یازار: آنار
رسول اوغلو
***
اؤیرنجی تعجوبله:
—نئجه یعنی 3-جو مرتبهده، مگر ایندی بیز 20-جی مرتبهده دئییلیک؟ — دئیه خبر آلدی.
پسیخیاتر گولومسوندو:
—یانیلیرسینیز، — دئدی. — ایندی بیز کؤهنه ائوین 3-جو مرتبهسیندهییک. بورا کؤچمزدن قاباق سیز 20-جی مرتبهده ایدیز. تزه ائوین.
—اخی...
—سیزی سویّهلرین فرقی تعجّوبلندیریر. اوچونجو مرتبه ایگیرمینجیله نئجه بیتیشیک اولا بیلر، همی؟ تاوانا باخمایین — پسیخیاتر اؤیرنجینین باخیشینی توتدو — ایش منزیللرین هوندورلوگونده دئییل. بونلار هامیسی ایستاندارت ائولردیر، هوندورلوکلریده عئینیدیر. عمومیتله، هر شئیلری عئینیدیر. بیرجه او ائوده زیبیل بوروسو وار، بیر ده سویو، بیزیم ائودهکی کیمی گئجه ساعت اون ایکیده کسمیرلر. قالان هر شئی عئینی جوردور. هه، سیزی باشقا شئی ماراقلاندیریر. باخیشلارینیزدان گؤرورم کی، تامام باشقا شئیلر حاقّیندا دوشونورسونوز. بیزیم، نئجه دئیرلر، قونشولوغوموزون سویّهسی حاقّیندا. دوزمو تاپمیشام؟ باخ، گؤرورسونوز! ایش اوندادیر کی، بو ائولر تورپاغین موختلیف سویهلرینده تیکیلیب. اوچمرتبهلی بینا تپهنین اوستونده تیکیلیب و اودور کی، اونون اوچونجو مرتبهسی دوزنگاهدا تیکیلمیش ائوین ایگیرمینجی مرتبهسیله تن گلیر. بیلمیرم دیقّت ائلهمیسینیزمی، لیفت بعضاً قالخمیر، ائنیر. بو ایسه سیزی کابینهیه هانسی قاپیدان گیرمهنیزدن آسیلیدیر. کابینهنین ایکی قاپیسی وار و اونون قورولوشو دا چوخ فندلیدیر — کابینه اؤز محوری اطرافیندا فیرلانیر، هر ایکی ائوه — هم کؤهنه بینایا، هم ده تزهسینه خیدمت ائدیر. اگر ساغداکی قاپیدان گیرسهنیز او سیزی آشاغی ائندیرهجک و گلیب چیخاجاقسینیز 20-جی مرتبهیه. بو چوخ آدامی تعجوبلندیریر و حتی قورخودور. سیزه بیر سیرّ آچیم — بو غریبهلیکدن عغیللری چاشانلار دا وار. من اؤزوم بیر نئچه بئلهسینی موعالیجه ائتمیشم. دوغرودور، هامینی ساغالتدیم. خستهلیگین لاپ ایلکین مرحلهسی ایدی. تهلوکهلی بیر شئی یوخ ایدی. یئنه ایچمک ایستییرسیز؟
اؤیرنجی ایچدی. پسیخیاترلا او اؤزونو چوخ ساکیت و آرخایین حیسّ ائدیردی. بو آداملا اونسیّتدنمی، کونیاکین تأثیریندنمی، یا بینانین تاپماجالاریندان بیرینین آیدینلاشماسیندانمی، نه ایسه اؤیرنجی دویدو کی، بوتون بو گون عرضینده بئینینی دومانلاندیران ایضاحسیز مطلبلر، گئت-گئده دورولور، ایضاح اولونور...
پسیخیاتر غفیلدن:
—سیز هله منزیلینیزده سیاحت ائتمهمیسینیز کی؟ — دئیه خبر آلدی.
—نه معنادا؟
—مگر آنام سیزی خبردار ائلمهییب؟ آخی او بینا ائکسپئریمئنتال(آزماییشی) تیکینتیدیر، جوربجور فوکوسلاری وار. بعضی منزیللر، او جوملهدن همین او منیم منزیلیمده، لیفت کابینهلری کیمی شاقولی(عمودی) سمتده حرکت ائدیر، یعنی قالخیب-ائنیر. تصوّور ائدیرسینیز، چوخ فیکیرلشیب نه کشف ائدیبلر؟ بوتؤو بیر منزیل — لیفت. اؤزو ده قالخیب-دوشمهسی همیشه سرخوش اولان چاش لیفتیورون کئفیندن آسیلیدیر. — پسیخیاتر سوسدو، سونرا داوام ائتدی. — اودور کی، بیر گون گؤزلرینیزی آچیب دنیزی اولدوغوندان یوخاری، یا آشاغی گؤرسهنیز مات قالمایین، — دئمهلی، لیفتیور سیزی گزدیریب. آنامدا اونا گؤره خبردارلیق ائدیردی. او منزیل قالخاندا، بیز داها قونشو اولموروق و او زامان همین باغلی قاپی دا منیم دهلیزیمه دئییل، بوشلوغا آچیلیر. قاپینین چؤل طرفینده ایکی اوزون دمیر وار، فیکیر وئرمهمیسینیز کی؟ بوفئرلردیر اونلار. — ایکی ائوین آراسینداکی بوفئرلر. بعضاً منزیل قالخیب-ائننده حرکتین یئلیندن قاپی اؤز-اؤزونه آچیلیر و حتی اوتاقدان کوچهیه بیر شئی دوشور. اونا گؤرهده بو قاپینی بئله مؤحکم میخلامیشیق. ایندی سیز آچدینیز، عئییب ائتمز، اما، عمومیتله، احتیاطلی اولون. گؤرورسن، دوشنده دوشور ده. فیکیرلی اولدون —و، خفیف بیر تبسّومله قدحی گؤستردی — بیر قدر خومار وضعیتده گلدین ائوه، بیلمهدین قاپینی آچدین کی، قونشویا گئدهسن، بلی، تولامازلاندین اوردان بیرباش کوچهیه، تصوّور ائدیرسینیز، 20-جی مرتبهدن آشاغی. آدامین ساغ تیکهسی قولاغینین دیبینده قالار. آنام اونا گؤره سیزه تاپشیریب. حامامدا ایشیغی ساخلاماغی نئجه، اونو سیزه دئمهدی کی؟ دئدی، همی؟ یازیق آرواد، ائله سئنتیمئنتال(احساساتی) آدامدیر کی... هله ده ائله بیلیر کی، آروادیم دنیزدن بو ایشیغا باخیر. هاچانسا قاییدیب گلهجک... هئچ جور اونودا بیلمیر اونو... من آرتیق اونودورام یاواش-یاواش، آما آنام هئچ اونودا بیلمیر... نه ایسه... ائه، نه اولور-اولسون گلین منده بیر آز سیزینله ایچیم، نه ایسه اورگیم داریخدی. عمومیتله، من ایچن دئییلم. نه یاخشی کی، سیز گلدینیز. بیلیرسیز، ایش اؤز یئرینده، من یامان چوخ ایشلهییرم، آما بعضاً گؤرورسن آدام یالقیزلیقدان آز قالیر دیوارا دیرماشسین. من حتّا بعضاً اورکورم، قورخورام تنهالیقدان... بیرجه بو رادیو، بیر ده ماقنیتوفون... من موختلیف آداملارین سسلرینی یازمیشام(ضبط ائلهمیشم) — پیچیلتیلار، گولوش، اینیلتی، موباحیثه، سای… اساساً منیم خستهلریمین سسلریدیر. علمی ایشیم اوچون لازیمدیر منه. قوروب قولاق آسیرام. اما، اینانیرسیز، بعضاً ایش-فیلان اوچون یوخ، ائله اؤزومچون، اؤز کئفیمچون قورورام. اوتوروب دینلهییرم. منه ائله گلیر کی، اوتاغیم آداملارلا دولودور. ایندی سیز گلمهمیشدن بیر قدر قاباق دا قورموشدوم.
اؤیرنجی:
—ائشیتدیم، — دئدی، — بو سسلری اؤز اوتاغیمدان ائشیدیردیم.
پسیخیاتر تلسیک:
—سیز الله، باغیشلایین، — دئدی، — من بیلمیردیم کی، بئلهجه برکدن قورموشام. آغلیما دا گلمزدی کی، سیزه مانع اولا بیلر. آخی بو ائوین قایداسی وار. گئجه ائله کی لامپالارین رنگی دَییشدی، گؤیَردی، دئمهلی، ساکیتلیک واختیدیر، رادیونون، تیلویزیونون سسینی قیسماق لازیمدیر کی، قونشولارا مانع اولماسین. قاتارلاردا اولان کیمیده — گئجه ایشیغی — گؤی ایشیق. دوغرودور، سونرا لامپوچکا یئنه اؤز رنگینی آلیر، آما داها سس سالماق اولماز.
—بس ساعت؟
—هانسی ساعت؟
اؤیرنجی حیسّ ائدیردی کی، شعورو گئت-گئده واهیمهلی بیلمهجهلرین توروندان آزاد اولور، آچیلیر و ایندی او هر شئیی جیکینه-بیکینهجن آیدینلاشدیرماق، اؤز-اؤزونه ایضاح ائتمک ایستهییردی. ایستمیردی کی، بیر قارانلیق گوشه بئله قالسین. دوغروداندا ایندی او بوتون سیرلرین جاوابینا چاتاچاتدا ایدی. بیر نئچه ساعت بوندان قاباقکی مودهیش منطیقسیزلیک دومانی گئت-گئده چکیلیردی.
پسیخیاتر یئنیدن سوروشدو:
—ساعت؟ نهدیر کی؟
—نییه سیزین ساعتینیز گئرییه ایشلهییر؟
پسیخیاترین گولومسر باخیشلاری بیردن-بیره توتولدو. او کدرلندی و بو آن آناسینا اوخشادی.
—منیم قارداشیم واردی، — دئدی. —مندن بؤیوک ایدی، اؤزو ده ساعتساز ایدی. صاباح دوز بیر آی کئچیر اؤلوموندن. بیلیرسیز، او دا بیر نؤوع ائکسپئریمئنتچی ایدی. — پسیخیاتر خاطرهلر عالمینه غرق اولموشدو، دالغین-دالغین دانیشیردی. — قارداشیمین باشینا غریبه بیر فیکیر گلمیشدی: گئرییه ایشلهین ساعت دوزلتمک. ایکی دنه بئله ساعت دوزلتدی. بیری مندهدیر، بیری آنامدا. بو دا اونون غریبهلیگی ایدی. همده بیلیرسیز، بو اونونچون یالنیز تئکنیکی مسئله دئییلدی. او بو ایشی نئجهسه فلسفی، مئتافیزیک بیر معنادا دوشونوردو، نئجه دئیَرلر واختی گئرییه آخیتماق ایستهییردی. یعنی ائله بو دا بیر نؤوع غریبهلیکدیر ده... بیز اونا گولردیک، آما ایندی اؤلوب گئدیب و آناملا من اونون بو غریبهلیگینه حؤرمت ائلهییریک: دوزلتدیگی ساعتلری موتمادیاً قوروروق و اونلار دا ایشلهییر، ایشلهییرلر گئرییه. — او گولدو.
اؤیرنجینین آرتیق هئچ بیر تلاشی یوخ ایدی. او درک ائدیردی: بو گون راستینا نه چیخیبسا — هامیسینین دقیق منطیقی، ایضاحی وار. حتی دَییشن فوتولاریندا بیر ایضاحی اولمالییدی و یقین کی، موطلق وار دا. گؤرونور، فوتوکاغیذلارین کیمیَوی(شیمیایی) ترکیبینده نه ایسه ائله بیر شئی واردی کی، اونلار گئج آشکارلانیر، یاخود بیر عکسین آلتیندان باشقاسی چیخیب اونو سولدورا بیلیردی. هر حالدا حؤکماً بونون بیر علمی ایضاحی اولمالییدی. هم ده مگر آغاپپاق فوتوکاغیذدا کیمیَوی محلوللارین تأثیری نتیجهسینده یاواش-یاواش فوتوشکیل آشکارلاناندا بیز بوندان قورخوروق، یا بونا تعجوبلنیریک. یقین کی، غفیل آدامی تیلویزیوندا ویدئو-ماقنیتوفونا یازسان، سونرا او ائوده اوتوروب اؤزو اؤزونه باخسا، تعجوبدن باغری چاتلار. بئله شئی اولار، من بوردا اوتورموشام، عئینی زاماندا دا او قوتونون ایچیندن باشیمی چیخاریب دانیشیرام، گولورم. شوبههسیز، بو فوتولار دا هانسیسا علمی ائکسپئریمئنتین بهرهلریدیر و بورادا قورخمالی، هورکمهلی بیر شئی یوخدور