دین خادیمی din xadimi
دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلاردین خادیمی din xadimi
دین, حکایه, تکنولوژی و ساییر موضوعلاردا یازیلارعلاقه (فانتاستیک پووئست) 10 سونونجو بؤلوم
علاقه (فانتاستیک پووئست) 10 سونونجو بؤلوم
یازار: آنار
رسول اوغلو
***
«پسیخیاتر»-آستروفیزیکین رنگی قاچدی:
—نه قاپی، نه منزیل؟ سیز نه دانیشیرسیز؟
—باخ بو قاپی — دئیه اؤیرنجی اوتاقداکی قاپییا طرف چئوریلدی و چیلغینلیقلا چیغیردی:— آمان الله، بو دا بیر فوکوس! یوخ، سیز دوغرودان داهی‌سینیز. من ایندیجه بو قاپیدان ایچری گیردیم و قاپی‌دا آچیق قالدی، آما بیر باخین، — او یئنه‌ده تاختا‌لارلا چالین-چارپاز میخلانیب. داها سؤزوم یوخدور، گؤزو باغلیجیلیغینیز اعلا‌دیر.
—بیلیرسیز نه وار؟—دئیه «پسیخیاتر»-آستروفیزیک تمکینله دانیشماغا باشلادی. او هله‌ده ساپ‌ساری ایدی، آما گؤرونور اؤزونو اله آلا بیلمیشدی. — من بیلمیرم کی، سیز بوتون بو سؤزلرله نه دئمک ایسته‌ییرسیز. بلکه آنام منیم بوردا اولماغیمدان ایستیفاده ائدیب منزیلی روحی خسته‌یه وئریب. من بئله دوشونمک ایسته‌مزدیم، آما هر حالدا منه ائله گلیر کی، سیز ناحاق ایچیرسینیز.
—یاخشی، — اؤیرنجی آلدادیجی بیر ساکیتلیکله موصاحیبینه باخدی. — گؤرک روحی خسته هانسیمیزدیر و کیم-کیمی دلی ائده‌جک. بو ساعت من سیزین گؤزونوز قارشی‌سیندا بو قاپینی آچاجام.
پسیخیاتر هیه‌جانلا:
—یوخ، یوخ، — دئدی، اونون رنگی داها دا قاچدی.
—هه، جادولارینیزین سیرّی آچیلا‌جاق، اوندان قورخورسونوز؟ من ایندیجه بو قاپینی آچاجام و سیزی قونشو منزیله آپاراجام. اورا کی، بایاق اورادا سیز بیغسیز پسیخیاتر ایدینیز. یا بلکه قارداشینیزدیر اوردا، بیلمیرم، هر حالدا من سیزین هامینیزی ایفشا ائده‌جم، بوتون سیزین موردار عاییله‌نیزی! گؤروم نه سببدن منیم باشیما بو اجلاف اویونلاری آچیرسینیز.
اؤیرنجی ائله بیل قیزدیرما ایچینده، آددا-بوددا دانیشیردی.
«پسیخیاتر»-آستروفیزیک حیرصلنمکدن داها آرتیق تعجوبلنیردی و اونون مات قالماسی، ساده‌لؤوح تعجوبو اؤیرنجینی داها دا اؤزوندن چیخاریردی. اؤیرنجی چیلغین بیر حرکتله تاختا‌لاری قوپارتدی، دارتیب قاپینی آچدی و آددیم آتدی. آما گؤزلری قارشی‌سیندا 20 مرتبه هوندورلوگونده‌کی بوشلوق گیردابینی گؤرن آن دمیر بارماقلار اونون کؤینگی‌نین بوینوندان یاپیشدی و ساخلادی — بو ائو صاحیبی‌نین بارماقلاری ایدی.
پسیخیاتر-آستروفیزیک:
—دلی اولموسوز؟ — دئدی. — آخی بورا‌داکی بالکون نئچه ایلدیر اوچوب، اودور کی، بیز ده بو قاپینی میخلامیشیق. اوتورون.
ائو صاحیبی اؤیرنجینی اوتوزدوردو و هله‌ده آچیق قاپییا چپ-چپ باخا‌راق اوتاقدان چیخدی، بیر ایستکان سو گتیردی، اؤیرنجی‌یه اوزاتدی:
—ایچین.
اؤیرنجی ایچدی و بیر قدر ساکیتلشدی. او اؤزونو ازگین حیسّ ائدیردی. ائله بیل هر شئیدن بئزمیشدی، هر شئیدن بیقمیشدی، هر شئیدن اوسانمیشدی، دونیادا هر شئیه قارشی لاقئیدلیک دویوردو.
ائو صاحیبی:
—اؤزونوزو پیس حیسّ ائدیرسیز؟ — دئیه خبر آلدی. اؤیرنجی تام بیر بیگانه‌لیکله:
—بیلمیرم، — دئدی.
—دینجلین. هر شئی کئچیب گئدر. گؤرونور، ایچکی سیزه چوخ پیس تأثیر ائدیر. بیر ده کی... من چوخ ناموناسیب واختدا گلدیم... گرک منی باغیشلایاسینیز... بیلسه‌یدیم...
اؤیرنجی:
—عئیبی یوخدور، — دئدی.
—من ائله بیل لاپ گؤیدن دوشدوم، — ائو صاحیبی ائله هئی اؤزونه برائت قازاندیرماغا چالیشیردی. — خاریجدن بیر آز قاباق گلمیشم و یئنه‌ده گئدیرم. ایندی‌ده باشقا اؤلکه‌یه، باشقا کونگیره‌یه. واخت مسأله‌سینه حصر اولونموش کونگیره‌یه. واختین فلسفی و فیزیکی ماهیتینه حصر اولونموش کونگیره‌یه. ایجازه وئررسینیز سیقارئت چکیم؟
اؤیرنجی یونگولجه باشینی ترپتدی، یعنی کی، هه، بویورون، سونرا ایکینجی دفعه باشینی یئلله‌دی، یعنی کی، یوخ: موصاحیبی اونا سیقارئت تکلیف ائدیردی. ائو صاحیبی سیقارئتینی آلیشدیردی و درین قوللاب ووردو — سیقارئتین خوش، شیرین‌تهر عطری واردی.
—بیلیرسیز، — دئیه ائو صاحیبی یئنیدن سؤزه باشلادی، — بوتون بو کونگیره‌‌لرین هئچ بیر اهمیتی یوخدور. باخ من ایندیجه چوخ بؤیوک بیر کونگیره‌دن گلیرم، بایاق سیزه دئدیم. اوزاق دونیا‌لارلا علاقه پروبلئمینه حصر اولونموشدو کونگیره. بوتون اؤلکه‌لردن ان مشهور عالیملر توپلاشمیشدی. معروضه‌لر، معلوماتلار، فیلملر، فوتولار، لئنت یازیلاری، نه بیلیم داها نه‌لر، نه‌لر. آنجاق منیم فیکریمجه، بو پروبلئم کؤکوندن یانلیش قویولور. سیزی یورمورام کی! تاکسینی 7-30-آ سیفاریش ائله‌میشم، اودور کی، هله یاریم ساعت‌ده زهله‌نیزی تؤکه‌جم... بلی... مسأله بئله‌دیر کی، منیم فیکریمجه کوسمیک علاقه‌لر پروبلئمینه تامامیله باشقا پرینسیپلرله(اصول‌لارلا) یاناشماق لازیمدیر. توتالیم، باخ، او کونگیره‌ده نه‌دن دانیشیلیردی؟ آرئسیبودا نهنگ(بؤیوک) بیر رادیوتئلئسکوپ قورولوب. بو تئلئسکوپون واسیطه‌سیله کوسموسون درینلیکلرینه معلومات گؤندریلیب. نه باره‌ده؟ او باره‌ده کی، بیز—یئر آداملاری اونلوق سای سیستمیندن ایستیفاده ائدیریک. بئش آتومو ان واجیب ساییریق. ایکی آیاغیمیز، بیر باشیمیز وار. یئر اوزونده ساییمیز دا یئددی میلیاردا یاخیندیر. چوخ عجب. منی باغیشلایین، آما بو اصوللا قیزا ائلچی گئتمک و اوغلان حاقیندا معلومات وئرمک اولار — پئشه‌سی بو، وظیفه‌سی بو، پولو-دؤولتی بو قدر، قوهوم-اقرباسی فیلان‌کسلر و س. و س. آما کوسمیک کونتاکتلاری بو اصوللا یاراتماق اولماز. مثلاً، چیکاقو اونیوئرسیتئتی‌نین پروفئسورو درئیک، بومبئی اونیوئرسیتئتی‌نین پروفئسورو موکئرچی، یاپونیا‌دان بیر پروفئسور، آدی یادیمدا دئییل، چیخیش ائتدیلر. اونلارین هامیسی نئچه ایللردیر کی، چوخ قووّتلی رادیوتئلئسکوپلار و کامپیوترلر واسطه‌سیله یاخین قالاکتیکا‌لاری ایزله‌ییرلر، رادیوسیقناللاری یازیرلار، آما نه نتیجه حاصیل اولوب؟ هامیسی عئینی بیر نتیجه الده ائدیبلر، یعنی هئچ بیر نتیجه — اولدوزلار سوسوب. ایندی‌ده اوتوروب باشلارینی سیندیریرلار: اگر دوغرودان‌دا اوزاق اولدوزلاردا حیات وارسا، بس نییه اورداکیلار های وئرمیرلر؟! اگر بیزیم رادیو و تئلئسیقنال‌لاریمیزی ائشیدیرلرسه، نییه دسته‌یی قالدیریب جاواب وئرمیرلر — او گولومسوندو و قیریق مفتیل‌لی تیلیفون دسته‌یینی گؤستردی. من تیلیفون دسته‌یینی نظرده توتورام — سونرا نه ایسه دوشونوب علاوه ائتدی — یئری گلمیشکن، بو تشبیه تصادوفی‌ده اولسا، چوخ دقیقدیر. بیز کوسموسلا محض بو جور تیلیفونلا، قیریق تئل‌لی تیلیفونلا، علاقه‌سیز تیلیفونلا دانیشماغا جهد ائدیریک. تصوّور ائله‌یین کی، بعضاً نه جور معنا‌سیز ایشلر گؤرولور. بیر نئچه ایل بوندان قاباق آمئریکا‌لیلار کوسموسا روک-ن-رولل موسیقیسی‌نین مئلودیا‌لارینی گؤندرمیشلر. ایندی‌ده اوتوروب باشلارینی بولاییرلار — نییه بیر جاواب چیخمادی. بلکه بو موسیقینی اورا-داکیلار بگنمه‌ییب. ائله بیل بو رادیو دینله‌ییجیلرین سیفاریشیله کونسئرت-زاددیر. مروزچیلردن بیری حتی بئله بیر فیکیر آتدی اورتالیغا: دئییر، شوبهه‌سیز، کوسموسدان بیزه خبرلر گؤندریرلر، آما یوز ایلده بیر دفعه. یوز ایل بوندان قاباق، نئچه یوز، نئچه مین ایل بوندان قاباق یئر اوزونده رادیو یوخ ایدی کی، ایسماریشلاری(پیاملاری) قبول ائده بیلک. ایندی آز قالیب، بو سفر کوسموسدان بیزه رادیو واسطه‌سیله پاپاق ائله‌ین کیمی باشا دوشه‌جه‌ییک. بیشمیش تویوغون گولمگی گلیر بئله سؤزلره. البته، باشقا چیخیشلار دا اولدو. بعضیلری دئییردیلر، جانیم، اولا بیلسین کی، قاللاکتیک علاقه سیستمی تامامیله باشقا پرینسیپلر اساسیندا قورولور. آما بئله دئینلر ده آخیردا نیکبین‌لیکله نتیجه چیخاریردیلار: هئچ کئفیمیزی پوزمایاق، اورگیمیزه سالمایاق، گئج-تئز بیز ده بو علاقه پرینسیپ‌لرینه ییه‌لنه‌جه‌ییک. نه دئیه‌سن؟
گؤرونور بیزیم شعوروموز علاقه‌نین تامامیله باشقا نؤوعونو آنلاماغا، تکرار ائدیرم باشقا نؤوع علاقه پرینسیپلرینی درک ائتمگه قادیر دئییل. اودور کی، اوتورموشوق نهنگ تئلئسکوپلارین یانیندا و گؤزله‌ییریک. جوربجور سیقنال‌لار گؤزله‌ییریک. هله چوخ گؤزلیه‌جه‌ییک. چونکی بیزه ائله گلیر کی، کوسمیک علاقه بالیق توتماق کیمی بیر شئیدیر، تورونو آتیب اوتورموسان چای قیراغیندا، گؤزله‌ییرسن بالیق هاچان گلیب دوشه‌جک. یاخشی، دئیک کی، من ایفراتا واریرام، مسأله‌نی توندلشدیریرم: بیز اونیوئرسال شیفر-سیقنال‌لار، آنلاشیقلی رمزلر، ایشاره‌لر گؤندریریک کوسموسا. یاخشی، اولسون، آما بوتون بو اؤزفالیت نه دئمک‌دیر؟ بیزه ائله گلیر کی، اوزاق دونیا‌لارلا علاقه یاراتماق — رادیو هَوَسکارلیغی کیمی بیر شئیدیر، تصادوفاً ائفیرده باشقا بیر رادیو هَوَسکارین اولترا قیسا دالغالارییلا راستلاشا‌جاقسان. آما آخی، منیم فیکریمین مغزی اودور کی، کوسمیک علاقه تامام باشقا جور، گؤزلنیلمز و ایضاح اولونماز بیر شکیلده‌ده مئیدانا چیخا بیلر. یعنی بیز اینسانلارین درک ائده بیلمیه‌جه‌ییمیز بیر شکیلده. باخ، اوتوروب گؤزله‌ییریک، گؤزله‌ییریک کی، بیزیمله دانیشسینلار. آما بلکه بیزیمله چوخدان دانیشیرلار و ان موعاصر جیهازلار واسطه‌سیله دئییل، باشقا اصوللا. بلکه باخ ائله ایندی‌نین اؤزونده، بو اوتاغین ایچینده دانیشیرلار بیزیمله، آما بیز باشا دوشه، آنلایا، درک ائده بیلمیریک. — او، درین بیر قوللاب ووردو، بایاقدان بری داوام ائدن، اوزون، پراکنده مونولوقوندا(بیر طرفلی دانیشیق) بو ایلک فاصیله ایدی. — آخی اوزاق دونیا‌لارین ساکینلری — یئنیدن سؤزه باشلادی — بیزیمله تامام باشقا کانال‌لار واسطه‌سیله علاقه یاراتماغا تشبوث ائده بیلرلر. تامامیله باشقا رابطه فورماسیندان ایستیفاده ائده بیلرلر. بلکه بیزه معلوم اولمایان ایمکانلارا مالیکدیرلر و بئینیمیزه، شعوروموزا، پسیخیکامیزا تأثیر گؤستره بیلیرلر. اونلار حتّا بیزیم بئینیمیزین ایمکانلارینی — دونیانی منطیقسیز درک ائتمک ایمکانلارینی یوخلایا دا بیلرلر. من چوخ غلیظ دانیشمیرام کی، فیکریم سیزه آیدیندیرمی؟
اؤیرنجی:
—تخمیناً، — دئدی.
—بلی، بو اوزاق عالملر بیزه رادیو، تئلئ و باشقا بیزیم قاورایا بیلجه‌ییمیز ایشاره‌لر واسطه‌سیله دئییل، تامام باشقا اصول‌لارلا موراجعت ائده بیلرلر. یاخود بیز و اونلار عیانی شکیلده گؤروشمه‌لی اولساق، یعنی اونلار بیزیم پلانئتیمیزه(سیاره‌میزه) تشریف گتیرمه‌لی اولسا، بو گؤروشو بیز بو گون، تقریباً، نئجه تصوّور ائدیریک؟ نه‌دنسه بیزه ائله گلیر کی، اونلار پلانئتیمیزه ایری کوسمیک گمیلرده گله‌جک، نهنگ کوسمودروملارا دوشه‌جکلر. نییه؟ آخی کیم دئدی کی، اونلار — اوزاق عالملرین ساکینلری، — چوخ ایری، آزماندیلار و یا حتّا ائله بیزیم بویدا، آداملار بویدا اولما‌لیدیرلار. لاپ قوی ان ایری اولدوزلاردا یاشاسینلار، آخی بونون اونلارین ظاهری اؤلچولرینه، بوی-بوخونلارینا هئچ بیر دخلی یوخدور. اونلار ان گؤرونمز میکروبدان بئله کیچیک مخلوقلار اولا بیلر. تامامیله جیسمسیز وارلیقلار دا اولا بیلرلر، مثلاً، شوا، گاز شکلینده، سس شکلینده. کیم دئییر کی، مثلاً، سس—شعورلو وارلیق اولا بیلمز. تصوّور ائدیرسیز بوتون بیر اولدوزون شعورلو ساکینلری—یالنیز سسلردیر. پوئزیا‌دیر، ائله‌می؟ و اگر بو تیپلی کوسمیک قوناقلار بیزیم پلانئته تشریف بویورا‌جاقلارسا، یا حتی آرتیق چوخدان بویورموشلارسا، اونلارین یئر اوزونده‌کی مسکنی، قبول مئیدانچاسی اینسان بئینی‌نین گوشه‌لری‌ده اولا بیلر.
کیشی ائله دانیشیردی ائله بیل معروضه اوخویوردو، بلکه بو دوغرودان دا اونون کونگیره‌ده اوخودوغو یا اوخومادیغی معروضه ایدی.
—آخی نییه بیز راضی اولموروق کی، کاییناتین باشقا گوشه‌لرینده تامامیله آیری — شوار قانونلاری مؤوجوددور — بیزیم سبب-نتیجه باغلیلیغیندان فرقلَنَن قانون سیستمی. و اونلارین بیزیمله علاقه‌سی یالنیز او زامان مومکون اولا بیلر کی، اونلار بیزیم ایقتداریمیزا — بو قانونلاری آشیب کئچمک ایقتداریمیزا اینانسینلار. دونیانی درک ائتمکده بو منطیقی سبب-نتیجه باغلی‌لیغینی آشا بیله‌جک بیر قودرت وارمی اینسان شعوروندا؟ اونلاری محض بو ماراقلاندیرا بیلر. اونلار بئینیمیزین بونا حاضر اولوب-اولماماسینی یوخلایا، موعایینه ائده بیلرلر. شعوروموز مومکون‌سوزلوگو قبول ائده بیلیرمی؟ یا بلکه اونلار هله بیزیم بئینیمیزی — حاضیرلاییرلار — باشقا بیر منطیق سیستمینی قاوراماق اوچون حاضیرلاییرلار. و اونلارین بیزیمله علاقه یاراتماق جهدلری محض بو ساحه‌ده‌دیر: بئینیمیزده‌کی سبب-نتیجه باغلی‌لیغینی قیرماق، آغلیمیزین قورولوشونو دَییشمک. آخی بیزیم بوتون ایدراکیمیز و کوسمیک علاقه‌لر یاراتماق تشبّوثوموز آنجاق و آنجاق بو منطیقه، سبب-نتیجه باغلی‌لیغینا اساسلانیر. آمان الله، بیز نئجه اؤز-اؤزوموزدن موشتبئهیک، نئجه ده قطعی حؤکم وئریریک. کاییناتی آنجاق بیزیم منتیقیمیزله درک ائتمک اولار!؟ ایکی دفعه ایکی موطلق دؤرددور! هر یئرده، هر زامان، کاییناتین هر گوشه‌سینده! آخی بیر زامانلار بیز اینسانلار عئینی اینادلا اینانیردیق کی، یئر حرکتسیزدیر، گونش اونون باشینا دولانیر و آیری جور دوشوننلری آسیب-کسیر، اوددا یاندیریردیق. من یالنیز دین فاناتیکلرینی، اینکی‌ویزیسیانی نظرده توتمورام. هلم-هلم آداملار دئییل، پتولومئی کیمی اؤز زمانه‌سی‌نین ان پارلاق ذکاسی دا بونا — یئرین مرکز اولماسینا، گونشین اونون باشینا دولانماسینا اینانیردی. بیز ایسه، اؤز زمانه‌میزین پتولومئیدن قات-قات آشاغی اولان ذکا‌لاری، عئینی بیر اینادلا باشقا شئیه اینانیریق: یئر کوره‌سی گونشین باشینا دولانیر. بونا ذرّه‌جن شوبهه‌میز یوخدور، نئجه کی، پتولومئیین‌ده اؤز ایدعا‌لارینا هئچ بیر شکّ-شوبهه‌سی یوخ ایدی. یاخشی، بس بیردن صاباح، بیزیم تصوّور بئله ائله‌یه بیلمدیگیمیز تامام باشقا کشفلر و قانونلار اساسیندا معلوم اولدو کی، یوخ، یئر گونشین دئییل، گونش یئرین باشینا فیرلانیر. اوندا نئجه؟ طبیعی کی، بونو من ظارافاتلا دئییرم، آما پرینسیپین اؤزو جیدّیدیر.
او نفسینی دردی و اؤسکورمگه باشلادی. عئینیله آناسی کیمی اؤسکوروردو، اوزون-اوزادی قورو اؤسکورکله. بیر آز ساکیت اولوب ایستکانی گؤتوردو. مطبخه کئچدی، بو آدامین نه‌دن دانیشدیغینی، اونا نه‌یی ایثبات ائلمگه چالیشدیغینی اؤیرنجی عغیل‌لی-باشلی آنلامیردی هئچ. اؤیرنجی ایندی یالنیز بیر شئی دوشونوردو: اگر ایندی بو آدام مطبخدن قاییتماسا، بیر ده هئچ بیر واخت گؤرونمه‌سه، تامامیله آنلاشیلماز شکیلده منزیلدن غئیب اولسا و یاخود قاییتسا، اما، قیافه‌سی، صیفتی تامام باشقا جور اولسا — مثلاً ساچلاری چال، یاخود باشی داز کئچل، یا ائله اولدوغو کیمی قاییتسا، آما اونو، اؤیرنجینی تانیماسا، اؤزونو تامامیله آیری بیر آدام کیمی آپارسا — بوتون بونلارین هئچ بیری آرتیق اؤیرنجینی تعجّوبلندیره بیلمز. اونون ایندی کئچیردیگی یگانه حیسّ — تام بیر دوشونجه بیگانه‌لیگی ایدی، هئچ بیر فیکیر زحمتینه قاتلاشماق ایسته‌میردی، هئچ بیر شئیی درک ائتمگه، آنلاماغا، ایضاح ائتمگه هَوَسی قالمامیشدی.
ائو صاحیبی اوتاغا قاییتدی. بیغلاری یاش ایدی. ایندیجه سو ایچمیشدی.
دیوار ساعتینا باخیب:
—داها لاپ آز قالیب — دئدی. — ایندیجه سیزی ساکیت بوراخاجام، باشینیزی آغریتمایاجام. تاکسی اون دقیقه‌دن سونرا گله‌جک. یئری گلمیشکن، واخت حاقّیندا. واختی نئجه تعیین ائتمک اولار؟ کیم منه ایثبات ائده بیلر کی، واخت گئری‌یه یوخ، ایره‌لی‌یه گئدیر؟ واختدان صؤحبت گئدنده گئری نه‌دیر، ایره‌لی نه؟ نه موعیّنلشدیریر واختی؟ باخ، بو جیهاز، — او دیوار ساعتینی گؤستردی،— بو قورولو مئخانیزم؟ دئیه‌جکسیز گونش تسیکلی — گوندوز-گئجه، یای-قیش. آما آخی گونشله باغلی بو حسابلار یالنیز بیزیم پلانئتلر سیستمینه عاییددیر. بو سیستم ایسه کاییناتدا — ذرّجیکدیر، توزدور. بس گونشین اؤزونده واخت نئجه اؤلچولور؟
اؤیرنجی:
—بیلمیرم، — دئدی.
—آما آخی واختین تامام باشقا آنلاییشی‌دا اولا بیلر.— او، سانکی آرتیق اؤیرنجی ایله یوخ، اؤزو اؤزویله دانیشیردی. — سیز هئچ واختین نیسبی‌لیگی حاقیندا معیشت سپکی‌سینده، عادی حیات میثال‌لاری سپکی‌سینده دوشونموسونوزمو؟ — دئیه یئنه اؤیرنجی‌یه موراجعت ائتدی.
—یوخ.
—من ایسه دوشونموشم. تصوّور ائدین کی، یاتمیسیز. بو زامان قاپینیز دؤیولور، یاخود تیلیفون زنگ چالیر. یوخودا یوخ ها، گئرچکلیکده. گئرچکلیکده بونلار — قاپی دؤیولمه‌سی، تیلیفون زنگی — بیر آن چکیر. آما بو بیر رئال آنین عرضینده یوخودا سیز اوزون بیر احوالات گؤرورسوز. و یوخودا گؤردوگونوز بو احوالاتلار موطلق قاپی دؤیولمه‌سی، تیلیفون زنگیله بیتیر. دئمه‌لی، بو یوخولار زنگله، قاپی دؤیولمه‌سی ایله علاقه‌لی‌دیرلر. باشقا سؤزله دئسک، یوخونون بو صحنه‌لری، سیزین بئینینیزده محض همین سسلر سسلنن زامان دوغولور. آما یوخودا سیز بو سسلرله باغلی حادیثه‌نین اوّلینی‌ده گؤرورسونوز، ائله بیر شئی گؤرورسوز کی، همین سسلرله سونا چاتیر، بیتیر. دئمه‌لی، بو سسلرین سسلندیگی مودّت عرضینده گئرچکلیکده و یوخودا ایکی موختلیف اؤلچولو زامان پارالِل شکیلده مؤوجوددور، آما اونلارین مودّتلری آیری-آیریدیر. فیکریم سیزه چاتیر؟
اؤیرنجی:
—چتینلیکله، — دئدی، — من چوخ یورولموشام.
—باغیشلایین، باغیشلایین، من‌ده سیزی لاپ یوروب الدن سالدیم. بیلیرسیز من فیکیرلریمی کیمینله‌سه بؤلوشمک ایسته‌ییردیم. اودور کی... هه، واختدیر، من گئتمه‌لی‌یم.
او، آیاغا دوردو، پاپاغینی قویدو، اوزرینده موختلیف شهرلرین، هوتِل‌لرین دامغا‌لاری اولان داما-داما چاما‌دانینی گؤتوردو و اؤیرنجی ایله ویداعلاشیب قاپییا طرف گئتدی. قاپینی آچدی، سونرا نه‌دنسه یئنیدن اوتاغا قاییتدی و دئدی:
—علاقه پروبلئمی، باخ بوندا‌دیر. بیز شعوروموزون دَییشمز منطیقی قانونلاری‌نین پوزولماسینا راضی اولاجاییق‌می؟ حادیثه‌لرین سبب-نتیجه باغلیلیغی‌نین قیریلماسییلا باریشا بیلجه‌ییک‌می؟ تامام باشقا بیر شعور سیستمی‌نین اولماسینی قبول ائدجه‌ییکمی؟ اوزاق دونیا‌لارلا علاقه‌نین یارانیب-یارانمایاجاغی محض بونلاردان آسیلیدیر. آما اگر بوتون غئیری-عادی، درج اولونماز. ایضاح ائدیلمز، شعوروموزا سیغیشماز شئیلره یئنه منطیقی راسیونال سببلر آختاراجاییقسا، وردیشلی(عادت اولونموش) آنالوگیا‌لار آرایاجاییقسا، بیر شئیی کاسیب ذهنیمیزین قیسا آرشینییلا اؤلچجه‌ییکسه، او زامان هئچ کسله هئچ بیر علاقه یاراتماق مومکون اولمایا‌جاق. — او گولومسوندو، آما بو چوخ کدرلی گولوش ایدی و صیفتی‌نین بو کدرلی ایفادسیله او بیر داها آناسینی خاطیرلاتدی. — اینانین منیم سؤزلریمه. سالامات قالین...
قاپینی اؤرتوب گئتدی. آز سونرا اؤیرنجی آشاغی دوشن لیفتین سسینی ائشیتدی.
پنجره‌دن آچیق بیر سحر اوزو گؤرونوردو. اولدوزلار چوخدان سؤنموشدو. داها دوغروسو، دان ایشیغی‌نین آچیقلیغیندا ایتیب گؤرونمز اولموشدولار.
اؤیرنجی‌نین یورغون شعوروندا بیر فیکیر اویاندی: او دوشوندو کی، ال-عاقیبت آخیر کی، ضعیفلیک گؤسترمه‌دی؛ و قاری، نه اونون درین قیریلدا‌دان عالیم اوغول‌لاری — یا عئینی یگانه اوغلو — ایکی ایدی اونلار، یا بیر نفر ایدی — کیم بیلیر؟ — هر حالدا بو غریبه عاییله — ایکیسی اولسون، اوچو اولسون، فرقی یوخدور — هامیسی بیر یئرده اؤیرنجی‌نین شعورونو پوزا، باشینی خاراب ائده بیلمه‌دیلر. او، دلی اولمادی کی، اولمادی.
اؤیرنجی سویونوب یاتاغینا گیردی. یوخویا گئده-گئده دوشونوردو: «گرک کیتابخانا‌دان کوسمیک علاقه‌لره عایید ادبیات آلیب اوخویام».
باکی، آوقوست، 1976
