلایاندا اونو آشکار بیر حالدا حقلی بیلیردین آما ایندی کی گؤزون ابی‌طالبین بایراقلارینا دوشوب اونلارین آلتیندا اؤلومون گیزلندیگینی بیلیب قورخورسان». زُبیر بو سؤزدن غضبلندی و دئدی: «وای اولسون سنه، من اونا آند ایچمیشم کی اونونلا ساواشمایام». دئدی: «آندین کفّاره‌سین وئر و «سرجیس» غولامینی آزاد ائله». زُبیر آندی‌نین کفّاره‌سی کیمی او غولامی آزاد ائله‌دی و گئدیب ساواش صفینده دایاندی. علی (ع) زبیره بویوردو: «سن، اؤزون اؤلدوردوگون عثمانین، قانینی مندن ایستیرسن؟ آللاه بویون هر بیریمیزه کی عثمانلا داها توند ایدی، بدبختلیق گتیرسین».

جمل ساواشین ایکینجی آلیشدیرانی، زُبیر، مغلوب اولماسینی احساس ائدنده، مدینه‌یه قاچماغا تصمیم توتدو. اؤزوده، ایمامین نفعینه جنگدن قیراغا چکیلن «احنف بن قیس‏» قبیله‌سی‌نین ایچیندن. قبیله رئیسی، زُبیرین خایین عملیندن غضبلنمیشدی، چونکی او اینسانی اصول‌لارین خیلافینا، جماعتی اؤز خودبین‌لیگینه قوربان ائله‌میشدی و ایندی ایستیردی میداندان قاچسین.

احنفین دوستلاریندان بیری، «عمرو بن جرموز» تؤکولن قانلارین اینتقامینی زبیردن آلماق اوچون اونو تعقیب ائله‌دی و زبیر یول یاریسیندا نامازا دایاناندا، دالیدان اونا حمله ائدیب و اون اؤلدوردو. آتینی، اوزوگونو و قیلینجینی ضبط ائله‌دی و یانینداکی جوانلا ایشی اولمادی. او جوان‌دا زبیری«وادى السباع‏»دا قویلادی.

عمرو بن جرموز «احنفه» دوغرو قاییتدی و زبیرین باشینا گلنی اونا دانیشدی. او دئدی: «بیلمیرم پیس ایش گؤروبسن، یوخسا دوز ایش». سونرا هر ایکیسی ایمامین(ع) حضورونا گلدیلر. ایمامین (ع) گؤزو زبیرین قیلینجینا دوشنده بویوردو: « طالما جلى الکرب عن وجه رسول الله(ص): بو قیلینج، غم توزونو  دفعه‌لرله پیغمبرین(ص) اوزوندن آلیبدی». سونرا او قیلینجی، عایشه‌یه گؤندردی.

بیر آیری ریوایتده بئله گلیب: حضرت علی (ع) «عمرو»ه بویوردو: «زُبیری سن اؤلدوردون؟» جواب وئردی: «بلی» بویوردو: «آللاها آند اولسون صفیه‌نین اوغلو قورخاق و اسکیک دئییلدی آما آمان زمانه و پیس میدانلارین الیندن». ابن جرموز دئدی: «یا امیرالمؤمنین ! جاییزه!» حضرت علی (ع) جواب بویوردو: «آللاهین رسولوندان ائشیتدیم کی بویوردو: «صفیه‌ اوغلونون قاتیلینه اودو وعده وئر».

ابن جرموز نهروانلی‌لارلا علی‌نین (ع) علیهینه خروج ائدنلرین سیراسیندایدی و حضرت، اونودا آیری خَواریجلر کیمی اؤلدوردو.

زینب کبری (س) حسینی عیزّتین مونادیسی

زینب کبری (س) حسینی عیزّتین مونادیسی

زینب کبری (س) حسینی عیزّتین مونادیسی ایدی کی شوجاعت و دؤزومله، حسینی حماسه‌نی تاریخده همیشه‌لیک قالارگی ائله‌دی. دونیادا سایسیز قیاملار و اینقیلابلار اولوب آما اونلارین چوخ آزی اثر قویان و قالارگی اولوب کی اونلارین اَن موهومّی اباعبد‎الله الحسینین(ع) عاشورایی نهضتی دیر. بو بؤیوک واقیعه‌نی هئچ کس اهل بیت(ع) مخصوصاً سیدالساجدین(ع) و بنی هاشم عقیله‌سی زینب کبری(س) کیمی اؤز اودلی و فصاحتلی خوطبه‌لری ایله جماعتی تأثیر آلتینا آپاردیقلاری کیمی، تبلیغ ائلیه بیلمزدی. شکسیز عاشورایی اسیر کاروانی‌نین، تبلیغی نهضتینده، حضرت ‏زینب(س) و  امام سجادین(ع) قالارگی تأثیرلری واریدی. بو مؤحترم بانونون کوفه شهرینده‌کی خوطبه‌سی اُموی‌لرین کربلادا‌کی حیاسیز جنایتلریندن پرده گؤتوردو و اونلارین یالانچی و ریاکار و ظالیم اولدوقلارینی آشکار ائله‌دی. هابئله کوفه‌لیلرین وفاسیزلیقلارین و گله‌جکده‌کی آجی گونلرینی آیدینلاتدی. اونلاری مونقلیب ائله‌دی و ظولم دستگاهی‌نین پایالارینی تیترتدی.

ایجتیماعی ظولملره لاقید اولماغین ریشه‌سی، جهالتدیر

	ایجتیماعی ظولملره لاقید اولماغین ریشه‌سی، جهالتدیر
ریوایتلر اساسیندا ظولمون تعریفی بئله‌دیر: «وضع الشی فی غیر موضعه» یعنی بیر شئیی اؤز یئریندن کنار بیر یئره قویماق. بو سؤز «عدل» سؤزونون موقابیلینده دایانیر کی هر زادی اؤز یئرینه قویماق معناسیندادیر. قورآندا دا بو سؤز ائله بو معنادا گلیب؛ حضرت موسی‌نین(ع) قیصّه‌سینده قبطی‌نین اؤلمه‌سیندن سونرا حضرت موسی (ع) بویورور: « . . . رب ظلمت نفسی» کی حضرت ایمام رضا(ع) بو آیه‌نین تفسیرینده بویورور یعنی بو کی« وضعت نفسی فی غیر موضعها». اؤزومو منه مخصوص اولمایان یئرده قرار وئردیم. قورآن و ریوایتلر اساسیندا ظولم اوچ کولّی یئره بؤلونور کی بونلارین هر بیری‌ آیری شاخه‌لره بؤلونورلر. نهج‌البلاغه‌نین 176-جی حیکمتینده بئله گلیب: «بیلین کی ظولم اوچ جوره‌دیر: 1.  باغیشلانمایان ظولم، 2. او ظولم کی آللاه طرفیندن سورقو سوآلا چکیله‌جک 3. باغیشلانان ظولم. آما باغیشلانمایان ظولم، آللاها شریک قرار وئرمکدیر نئجه‌کی بویوروب (آللاه [هئچ‌واخت] ظولمو باغیشلامایاجاق) و باغیشلانان ظولم او ظولمدور کی اینسان بیر سئری خیردا گوناهلارا مورتکیب اولماقلا اؤزونه ائلر. آما او ظولم کی آللاه طرفیندن سورقو سوآلا چکیله‌جک ، او ظولمدور کی جماعت بیر بیرینه ائدیر.»   اوروج، ناماز و ساییر عیبادتلری ترک ائله‌مک کیمی حق‌الله بؤلومونده، حقیقتده اینسان اؤزونه ظولم ائدیر و اؤزونو کمال، ایچ صفاسی و ایلاهی رحمته چاتماقدان محروم ائدیر، آما جوبران اولمادان باغیشلانمایان ظولم، حق‌الناسدیر. اؤزونه ظولم ائتمک یعنی اؤزونو محروم ائتمک؛ بیز دونیایا گلنده بیر پاییمیز وار کی ریوایتده بویورور  «لاثمن لانفسکم الا الجنة» یعنی هر بیریزین پایی جنّتدیر و آللاه سیزی بونون اوچون یارادیب. آللاه تعالا او مطلوب کمالا چاتماق یوللارینی آچیقلاییب و بیر بؤلومون‌ده اینسانلارین جانینا ایلهام ائدیب «فالهمها فجورها و تقواها» هر اینسانا یپیسلیقلارین و یاخشی‌لیقلارین ایلهام ائله‌دی. هیدایتین بیر بؤلومونو پیغمبرلر ائدر آما بیر بؤلومونو ده آللاه تعالا اینسانین عقلینده و فیطرتینده یئرلشدیریب و بیزیم ائله سرمایه‌لریمیز وار کی جانیمیزلا ممزوجدولار. اینسان بو مسیرلردن ایستیفاده ائدیب، اینسانین حقّی اولان کمال نوقطه‌سینه چاتماسا، اؤزونو محروم ائدیب و حقیقتده اؤزونه ظولم ائدیب.  البته اؤزونه ظولم ائتمگین دالیسیندا، جماعته ظولم ائله‌مک‌ده گلیر. یعنی بیر اینسانین وظیفه‌سی وار جامیعه‌ده بونون بوینوندا اولان وظیفه‌نی یئرینه یئتیرسین. ایندی بو اینسان گلیب اؤزونه ظولم ائلیه و لازیم اولان موقعیتده اولمایا (علمی و تقواسی ضعیف اولا) حقیقتده بو جامیعه‌یه و جماعته ده ظولم ائدیب. بیر سئری عیلّتلر بیزی ایجتیماعی ظولملرین قاباغیندا بی تفاوت ائدیب. بو عیلّتلرین بیری جهالتدیر. جهالت تربیتی، اخلاقی و رفتاری موشکوللرین عیلّتیدیر. ریوایتلریمیزده قونشونون حقلری باره‌ده سؤزلر گئدیب و اونلاری رعایت ائله‌مه‌مک ظولم میصداقلاریندان ساییلیب. دین باخیمیندان چوخ زاد حق اوستونده‌دیر. حتّا حیوانلارین حقّین رعایت ائله‌مک باره‌ده چوخلو ریوایتیمیز وار. بو نیشان وئریر کی ایش چوخ حساسدیر آما بیز اونلارین چوخوندان غافیلیک کی قطعاً اونلارا جواب وئرمه‌لی‌ییک. اینسان هر حرکت و ایشینه گؤره مسئولدور.

اؤلچولموش سؤز، سیلاحلی حمله‌دن گوجلودور

	اؤلچولموش سؤز، سیلاحلی حمله‌دن گوجلودور
نهج‌البلاغه‌دن حیکمتلی سؤزلر؛ اؤلچولموش سؤز سیلاحلی حمله‌دن گوجلودور. ائی جماعت، آند اولسون آللاها من سیزی دوز عمله دعوت ائله‌مه‌رم مگر بو کی اونا عمل ائله‌مکده اؤزوم سیزدن قاباغا دوشم و سیزی گوناهدان ساخلامارام مگر بوکی اؤزوم‌ده نهی ائدندن سونرا اونو ترک ائدم. 175-جی خوطبه • جماعتله ائله رفتار ائدین کی سیز دونیادان گئتسز سیزه آغلاسینلار و دیری قالساز سیزه طرف ماییل اولسونلار. • جماعتین اَن عاجیزی اودور کی اؤزونه دوست تاپا بیلمیه و اوندان دا عاجیز اودر کی قازاندیغی دوستو الدن وئره. • زمانه‌نین چتینلیقلارینا دؤز، یوخسا سئوینمیه‌جکسن. • هر کسین مالیندا ایکی شریک وار؛ ورثه و حادیثه‌لر. • سؤزو دیلینه گتیرمه‌میش او سنین ایختیاریندادیر . . .دیلینه گتیرندن سونرا، سن اونون ایختیارینداسان؛ پس دیلینی قیزیل گوموشلرینی ساخلادیغین کیمی ساخلا، نییه کی ائله سؤز وار نعمتی قوغار و ائله سؤز وار بلانی جذب ائلر. • آبریسینی ساخلاماغا ماییل اولان، داعوادان اوزاق اولسون. • جماعتین اَن آخماقی اودور کی اؤزونو هامیدان عاغیللی بیله. • یاخشی اینسانلارینان پیسلیک ائله‌مه کی اونلاری یاخشی‌لیقدان ساخلار. • دونیادا لاپ چوخ مونیس اولدوغون زاددان قورخ. • اوچ زاددا اوتانماغین معناسی یوخدو: قوناغا خیدمت، موعلیمین حضوروندا آیاغا قالخماق و اؤز حقینی آلماق. • اینسانین ال‌آچیقلیغی، اونو موخالیفلر ایچینده‌ده محبوب ائلر، و چیلیسلیغی اونو اوشاقلاری‌نین یانیندا دا منفور ائلر. • بیلمه‌دیگیندن دانیشما، بلکه بیلدیگی‌نین هامیسینی‌دا دئمه. • آرخاسیندا آتش اولان خِیر، خِیر ساییلماز و آرخاسیندا جنّت اولان شرّ ده، شرّ ساییلماز و جنّتسیز هر نعمت، آزدیر و جهنّمسیز بلا، عافیتدیر. • اؤلچولموش سؤز سیلاحلی حمله‌دن گوجلودور.

غربین ایسلام علیهینه موباریزه‌سی

غربین ایسلام علیهینه موباریزه‌سی

موعاصیر دونیادا اساس و موهوم بحثلرین بیری، دین موضوعسو ساییلیر. بو مسأله بو سببه خاطیر اولا بیلر کی بو گون غرب دونیاسی ایسلام دینی‌نین محدودلاشماسینا چالیشیر. غربلیلر دینله موباریزه ائده بیلمه‌دیکلری اوچون اونو قبول ائت‌مک مجبوریّتینده قالیب، حمله‌لرین ایسلام دینینی محدودلاشدیرماغا سوق وئریرلر. اونلار چالیشیرلار دینی، شخصی و غیری ایجتیماعی سطحه یئندیرسینلر کی اینسانلارین مودیریتینده هئچ دخالتی اولماسین و حقیقتده بوتون ایجتیماعی مسأله‌لره لاقید اولسون. مسیحیّتین تاریخ بویو جامیعه مودیریّتینده ضعیف اولماسی، بعضیلرینده بو دوشونجه‌نی یارادیب کی دین بوتونلوکده شخصی و خصوصی بیر مسأله اولمالیدیر. و غرب ایستیر بو نتیجه‌نی ایسلاما دا تعمیم وئردیرسین، آما ایسلام موتفکّیرلری بو مسأله‌یه آگاه اولمالی و ایسلام جامیعه‌سینی بو مسیره سوق تاپماسی‌نین قاباغینی آلمالدیلار.

حضرت رقیه(س)

حضرت رقیه(س)

ایمام حسینین قیزی‌نین زیارتی, بیزی آللاها یاخینلاشدیریر بو کیچیک اوشاغین «شام» شهرینده قویلانماسی, طهارت خانیدانی‌نین اسارتی و اونلارا ظولم اولماسینا مؤحکم ثبوتدور. حضرت رقیه بنت الحسین علیهما السلامین ایندیکی مزاری شام شهرینده اوّلدن مشهوردور, دئیه‌سن حضرت ایمام حسین (ع) شامدا اؤزوندن بیر یادیگار قویوب کی صاباح بیری چیخیب طهارت خانیدانی‌نین اسارتینی و اونا مربوط حادیثه‌لری اینکار ائله‌‌مه‌سین, بو کیچیک قیز, اسیرلر آراسیندا کیچیک قیزلارین اولماسینا, بؤیوک ثبوت ساییلیر. بو کیچیک اوشاغین «شام» شهرینده قویلانماسی, طهارت خانیدانی‌نین اسارتی و اونلارا ظولم اولماسینا مؤحکم ثبوتدور. ائله بیر ظولم کی آدمدن خاتمه قدر بوتون پیغمبرلر اونا آغلاییبلار. اوراجن کی آللاه تعالا حسینین عزاسینی حضرت آدمه اوخودو. بو اوزدن بو یئرین احتیرامی لازیمیدر. اویدورما سؤزلر وار کی دئییر: «رقیه سلام‌الله علیها بالاجا بیر اوشاقدان آرتیق دئییلدی.» مگر حضرت علی اصغر کیچیک اوشاق دئییلدی و او حضرت قیامت گونو شاهید اولاجاق و شیعه‌لرین گوناهلاری‌نین باغیشلانماسینا سبب اولاجاق؟ ان شاء الله تعالى بیز ایمام حسینین قیزینی زیارت ائله‌مکله آللاها یاخینلاشیریق, او قیز کی مظلوم ایدی و خانیدانی‌نین هامیسی مظلومیدی.

ماللا صدرانین موتعالیه حیکمتینده یاشاییشین معناسی

ماللا صدرانین موتعالیه حیکمتینده یاشاییشین معناسی

ماللاصدرانین باخیشیندا یاشاییشین معناسی ایمان کؤلگه‌سینده اله گلر و ایمانین یوخاری مرتبه‌لرینه ال تاپدیقجا داها دا فایدالی و مفهوملو اولار. یاشاییشین معناسی ندیر؟ یاشاییش داش و سو کیمی مادی جوهرلردندیر؟ یوخسا اعراض و خاصیّتلر مقوله‌لریندن و یا ایتّیفاقلار و حادیثه‌لر نوعونداندیر؟ «یاشاییشین معناسی» ترکیبینده «معنا»دان منظور ندیر؟ یاشاییشین هدفیندن منظور, یاشاییشین ایشلنمه‌سی و یا ارزیشیدیر؟ موتعالیه حیکمت, حیکمته دایانان بیر نیظامدیر کی اونون بیناسینی صدرالمتألهین قویوب و اونون شاگیردلر و هم‌فیکیرلری اونو داها دا گئنیشلندیریب تکلمیلدیبلر. وجودون اصالتی, جوهری حرکت, عقل و عاقیل و معقول بیرلیگی, احسن نیظام و . . . موتعالیه حیکمتین اساس ایصطیلاحلارینداندیر. بو اصول و آیری مبنالارین اساسیندا, شعور, حیات و عشق بوتون عالمده جریاندادیر. احسن نیظام بو معنادادیر کی ایلاهی حیکمت باعیث اولور مادی عیلّتلر سیلسیله‌سی ائله دوزولسون کی ایمکان داخیلینده داها چوخ مخلوق کمالاتدان فایدالانسین. یعنی اینسان و دونیایا حاکیم اولان قانونلار, ایمکانی اولان اَن یاخشی نیظام اولسون کی اونون اثرینده اَن چوخ خیر و اَن آز شر, اینسانا شامیل اولسون. آیری سؤزله نیظامین احسن اولماسی, «ایلاهی عینایت» صیفتی‌نین ایقتیضاسیدیر. موتعالیه حیکمتده اینسان اوچون یاشاییش معناسی, حیاتین فلسفه‌سی و آللاهین بشرین خلقیندن اولان هدفینه قاییدیر. ماللاصدرا نفسین مرتبه‌لرینی طبیعی، نباتی، حیوانی و اینسانی ترسیم ائله‌مکله نفسین حرکت و کامیل‌لشمه سیرّینی, ماده‌ده‌کی جوهری حرکتین گئدیشی‌ایله هماهنگ بیلیر کی ماده‌دن باشلاییر و اوندان یوخاری‌یا یئتیشیر و ائله بونا گؤره‌ده معاد و قیامت اینسانین روحونا موحقق اولور. نفسین جوهری حرکتی, هیولایی عقلدن موستفاد عقله چاتماقلا باشا چاتمیر؛ چونکی نفسین معنوی حیاتی‌نین دؤردونجو مرحله‌سی, یعنی فعّال عقل و یا همان روح‌القدس‌‌لا موتصیل اولما مرتبه‌سی, معنوی جذبه‌لری و ایشیق و معریفتدن ایقتیباس ائله‌مگی مویَّسر ائدیر و بو حیاتین معناسیدیر. صدرالمتألهین باخیشیندا ایمان یاشاییش معناسی‌نین اَن موهوم اساسلاریندان ساییلیر. او اینانیر کی ایمان, عقلی بیر ایشیقدیر کی اینسانین نفسی, اونون وسیله‌سیله قوّه و ناقیصلیقدان فعلیّت و کمالا چاتیر و جیسملر و قارانلیق عالمیندن روحلار و ایشیقلار عالمینه یوکسلیر و لقاءاللها چاتماغا ایستعداد تاپیر. ملاصدرا ایمانا یئتیشمک اوچون ایکی بورهان و عینی موکاشیفه‌نی تانیتدیریر. البته تصریح ائدیر کی ایمانی ایشلرین حقیقتی نُبُوّت مشعلیندن ایقتیباس‌سیز و ویلایتین باطینیندن طلب ائتمه‌دن اله گلمز. اونو آختاران اورگینی دونیادان بوشاتمالی و ایچینی تمیزله‌مه‌لیدیر و خلقدن حقه قیریلمالیدیر و دونیا شهوَتلری و ریاستلریندن اوز چئویرمه‌لیدیر. بو اساسدا ماللاصدرا باخیشیندا یاشاییشین معناسی ایمان کؤلگه‌سینده اله گلر و ایمان مرتبه‌لرینده یوکسلمکله داها فایدالی و ارزیشلی اولار.

نوحه کیتابی+دانلود (150 دن چوخ نوحه کیتابی)

نوحه کیتابی+دانلود (150 دن چوخ نوحه کیتابی)
نوحه کیتابی+دانلود (150 دن چوخ نوحه کیتابی)
+

لا یوم کیومک یا أبا عبدالله

لا یوم کیومک یا أبا عبدالله

لا یوم کیومک یا أبا عبدالله یا ابا عبدالله سنین گونونه تای گون اولماز محرم گونلری و هیجرتین 61-جی ایلینده باش وئرن, بؤیوک حادیثه‌نین ایل دؤنومو یئتیشدی. ائله بیر حادیثه کی ایسلام دونیاسینی و داها گئنیش, اینسانلیق دونیاسینی جومدوغو یوخودان اویاتدی. جامیعه بئله اؤیرنیردی کی ظولمون قاباغیندا دایانماساندا اولار. یعنی سونرا کی سوروشاجاقلار سن او گون واریدین و او ظولملری گؤروردون, نه ایش گؤردون؟ ائلیه بیلرسن دئیه‌سن کی؛ نه ائده بیلردیم؟ گوجوم چاتمیردی, بیرجه منیم باش اگمه‌مگیمله کی ایش اولمازدی ! من‌ده هامی‌یا تای سسیمی چیخارمادیم ! آما اورگیمده ظالیملره نیفرت ائدیردیم ! او گون بیر کیشی چیخدی کی دئسین اینسان حق یولوندا هر زادین قوربان وئره بیلر و حقیقتی بیان ائله‌مگه هئچ بیر شئی مانع اولا بیلمز. . . . . . . . . . . . . . . . . بوردا ایستیرم بیر سؤزه ایشاره ائدم کی چوخ مشهوردور آما من نه قدر چالیشدیم اونون منبعین و قایناغین تاپام, الیم بیر یئره چاتمادی. بو سؤزو بعضاً ایمام صادقه (ع) نیسبت وئریرلر آما بونون اوچون هئچ منبع یوخدور. بو سؤز همیشه ائشیتدیگیز «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» سؤزودور. آختاریشییمدا نه اینکی بو سؤزه منبع تاپانمادیم بلکه اونون معناسی‌نین خیلافیندا بیر سئری ریوایتلره راستلادیم کی موناسیب گؤردوم بوردا یازام: 1. ایمام حسن (ع) قارداشی‌نین شهادت گونونو قاباقدان خبر وئرمکله بویوروب: «لا یوم کیومک یا أبا عبدالله»  یا ابا عبدالله سنین گونونه تای گون اولماز (الأمالی، شیخ صدوق، ص 177   و الملهوف علی قتلی الطفوف، سید ابن طاووس، ص99) 2. ایمام سجاد (ع) بویوروب: «لا یوم کیوم الحسین(ع)» حسینین (ع) گونو کیمی, بیر گون اولماز. الأمالی، شیخ صدوق، ص 547.

آللاهین آدلارینی بیلمک, اینسانین خلیفه‌لیک رمزیدیر

آللاهین آدلارینی بیلمک, اینسانین خلیفه‌لیک رمزیدیر

آللاه تعالا بقره سوره‌سی‌نین 30-جی آیه‌سینده اینسانین خلیفةالله اولماسینا تأکید ائدیر و سونراکی آیه‌ده اینسانین بو مقاما سئچیلمه‌سی‌نین رمزینی آللاه آدلاری‌نین هامیسینی بیلمک بیان دئییر. خلیفةالله معناسی خلیفه و خلافت «خلف» (باشین دالیسی معناسیندا) کؤکوندن گلیر و جانشین معناسیندادیر. جانشینلیک بعضاً حسبی ایشلرده اولور مثلاً: «او گئجه و گوندوزو بیر-بیرینه جانشین قرار وئرندی», و بعضاً اعتیباری ایشلرده اولور مثلاً: «ائی داوود بیز سنی یئر اوزونده جانشین قرار وئردیک؛ پس جماعت آراسینا حق ایله قضاوت ائله.» و بعضاً حقیقی ایشلرده اولور؛ بقره‌ سوره‌سینده مطرح اولان حضرت آدمین خلافتی. آیری سؤزله خلافت سؤزونون باطینینده بو معنا یاتیب کی خلافت, «مستخلف‌عنه»ین خلیفه‌ده ظاهیر اولماسیدیر و خلیف اودور کی اونون کیملیک و هویّتی «مستخلف‌عنه»ـه باغلیدیر و اوندان آیریلان زمان, معناسی و حقیقتی یوخدور. بو اوزدن ذرّه‌جه اونون فعلیندن کنار اولسا داها خلیفه ساییلماز. ایلاهی خلافتین درجه‌لری ایلاهی خلافتین محوری, آدلاری بیلمکدیر و بونا گؤره‌کی علمین درجه‌لری و مرتبه‌لری وار, خلافتین‌ده درجه‌لری وار. پس هر کس ایلاهی آدلارین مظهری اولدوغو قدر, همن میقداردا آللاهین خلیفه‌لیگیندن سهم آپایر. البته آیه‌لرده آدلارین هامیسینی بیلمک و تام خلافته ایشاره اولوب. بئله‌لیکله خلافت درجه‌لرینی بئله بؤلمک اولار: 1. بیر عیدّه بو یولدان مونحریف اولوب و شیطان یولونو گئدیرلر. بونلار شیطان خلیفه‌سیدیرلر. 2. ایلاهی ایسملری اؤزونده حتّا ضعیف صورتده فعلیّته چاتدیرا بیلمه‌ین اینسان, بالقوّه خلیفةالله‌دیر. 3. او اینسانلاردا کی ایلاهی ایسملرین هامیسی ضعیف و یا اورتا صورتده حضورو وار و ایلاهی ایسملرین اونلارا ثابیت اولماسی «حال» حدّینده‌دیر (یعنی بعضاً او ایسملره واجید و بعضاً فاقید اولورلار) و یا «ملکه» حدّینده‌دیر (یعنی او آدلارا واجید اولماقلاری راحت و اونوتماقلاری چتین اولا). اونلارین خلافتی‌ده حال و ملکه حدّینده‌دیر. 4. بیر عیدّه‌ده, ایلاهی ایسملر و صیفتلرین ظاهیر اولماسی ملکه حدّیندن داها یوخاری اولار و اونلارین کیملیگی‌نین عئینی و اؤزونه تبدیل اولار. بو اوزدن هئچ واخت اونلاردان آیریلماز. چونکی ذاتین عئینی اولان بیر شئیی, ذاتدان آییرماق بو معنایا گلیر کی ایستیه‌سن بیر شئیی اؤزوندن آییراسان و بو محالدیر. بئله بیر اینسانین خلافتی‌ده اونون هویّتی‌نین عئینی‌دیر و هئچ واخت اوندان آیریلماز. آخیر مرحله, کامیل اینسانا مخصوصدور و آیری مرحله‌لر اورتا و ضعیف اینسانلارین پاییدیر. بئله اینسانین دریسین‌ده سویسان حقدن دؤنمز و ایمانیندا ذرّه‌جه سوستلوق اولماز.

ایمام حسینه آغلایانین یئری جنّتدیرمی؟

	ایمام حسینه آغلایانین یئری جنّتدیرمی؟
عزیزلرین بیری سوروشدو بو ریوایت کی بویورور: ایمام حسینه (ع) گؤز یاشی تؤکه‌نین یئری جنّتدیر, نه دئمکدیر. آخی من ائله‌لرین تانیرام کی هم ایمام حسینه آغلاییرلار و هم ده ائله گوناهلار ائدیرلر کی اوخشامیر اونلارین یئری جنّت اولسون. جوابیندا بو مسأله‌نی آچیقلادیم کی بیری ایسته‌سه او مقاما یئتیشه کی ایمام حسینه آغلایا, گرک بوتون عمللری آللاه دئیه‌ن و ایمام حسین دئیه‌ن اولا. یوخسا ریاکارلیق و تزویردن تؤکولن گؤز یاشلاری ایمام حسینه آغلاماق ساییلماز. بیر آیری مسأله‌ده وار کی بیز آیریلار باره‌ده بو راحاتلیقدا قضاوت ائده بیلمه‌ریک. یعنی الیمیزده قطعی دلیل اولماسا کی فیلانی گوناهکاردیر اونون باره سینده قضاوت ائده بیلمه ریک.

اوسقوف «تئودورس» قبطی‌لرین تازا پاپی اولدو

اوسقوف «تئودورس» قبطی‌لرین تازا پاپی اولدو

مصر قبطی‌لر کلیساسی پوشک آتماقلا, اوسقوف «تئودورس»-و دونیا قبطی‌لرین رهبری و پاپی کیمی سئچدی. عربی اسکای نیوزون وئردیگی خبره گؤره, مصرین قبطی‌لر کلیساسی, پوتک آتماق یولو ایله مصر و دونیا قبطی‌لرین پاپینی تعیین ائتمک اوچون اوچ نامزد ایچیندن 60 یاشلی اوسقوف تئودورسو, قبطی‌لرین یوز اون سککیزینجی پاپی و معنوی رهبری عنوانیندا سئچدی. تئودورس, پاپ «شنوده»نین اؤلوموندن سونرا قبطی‌لرین یوز اون سککیزینجی پاپی کیمی بو مقاما منصوب اولدو. مصر قبطی‌لر کلیساسی قاباقجادان سئچکیلر قورماقلا اوسقوف رافائل, اوسقوف تئودورس و کشیش رافائل آقامینیانی, ایلکین بئش نامزدین ایچیندن اصلی نامزد عنوانیندا سئچمیشدی و پوشک آتما مراسیمی بو اوچ نامزدین آراسیندا ایجرا اولدو. مصر قبطی‌لری بو اؤلکه جمعیّتی‌نین یوزده اونون تشکیل وئریرلر و آمریکا, کانادا و سوداندا و آیری اؤلکه‌لرده‌ده چوخلو قبطی یاشاییر. قبطی‌لر بیر میلّت ایدیلر کی عربلر ایچینده آسمیله اولوبلار و دیللری آرادان گئدیب. اونلار مسیحی اورتودوکس اولسالار دا آیری مسیحیلرین پرچمی آلتینا گئتمه‌ییب قبطی اورتودوکس ساییلیرلار و اؤزلری اوچون آیری پاپلاری وار.

علی‌نین (ع) ویلایتی بؤیوک سونّی عالیمین نظرینده

	علی‌نین (ع) ویلایتی بؤیوک سونّی عالیمین نظرینده
«اسماعیل بن اسحاق بن اسماعیل» سونّی عالیملریندندیر کی 282-جی هیجری قمری ایلینده دونیادان گئدیب. او بغدادین بؤیوک عالیملریندن و خلیفه متوکلین منصوب ائله‌دیگی قاضی‌لردن ایدی کی موختلیف ایسلامی علملر زمینه‌سینده چوخلو اثرلری وار. اونون طایفاسیندا دا آدلیم عالیملر وار کی او عصرین رجال اثرلرینده آدلاری وار. اونون اخلاقی و علمی شخصیتی اوچونجو عصر و سونراکی ایفراطی سونّی‌لر طرفیندن تأیید اولور و اللریندن گلن سیتایشی اوندان ائدیبلر. اونون شرح حالیندا (الاسلام ذهبی: 21/124 ـ 125) غدیر حدیثی باره‌ده بیر نوکته گلیب کی بو موبارک گونده اونا ایشاره ائتمک گؤزل اولار: نفطویه اؤز تاریخینده یازیر: بو اسماعیل, محمد بن عبدالله بن طاهرین[ذو الیمینین] کاتیبی‌ایدی. بیر گون محمد اسماعیلدان سوروشدو: «انت منی بمنزلة هارون من موسی» و «من کنت مولاه» حدیثلری‌نین سندلری نئجه‌دیر؟ اسماعیل دئدی: بیرینجی حدیث داها دوزدور و ایکینجیسی اوندان سونرا یئر آلیر. [الاول أصح، و الآخر دونه]. محمد دئییر اونا دئدیم: بو حدیث [یعنی «من کنت مولاه»] بیر عیده کوفی‌لر و بصری‌لری طرفیندن نقل اولوب. اسماعیل جواب وئردی: البته هرکس کی علی اونون مولاسی اولمایا زیان و خوسراندادیر. (نعم و قد خاب و خسر من لم علیّ مولاه.)

ایمام هادی‌ (ع)

	ایمام هادی‌ (ع)
نقل اولوب کی خلیفه متوکلین یانیندا, ایمام هادینی (ع) سعایت ائله‌دیلر کی اونون ائوینده سلاح و آیری زادلار وار کی حکومت علئیهینه قیام ائله‌مگه حاضیرلاشیر. متوکل بو یالانا اینانیب بیر عیدّه‌نی یوللور کی او حضرتین ائوینی آختارسینلار. مأمورلار گئجه‌ یاریسی او حضرتین ائوینه تؤکولورلر آما بیر شئی تاپا بیلمیرلر. ایمامی بیر اوتاقدا تک تاپیرلار کی یون پالتار گئییب و دؤشه‌مه‌سی قوم اولان بیر یئرده اوتوروب و عیبادته مشغولدور. ایمامی همن وضعیتده خلیفه‌نین یانینا آپاریب دئدیلر: ائوینده بیر شئی تاپانمادیق و اونو اوزو قیبله‌یه و قورآن اوخویان حالدا گؤردوک. متوکل ایمامی گؤرن لحظه, ایمامین عظمتی اونو توتدو و ایختیارسیز او حضرته احتیرام ائله‌دی و اؤز یانیندا اوتورتدو و الینده‌کی شراب شوشه‌سیندن اونا تعاروف ائله‌دی ! ایمام آند ایچیب و بویوردو: منیم قانیما و اتیمه بئله بیر شئی قاریشماییب, منی معاف ائله ! خلیفه ال چکدی و دئدی: شعر اوخو ! ایمام بویوردو: من چوخ شعر ازبر دئییلم. آما خلیفه ایصرار ائتدی کی گرک اوخویاسان. ایمام بو مضموندا بیر شعر اوخودولار: «(موقتدیر حاکیملر) داغلار باشیندا گئجه‌نی گونوز ائله‌دیلر بیر حالدا کی گوجلو کیشیلر اوندان موغایات اولوردولار, آما داغ باشلاری اونلاری (اؤلومدن) قورتارا بیلمه‌دی. اونلار ایللر بویو عیزّتدن سونرا, امن یئرلریندن آشاغی چکیلدیلر و قبیرلرینه یئرلشدیلر, نه پیس ائو و نه پیس آرامگاه ! تورپاغا تاپیشیریلاندان سونرا, مونادیدن بیر نیدا گلدی: هاردادی او فاخیر تختلر, تاجلار و پالتارلار؟ هاردادی ناز نعمتده بسلنمیش اوزلر کی اونلارین احتیرامینا پرده‌لر آسیلاردی؟ قبیرلر اونلارین یئرینه دئیه‌رلر: ایندی یئر قوردلاری او اوزلرین یئمه‌سی اوستونده ساواشیرلار ! اونلار اوزون مودّت یئر اوزونده یئییب ایچدیلر؛ آما بوگون او هر شئیی یئیه‌نلرین اؤزلری حشره‌لرین و قوردلارین خورگی اولوبلار ! نه ائولر دوزلتدیلر کی اونلاری قوروسون, آما نهایتده بیر مودّت سونرا, بو ائولر و عاییله‌لری ترکیدیب قبر ائوینه قاچدیلار ! نه ماللار آنبار ائله‌دیلر, آما اونلاری ترکیدیب گئتدیلر و اونلاری دوشمنلرینه بوراخدیلار ! اونلارین آباد ائولری و سارایلاری خرابایا چئوریلدی و ساکینلری قارانلیق قبیرلره گئتدیلر !» متوکل چالیشیردی کی جماعت یانیندا ایمامین مقام و موقعیتینی یئندیرسین آما ایشلر اونون ضررینه و ایمامین نفعینه قورتولدو.

آللاه سئورلیک و اینسان سئورلیک

	آللاه سئورلیک و اینسان سئورلیک
اینسان یئر اوزونده تانری‌نین خلیفه‌سی ساییلیر و حقیقتده بوتون وارلیق اونون الینده امانتدیر و نتیجه‌ده هر اینسان بوتون وارلیق قارشیسیندا مسئولیّت داشی‌ییر. بو وارلیغین ایچینده اینسانین اؤز میلّتی و ساییر میلّتلر ده وار. و اؤنملی مسأله وار کی اؤزون سئوه بیلمه‌ین اینسان آیری‌لارین سئوه بیلمز ! من بو مسأله‌نین آدینی ناسیونالیزم یوخ بلکه اینسان سئورلیک و اوندان اوستون آللاه سئورلیک قویورام. یعنی بیری دوغرودا دوغروسو آللاها اینانیرسا بوتون وارلیغی و البته اؤزو و میلّتینی سئور.

قوربان بایرامیز موبارک اولسون

	قوربان بایرامیز موبارک اولسون
قوربان سؤزو, معنا جهتدن یاخینلاشما آنلامیندادیر. یعنی اینسان آللاها یاخینلاشماق اوچون بیر وسیله‌دن ایستیفاده ائدیر. ایسلامی منبعلره اساساً اینسان تاریخینده بیرینجی قوربانلیغی حضرت آدمین (ع) اوشاقلاری یعنی هابیل و قابیل وئردیلر کی قابیل بیر آز بوغدا و هابیل بیر قوچ آللاهین درگاهینا یاخینلاشماق اوچون قوربان وئردیلر. هابیلین نیّتی و اعمالی دوز اولدوغو اوچون اونون قوربانی قبول ائدیلدی و قابیلین‌کی رد اولدو.   قورآن کریم بو باره بئله بویورور: پس اونلار ایکیسی قوربان وئردیلر, بیریندن قبول ائدیلدی و او بیریندن قبول ائدیلمه‌دی. «اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر» (مائده 27) آما بو گون بیز قوربان بایرامی کیمی عزیز سایدیغیمیز گون او گونه موصادیفدیر کی حضرت ابراهیم (ع) آللاه یولوندا بیر قوچ قوربان ائله‌دی. حضرت ابراهیم (ع) ائولاد صاحیبی اولموردو و همیشه آللاه درگاهینا دوعا ائدیردی آللاه اونا صالح ائولاد نصیب ائله‌سین. (رب هب لی من الصالحین) بیر حالدا کی حضرت ابراهیمین (ع) 86 یاشی واریدی آللاه تعالا اونون دوعاسینی موستجاب ائدیب اونا اسماعیلی وعده وئردی (فبشرناه بغلام حلیم) حیرت آمیز یوخو حضرت اسماعیل(ع) یئنی‌یئتمه‌لیک یاشلارینا چاتاندا حضرت ابراهیم (ع) حیرت آمیز بیر یوخو گؤرور. او یوخودا گؤرور کی آللاه طرفیندن امر گلیب کی تکجه اوغلونو آللاه یولوندا ذیبح و قوربان ائله‌سین. (البته دیقّت یئتیرمک لازیمدیر کی پیغمبرلردن سووای هئچ کسین یوخوسو بو معنانی داشیماز) ابراهیم ماجرانی اوغلونا دانیشیر. فلما بلغ معه السعی قال یا بنی انی اری فی المنام انی اذبحک فانظر ما ذا تری؛(صافات 102) «او چالیشما یاشینا چاتاندا, دئدی ائی منیم بالام من یوخودا گؤردوم کی سنی ذیبح ائدیرم, سنین نظرین نه‌دیر؟» حضرت اسماعیل‌ده بو سیناقدان باشی اوجا چیخدی. قَالَ یَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنْ الصَّابِرِینَ؛(صافات 102) «دئدی: آتا جان! امر اولدوغونا عمل ائت, آللاه ایسته‌سه منی صبر ائدنلر سیراسیندا گؤره‌جکسن.» فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ. وَنَادَیْنَاهُ أَنْ یَا إِبْرَاهِیمُ. قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ. إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِینُ. وَفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ. وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ(صافات 103- 108) «هر ایکیسی تسلیم اولاندان سونرا اونو آنلی اوسته آتدی. بیز نیدا ائله‌دیک کی ائی ابراهیم ! سن یوخونا عمل ائله‌دین و صادیق اولدون و البته کی بیز یاخشی عمللی اینسانلارا پاداش وئره‌ریک. بو آشکار بیر سیناق ایدی. و اونو بؤیوک ذیبحله آلدیق و اونون یاخشی آدینی گله‌جک نسله بوراخدیق.» بئله‌لیکله آللاه اسماعیلین یئرینه آیری قوربان گؤندردی.

قوربان بایرامی اس.ام.اس.لری

قوربان بایرامی اس.ام.اس.لری

اورگینه داملا داملا اومید, گونلرینه مین دادلی موتلولوق دولسون, سئودیکلرین هرگون یانیندا اولسون, اوزون و گولون هئچ سولماسین, قوربان بایرامین قوتلو اولسون قوربان بایرامی عهدینه عمل ائدنلرین آللاه طرفیندن عزیزلندیگی،دوعا‌لاری‌نین قبول اولدوغو گوندور. آللاه دوعالارینیزی قبول ائتسین. قوربان بایرامینیز قوتلو اولسون. گؤزللیک، بیرلیک, برابرلیک دولو, داها گؤزل و موتلو بیر قوربان بایرامی دیله‌ییریک. بؤیوکلریمیزین اللریندن و چاغالاریمیزین گؤزلریندن اؤپوروک. قوربان بایرامینی سئودیکلرینیزله برابر ساغلیق و حضور ایچینده گئچیرمنیزی دیله‌ییریک. بایرام بوتون اینسانلیغا خیرلی اولسون!..  بوتون آراخاداشلاری قوربان بایرامینی ان ایچدن دیلکلریمله قوتلورام, ساغلیق, باشاری و موتلولوقلار دیلیرم. هر شئی گؤنلونوزجه اولسون! تانری  سؤیلدیگین دوعا‌لاری، ائتدیگین عمل‌لری، کسدیگین قوربانلاری، وئردیگین صدقه‌لری قبول ائتسین. قوربان بایرامینیز قوتلو اولسون قایناق: http://salariyan.blogfa.com/post-1130.aspx

موناجات گئجه‌سی (عرفه اعمالی)

موناجات گئجه‌سی (عرفه اعمالی)

موناجات گئجه‌سی میرزا جواد تبریزی‌نین ریوایتی‌ایله دوققوزونجو گئجه موتبرّیک گئجه‌لردن و قاضی‌الحاجاتلا موناجات گئجه‌سیدیر. بو گئجه توبه قبول اولار و دوعا موستحب‌دیر. بو گئجه‌نین عیبادتی یوز یئتمیش ایل عیبادتی‌دک اجری وار. عرفه گئجه‌سینه نئچه عمل گلیب: 1. بو عیبارتله باشلانانان دوعا اوخونا : اَللّهُمَّ یا شاهِدَ کُلِّ نَجْوى وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى وَ عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهى کُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً کی ریوایت اولوب هر کس اونو عرفه گئجه‌سی و جومعه گئجه‌لری اوخویا، آللاه اونو باغیشلار. 2. [کفعمی‌دن نقل اولوب] عرفه گونو گلن عشر تسبیحاتی،‌ مین دفعه اوخونا. 3. «اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ» دوعاسی‌نین اوخونماسی کی عرفه گونو و جومعه گئجه گوندوزلرینه‌ده گلیب. عرفه گونونون دوعالاری دوققوزونجو گون عرفه گونو و عظیمه بایراملارداندیر هر چند کی بایرام آدینا آدلانماییب. عرفه بیر گوندور کی حق تعالا اؤز بنده‌لرینی طاعت و عیبادته چاغیریب و احسان و جود سوفره‌لرینی اونلارا آچیب و شئیطان بو گون داها ذلیل‌، داها قوولموش‌، داها حقیر و داها حیرصلی‌ اولار و ریوایت اولوب کی ایمام زین‌العابدین بو گون بیر ساییلین سسین ائشیدیر کی جماعتدن کؤمک ایستیر. ایمام اونا بویوردو: وای اولسون سنه بو گونده آللاهدان سووایلاردان کؤمک ایستیرسن؟ حال بوکی بو گونده ننه قارنیندا اولان اوشاقلارین‌دا آللاهین فضلیندن بی‌نصیب اولماماسینا اومید وار. بو گون اوچون عمللر ذیکر اولوب: 1. زوالدان قاباق غوسل ائله‌مک. 2. ایمام حسین(ع) زیارتی. کی مین حج و عمره و مین جهادان یوخاریدیر و او حضریتین زیارتینی بو گون اوخوماغا فضیلتین چوخ اولماسینا موتَواتیر حدیث وار و اگر بیر نفر توفیق تاپا بو گون او حضرتین موقدّسه قوبّه‌سی‌نین آلتیندا اولا، ثوابی عرفاتدا اولاندان آز اولمایاجاق. 3. عصر نامازین قیلاندان سونرا عرفه دوعالارینا مشغول اولمامیشدان آسمان آلتیندا ایکی رکعت ناماز قیلا و اؤز گوناهلارینا اعتیراف و ایقرار ائلیه تا عرفاتین ثوابینا رستیگار اولا و گوناهلاری باغیشلانا. زوال واختی اولاندا آسمان آلتینا گئده و ظهر و عصر نامازینی یاخشی رکوع و سجده‌ایله یئرینه گتیره و قورتولاندان سونرا ایکی رکعت ناماز قیلا. بیرینجی رکعتده حمددن سونرا، توحید و ایکینجی رکعتده حمددن سونرا، قُل یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ اوخونا. سونرا دؤرد رکعت ناماز قیلا و هر رکعتده حمددن سونرا توحیدی اللی دفعه اوخویا. کی بو ناماز همن حضرت امیرالمؤمنینین (ع) نامازیدیر. 4. شئیخ کفعمى مصباحدا بویورور ضعفی اولمایان کسه و دوعا اوخوماسینا مانع اولمایانا عرفه گونونون اوروجو موستحبدیر. 5. زوالدان قاباق غوسل ائله‌مک و عرفه گونوزو و گئجه‌سینده ایمام حسین(ع)-ین زیارتی. 6. حضرت رسول (ص)-ین عرفه گونو تسبیحلری کی آشاغیدا گلیر: سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ پاکدی او آللاه کی قبیرلرده امری جاریدیر. پاکدی او آللاه کی دریادا یولو وار. سُبْحانَ الَّذى فِى النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ پاکدی او آللاه کی دوزخ اوتوندا سلطنتی موجوددور. پاکدی او آللاه کی رحمتی بهشتده‌دیر. سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَاَ وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ پاکدی او آللاه کی قیامتده عدل و دادی قورولوبدی. پاکدی او آللاه کی آسمانی یوخاری آپاردی. پاکدی او آللاه کی یئری سردی. پاکدی او آللاه کی اوندان بیر پناه یوخدور مگر اؤزو ** سونرا یوز دفعه دئنه سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ پاکدی آللاه و حمد اونون اوچوندور و اوندان سووای معبود یوخدور و آللاه داها بؤیوکدو. 7. توحید سوره‌سی و آیةالکرسی و محمد و آل محمده (ص) یوز دفعه و بو دوعا اوخونا: لااِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَ یُمیتُ آللاهدان سووای معبود یوخدور، او تکدیر و شریکی یوخدور. پادیشاهلیق و حمد اونا مخصوصدور،دیریلدر و اؤلدورر. وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍ َقدیرٌ و اولدورر و دیریلدر، او اؤلمه‌ین دیریدیر. بوتون خئیرلر اونون الینده‌دیر و او هر شئیه قادیردیر. اون دفعه:  اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَیْهِ باغیشلانماق ایستیرم او آللاهدان کی اوندان سووای معبود یوخدور کی دیری و پاینده‌دیر و اونا ساری توبه ائلیرم. اون دفعه: یا اَللّهُ اون دفعه: یا رَحْمنُ اون دفعه: یا رَحیمُ اون دفعه: یا بَدیعَ السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ ائی آللاه * ای باغیشلایان * ائی مئهریبان * ائی یئری و گؤیلری یارالدان، ائی جلالت و ایکرام صاحیبی. اون دفعه: یا حَىُّ یا قَیُّومُ  اون دفعه: یا حَنّانُ یا مَنّانُ اون دفعه: یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اون دفعه: آمینَ ائی دیری و قالارگی * ائی چوخ عطالی و چوخ نعمتلی * ائی کی سندن سووای آیری معبود یوخدو * ایجابت ائله * 8. اون دفعه: ایمام صادقدن(ع)  ذیکر اولان صلوات  اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَىَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ یا مَنْ یَحوُلُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى وَبِالاُْفُقِ الْمُبینِ ائی آللاه سندن ایستیرم ، ائی او کس کی بوینومداکی داماریمدان منه داها یاخیندی. ائی او کس کی حاییل اولاندی اینسانلا اورگی آراسیندا، ائی او کس کی اعلا منظرده و آشکار اوفوقده‌دی یا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى یا مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَىْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ محمد ائی عرشه ایستیلاسی اولان رحمان، ائی او کس کی اونا تای بیر شئی یوخدور و او ائشیدن و گؤرندیرر، سندن ایستیرم کی  محمد و اونون اهل بئیتینه سلام و صلوات گؤنده‌ره‌سن. و اؤز حاجتیوی ایسته‌کی یئرینه گتیریله‌جک انشاءالله. پس اوخو بو صلواتی کی حضرت ایمام صادقدن(ع) نقل اولوب کی هر کس اوخویا محمد(ص) و اونون اهل بئیتینی سئویندیره‌جک. صلوات دئنه: اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ وَیا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَْوَّلینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَّْخِرینَ ائی آللاه ائی عطا ائلیه‌نلرین لاپ باغیشلایانی، ائی لاپ یاخشی ایسته‌نیلن کی اوندان مهریبانلیق ایسترلر، محمد و اونون اهل بئیتینه قاباکیلار زومره‌سینده صلوات گؤندر، محمد و اونون اهل بئیتینه سونراکیلار زومره‌سینده صلوات گؤندر. وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِهِ فِى الْمَلاَءِ الاَْعْلى وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الْمُرْسَلینَ اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسیلَةَ وَالْفَضیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ وَالدَّرَجَةَ الْکَبیرَةَ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ و محمد و اونون اهل بئیتینه ملأء اعلاده صلوات گؤندر. و محمد و اونون اهل بئیتینه مورسل‌لر زومره‌سینده صلوات گؤندر. ائی آللاه محمد و اونون اهل بئیتینه یوخاری درجه، فضیلت، وسیله، رفعت و شرف عطا ائله. ائی آللاه من ایمان گتیردیم حضرت محمده (ص) بونونلا بئله‌کی اونو گؤرمه‌میشم. فَلا تَحْرِمْنى فِى الْقِیمَةِ رُؤْیَتَهُ وَارْزُقْنى صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنى عَلى مِلَّتِهِ وَاسْقِنى مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنَّیئاً لا اَظْمَاءُ بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْنى فِى الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مِنّى تَحِیَّةً کَثیرَةً وَ سَلاماً . پس قیامت گونو منی اونون گؤروشوندن محروم ائله‌مه و اونونلا هم‌صؤحبت اولماغی منه عطا ائله، منی اونون دینینده اؤلدور، و اونون گووارا و جان‌وئرن حوضوندان(کوثر حوضو) منی سیراب ائله کی اوندان سونرا سوسامایاجاغام، البته سن هر زادا قادیرسن. ائی آللاه من ایمان گتیردیم حضرت محمده (ص) بونونلا بئله‌کی اونو گؤرمه‌میشم، پس بهشتده اونون اوزون منه گؤرست. ائی آللاه محمده (ص) مندن چوخلو تحیّت و سلام گؤندر. 9. ام داوود دوعاسی اوخونا. 10. چوخ ثوابی اولان بو تسبیح دئییلسین: سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ یَبْقى رَبُّنا ویَفْنى کُلُّ أَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ  پاکدی آللاه هر کسدن قاباق، پاکدی آللاه هر کسدن سونرا، پاکدی آللاه هر کس‌له، پاکدی آللاه کی باقی قالار بیزیم آللاهیمیز و فانی اولار هر کس، پاکدی آللاه او پاکلیق کی تفضیل تاپار تسبیح دئینلرین تسبیحینه. وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً مَعَ کُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحِینَ فَضْلاً کَثیراً لِرَبِّنَا الْباقى وَیَفْنى کُلُّ اَحَدٍ پاکدی آللاه او پاکلیق کی تفضیل تاپار تسبیح دئینلرین تسبیحینه چوخلو تفضیل، هر کسدن قاباق، پاکدی آللاه او پاکلیق کی تفضیل تاپار تسبیح دئینلرین تسبیحینه چوخلو تفضیل، هر کسدن سونرا پاکدی آللاه او پاکلیق کی تفضیل تاپار تسبیح دئینلرین تسبیحینه چوخلو تفضیل، هرکس‌له بیرلیکده، پاکدی آللاه او پاکلیق کی تفضیل تاپار تسبیح دئینلرین تسبیحینه چوخلو تفضیل بیزیم ربّیمیزه کی باقی قالار و اوندان سووای فانی اولار هرکس. وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً لا یُحْصى وَلا یُدْرى وَلا یُنْسى وَلا یَبْلى وَلا یَفْنى وَلَیْسَ لَهُ مُنْتَهى وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَدوُمُ بِدَوامِهِ وَیَبْقى بِبَقآئِهِ فى سِنِى الْعالَمینَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَیّامِ الدُّنْیا وَساعاتِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ و پاکدی آللاه او پاکلیق کی سایا گلمز، بیلینمز و یاددان چیخماز و کؤهنه‌لمز و فناسیزدیر و آخیری یوخدور و پاکدی آللاه او پاکلیق کی اونون دوامی‌ایله دوام تاپار و اونون بقاسی‌ایله باقی قالار بو دونیانین و ساییر دونیالارین ایللری بویو قدر، و دونیالارین آیلاری قدر، و گئجه گوندوزون ساعتلری قدر. وَ سُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا لا یُحْصیهِ الْعَدَدُ وَلا یُفْنیهِ الاَْمَدُ وَلا یَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَکَ اللّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ سونرا دئنه: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ تا دوعانین آخیرینه‌جن لاکین هر سُبْحانَ اللّهِ یئرینه الْحَمْدُلِلّهِ دئنه. و پاکدی آللاه ابد ابدیته قدر اولونجا و ابدیت‌ایله بیرلیکده، ائله‌کی سایا گلمز و زمان و مودّت اونو قطع ائلیه‌بیلمز، موبارکدی آللاه اَن یاخشی یارالدان* و سیتاییش اونون اوچوندور هر کسدن قاباق و سیتاییش اونون اوچوندور هر کسدن سونرا* و چون «اَحْسَنُ الْخالِقینَ»ـه یئتیشدین دئنه: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا آخیره‌دک «سُبْحانَ اللّهِ» یئرینه «لا اِلهَ اِلا اللّهُ» دئنه  و سونرا دئنه: وَ اللّهُ اَکْبَرُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا آخیره‌دک کی «سُبْحانَ اللّهِ» یئرینه «اَللّهُ اَکْبَرُ» دئنه سونرا بو دوعانی اوخویارسان : اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَیَّاءَ لاپ یاخشی یارالدان* آللاهدان سووای هئچ معبود یوخدور هرکسدن قاباق* پاکدی آللاه* آللاهدان سووای هئچ معبود یوخدور* آللاه هر وصفدن داها بؤیوکدور هر کسدن قاباق* پاکدی آللاه* آللاه هر وصفدن داها بؤیوکدور* 11. ایمام حسین (ع) زیارتی عرفه گونو اوخونسون. 12. عرفه گونونون آخیرینده بو دوعا اوخونا: یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبى لا تَضُرُّکَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَکَ لى لا تَنْقُصُکَ فَاَعْطِنى ما لا یَنْقُصُکَ وَاغْفِرْ لى ما لایَضُرُّکَ و هابئله اوخو : اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنى خَیْرَ ما عِنْدَکَ لِشَرِّ ما عِنْدى فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنى بِتَعَبى وَ نَصَبى فَلا تَحْرِمْنى اَجْرَ الْمُصابِ عَلى مُصیبَتِهِ ائی آللاه البته منیم گوناهلاریم سنه ضرر یئتیرمز و منی باغیشلاماق سندن بیر شئی آزالتماز پس منه عطا ائله او زادی کی سندن بیر شئی آزالتماز و منی باغیشلا او زادا کی سنه ضرر یئتیرمز.* ائی آللاه منیم یانیمدا شرّه گؤره یانیندا اولان خئیردن منی محروم ائله‌مه، پس اگر یورقونلوق و رنجیمه رحم ائله‌میرسن موصیبت گؤرموش آدامین پاداشیندان محروم ائله‌مه.

اوشاقلارین بئش سئویملی خیصلتی

	اوشاقلارین بئش سئویملی خیصلتی
ایسلام پیغمبری حضرت محمد (ص) بویوروب:   اوشاقلاری بئش خیصلتلرینه گؤره سئویرم:  بیرینجی: اونلار چوخ آغلارلار ایکینجی: تورپاغینان اوینارلار (تواضوعکاردیلار) اوچونجو: داعوالاری کینه‌لی دئییل دؤردونجو: صاباح اوچون هئچ زاد ذخیره ائله‌مزلر بئشینجی: دوزلدرلر سونرا خرابلارلار (هئچ زادا اورک باغلامازلار)     قال رسول الله:     اُحِبُّ الصِّبیانَ لِخَمسٍ :     اَلاوَّلُ : اَنـَّهُم هُمُ البَکّاؤونَ     وَالثّانى : یَتَمَرَّغونَ بِالتُّرابِ     وَ الثّالِثُ : یَختَصِمونَ مِن غَیرِ حِقدٍ     وَ الرّابعُ : لا یَدَّخِرونَ لِغَدٍ شَیئا     وَ الخامِسُ : یُعَمِّرونَ ثُمَّ یُخَرِّبونَ        مواعظ العددیّه،

باقر العلوم(ع)؛ سونّی و شیعه اونون علمیندن دانیشیر

باقر العلوم(ع)؛ سونّی و شیعه اونون علمیندن دانیشیر

ذیحجه‌نین یئددیسی ایمام باقرالعلومین (ع) شهادت گونو ایله موصادیفدیر. بیر ایمام کی موساعید اولمایان شراییطده حقیقت و ایلاهی معاریفین یایماسینا چالیشدی و گئنیش عملی فعالیت یاراتدی و ائلیه بیلدی کی شیعه‌نین حقانیّت اصولینی کامیل‌لتسین. شیعه‌لرین بئشینجی ایمامی اولان ایمام باقرالعلوم (ع) هیجرتین 57-جی ایلینده مدینه‌ده دونیایا گؤز آچدی. آدی محمد و کونیه‌سی ابوجعفر و لقبی باقرالعلومدیر. ایمام محمد باقرین(ع) آناسی (ام عبدالله) ایمام حسنین (ع) قیزیدیر و بو جهتدن او حضرت بیرینجی شخصدیر کی هم آنا و هم آتا طرفیندن فاطمی و علوی‌دیلر. او حضرتله موعاصیر اولان خلیفه‌لر بونلاردیر: ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزیدبن عبدالملک وهشام بن عبدالملک. ایمام باقرین (ع) علمی او قدر یوخاریدیر کی طبری، بلاذری، سلامی، ابی داود و... کیمی سونّی عالیملر و تاریخچیلر اؤز کیتابلاریندا او حضرتین سؤزلریندن گتیریبلر و کیتابلاری‌نین یئر به یئرینده "قال محمدبن علی" و "قال محمدالباقر" جومله‌سی گؤزه دَییر. ایمام باقر (ع) زمانی چوخلاری مدینه‌یه گلدیلر کی او حضرتین علمیندن ایستیفاده ائتسینلر. ایمامین تربیت ائتدیگی شاگیردلردن جابر بن عبدالله انصاری، ابان بن تغلب، زراره بن اعین، حمران بن اعین وجابر جعفری‌یه ایشاره ائتمک اولار.

منه ناماز دوشمور !!!

منه ناماز دوشمور !!!

دوستلارین بیری یازمیشدی: دونن آلتی آیدان سونرا ، یئنیدن ناماز قیلماق قرارینا گلدیم. دوروب دستاماز آلیب ، بیز بیز توکلرین اوستونه مسح چکیب، هامیسینی یاتیرتدیم. بویون سحر چاغی‌دا دوروب سحر نامازینی قیلیب، اوخولا گئتمگه یولا دوشدوم. ایندی بی‌یول اژدها وارد میشود: سرویسی گؤزله‌ییردیم...بو حالدا بیردن بیر چرخچی ووردو منه، ییخیلیب تومان زاد جیریلدی. ایلک زنگ، «فیزیک» سیناو آلدی + کورلادیم. ایکینجی زنگ «زبان» سیناو آلدی، سوآللاری اؤنجه‌دن بیلیب، تغلوب یازمیشدیم، آنجاق بیر شوماره دوشمه‌میشدی، بوتون تئستی سوآللار یانلیش اولدو. اوچونجو زنگ «زیست» سیناو آلدی، آفتاها گؤتوردوم نومره‌یه. دؤردونجو زنگ‌ده «شیمی» سوروشوب 15 باسدی دفتره. آخشام کوکه آلیب گلنده، گیردیم قنووا. گئجه‌ده دیشیم قودوردو... * دای بو سونوجا یئتیشدیم کی ناماز منه دوشمور و بوندان بویانادا قیلمیاجیام! ساکی دئدیک ناماز قیلساق،آلله لوطفون چوخالدار، آنجاق بویون یئر-گؤیدن یاغدی منه.... آلله جانیم! بو نه موسلمان‌چیلیقدی با اااا؟ دئگینن گؤراخ بیر؟؟؟؟؟ جوابینا یازدیم: بیلیرسن نیه سنه ناماز دوشمور؟ سن نامازینا ایدامه وئرسه ایدین ایشین حتماً حل اولاردی. آخی سنین مثلین بونا بنزر کی بیر گؤزل کاسانی اود اوستونده داغلادیبسان و ایندی ایستیسن اونا شیرین شربت تؤکه سن, کاسا داغ اولدوغوندان اوّلده بیر تاسیلدار و های کویو گؤیه قالخار, آما یاواش یاواش حیرصی یاتار و آرام اولار.